مجله علمی پزشکی جندی شاپور
سال:1402 | دوره:22 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف با توجه به تأثیرات درخور توجه MRI و سیتیاسکن در تشخیص بیماریها، تجویزهای غیرضروری آن میتواند بارمالی زیادی را بر بیماران و سیستمهای بهداشتی تحمیل کند. این مطالعه با هدف بررسی استفادهی غیرمنطقی از خدماتتصویربرداری برای ارزیابی کودکان مبتلا به سردرد در بیمارستان نمازی شیراز در سال 1399 انجام شد.روش بررسی در این مطالعهی گذشتهنگر، جامعهی پژوهشی تمام کودکان مراجعهکننده با شکایت اصلی سردرد به بیمارستاننمازی در سال 1399 بودند. ازآنجاکه نمونهی تحقیق با جامعهی تحقیق برابر بود، هیچگونه نمونهگیری انجام نشد و همهی بیماراناز طریق سرشماری بررسی شدند. تجزیهوتحلیل آماری با استفاده از نرمافزار SPSS.19 انجام شد.یافته ها از 54 MRI انجامشده، 4 / 7 درصد منطقی و 5 / 92 درصد غیرمنطقی بوده است. همچنین، از 81 سیتیاسکن انجامشده،6 / 8 درصد منطقی و 3 / 91 درصد غیرمنطقی بوده است. وضعیت اندیکاسیون و بیمه با مناسبت تجویز MRI و سیتیاسکن رابطهیمعنیداری داشت ) 05 / 0P-value< (. مجموع بار مالی ناشی از MRI و سیتیاسکن نامناسب مغز 158 ، 298،588 ریال در سال1399 بوده است.نتیجه گیری بیش از 90 درصد از MRI ها و سیتیاسکنهای تجویزشده غیرمنطقی بوده است و این مسئله میتواند باعث ایجادهزینههای غیرضروری شود؛ بنابراین، توصیه میشود از دستورالعملهای بالینی مؤثر برای تجویز استفاده شود.

زمینه و هدف دانستن محل فورامن منتال هنگام کاربردهای معمول دندانپزشکی مانند بی حسی موضعی،جراحی پری اپیکال و اندودنتیک،کشیدن دندان نهفته و خروج کیست و تومور اهمیت دارد. با توجه به محدودیت های موجود در اطلاعات در دسترس پیرامون این ساختارآناتومیک، هدف از این مطالعه ارزیابی ارتباط میان ریشه دندان های پرمولر مندیبل و فورامن منتال بودروش بررسی در این مطالعه گذشته نگر، تصاویر CBCT 94 بیمار ) 47 مرد و 47 زن( که در سال تحصیلی 1399 - 1400 بهبخش رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی جندی شاپور اهواز مراجعه کرده اند، ثبت وارزیابی شد. در نهایت داده ها جهتبررسی تفاوت فاصله انتهای ریشه دندان های پرمولر مندیبل تا فورامن منتال در جنس زن و مرد، به کمک نرم افزار SPSS ویرایش 24 و آزمون t-test آنالیز شدند.یافته ها از نظر آماری اختلاف معنی داری برای هیچ کدام از ریشه ی دندان های پرمولر دوم راست مندیبل، پرمولر اول و پرمولر دوم چپمندیبل در رابطه با فاصله انتهای ریشه تا فورامن منتال در زنان و مردان وجود نداشت. اما این فاصله در ریشه پرمولر اول راست مندیبل درمردان به طور معناداری بیشتر از زنان بود ) 008 / 0p= .)نتیجه گیری این مطالعه نشان داد که به جز ریشه دندان پرمولر اول راست مندیبل تفاوت معناداری در فاصله بین اپکس پرمولرهایمندیبل تا فورامن منتال بین زنان و مردان وجود ندارد.

