علوم و فناوری بذر ایران
سال:1403 | دوره:13 | شماره:1 |تعداد مقالات:6

به منظور تعیین بهترین روش برای آزمون جوانه زنی استاندارد بذر زنیان (Carum capticum)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار طراحی و در موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج اجرا گردید. بذرها در دو تیمار نیترات پتاسیم (2 گرم در هزار میلی لیتر آب مقطر) و سرمادهی (7 روز در دمای 7 تا 10 درجه سانتی-گراد) و سه حالت بستر روی کاغذ، بین کاغذی و ماسه و در دماهای 10، 15، 20، 25، 20-30 و 35 درجه سلسیوس در ژرمیناتور به مدت 25 روز قرار گرفتند. زنده مانی پس از آزمون تترازولیوم 75% بود. بالاترین درصد جوانه زنی نهایی و گیاهچه عادی در دمای 20 و 15 درجه سلسیوس در سرمادهی و در دمای 20 درجه سلسیوس در نیترات پتاسیم و شاهد ثبت گردید. در دمای 35 درجه سلسیوس هیچ گونه جوانه زنی پس از اعمال تیمارهای شاهد و نیترات پتاسیم مشاهده نشد اما پس از سرمادهی بیش از 26% جوانه زنی ثبت گردید. پتانسیل جوانه زنی در بستر روی کاغذ و بین کاغذی نسبت به ماسه بالاتر بود. کمترین سرعت جوانه زنی در تیمارهای شاهد و نیترات پتاسیم، و بیشترین در سرمادهی ثبت گردید. شاخص وزنی بنیه در بسترهای روی کاغذ و بین کاغذی در سه دمای 10، 15 و 20 درجه سلسیوس بالاترین مقدار بود. در راستای ارزیابی بهینه جوانه زنی استاندارد زنیان استفاده از نیترات پتاسیم و سرمادهی در دو دمای 15 و 20 درجه سلسیوس در دو بستر روی کاغذ و بین کاغذی پیشنهاد می گردد، زیرا می تواند حداکثر پتانسیل جوانه زنی و شاخص وزنی بنیه را حاصل نماید.

به منظور ارزیابی تأثیر نانوذرات نقره سنتز شده از رازیانه بر جوانه زنی بذر، رشد و خصوصیات بیوشیمیایی گیاهچه های ذرت هیبرید سینگل کراس 704، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1400 اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل غلظت های مختلف نانوذرات نقره (صفر، 001/0، 1/0، 25/0 و 75/0 میلی گرم در لیتر) و روش کاربرد (پیش تیمار بذر و افزودن به بستر کشت) بود. نتایج نشان داد که در هر دو روش کاربرد نانوذره، با کاربرد غلظت های مختلف نانوذرات نقره موجب افزایش معنی دار درصد و سرعت جوانه زنی، متوسط جوانه زنی روزانه، شاخص همزمانی جوانه زنی، شاخص قدرت، طول و وزن خشک گیاهچه های ذرت و کاهش میانگین مدت جوانه زنی، زمان تا 50 درصد جوانه زنی بذرهای ذرت گردید. از میان روش های کاربرد نانو ذره، پیشتیمار کردن بذرها با 001/0 میلی گرم در لیتر و افزودن 1/0 میلی گرم در لیتر نانوذره نقره، تأثیر بیشتری در بهبود جوانهزنی، رشد گیاهچهها و افزایش شاخص قدرت بذر داشت. با افزودن 1/0 میلیگرم در لیتر نانوذره نقره به بستر کاشت، سبب شد تا بیشترین درصد جوانه زنی، شاخص همزمانی، متوسط جوانه زنی روزانه و کمترین میانگین مدت جوانه زنی حاصل شود. همچنین کاربرد غلظت های مختلف نانوذره نقره در هر دو روش کاربرد موجب افزایش میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز، پلی فنول اکسیداز و محتوی اسید آمینه پرولین نسبت به تیمار شاهد گردید. به طور کلی کاربرد غلظت 001/0 میلی گرم در لیتر نانوذره نقره به روش پیش تیمار بذر و افزودن غلظت 1/0 میلی گرم در لیتر نانوذره به بستر کاشت جهت بهبود جوانه ز نی بذر، رشد و خصوصیات بیوشیمیایی گیاهچه های ذرت پیشنهاد می شود.

