تحقیقات نظام سلامت حکیم (حکیم)
سال:1386 | دوره:10 | شماره:3 |تعداد مقالات:11

مقدمه: امروزه اندازه گیری سلامت و ارزیابی مداخلات بهداشتی علاوه بر محاسبه شاخص های مرگ، فراوانی و شدت بیماری به سایر ارزش های انسانی مانند کیفیت زندگی نیز توجه می نماید؛ لذا اطلاعات در مورد کیفیت زندگی جمعیت عمومی شهر تهران می تواند به عنوان اطلاعات پایه ای در نظر گرفته شده و در هنگام ارزیابی مداخلات مورد استناد واقع شود. هدف مطالعه حاضر بررسی کیفیت زندگی در جمعیت عمومی در شهر تهران بود. در این مطالعه از پرسش نامه World Health Organization Quality of Life-BRIEF (WHOQOL-BREF) استفاده شده که در هر یک از چهار حیطه آن که شامل سلامت جسمانی، سلامت روان، روابط اجتماعی و وضعیت محیط می باشد امتیازات از 4 تا 20 بوده و امتیاز بالاتر نشان دهنده کیفیت زندگی بهتر است. این پرسش نامه در مجموع 26 سوال دارد. روش کـار: در این مطالعه مقطعی، 1164 نفر از جمعیت عمومی 22 منطقه شهرداری تهران پرسش نامه WHOQOL-BREF را طی نمونه گیری به صورت لایه بندی شده چند مرحله ای تکمیل نمودند، سپس اطلاعات به دست آمده با نتایج حاصل از تکمیل همین پرسش نامه در 23 کشور دیگر جهان، مقایسه شد. یافته ها: میانگین (انحراف معیار)امتیاز پرسش نامه مذکور در جمعیت مورد مطالعه در دامنه سلامت جسمانی جسمانی (2.6 14.3 (SD=، سلامت روان (2.6 (SD= 13.4، سلامت اجتماعی (2.6 (SD= 13.9 و وضعیت محیط (2.4 (SD= 12.3 به دست آمد. میانگین امتیاز تمام دامنه ها در مجموع شرکت کنندگان مطالعه سازمان جهانی بهداشت به صورت معنا داری بالاتر از امتیاز دامنه های شرکت کنندگان در این مطالعه بود. امتیازات دامنه های وضعیت محیط و سلامت روان در تجزیه و تحلیل در لایه های مختلف سنی در جمعیت شهر تهران به صورت معناداری پایین تر از نتیجه کلی سایر نقاط جهان در همین لایه های سنی بود. امتیاز دامنه های سلامت روان، سلامت اجتماعی و سلامت محیط گروه بیمار در کل جمعیت مورد مطالعه سازمان بهداشت جهانی مانند یا بالاتر از مردم سالم شهر تهران بود.نتیجه گیری: از آن جا که نمونه ای گویا از جمعیت تهران در این مطالعه شرکت نمودند؛ نتایج آن اطلاعات مفیدی را در مورد کیفیت زندگی مردم این شهر در حیطه های مختلف فراهم می نماید. به هر حال اختلاف امتیازات مردم شهر تهران با سایر کشور های جهان در این دامنه ها اهمیت مداخلات موثر در حیطه های مذکور را مشخص می نماید و قابل تامل می باشد.