مقدمه:زمینه و هدف میدانهای مغناطیسی میتوانند در پرتودرمانی، برای کاهش آلودگی الکترونی و بهبود دقت تحویل دُز به کار روند. همچنین،سیستمهای MRIgRT با استفاده از میدانهای مغناطیسی، موقعیت تومور را در طول درمان ردیابی میکنند و دُز ناشی از پرتوهای الکترونیرا بهطور دقیق بهسمت تومور هدایت میکنند که به بهبود نتایج درمان و کاهش عوارض جانبی منجر میشود.روش بررسی از کد مونت کارلو 6.1MCNP برای شبیهسازی C/D 2100LINAC Varian در دو حالت فوتونی و الکترونی استفاده شد.منحنیهای درصد دُز عمقی، پروفایلهای دُز و شار الکترونهای آلودهکننده و فوتون محاسبه شد. نیمسایهی پروفایل دُز و اختلاف دُز برایحالتهای مختلف محاسبه شدند. همچنین، در بخش دوم مطالعه، میدان مغناطیسی طولی ثابت 5 / 1 تسلا به فانتوم آب اعمال شد که باجهت پرتو تابش مطابقت دارد.یافته ها منحرفکنندهی مغناطیسی ) MD ( باعث کاهش 3 / 8 درصد از دُز سطح و 5 / 6 درصد از نیمسایهی دُز پروفایل در سطح فانتوم آبشد. منحرفکنندهی مغناطیسی تمام الکترونهای آلودهی موجود در سر دستگاه را در میدان تابشی حذف میکند، بدون اینکه هیچ تأثیریبر تعداد فوتونها بگذارد. اعمال میدان مغناطیسی طولی 5 / 1 تسلا باعث افزایش 4 درصدی دُز در ناحیهی عمق دُز حداکثر و کاهش20 درصدی نیمسایه و 57 درصدی دُز خارج از محور در عمق دُز بیشینه شد.نتیجه گیری منحرفکنندهی مغناطیسی باعث کاهش دُز سطحی، دُز خارج از محور و نیمسایهی پروفایلهای دُز سطحی میشود. میدانمغناطیسی طولی باعث کاهش نیمسایه و دُز خارج از محور در پرتوهای الکترونی شد.میدان های مغناطیسی می توانند در پرتو درمانی برای کاهش آلودگی الکترونی و بهبود دقت تحویل دز استفاده شوند همچنین سیستم های MRIgRT با استفاده از میدان های مغناطیسی، موقعیت تومور را در طول درمان ردیابی می کنند و دز ناشی از پرتوهای الکترونی را به طور دقیق به سمت تومور هدایت می کنند که منجر به بهبود نتایج درمان و کاهش عوارض جانبی می شود.مواد و روش ها:از کد مونت کارلو MCNP 6.1 برای شبیه سازی LINAC Varian 2100 C/D در دو حالت فوتونی و الکترونی استفاده شد. منحنی های درصد دز عمقی، پروفایل های دوز و شار الکترون های آلوده کننده و فوتون محاسبه شد. نیم سایه پروفایل دوز و اختلاف دوز برای حالت های مختلف محاسبه شدند. همچنین در بخش دوم مطالعه، میدان مغناطیسی طولی ثابت 5/1 تسلا به فانتوم آب اعمال شد که با جهت پرتو تابش مطابقت دارد.یافته ها:مغناطیسی (MD) باعث کاهش 3/8% دوز سطح و 5/6 % نیم سایه دوز پروفایل در سطح فانتوم آب شد. منحرف کننده مغناطیسی کلیه الکترون های آلوده سر دستگاه را در میدان تابشی حذف می کند بدون اینکه هیچ تاثیری بر روی تعداد فوتون ها بگذارد. اعمال میدان مغناطیسی طولی 5/1 تسلا باعث افزایش 4٪ دوز در ناحیه عمق دوز حداکثر و کاهش 20٪ نیم سایه و 57٪ دوز خارج از محور در عمق دوز بیشینه شد.نتیجه گیری:منحرف کننده مغناطیسی باعث کاهش دز سطحی، دز خارج از محور و نیم سایه پروفایل های دز سطحی می شود. میدان مغناطیسی طولی باعث کاهش نیم سایه و دوز خارج از محور در پرتوهای الکترونی شد.