در این پژوهش خصوصیات موفولوژیکی و بیوشیمایی 10 جدایه Pseudomonas fluorescens، تحمل به شوری و تاثیر جدایه ها بر جوانه زنی و شاخص های رشد گیاهچه های کنجد تحت تنش شوری بررسی شد. براساس نتایج تمام جدایه ها گرم منفی و دارای تحرک مثبت و خاصیت فلورسنتی بودند. قدرت حل کنندگی فسفات در محیط جامد برای جدایه های P2، P3 و P9 بیشتر از سایر جدایه ها بود. توانایی تولید سیدروفور برخی جدایه ها بیشتر بود و جدایه های منتخب P1، P2، P3، P8 و P10 متحمل به شوری بودند. تاثیر جدایه ها بر جوانه زنی کنجد در آزمایشی بصورت فاکتوریل شامل دو رقم کنجد، چهار سطح شوری و سه جدایه در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بررسی شد. براساس نتایج تأثیر باکتری، شوری، رقم و برهمکنش آنها بر درصد و سرعت جوانه زنی، شاخص های جوانه زنی، ضریب آلومتریک و شاخص بنیه طولی و وزنی گیاهچه معنی دار بود. با اعمال تنش شوری، جوانه زنی و رشد گیاهچه ها به طور معنی داری کاهش یافت ولی پیش تیمار دانه های کنجد با جدایه های متحمل به شوری موجب افزایش صفات مرتبط با جوانه-زنی و شاخص های رشدی ارقام کنجد شد. تاثیر تلقیح با جدایه P9 بر همه صفات ازجمله میزان جوانه زنی بیشتر از سایر جدایه ها بود، اگرچه این جدایه در ارزیابی اولیه اعمال تنش شوری به باکتری ها مقاومت کمتری نسبت به تنش شوری از خود نشان داده بود. از اینرو جدایه P9 از پتانسیل بالایی برای افزایش تحمل به شوری کنجد تحت تنش شوری برخوردار است.

این پژوهش به منظور بررسی اثرات هیدروپرایمینگ و تاریخ کاشت بر عملکرد الیاف و روغن دو رقم پنبه، در سال زراعی 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اول تاریخ کاشت در سه سطح 25 فروردین، 10 اردیبهشت و 25 اردیبهشت، عامل دوم هیدروپرایمینگ در دو سطح شاهد (بدون پرایمینگ) و هیدروپرایمینگ و عامل سوم دو رقم پنبه ساجدی و رقم May344 بودند. نتایج نشان داد هیدروپرایمینگ تاثیری بر وزن وش غوزه نداشت. وزن وش غوزه در تاریخ کاشت 25 اردیبهشت نسبت به 25 فروردین در هر دو رقم در شرایط بدون پرایمینگ بالاتر بود. هیدروپرایمینگ موجب افزیش عملکرد وش شد، چنانچه بیشترین عملکرد وش با میانگین 07/11 تن در هکتار در بذرهای پرایم شده در رقم May344 در تاریخ کشت 25 فروردین به دست آمد که نسبت به تیمار عدم پرایمینگ افزایش 26 درصدی و نسبت به تاریخ های کشت 10 اردیبهشت و 25 اردیبهشت به ترتیب 7/9 و 8/28 درصد بیشتر بود. برهمکنش تاریخ کشت و پرایمینگ نشان داد بالاترین درصد روغن با میانگین 4/23 درصد در تاریخ کشت 10 اردیبهشت و در تیمار بدون پرایمینگ بود.