مقدمه: امروزه سوء مصرف مواد و سیگار بسیاری از مرزهای اجتماعی، اقتصادی و جغرافیایی را در نوردیده و از معضلات عمده بهداشتی است که بسیاری از گروه های جمعیتی از جمله مادران باردار را در معرض تهدید پیامدهای نامطلوب مادری و جنینی ناشی از آن قرار می دهد. این مطالعه جهت تعیین ارتباط بین مصرف مواد مخدر و سیگار توسط زن و شوهر در دوران بارداری و همچنین مصرف داروی غیرایمن در دوران بارداری توسط زن و ایجاد پیامدهای نامطلوب مادری و جنینی ناشی از آن انجام شده است.روش کـار: یک مطالعه مقطعی توصیفی- تحلیلی بر روی 4317 نفر از زنان واجد شرایط بستری در بخش های بعد از زایمان بیمارستان های آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی تهران، ایران و شهید بهشتی که بارداری آنها به هر صورتی خاتمه یافته بود، طی زمستان سال 1382 صورت گرفت. از یک پرسش نامه محقق ساخته برای مصاحبه استفاده شد که سوالات آن در چهارحیطه مشخصات جمعیت شناختی، سابقه مامایی، مصرف سیگار، مواد مخدر و دارو و پیامدهای جنینی و مادری در بارداری اخیر بود. از مدل رگرسیون لجستیک برای تعیین ارتباط مصرف مواد مخدر، سیگار و دارو و دیگر متغیرهای مستقل باپیامدهای نامطلوب جنینی و مادری استفاده شد.یافته ها: میانگین سنی این 4317 زن برابر با 25.8±5.4 سال ومیانگین سنی همسران آنان برابر 3.07±6.1 سال بود. از میان زنان شرکت کننده در مطالعه 60 نفر (1.4%) مصرف مواد مخدر و 79 نفر (1.8%) مصرف سیگار و 616 نفر (14.3%) مصرف داروی غیرایمن داشتند. همچنین از میان همسران این زنان 186 نفر (4.3%) مصرف مواد مخدر و 1486 نفر (34.4%) مصرف سیگار داشته اند. مصرف داروی غیرایمن در دوران بارداری توسط زن باعث افزایش شانس پیامد نامطلوب مادری (OR=1.69, %95 CI: 1.31-2.17) و پیامد نامطلوب جنینی ((OR=2.58, %95 CI: 2.07-3.22 شد که هر دو در سطح کمتر از 0.001 معنادار بودند. مصرف سیگار نیز توسط مادر باعث افزایش شانس پیامد نامطلوب جنینی شد. (OR=2.71, %95 CI: 1.52-4.84, p<0.001).نتیجه گیری: مصرف داروی غیرایمن و سیگار توسط مادر در دوران بارداری می تواند باعث افزایش شانس بروز پیامدهای نامطلوب مادری و جنینی گردد؛ لذا برنامه های آموزشی پیشگیرانه در دوران بارداری بایستی در جهت کاهش و حذف مصرف این داروها و سیگار، متمرکز شود.

مقدمه: ویروس های سرخک، سرخجه و پاروویروس  B19از عوامـل عفونی تولیدکننده بثورات پوستی هستند. به علت شباهت بثورات در هر سه ویروس ذکر شده، تشخیص بالینی سرخک، سرخجه، پاروویروس B19 و غیره از همدیگر دشوار می باشد. روش کـار: روش انتخابی برای تشخیص عفونت فعال هر سه ویروس، تشخیص IgM اختصاصی بر علیـه آنها به روش الایزاست. در این مطالعه توصیفی- مقطعی، 424 نمونه سرمی ارسالی از افراد مشکوک به سرخک از شهرهای مختلف استان خوزستان مورد بررسی قرارگرفتند.یافته ها: از بین 424 نمونه، تعـداد 240 نفر (656.6%) سرخک مثبت، تعداد 14 نفر (3.3%) سرخجه مثبـت و تعداد 8 نفر (1.8%) پاروویروس B19 مثبـت بودند. از طرفی در میان بیماران سرخک مثبـت،تعـداد 104 نفر (24.5%) واکسن زده بودنـد. از این تعداد 55 نفر (12.9%) دو بار واکسن و 49 نفـر (11.5%) یکـبـار واکسـن دریافت کرده بودند.نتیجه گیری: با توجـه به فراوانی نسبـتا بالای سرخک، در بیـن این بیماران به نظر می رسد برنـامه واکسینـاسیـون سرخک در استان خوزستان چنـدان موفقیـت آمیز نبوده است. از طرفی با توجه به این که اکثر مبتلایان به بیماری سرخک را افراد جوان تشکیل می دادند؛ پیشنـهاد می شـود که در فاصـله زمانـی دو دوز واکسـن سرخـک تجدید نظر شـود و دوز اول درسنین 12-9 ماهگی و دوز دوم در سنین قبل از مدرسه (6 –4 سالگی) تزریق شود.