زمینه و هدف تمرین ورزشی و مکمل ال-آرژنین به عنوان راهکارهای موثر برای درمان فشار خون بالا شناخته شده است. هدف پژوهشحاضر تعیین تأثیر تمرینات هوازی و مصرف ال-آرژنین بر سطوح بازدارنده بافتی متالوپروتئیناز- 1 ( TIMP-1 ( و اندوتلین- 1 ( ET-1 ( در زنانیائسه مبتلا به فشار خون بالا بود.روش بررسی در تحقیق نیمه تجربی حاضر 40 زن یائسه مبتلا به فشار خون بالا در چهار گروه مساوی شامل تمرین، تمرین+ال-آرژنین،ال-آرژنین و گروه دارونما قرار گرفتند. مداخلات تمرین هوازی ) 60 تا 75 درصد حداکثر ضربان قلب( و مکمل ال آرژنین ) 6 گرم در روز( بهمدت 12 هفته تکمیل شد. پس از گذشت 48 ساعت از آخرین جلسه مداخله، نمونه خون مشابه پیش آزمون برای اندازه گیری سطوحTIMP-1 و ET-1 با روش الایزا جمع آوری شد.یافته ها سطوح پلاسمایی 1-ET در گروههای تمرین و تمرین + ال-آرژنین نسبت به گروه دارونما و ال-آرژنین به طور معنیداری کاهشیافت. همچنین، TIMP-1 پلاسما در گروه تمرین و تمرین + ال آرژنین نسبت به گروه دارونما افزایش معنیداری داشت. با وجود تأثیربیشتر تمرین همراه با مکمل ال-آرژنین، هیچ اثر هم افزایی بر سطوح TIMP-1 و ET-1 مشاهده نشد.نتیجه گیری با توجه به نتایج تحقیق حاضر بهبود فشار خون در سازگاری به تمرینات هوازی در ارتباط با کاهش 1-ET و افزایش 1-TIMP می باشد و مکمل ال-آرژنین چه به تنهایی و چه در ترکیب با تمرینات هوازی اثر معنی داری بر تغییرات TIMP-1 و ET-1 ندارد.

زمینه و هدف تالاسمی شایع ترین بیماری ژنتیکی مرتبط با تزریق مکرر خون و اضافه بار آهن بدن است. شلاتورهای آهن میتوانند اثراتنامطلوب اضافه بار آهن را از طریق مکانیسم های مختلف کاهش دهند. با این حال، اخیراً نگرانیهایی در مورد تأثیر منفی آنها بر عملکردکلیه مطرح شده است. از این رو، مطالعه حاضر به بررسی تأثیر شلاتهای مختلف آهن بر عملکرد کلیه در بیماران مبتلا به تالاسمی ماژورپرداخته است.روش بررسی در این مطالعه توصیفی-مقطعی، بیماران تالاسمی ) 5 تا 25 سال( مراجعه کننده به مرکز تالاسمی اهواز با تزریق خون ودرمان منظم با شلاتورهای آهن به 3 گروه )دفریپرون mg/kg/d80 - 60 ، دفراسیروکس 35 - 15 mg/kg/d ودفروکسامین mg/kg/d 48 -11 ( تقسیم شدند. نمونههای ادرار برای تعیین میزان فیلتراسیون گلومرولی ) GFR ( و فاکتورهای بیوشیمیایی جمعآوری شد.یافته ها تفاوت قابل توجهی بین گروههای مورد مطالعه از نظر GFR ، آلبومین ادرار، کراتینین سرم، سیستاتین C سرم، فسفر سرم و ادرارو سدیم ادرار وجود نداشت ) 05 / 0p> (، اما سدیم سرم و β2 میکروگلوبولین ادرار ) β2M ( در بین گروهها تفاوت معنیداری داشتند ) 05 / 0 > p .)سدیم سرم در گروه دفریپرون به طور معنی داری بیشتر از گروه شاهد بود ) 004 / 0 = P(. ادرار β2M در گروه دفروکسامین (P=0.041) ودفراسیروکس ) P=0.013 ( به طور قابل توجهی بالاتر از گروه کنترل بود. علاوه بر این، سدیم سرم در گروههای دفریپرو (P=0.001) ودفراسیروکس (P=0.021) به طور معنی داری بیشتر از گروه دفروکسامین بود.نتیجه گیری میکروگلوبولین بتا- 2 ادرار در بیماران دریافتکننده دفروکسامین و دفراسیروکس نسبت به گروه کنترل افزایش یافت کهممکن است نشاندهنده آسیب اولیه کلیه باشد.