براساس پرسش های مطرح شده درباره افت کیفیت بذر ذرت در منطقه مغان بخصوص کارکرد و مدیریت خشک کن های بذر، آزمایشی به منظور آسیب شناسی مدیریت خشک کن ها بر کیفیت بذر انجام شد. به همین منظور در سال 1397 تعداد 24 نمونه بذر ذرت رقم 704 در دو مرحله از نه ایستگاه فراوری بذر تهیه شد. در زمان نمونه برداری، خصوصیات فیزیکی خشک کن ها از قبیل ساختار فیزیکی، منبع انرژی و ... در هر ایستگاه یادداشت شد. 12 بلال از محموله حمل شده از مزرعه و قبل از ورود به خشک کن (تیمار یک) و 12 بلال خشک شده همان محموله (تیمار دو) به صورت تصادفی برداشت و در آزمایشگاه ملی کیفیت بذر آزمون شدند. علاوه بر آزمون های آزمایشگاهی تعیین قوه نامیه و قدرت بذر، نمونه ها در مزرعه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار کشت گردید و آزمون های مزرعه ای اندازه گیری درصد و سرعت ظهور، وزن خشک و ارتفاع گیاهچه در مرحله هشت برگی بر روی تیمارها انجام شد. براساس نتایج تفاوت معنی داری بین زمان نمونه برداری قبل و بعد از خشک کردن وجود ندارد. اثر متقابل ایستگاه فراوری و زمان نمونه برداری، به جز دو ایستگاه، روی شاخص های کیفیت بذر تفاوت معنی دار نداشت. در ایستگاه های نمونه برداری شده، بلال ها با رطوبت 29-25% برداشت و در دمای ℃35-32 هوادهی شده و پس از رسیدن میانگین رطوبت توده به حدود 20%، دمای خشک کن تا ℃38 افزایش یافت. براساس نتایج، نحوه کارکرد خشک کن ها نقش حداقلی در وارد شدن آسیب بر بذر و کاهش کیفیت بذر داشته و با توجه به قوه نامیه پایین بذور تولید شده، عوامل دیگری ازجمله مدیریت مزارع بر کاهش کیفیت بذور ذرت موثرند.

گیاه کاملینا( Camelina sativa) یا کتان کاذب، یک محصول دانه روغنی مهم از تیره Brassicaceae می باشد که این گیاه به علت کاربردهای صنعتی، بهداشتی و غذایی بسیار حائز اهمیت بوده و سطح زیر کشت این محصول رو به افزایش می باشد و از مهم ترین ویژگی های این گیاه می توان به نیاز اندک این گیاه به نهاده های ورودی و مقاومت بالا نسبت به تنش های زیستی و غیر زیستی می باشد. در این طرح از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با استفاده از نرم افزارآماری SAS بذرهای دو رقم گیاه کاملینا( رقم سهیل و لاین69) از نظر تاثیر محلول پاشی ریزمغذی های آهن، روی، منگنز و تیمار ترکیبی و تیمار شاهد در زمان بلافاصله بعد از تشکیل بذرها و همچنین بعد از تشکیل تقریبا 50 درصد از بذرها محلول پاشی پایه مادری انجام شد و با در نظر گرفتن 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تصاویر تهییه شده از جنین های گیاه کاملینا ارزیابی و بررسی شده و نتایج آنالیز های تصویری با نتایج آزمون جوانه زنی مقایسه شد. نتایج این آزمایش نشان داد که بذر رقم لاین 69 که دارای حداقل طول لپه، حداقل طول محور جنینی و حداقل طول بذر و حداکثر عرض بذر را در تیمار ترکیبی بود، حداقل نسبت طول محور جنینی به طول بذر، حداقل نسبت طول لپه به طول بذر وحداقل نسبت طول به عرض بذررا دارد که کوچکتر بودن ابعاد بذر در رقم لاین 69 منجر به کاهش درصد و سرعت جوانه زنی شده است .