مقدمه: هدف این تحقیق تعیین مهم ترین عواملی بود که مردم شهر یزد به هنگام بیمار شدن جهت انتخاب پزشک، مدنظر قرار می دهند. روش کار: تعداد 493 زن و مرد از گروه های سنی و تحصیلی مختلف با روش نمونه گیری خوشه ای از 25 منطقه شهر یزد، مورد ارزیابی قرار گرفتند. جمع آوری داده ها با استفاده از چک لیست 19 عاملی هیل و گارنر (Hill and Garner) به علاوه 2 عبارت که توسط گروه تحقیق به آن افزوده شده، انجام گرفت. این پرسش نامه در 3 بخش: الف- ویژگی های فردی پزشک، ب- عوامل ارتباطی بین پزشک و بیمار و ج- کیفیت ارایه خدمات پزشکی و هر بخش شامل 7 عبارت، درجه اهمیت در انتخاب پزشک توسط بیماران را مورد بررسی قرار می دهد. روش های آماری مورد استفاده شامل آمار توصیفی و آزمون های ناپارامتری کروسکال والیس و من ویتنی بود.یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده عوامل یکم تا هفتم عبارت بودند از: دانش زیاد و حاذق بودن (ویژگی فردی پزشک)، اختصاص وقت کافی جهت معاینه (نحوه ارتباط پزشک- بیمار)، اظهار توجه و علاقه خاص به مشکل بیمار (نحوه ارتباط پزشک- بیمار)، استفاده از دستیاران باکفایت (نحوه ارایه خدمات)، عدم انجام کارهای دیگر در هنگام ویزیت (نحوه ارتباط پزشک- بیمار)، ایجاد احساس راحتی در بیمار از طریق یک احوال پرسی کوتاه در ابتدای ویزیت (نحوه ارتباط پزشک- بیمار) و ویزیت انفرادی و خصوصی (نحوه ارایه خدمات). این عوامل نمره میانگین اهمیت بالاتر از نقطه برش تعیین شده(3.5) داشتند و ضمن قرار گرفتن در یک سوم بالای توزیع، به عنوان مهم ترین عوامل انتخاب پزشک بیان شدند. کلیه ویژگی های فردی پزشک (غیر از عامل دانش و مهارت) دارای کم ترین اهمیت درجه بندی شد. در ضمن هر چند بین نظرات زن ها و مردها تفاوت معناداری به دست نیامد؛ ولی تفاوت بین گروه های سنی و تحصیلی در دو بخش عوامل ارتباطی و کیفیت خدمات معنادار بود (p<0.05).نتیجه گیری: آگاهی پزشکان از مهم ترین عواملی است که بیماران در انتخاب ایشان مدنظر قرار می دهند. به ویژه توجه به کفایت علمی، مهارت های ارتباطی و عوامل مرتبط با نحوه ارایه خدمات پزشکی، باعث عملکرد موفق تر پزشکان و رضایت بیشتر بیماران می گردد.

مقدمه: از آن جا که تنها احیاء قلبی– ریوی (Cardiopulmonary Resuscitation, CPR) صحیح و موثر، می تواند احتمال بقای بیماران دچار ایست قلبی تنفسی را بالا ببرد؛ ارزیابی و کنترل چگونگی انجام احیاء اهمیت بسیار دارد. هدف از این مطالعه تعیین مهارت کارورزان بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در احیاء، قلبی ریوی بود. روش کار: به این منظور 40 نفر از کارورزان در این مطالعه شرکت کردند و از یک فرم ارزیابی با 9 شاخص استفاده شد. عملیات احیاء بر روی مانکن احیاء، انجام گرفت.یافته ها: هیچ کدام از شرکت کنندگان، مهارت کامل در احیاء قلبی- ریوی نداشتند. تنها 3 نفر مهارت خوب و 5 نفر از شرکت کنندگان مهارت متوسط داشتند و مهارت 21 نفر در حد ضعیف بود. 11 نفر از شرکت کنندگان طبق نمره بندی این مطالعه هیچ گونه مهارتی در احیاء قلبی ریوی نداشتند. مقایسه نتایج افرادی که قبلا در کارگاه CPR شرکت کرده بودند و سایرین، میانگین نمره به ترتیب 26.16 و 12.55 را برای این دو گروه نشان داد.نتیجه گیری: این مطالعه بر لزوم گنجاندن دوره های کارگاه احیاء اجباری برای تمام دانشجویان پزشکی و ارزیابی مجدد مهارت آنها تاکید می کند. علاوه بر این، بنیانگذاری استراتژی های جدید در آموزش CPR امری غیر قابل اجتناب به نظر می رسد.

