مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
سال:1403 | دوره:32 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

1مقدمه: امروزه سرطان به عنوان یکی از بزرگترین مشکلات سلامت عمومی و دومین عامل مرگ ومیر در جهان شناخته شده است و با توجه به شیوع بالا از معضلات اصلی بهداشتی در سراسر دنیا به شمار می رود. امروزه راهکارهای درمانی زیادی از جمله شیمی درمانی برای درمان سرطان در بیماران وجود دارد. شیمی درمانی در واقع به کارگیری داروهای آنتی نئوپلاستیک به تنهایی و یا به صورت ترکیبی با سایر داروها می باشد. البته، این داروها می توانند به عملکرد سلول های سالم نیز آسیب برسانند و عوارض جانبی فراوانی ایجاد کنند. از داروهای پرکاربرد در شیمی درمانی، خانواده دارویی آنتراسایکلین ها هستند و از گروه دارویی آنتراسایکلین ها می توان به دوکسوروبیسین، دانوروبیسین و اپیروبیسین اشاره کرد که پرکاربردترین آن ها دوکسوروبیسین است که سمیت قلبی ناشی از آن در بیماران تحت شیمی درمانی بسیار شایع است که متاسفانه درمان قطعی و مطمئنی برای آن وجود ندارد. استراتژی های مختلفی جهت کاهش اثرات سمی دوکسوروبیسین بر بافت های غیر هدف به کار گرفته شده است که از این بین می توان به استفاده از گیاهان دارویی ، رژیم غذایی و نیز انواع مختلف تمرینات طولانی مدت با هدف افزایش سطح آنتی اکسیدانی بافت اشاره کرد. بنابراین تعیین برنامه تمرینی و تغذیه مناسب با در نظر گرفتن شرایط جسمانی برای بیماران سرطانی که تحت درمان شیمی درمانی قرار دارند بسیار مهم است،. لذا مطالعه مروری حاضر با هدف تعیین اثرات سمیت سلولی DOX  بر روی بافت قلب و فواید فعالیت بدنی منظم و مصرف مکمل کورکومین بررسی و مورد بحث قرار گرفت. نتیجه گیری: مصرف کورکومین به همراه تمرین هوازی به احتمال زیاد می تواند به عنوان یک کاندیدای بالقوه مفید برای محافظت از سمیت سلول های قلبی ناشی از داروی دوکسوروبیسین باشد که به منظور جلوگیری از رشد و پیشرفت سلول های سرطانی در بیماران استفاده می شود.

1مقدمه: استفاده از پاسخ های سیستم ایمنی، چشم انداز نوینی برای درمان سرطان ترسیم می کند. نقاط وارسی سیستم ایمنی، گیرنده هایی روی سطح سلول ها هستند که باعث جلوگیری از پاسخ ایمنی در برابر آنتی ژن های خودی می شوند. سلول های سرطانی با بیان بالای این گیرنده ها باعث مهار واکنش سیستم ایمنی در برابر خود می شوند. CTLA-4 و PDL-1/PD1 نمونه ای از نقاط وارسی سیستم ایمنی هستند که بر روی سلول های سرطانی پستان بیان می شوند. بیان PDL-1 بر روی سلول های سرطانی پستان باعث اندازه بزرگ تر، پیشرفت و تمایز بیشتر تومور می شود که با میزان بقا بیمار رابطه ای معکوس دارد. اما با مهارکردن این مسیر توسط دارو هایی چون Atezolizumab و یا Ipilimumab می توان مکانیسم فرار از سیستم ایمنی سلول توموری را مهار کرد. نتیجه گیری: داروهایی مانند مهار کننده های نقاط وارسی که پاسخ سیستم ایمنی را برای مقابله با سرطان فعال تر می کنند، راهکار نوینی برای کمک به درمان سرطان پستان هستند. در مواردی که دستورالعمل های درمانی معمول پاسخ مناسبی ندارند، می توان با اضافه کردن این خانواده از داروها در فرآیند درمان و با در نظر گرفتن عوارض و هم چنین اثربخشی آن ها، بقای بیماران را بهبود بخشید.