چکیده زمینه و هدف: سرطان ریه عامل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در جهان است. گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR) نقش مهمی در تکثیر سلولی و سیگنال دهی دارد. هدف از انجام این مطالعه بررسی ارتباط بین چند شکلی rs712829 ژن EGFR و خطر ابتلا به سرطان ریه در جمعیت ایرانی است. روش بررسی: در این مطالعه مورد-شاهدی، ارتباط پلی مورفیسم rs712829 ژن EGFR با خطر ابتلا به سرطان ریه در 100 بیمار مبتلا به سرطان ریه و 100 فرد سالم که از نظر سن و جنسیت مچ شده بودند، با استفاده از تکنیک PCR-RFLP مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: ارتباط معنی داری میان ژنوتیپ GG (P= 0.039, OR= 5.500, CI=95% ; 1.710- 11.921) و همچنین آلل G (P= 0.001, OR= 2.967, CI=95% ; 1.557- 5.691) پلی مورفیسم rs712829 ژن EGFR با خطر ابتلا به سرطان ریه مشاهده گردید. این درحالی بود که ژنوتیپ TT و آلل T این پلی مورفیسم یک نقش محافظتی در برابر خطر ابتلا به سرطان ریه از خود نشان داد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل، چند شکلی rs712829 ژن EGFR با خطر ابتلا به سرطان ریه مرتبط می باشد. برای تایید یافته های حاضر، مطالعات بیشتری در سایر جمعیت های ایرانی مورد نیاز است.

زمینه و هدف در چند دهه اخیر، ظهور سویههای اشریشیاکلی تولید کننده آنزیمهای بتالاکتاماز وسیع الطیف ESBLs افزایش یافته و هماکنون به عنوان یک مشکل عمده در بیماران بستری مطرح میباشند. هدف از این مطالعه بررسی شیوع ژن blaCTX-M و blaTEM دراشریشیاکلی با مقاومت چندگانه دارویی بود.روش بررسی در این مطالعه ازمهرماه 1400 تا اردیبهشت 1401 با مراجعه به آزمایشگاه میکروب شناسی بیمارستانهای گلستان، امامخمینی اهواز و شهید بقائی شماره 2 اهواز نسبت به جمعآوری جدایه های مشکوک به اشریشیاکلی جداشده از نمونههای کشت ادراربیماران مبتلا به عفونت ادراری، اقدام گردید. همه ی نمونه های اشریشیاکلی، با روش های مرسوم بیوشیمایی و مولکولی تعیین هویتشدند. حساسیت آنتی بیوتیکی جدایه ها به روش دیسک دیفیوژن تعیین گردید. سپس بهمنظور تأیید نهایی، حضور ژنهای blaCTX-M وblaTE از روش PCR استفاده گردید.یافته ها از 160 جدایه باکتری تعداد 138 جدایه ) 3 / 86 %( مقاومت چند دارویی ) MDR ( را نشان دادند. بیشترین درصد مقاومت نسبت بهآموکسی سیلین-کلاونیک اسید ) 1 / 84 %( و کمترین مقاومت به آنتیبیوتیک مروپنم ) 8 / 5 %( گزارش شد. با استفاده از روش دیسک ترکیبیمشخص شدکه 96 ایزوله) 6 / 69 )% ESBLs مثبت بودند. در میان 96 ایزوله ESBLs مثبت به ترتیب، 85 ایزوله ) 5 / 88 %( و 38 ایزوله ) 6 / 39 )%حامل ژن های blaCTX-M و blaTEM بودند.نتیجه گیری با توجه به شیوع قابل توجه سویههای اشریشیاکلی مقاوم به چند دارو و حامل ژنهای ESBLs بتالاکتاماز در بیمارستان نیاز بهاقدامات نظارتی کارآمد برای جلوگیری از گسترش بیشتر مقاومت دارویی در این جدایه ها میباشد.

زمینه و هدف اختلالات متابولیکی ناشی از چاقی در ارتباط با سندرم متابولیک است. هدف تحقیق حاضر تعیین اثر تمرینات تناوبی شدتبالا بر شاخص تودهی بدن و سطوح سرمی لپتین، آسپروسین، انسولین و گلوکز ناشتا در زنان چاق غیرفعال است.روش بررسی در تحقیق نیمهتجربی حاضر، 24 زن چاق کمتحرک بهصورت هدفمند انتخاب شدند و بهصورت تصادفی، به 2 گروه 12 نفرهشامل گروههای تمرینات تناوبی شدت بالا و کنترل تقسیم شدند. مداخلهی ورزشی به مدت 10 هفته، 3 جلسه در هفته بهصورت تمریناتتناوبی شدت بالا بود و در طول دورهی تحقیق، گروه کنترل مداخلهی ورزشی دریافت نکرد. 24 ساعت قبل از شروع مداخله و 72 ساعتپس از آخرین جلسهی تمرین، خونگیری بهصورت ناشتا انجام شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل آماری از آزمونهای تی وابسته و تحلیلکوواریانس استفاده شد.یافته ها نتایج نشان داد که پس از دورهی مداخلات، کاهش معنیداری در آسپروسین ) 003 / 0 = P ، 390 / 0 = F ، 352 / 0 = 2η(، لپتین( 001 / 0 > P ، 229 / 19 = F ، 478 / 0 = η2 ( و انسولین ) 001 / 0 > P ، 828 / 44 = F ، 681 / 0 = η2 ( در گروه تمرینات تناوبی شدت بالا نسبت بهگروه کنترل مشاهده شد ) 05 / 0 > P (. ولی تفاوت معنیداری در شاخص تودهی بدن و قند خون ناشتا مشاهده نشد ) 05 / 0 < P .)نتیجه گیری در مجموع، نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تمرینات تناوبی شدت بالا بدون تغییر وزن، اثرهای مثبتی بر سایتوکینهایمرتبط با متابولیسم انرژی و هیپرانسولینمی در زنان چاق دارد.