مقدمه: مقایسه وضعیت دانشگاه ها با یکدیگر وسیله ای برای تحلیل وضعیت موجود در هر قسمت از سیستم آموزشی است و می تواند به صورت الگویی برای برنامه ریزی در دانشگاه استفاده شود. هدف از انجام این مطالعه طراحی معیارهای اندازه گیری و مقایسه ساختار، کارآیی و عملکرد دانشکده های پزشکی ایران و تعیین تفاوت های خدمات آموزشی در این دانشکده ها و شناسایی نقاط قوت و ضعف آنها در مقایسه با یکدیگر بوده است. ارایه خدمات آموزشی در این مطالعه به کلیه عواملی که در آموزش دانشجو از بدو ورود تا فارغ التحصیلی تاثیرگذار است، اطلاق می شود.روش کار: مجموعه ای شامل 63 معیار و شاخص طراحی شد و به صورت یک نمودار شاخه درختی دسته بندی گردید. سپس وزن این معیارها با روش های جلب توافق آرا، تعیین شد. از هر دانشکده نماینده ای معرفی شد تا پرسش نامه ای که برای جمع آوری اطلاعات طراحی شده بود را تکمیل کند. اطلاعات جمع آوری شده با بازدید از دانشکده ها تکمیل و تصحیح گردید. سپس امتیاز هر دانشکده در هر معیار محاسبه شد. برای آنالیز نهایی نیز از یک نرم افزار کامپیوتری که به همین منظور طراحی شده بود، استفاده گردید.یافته ها: دانشکده پزشکی تهران با امتیاز 67.84 از 100 رتبه اول، دانشکده پزشکی شهید بهشتی با امتیاز65.62  از 100 رتبه دوم و دانشکده پزشکی شیراز با امتیاز 58.24 از 100، رتبه سوم را کسب کردند.نتیجه گیری: با انجام این طرح نقاط قوت و ضعف ارایه خدمات آموزشی در دانشکده های پزشکی مشخص شده و به عنوان الگویی عملی برای اصلاح و ارتقای کمی و کیفی، در اختیار برنامه ریزان و مسوولان قرار گرفت.

مقدمه: افرادی که به ویروس هپاتیت ب آلوده می شوند ممکن است از عفونت بهبودی یابند و یا به صورت حاملین مزمن این ویروس در آیند. از آن جا که سن در زمان آلودگی در پایداری یا بهبودی از آن تاثیر دارد؛ این مطالعه به منظور تعیین شیوع نشانگرهای ویروسی در افراد تماس یافته با این ویروس انجام شد.روش کـار: کلیه حاملین مزمن ویروس هپاتیت ب و افرادی که به علت هپاتیت حاد ب از فروردین 1372 تا شهریور 1384 به بخش عفونی دانشگاه علوم پزشکی بابل مراجعه نموده بودند، انتخاب شده و خانواده های آنها از نظر نشانگرهای ویروسی مورد بررسی قرار گرفتند. شیوع نشانگرهای ویروسی بر حسب گروه های سنی و جنسی مقایسه شد. یافته ها: در طی مطالعه، 1160 مرد با میانگین سنی 31±13 سال و 876 زن با میانگین سنی 20±12 سال بررسی شدند. در مردان شیوع HbeAg), (HBsAg, anti-HBe)، (anti HBs, anti HBc و isolated anti HBc به ترتیب 72.3%، 8.1%، 16.6% و 3% بود. شیوع این نشانگرها در زنان به ترتیب 67.7%، 8.9%، 18.5% و 5% بود. اختلاف معناداری بین شیوع نشانگرهای ویروسی در دو جنس دیده نشد، به جز اختلاف معنادار در شیوع isolated anti-HBc (p=0.014). بهبودی از عفونت قبلی در 354 نفر (17.4%) دیده شد. جمعا در 1603 نفر (78.7%) عفونت پایدار ایجاد شده بود و 172 نفر (8.4%) HBeAg+ بودند. عفونت پایدار ویروسی به ترتیب در 73.1% و 70.7% بیماران با سن کمتر از 10 سال و بیش از 50 سال دیده شد.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که در اکثر موارد، عفونت با ویروس هپاتیت ب به صورت عمودی (vertical) و یا اوایل دوره کودکی ایجاد می شود.