1مقدمه: تفاوت بین مکمل های آنتی اکسیدانی بر سلامت بیماران مبتلا به آلزایمر هنوز به خوبی مشخص نشده است. با توجه به اینکه تاکنون مطالعه­ای به ارزیابی اثربخشی ویتامین C و E بر پروتئین کربونیل (CP) و بیان ژن شوک حرارتی 70 (HSP70) در موش­های آلزایمری نپرداخته است، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر هشت هفته مکمل دهی ویتامین C و ویتامین E بر پروتئین CP و بیان HSP70 در بافت مغز موش های صحرایی آلزایمری صورت گرفت. روش بررسی: در این مطالعه تجربی تعداد 28 سر موش صحرایی آلزایمری شده با تزریق 10 میلی گرم بر کیلوگرم تری­متیل­تین به گروه های (1) کنترل بیمار، (2) شم (حلال ویتامین E)، (3) ویتامین C و (4) ویتامین E (VE) تقسیم شدند. هم چنین تعداد هفت سر موش صحرایی سالم برای بررسی اثرات القا بیماری بر متغیر های تحقیق در گروه کنترل سالم قرار گرفتند. مکمل ویتامین C به مدت هشت هفته روزانه 4 میلی گرم بر کیلوگرم در روز و مکمل ویتامین E روزانه 30 میلی گرم بر کیلوگرم به نمونه­ها خورانده شد. گروه­ها از نظر مقادیر CP و بیان ژن HSP70 پس از مکمل دهی، مورد بررسی قرار گرفتند. سپس، داده­ها توسط نرم افزار آماریversion 16  SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. جهت بررسی نرمالیتی توزیع یافته­ها از آزمون شاپیرو-ویلک استفاده شد. اثر مکمل ویتامین E و ویتامین C با استفاده از آنالیز وارایانس یک راهه بررسی شد. هم چنین، برای بررسی نوع اثر متغیرها از آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. سطح معنی­داری برای تمام تجزیه و تحلیل­ ها 0/05 در نظر گرفته شد. نتایج: مقادیر پروتئین کربونیل در گروه های ویتامین C و ویتامین E به طور معنی داری کمتر از گروه کنترل بیمار بود (0/05 >P). هم چنین، مقادیر HSP70 در گروه های ویتامین C و E به طور معنی­داری بیشتر از گروه کنترل بیمار بود (0/05 >P). تفاوتی بین گروه مکمل ویتامین C و E مشاهده نشد (0/05

1مقدمه: بیمارستان به عنوان مهم ترین سازمان ارائه دهنده خدمات بهداشتی - درمانی، بیش از هر سازمان دیگری نیازمند مدیریت کارا و اثربخش می باشد. بنابراین، دانش ها، مهارت ها و توانمندی های مدیران بیمارستان باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرد که یکی از این مهارت ها، دانش و مهارت مالی است. لذا این پژوهش باهدف ارائه تدوین و اعتبار یابی ابزار سنجش دانش و مهارت مالی مدیران بیمارستان انجام شده است. روش بررسی: مطالعه ترکیبی حاضر در سال 1402- 1401 انجام شد. جامعه پژوهش شامل مدیران بیمارستان های آموزشی و درمانی، اعضای هیأت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته حسابداری و مدیریت مالی به عنوان خبرگان مالی (پانل دلفی) بود. نمونه گیری به صورت هدفمند آغاز گردید و تا اشباع داده ها ادامه یافت. برای جمع آوری داده ها، از مصاحبه و بحث گروهی متمرکز وپرسش نامه و جهت تحلیل داده ها، از روش دلفی فازی و تحلیل سلسله مراتبی  Analytical Hierarchy process (AHP) فازی استفاده گردید. نتایج: ابعاد و مؤلفه های مهم طبق روش دلفی فازی شامل 8 بعد و 23 شاخص مشخص شد و با کمک روش AHP، وزن هر یک از ابعاد مشخص شد. سپس تعداد 68 سؤال چندگزینه­ای مربوط به هریک از ابعاد شناسایی شده، بر اساس مصاحبه با خبرگان طراحی شد. در مرحله بعد از طریق پرسش نامه و تکنیک دلفی فازی نظر خبرگان را در مورد سؤالات مطرح شده کسب نموده و در نهایت 23 سؤال چهارگزینه­ ای  به عنوان ابزار سنجش دانش و مهارت مالی مدیران بیمارستان تدوین شد. نتیجه گیری: بیمارستان، بازوی مهم ارائه خدمات سلامت است و با عنایت به محدودیت منابع ارزشمند بخش سلامت، تخصیص درست منابع، اعمال مدیریت علمی، برنامه ریزی صحیح و اصولی، گامی مهم در دستیابی به اهداف نظام سلامت خواهد بود. درک درست اصول مدیریت مالی و چگونگی شیوه ارائه اطلاعات مالی و چگونگی تسهیم هزینه ها در یک بیمارستان به مدیران آن بیمارستان کمک می کند تا تصویری پویا از فعالیت ها و اهداف خود داشته باشد و بتوانند برای آینده با آگاهی بیشتر تصمیم گیری کنند.