زمینه و هدف افسردگی در بیماریهای قلبی-عروقی خطر نسبی بالایی را برای مرگ و میر قلبی ایجاد میکند. درک از بیماری بر روشمقابله بیماران با مشکلات و پیامدهای ناشی از بیماری آنها تأثیر میگذارد. هدف از این مطالعه تعیین همراهی درک از بیماری با افسردگیدر بیماران مبتلا به بیماری کرونری قلب تحت مداخله کرونری جلدی بود.روش بررسی این مطالعه مقطعی تحلیلی بر روی 342 بیمار مبتلا به بیماری کرونری قلب تحت مداخله کرونری جلدی در سال 96 -1395 انجام شد. نمونه گیری بهروش در دسترس و با استفاده از پرسشنامه ای مشتمل بر 3 بخش: اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامهدرک از بیماری و پرسشنامه افسردگی بک انجام شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS.V-21 انجام شد.یافته ها میانگین نمره افسردگی بیماران 35 / 11 ± 10 از 63 بود. میانگین نمره درک از بیماری در بیماران 55 / 4 ± 92 / 17 از 32 بهدستآمد. همچنین در بررسی ارتباط بین افسردگی و درک از بیماری، ارتباط آماری معنی داری مشاهده شد ) P=0.001 (. وضعیت اشتغال، وضعیتعملکردی و ادراک بیماری از پیش بینی کننده های افسردگی شناخته شدند.نتیجه گیری به نظر میرسد درک از بیماری بهعنوان یک متغیر شناختی، تأثیر به سزایی بر پیامدهای روانشناختی مانند افسردگی دارد.تأکید بر جنبههای مثبت بهزیستی روانشناختی که موجب افزایش ادراک علائم بیماری در این بیماران میشود نیز از نکات پر اهمیت است.

زمینه و هدف: کیفیت خواب ضعیف در میان بیماران مبتلا به دیابت شایع است. اثرات مخربی بر سلامت جسمی و روانی و همچنین کیفیت زندگی دارد. این مطالعه با هدف بررسی کیفیت خواب بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد در دو گروه دیابتی و غیر دیابتی صورت گرفت.روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی در سال 1402 انجام یافته است. 282 نفر از بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد به صورت در دسترس وارد مطالعه شدند. ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه اطلاعات دموگرافیکی که مواردی نظیر سن، جنس، میزان تحصیلات،وضعیت تاهل،وجود بیماریهای زمینه ای و پرسشنامه دیگر پرسشنامه استاندارد کیفیت خواب بود. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 26 و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی تحلیل شد. سطح معنی داری آزمون ها در این مطالعه با 05/0>P مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: میانگین و انحراف معیار سن در بیماران گروه دیابتی 02/10±19/58 بود. نوع انفارکتوس میوکارد(3/0p=)و سطح تحصیلات (2/0p=)، دو گروه تفاوت معناداری نداشت. نتایج آزمون من ویتنی نشان داد که کیفیت ذهنی خواب، تأخیر در به خواب رفتن، اختلالات عملکردی روزانه و نمره کلی خواب در دو گروه دیابتی و غیر دیابتی اختلاف آماری معناداری داشتند( 05/0>( p-value.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که که کیفیت ذهنی خواب، تأخیر در به خواب رفتن، اختلالات عملکردی روزانه و نمره کلی خواب بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد در دو گروه دیابتی و غیر دیابتی متفاوت بود. از این رو لزوم ایجاد راهکارهای مناسب جهت بهبود درمان این بیماران و آموزش های تأثیرگذار بر ارتقای کیفیت خواب آنها توصیه می شود.