مقدمه: عفونت تناسلی اوره پلاسما اوره لیتیکم از عفونت های منتقله از راه جنسی است که در ایجاد یورتریت غیرگونوککی، پروستاتیت، اپیدیدیمیت و ناباروری دخالت دارد. این باکتری در زوج های نابارور بیشتر از زوج های سالم دیده می شود. عفونت اوره پلاسما اوره لیتیکم نه تنها باروری را به مخاطره می اندازد، بلکه خطری برای درمان ناباروری وآبستنی حاصل از آن نیز می باشد. تشخیص این باکتری با روش های مرسوم باکتریایی بسیار مشکل است. هدف این مطالعه، مقایسه دو روش کشت و PCR برای تشخیص اوره پلاسما اوره لیتیکم در مایع منی مردان نابارور و سالم بود.روش کار: از هر یک از دو گروه افراد نابارور و افراد سالم مراجعه کننده به مرکز درمان ناباروری انستیتو رویان تهران، 100 نمونه مایع منی تهیه گردید. آزمایش معمول اسپرموگرام بر روی نمونه ها انجام شد. DNA باکتری با روش Cadieux استخراج شد و با استفاده از پرایمرهای اختصاصی اوره پلاسما اوره لیتیکم (ژن اوره آز)، PCR انجام گردید. همچنین کشت باکتری با روش براث- آگار انجام شد.یافته ها: اوره پلاسما اوره لیتیکم در 12 نمونه مایع منی (12%) افراد نابارور و در سه نمونه (3%) افراد سالم با روش PCR تشخیص داده شد. نتیجه کشت در پنج نمونه بیماران نابارور (5%) و یک نمونه افراد سالم (1%) مثبت بود. حجم مایع منی، تعداد سلول های اسپرم و درصد سلول های اسپرم با مرفولوژی طبیعی در مردان نابارور به طور معنادار کاهش داشت. سه مشخصه اخیر، در مردان نابارور با نتیجه مثبت PCR، کمتر از مقادیر مشابه در مردان ناباروری بود که نتیجه PCR منفی داشتند.نتیجه گیری: از آنجا که اوره پلاسما اوره لیتیکم نقش سببی بالقوه در چندین بیماری منتقله از راه جنسی، ناباروری، بیماری و مرگ ومیر نوزادان دارد؛ تشخیص آن با PCR در زوج های نابارور لازم ومهم است. PCR روشی حساس است و برای تشخیص اوره پلاسما اوره لیتیکم در نمونه های بالینی بسیار سریع تر از کشت می باشد (کمتر از 24 ساعت در مقابل 2 تا 4 روز).

مقدمه: جنگ سال 1369 خلیج فارس با حمله عراق به کویت و اشغال نظامی این کشور آغاز شد. ب ه دنبال آن 34 کشور جهان با مجوز شورای امنیت سازمان ملل متحد در دی ماه سال 1369 به نیروهای عراقی مستقر در کویت یورش برده و ارتش عراق را مجبور به عقب نشینی کردند. نیروهای عراقی در جریان این عقب نشینی اقدام به آتش زدن چاه های نفت کویت نمودند و بیش از 600 حلقه چاه نفت به آتش کشیده شد. این جنگ علاوه بر تبعات دیگری که در پی داشت، آلودگی زیست محیطی گسترده ای به دلیل آزاد شدن نفت در آب های خلیج فارس و آلودگی ایجاد شده ناشی از سوخت چاههای نفت و ورود مواد شیمیایی و ذرات ریز حاصل از آن در آب و هوا، ایجاد نمود که کشورهای همجوار از عوارض ناشی از آن متاثر شدند. در ایران نیز به نظر می رسید استان های مجاور منطقه جنگی و نیز استان هایی که در مسیر حرکت دود ناشی از آتش سوزی چاه های نفت قرار داشتند، در معرض اثرات مستقیم و غیرمستقیم این واقعه قرار گرفته باشند. این مقاله به بررسی میزان و الگوی مرگ و میر ناشی از آلودگی های زیست محیطی حاصل از این جنگ در جمعیت ساکن در استان های جنوبی زاگرس و مقایسه آن با استان های شمالی زاگرس می پردازد.روش کار: مطالعه در بهار سال 1382 در استان بوشهر، شهرستان های جنوبی استان خوزستان، شهرستان های جنوبی استان فارس، شهرستان های غربی استان هرمزگان و شهرستان گچساران از استان کهکیلویه و بویراحمد که طبق نقشه های موجود در مسیر حرکت دود قرار داشتند (به عنوان منطقه مورد) و استا ن های سمنان و مرکزی (به عنوان مناطق شاهد) انجام شد. نمونه برآورد شده شامل 6000 خانوار با سابقه سکونت 13 سال و بیشتر در منطقه تحت مطالعه بود که با نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد. در هر خانوار وضعیت اعضای فعلی خانوار و تاریخچه مرگ و میر خانوار از 15 سال قبل، مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نهایتا تعداد 3246 خانوار در منطقه مورد و 3110 خانوار در مناطق شاهد مورد بررسی قرار گرفتند. تعداد افراد 10 سال و بالاتر این خانوارها در منطقه مورد، 14171 نفر و در مناطق شاهد، 11329 نفر بود. به ترتیب 48.5% و 47.5% افراد نمونه های مناطق مورد و شاهد مذکر بودند . میزان مرگ در کودکان زیر یک سال در مناطق مورد و شاهد به ترتیب 175.9 و 124.4 در ده هزار بوده است.نتیجه گیری: بررسی تاریخچه مرگ و میر در خانوار نشان داد که روند مرگ و میر کودکان یک تا 9 سال از سال 1368 تا 1380 در مناطق مورد، به طور مشخص نسبت به مناطق شاهد در حال افزایش بوده است. میزان های مرگ گروه سنی 60 تا 79 سال در مناطق مورد همواره بیشتر از مناطق شاهد بوده است.