1مقدمه: علی رغم دهه ها تلاش در تشخیص و درمان تومورهای مغزی، همچنان این نوع تومورها، در بین کشنده ترین انواع سرطان ها دسته بندی می شوند. فعال شدن آنزیم تلومراز، به عنوان یک عامل اساسی در نامیرایی این سلول ها شناخته شده است. ژن TERT با بیان زیرواحد کاتالیتیک آنزیم، به عنوان مهم ترین تنظیم کننده فعالیت تلومراز معرفی شده است. جهش های نقطه ای در ناحیه پروموتری ژن TERT، به ویژه در نقاط داغ پروموتر، می توانند نفش مهمی در اتصال فاکتورهای رونویسی فعال کننده و مهار اتصال فاکتورهای تنظیم منفی ژن TERT و درنهایت، تنطیم بیان این ژن ایفا کنند. این پژوهش، با هدف شناسایی و بررسی بیوانفورماتیکی جهش های ناحیه پروموتری ژن TERT در تومور مغزی بدخیم گلیوبلاستوما انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه به روش مورد - شاهدی انجام گرفته است و 35 فرد مبتلا به تومور مغزی گلیوبلاستومای مولتی فرم و 40 فرد به عنوان نمونه های کنترل بررسی شدند. در این پژوهش، از تکنیک Touchdown PCR و روش تعیین توالی مستقیم DNA، جهت تشخیص جهش های ناحیه پروموتر ژن TERT در افراد مبتلا به گلیوبلاستوما استفاده شد. هم چنین آنالیزهای بیوانفورماتیکی، برای بررسی اثر پاتوژنسیتی تغییرات نوکلئوتیدی این ناحیه ژنی انجام شد. نتایج: طی این مطالعه، 3 جهش نقطه ای در ناحیه هسته پروموتر ژن TERT شناسایی شد (c.*146C>T، c.*144C>G و c.*143G>C) که از بین آن ها، 2 جهش برای اولین بار در بیماران گلیوبلاستومای مولتی فرم مشاهده شد و یک جهش دیگر نیز در نقطه ی داغ هسته پروموتری ژن (c.*146C>T) واقع شده بود. نتیجه گیری: در این مطالعه، اثر پاتوژنسیتی جهش های ناحیه پروموتر TERT به عنوان بیومارکر گلیوبلاستوما بررسی شد. چنین یافته هایی، این احتمال را افزایش می دهند که جهش های سوماتیکی در مناطق تنظیم کننده، ممکن است رویدادهای القایی مهمی در روند سرطان زایی باشند.

1مقدمه: مایوکاین ها در پاسخ به انقباضات و استرس مکانیکی ناشی از تمرین ورزشی تولید و نقش کلیدی در بازسازی عضله و یا کنترل برخی بیماری ها دارند. نقش تمرینات مقاومتی در ترشح مایوکاین ها کمتر بررسی شده است لذا هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر چهار هفته تمرین مقاومتی بر بیان ژن های ماسلین، آپلین و دکورین در عضله سولئوس موش های صحرایی نر نژاد ویستار می باشد. روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع تجربی بود. تعداد 16 سر موش نر نژاد ویستار 8 هفته ای با میانگین وزنی 16/99±223 گرم به طور تصادفی به 2 گروه شامل گروه کنترل (8 =Con) و تمرین مقاومتی (8RT=) تقسیم شدند. پس از آشنایی حیوانات با محیط آزمایشگاه و تمرین مقاومتی روی نردبان، موش های صحرایی گروه تمرین مقاومتی به مدت 4 هفته، 3 روز در هفته به تمرین روی نردبان پرداختند. مقادیر بیان ژن های ماسلین، آپلین و دکورین عضله سولئوس با روش RT-Pcr اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تی مستقل در سطح0/05 p< با استفاده از نرم افزار آماری SPSS version 16  استفاده شد. نتایج: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که انجام 4 هفته تمرین مقاومتی به صورت منظم قادر به افزایش معنی دار ماسلین (0/0004 =P) ، آپلین (0/0001 P<)  و دکورین (0/0078 P=) در عضله کند انقباض سولئوس نسبت به گروه کنترل می شود. نتیجه گیری: به نظر می رسد انجام تمرینات مقاومتی با افزایش بیان ماسلین، آپلین و دکورین در عضله اسکلتی در هموستاز انرژی نقش مهمی دارد که اهمیت این نوع تمرین ورزشی در سلامت را نشان می دهد.