زمینه و هدف علیرغم شیوع فزایندهی سندرم متابولیک میان جوانان، اطلاعات کمی در مورد آگاهی دانشجویان از این بیماری وجود دارد.هدف این مطالعه ارزیابی دانش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اهواز در مورد سندرم متابولیک بود . روش بررسی پرسشنامهی معتبری را 245 دانشجوی دانشگاه تکمیل کردند. سؤالات به چهار بخش تقسیم شدند: دیابت، چاقی،فشارخون بالا و کلسترول بالای سرم. پاسخ صحیح یک امتیاز و پاسخ نادرست صفر امتیاز داشت. پاسخها بهصورت درصد نمرهگذاریشد. تمام دادهها با نرمافزار SPSS آنالیز شدند و 05 / 0P< برای تعیین تفاوت آماری معنیدار در نظر گرفته شد . یافته ها میانگین نمرهی دانشجویان در زمینهی دیابت 23 / 10 ± 26 / 83 ، در زمینهی چاقی 45 / 10 ± 72 / 89 ، در زمینهی فشارخون47 / 12 ± 51 / 92 ، در زمینهی کلسترول 33 / 20 ± 66 / 86 و نمرهی کل 27 / 8 ± 04 / 88 بود. از نظر میانگین نمرهی کل و بخشهایپرسشنامه، اختلاف معناداری بین دو جنسیت وجود نداشت. در نمرهی کل بهتفکیک مقطع تحصیلی اختلاف آماری معناداری مشاهده شد( 01 / 0P< ( و دانشجویان مقطع ارشد بیشترین دانش را داشتند؛ اما در نمرهی دانش دربارهی چاقی و کلسترول تفاوت معناداری وجودنداشت. میانگین نمرهی دانش دربارهی بخشهای پرسشنامه و نمرهی کل بهتفکیک دانشکده، دارای اختلاف معنادار بود . بیشترین وکمترین دانش کل بهترتیب مربوط به دانشکدهی بهداشت و داروسازی بود.نتیجه گیری با توجه به اینکه نمرهی 81 تا 100 درصد، دانش خوب در نظر گرفته میشود، نتایج نشان میدهد که دانشجویان دانشگاهعلوم پزشکی اهواز بهطور کلی، دانش خوبی دربارهی سندرم متابولیک دارند .

زمینه و هدف بهتازگی، انجام فعالیتهای ورزشی منظم بهعنوان راهکاری مناسب برای بازتوانی بیماران بهبودیافته از کووید 19 محل توجهقرار گرفته است. هدف از انجام این مطالعه تعیین تأثیر هشت هفته تمرینات منتخب هوازی و مقاومتی بر سطوح پلاسمایی آیریزین،فولیستاتین و FGF21 در زنان بهبودیافته از کووید 19 بود.روش بررسی 33 زن بهبودیافته از کووید 19 پس از فراخوان عمومی و گزینش در سه گروه تمرین هوازی، مقاومتی و کنترل قرار گرفتند.تمرین هوازی با شدت 50 تا 70 درصد ضربان قلب ذخیره و تمرین مقاومتی با شدت 40 تا 75 درصد یک تکرار بیشینه، به مدت هشتهفته و سه جلسه در هفته اجرا شد. اندازهگیری سطوح آیریزین، فولیستاتین و FGF21 به روش الایزا انجام شد. دادهها با استفاده از آزمونآماری تحلیل واریانس در سطح ) 05 / 0 > P ( آنالیز شدند.یافته ها نتایج نشان داد که تمرینات منتخب هوازی و مقاومتی به افزایش معنادار مقادیر آیریزین، فولیستاتین و 21FGF منجر میشود.نتایج آزمون تعقیبی نشان داد که این افزایش در گروههای هوازی و مقاومتی نسبت به گروه کنترل معنادار بوده است. همچنین، تغییراتدرونگروهی نشان داد که بین میانگین قبل و بعد گروه هوازی و مقاومتی، افزایش معنادار وجود دارد.نتیجه گیری انجام تمرینات منتخب هوازی و مقاومتی در زنان بهبودیافته از کووید 19 ضمن افزایش توان جسمانی آنها، میتواند بابازیابی برخی از شاخصهای پروفایل مایوکاینی در بهبود و بازتوانی هرچه سریعتر آنها مؤثر باشد.