مطالعات زیست بوم اقتصاد نوآوری
سال:1402 | دوره:3 | شماره:1 |تعداد مقالات:6

نوآوری و کارآفرینی از متغیرهای اساسی اثرگذار بر رشد اقتصادی کشورها توسعه یافته بوده است.  به همین دلیل سیاست­گذاران سعی در بهبود فضای نوآوری و ایجاد یک زیست­یوم مناسب برای توسعه نوآوری دارند. یکی از این متغیرهای اثرگذار بر ایجاد فضای مناسب برای نوآوری و به دنبال آن توسعه نوآوری در کشورهای مختلف، شاخص حکمرانی خوب در این کشورها می­باشد. از این رو، هدف این مطالعه بررسی اثر شاخص حکمرانی خوب بر نوآوری در کشورهای منتخب در دوره زمانی 2010 تا 2021 است. برای تخمین از مدل Panel ARDL استفاده شده است. نتایج تخمین مدل در بلندمدت نشان داده است که شاخص حکمرانی خوب ااثر معنادار و مثبت بر شاخص نوآوری جهانی در کشورها داشته اند. بنابراین پیشنهاد می شود در برنامه ریزی های مرتبط با توسعه نوآوری و کارآفرینی در جامعه، برنامه­ریزی مناسبی برای افزایش و بهبود شاخص حکمرانی صورت گیرد. همچنین مخارج دولتی در کسب­وکارها و فعالیت­هایی افزایش یابد که پتانسیل نوآوری در آن فعالیت­ها بالاتر باشد.

هدف محوری این مطالعه بررسی تاثیر شرکت های دانش بنیان و استارت-آپ های نوآور بر رشد اقتصاد منطقه ای در ایران می باشد. شرکت های دانش بنیان و استارت-آپ ها، بستر خلق ارزش افزوده اقتصادی را از کانال فناوری و نوآوری فراهم می کنند. از این رو حرکت از یک اقتصاد منبع محور به سمت اقتصاد دانش محور، مستلزم تقویت بنیان های استارت آپی و طراحی زیست بوم کارآفرینی مبتنی بر نوآوری و فناوری می باشد. در این مطالعه برای بررسی تأثیر اکوسیستم دانش بنیان بر رشد اقتصاد منطقه ای، ارزیابی از سطح فعالیت شرکت های دانش محور در پارک های علم و فناوری به عنوان مرجع نهادی توسعه این اکوسیستم استفاده شده است. مأموریت نهادی پارک های علم و فناوری حمایت از شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان و فناور، به منظور توسعه فناوری ها و دانش موجود و تجاری سازی آن می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که تعداد کل شرکت های دانش بنیان کشور در سال 1396، 3380 شرکت می باشد که از این بین تعداد کل شرکت های دانش بنیان تولیدی 780، شرکت های دانش بنیان صنعتی 692 و استارت آپ ها 1685 می باشد. دیگر یافته های این پژوهش نشان می دهد که شرکت های دانش بنیان تاثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصاد منطقه ای در ایران داشته و میزان فروش واحدهای فناور استان های تهران، اصفهان و خراسان رضوی تاثیر مثبت و معناداری بر رشد فضایی منطقه ای در کشور داشته است.

یکی از ویژگی­ های نظریه های جدید توسعه این است که پویایی در سطح منطقه ­ای، نوآوری، تولید و انتقال دانش را یک عامل کلیدی در توسعه منطقه ای در نظر می گیرد. براین اساس، نوآوری در سطح منطقه عمدتا از طریق یادگیری جمعی و هم افزایی بین بازیگران مختلف انجام می شود که در داخل و خارج از سازمان فعالیت می کنند. هدف محوری این مقاله، شناسایی عوامل موثر بر نظام نوآوری منطقه ­ای می باشد. به منظور بررسی تاثیرگذاری متغیرهای مختلف بر میزان نوآوری از مدل پانل مربوط به متغیرهای صد و پنجاه کشور طی سال های  2017 – 2013 استفاده شده است. پس از آن با توجه به فرضیه ها و آزمون های تشخیصی با استفاده از داده های تابلویی (پانل) و به روش الگوی اثرات ثابت، رابطه نوآوری با عوامل تاثیرگذار بر آن مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج به دست آمده موید این مطلب است که متغیرهای مخارج تحقیق و توسعه بنگاه، مشارکت صنعت و دانشگاه در تحقیق و توسعه، دسترسی به آخرین فناوری و در نهایت آموزش عالی و برنامه های ثبت اختراع اثر مثبت و معناداری بر میزان نوآوری کشورها دارند.