1مقدمه: روابط کودک با دندانپزشک محصول تعاملات پیچیده بیمار، والدین و دندانپزشک می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر هوش هیجانی و سبک تربیتی والدین برترس و اضطراب دندانپزشکی کودک انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی افراد 6 تا 15 سال به همراه والد که به دانشکده دندانپزشکی شهید صدوقی یزد مراجعه کردند به روش آسان انتخاب شدند. برای سنجش اضطراب و ترس به ترتیب از پرسشنامهMCDAS و CFSS-DS و برای سنجش میزان هوش هیجانی و سبک تربیتی والدین به ترتیب از پرسشنامه Shering وBaumrind استفاده شد. داده ها در محیط نرم افزار SPSS version 17 به کامپیوتر وارد و با آزمون مربوط به آن (T_Test و ANOVA) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: از 120 فرد شرکت کننده، 39 نفر پسر و 81 نفر دختر بودند. میانگین سنی کودکان مورد بررسی2/46±9/31 سال و میانگین سنی والد آن ها 4/82±37/60 بود. بین سبک تربیتی والد با ترس و اضطراب دندانپزشکی کودک ( به ترتیب 0/492=P و0/769=P )و نیز بین هوش هیجانی والد با اضطراب دندانپزشکی کودک رابطه معنی دار وجود نداشت(0/053=P) اما بین هوش هیجانی والد با ترس دندانپزشکی کودک رابطه معکوس و معنی دار وجود داشت. (0/274-= r و0/003=P). نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که سبک تربیتی والد با ترس و اضطراب دندانپزشکی کودک و نیز هوش هیجانی والدین با اضطراب دندانپزشکی کودک ارتباط معناداری نداشت اما هوش هیجانی والد با ترس دندانپزشکی کودک رابطه معکوس و معناداری داشت.

1مقدمه: مداخلات تغذیه ای یکی از اثربخش ترین روش های پیشگیری و کنترل دیابت می باشد. شیر شتر به همراه درمان های معمول، اثرات مثبتی بر قند خون بیماران دیابتی داشته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر لاکتوباسیل کازئی موجود در شیر شتر بر پروفایل قندی و لیپیدی موش های دیابتی تیپ یک انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع مداخله ای بوده و به روش کارآزمایی تجربی انجام شد. 32 سر موش در چهار گروه هشت تایی، رندوم تقسیم شدند. پس از دیابتیک کردن، موش ها به صورت یک روز درمیان با دو سی سی از فرآورده تهیه شده برای هر گروه تحت گاواژ قرار گرفتند. ارزیابی ها (وزن، غلظت های سرمی گلوکز، FBS، اوره، کراتینین، اسید اوریک، LDL،HDL ، TG، کلسترول و هم چنین آنزیم های کبدی AST و ALT و ALP) پس از 30 روز از دریافت گاواژ انجام شد. به منظور آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS version 16 استفاده شد. نتایج: میانگین وزن و غلظت سرمی LDL در گروه تیمار با پروبیوتیک های لاکتوباسیل کازئی استاندارد و بومی به صورت معناداری کمتر از گروه کنترل دیابتیک بود (P<0.05) و میانگین HDL در گروه تیمار با پروبیوتیک های لاکتوباسیل کازئی استاندارد و بومی بالاتر از گروه کنترل دیابتیک بود (P<0.05)، اما تفاوت معنی داری بین گروه پروبیوتیک لاکتوباسیل کازئی بومی با استاندارد نبود. اوره، اسیداوریک، FBS، Cr، TG، کلسترول، AST، ALT و ALP بین گروه پروبیوتیک لاکتوباسیل کازئی استاندارد و بومی با گروه کنترل دیابتیک تفاوت معنی داری نداشت (P>0.05). نتیجه گیری: به نظر می رسد پروبیوتیک های لاکتوباسیل کازئی شیرشتر شاید بتوانند سبب بهبود کاهش وزن و بهبود پروفایل لیپیدی (افزایش HDL، کاهش LDL و نسبت LDL/HDL) در موش های دیابتیک نوع یک داشته باشند که نیاز به انجام مطالعات گسترده تر در این زمینه می باشد.