مقدمه: سالمندی فرآیند تغییرات خود به خود و سریعی است که با گذر از دوران کودکی، نوجوانی، جوانی و سپس عبور از مرحله میان سالی منجر به تکامل و بلوغ می گردد. همه تغییراتی که با سالمندی ایجاد می شود مخرب و آسیب رسان نیستند و برخی مانند افزایش تجربه و دوراندیشی از نکات مثبت سالمندی می باشند. در مطالعه سلامت و جمعیت سال 1379، جمعیت 60 سال و بالاتر ایران 7.8% بوده و برآورد می شود که در سال 1400 بیش از 10% از جمعیت کشور بالای سن 60 سال باشند . هدف از انجام این پژوهش بررسی وضعیت سلامت کارگران سالمند شاغل در حوزه خدمات شهری و فضای سبز شهرداری تهران بود.روش کار: در این مطالعه مقطعی، پرونده های بهداشتی که با هدف تعیین سطح سلامت و تناسب افراد با کار محوله توسط مرکز بهداشت کار شهرداری تهران برای این کارگران تکمیل شده بود؛ از سال 1381 لغایت 1384 بررسی و داده های پرونده ها تجزیه و تحلیل گردید. در مجموع پرونده های 31272 نفر در این مطالعه 4 ساله مورد بررسی قرار گرفت. با تعریف سالمندی بر مبنای سن 60 سال و بالاتر، در مجموع 6532 سالمند در میان این کارگران وجود داشت. کلیه آنالیزها در این گروه سنی و در مقایسه با گروه سنی زیر 60 سال صورت گرفت.یافته ها: میانگین سنی افراد، 67.2 سال با انحراف معیار 5.3 بود. 26.7% آنها سیگار می کشیدند. شایع ترین شکایت از عوامل زیان آور محیط کار عبارت بود از گرما و سرمای آزار دهنده (83.8%)، گرد و غبار موجود در محیط کار (69.5%)، آلودگی میکروبی (50.5%)، بوی بد و آزاردهنده(44%) و خطر حادثه و تصادف (34%). شایع ترین علایم فیزیکی گزارش شده عبارت بودند از: افزایش فشارخون (30.3%)، اختلالات بینایی (27.8%)، اختلالات شنوایی (16.8%)، ناراحتی قلبی (15.8%) و درد مفاصل و اندام ها(15.7%).نتیجه گیری: مقایسه الگوی مشکلات جسمی مشاهده شده در این گروه با آمارهای کشوری موجود در برخی موارد مانند افزایش فشار خون و اختلالات بینایی از الگوی مشابه و در سایر اختلالات از الگوی متفاوتی برخوردار بود. همچنین نسبت بالای بی سوادی در جمعیت سالمند مورد بررسی در این مطالعه ایجاب می کند که در مرحله نخست به منظور فراهم نمودن تسهیلاتی برای سوادآموزی این گروه سنی اقدامات شایسته ای صورت پذیرد و در این حین از روش های آموزش چهره به چهره جهت ارتقای وضعیت سلامت و بهداشت آنان بهره برداری شود.