هدف محوری این مقاله سنجش و اولویت بندی ضریب رقابت پذیری منطقه ای در ایران براساس مولفه های اقتصاد دانش می باشد. به طور کلی رقابت پذیری معیاری کلیدی برای ارزیابی درجه موفقیت مناطق درمیدان رقابت های سیاسی،اقتصادی و تجاری به حساب می آید. بدین معنی که هر کشور، منطقه یا بنگاهی که از توان رقابتی بالایی در بازارهای رقابتی برخوردار باشد،می توان گفت که از رقابت پذیری بالاتری برخوردار است. رقابت پذیری در اثر ترکیبی از دارایی ها و فرآیندها به وجود می آید. دارایی ها یا به صورت موهبتی است (مثل منابع طبیعی) و یا ساخته شده به وسیله انسان(مثل زیرساخت ها) و فرآیندهایی که دارایی ها را به منافع اقتصادی حاصل از فروش به مشتریان تبدیل می کند و در نهایت موجب ایجاد رقابت پذیری می شوند.این تحقیق به منظور بررسی تاثیر اقتصاد دانش بنیان بر رقابت پذیری منطقه ای در ایران در نظر گرفته شده است . در این تحقیق به بررسی رقابت پذیری منطقه ای در پارک های علم و فناوری کشور در سال 1395مربوط به متغیرهای پارک علم و فناوری با استفاده از روش هرفیندال پرداخته شد. نتایج به دست آمده موید این مطلب است که متغییر تولید، اختراعات، تعداد شرکت های دانش بنیان نقش مثبتی در رقابت پذیری منطقه ای دارند.

عامل اصلی هماهنگی در سازمان اطلاعات مرتبط، مناسب و به موقع است. بنابراین داشتن فناوری اطلاعات مناسب، از الزامات اصلی کسب وکارهای مختلف است. اما اگر این ساختار اطلاعاتی هماهنگی کافی با کسب وکار نداشته باشد، همچون مانعی درجهت فعالیت های سازمان عمل خواهد کرد. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی رابطۀ بلوغ فناوری اطلاعات با عملکرد سازمانی و تحقق نیازمندی های کسب وکار در شرکت همکاران سیستم استان گلستان است. این پژوهش ازنظر نوع هدف کاربردی و ازنظر نحوۀ گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. روش انجام تحقیق به صورت میدانی و ابزارگردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد است. تعداد اعضای جامعۀ آماری 68 نفر و اندازۀ نمونه به علت محدودیت حجم جامعۀ آماری 68 نفر تعیین شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل معادلات ساختاری، با نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شده است. این تحقیق شامل دو فرضیۀ اصلی و سه فرضیۀ فرعی است. برپایۀ نتایج حاصل از فرضیات اصلی، بین بلوغ فناوری اطلاعات با عملکرد سازمانی و تحقق نیازمندی های کسب وکار در شرکت همکاران سیستم استان گلستان رابطۀ مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین همان طور که پیش بینی می شد، برپایۀ نتایج بررسی فرضیه های فرعی تحقیق، سطح بلوغ فرایندهای فناوری اطلاعات، عملکرد سازمانی و میزان تحقق نیازمندهای کسب وکار در شرکت همکاران سیستم استان گلستان در سطح مناسبی است.

خلاقیت و نوآوری دو عامل مهم در توسعه و پیشرفت سازمانها و جوامع هستند. خلاقیت به معنای توانایی ایجاد افکار جدید و نوآوری به معنای ارائه یک محصول ، خدمت یا فرآیند جدید و نوین است، که به رشد و پیشرفت سازمان کمک میکند. این دو عامل می توانند به صورت فردی و یا گروهی در سازمانها تقویت شوند و بهبود عملکرد و کارایی سازمان را به همراه داشته باشند. با توجه به رقابت شدید در بازار، سازمانهایی که قادر به تولید ایده های جدید و نوآورانه هستند، موفقیت بیشتری در بازار خواهد داشت. لذا هدف از این پژوهش، شناسایی و بررسی عوامل موثر بر خلاقیت و نوآوری در مدیریت سرمایه انسانی، با استفاده از روش فراترکیب می باشد. این پژوهش جزو تحقیقات تحلیلی-توصیفی است که با استفاده از روش فراترکیب صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، کلیه پژوهشهای داخلی صورت گرفته در 14 سال اخیر (1401-1387) با موضوع عوامل موثر بر خلاقیت و نوآوری که گزارش آنها در نشریات، کتب و پایگاههای علمی خارجی گوگل و گوگل اسکالر و پایگاههای علمی داخلی مجلات تخصصی نور، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پورتال جامع علوم انسانی و پایگاه مگیران، درج و نمایه شده اند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تعداد 10 پژوهش انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند و 4 عامل اصلی به عنوان عوامل موثر بر خلاقیت و نوآوری در مدیریت استراتژیک منابع انسانی، شناسایی شدند. نتایج نشان داد، عوامل موثر بر خلاقیت و نوآوری در مدیریت استراتژیک منابع انسانی عبارتند از: فرهنگ سازمانی، سیستم انگیزشی مناسب در سازمان، کاهش تفاوتها و تبعیضها در سازمان، فناوری.