مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد
سال:1402 | دوره:18 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

فاقد چکیده

1مقدمه: گراند راند های پرستاری یکی از عوامل بالقوه برای ارائه شواهد به روز، به پرستاران و دانشجویان پرستاری و استفاده آن در بالین بیمار می باشد. شناسایی زوایای پیدا و پنهان این تجربه می­تواند به ارتقای این رویکرد کمک شایانی کند، برهمین اساس مطالعه حاضر با هدف تبیین تجربه دانشجویان کارشناسی پرستاری از گراندراند انجام شده است. روش بررسی: مطالعه حاضر بخشی از یک مطالعه کیفی با رویکرد ترکیبی مداخله ای متوالی اکتشافی است که با کمک آنالیز محتوای قراردادی در سال 1400-1402 انجام شده است. بدین منظور 25 دانشجو کارشناسی پرستاری ترم 7 که در بخش­های مراقبت ویژه تجربه کارورزی به شیوه گراندراند را داشتند، به صورت هدفمند، وارد مطالعه شدند. با کمک مصاحبه های نیمه ساختارمند، عمیق و چهره به چهره با میانگین 40 تا 60 دقیقه تجربه این شرکت کنندگان استخراج و پس از ضبط و پیاده سازی با کمک رویکرد گرانهایم و لاندمن تجزیه و تحلیل شدند.  نتایج: میانگین سنی این دانشجویان 10.8±21.3 سال بود. از مجموع 25 مصاحبه انجام شده با شرکت­کنندگان 423 کد اولیه استخراج شد. بعد از ادغام کدهایی که قرابت محتوایی و معنایی داشتند، سه طبقه  اصلی هدفمندی کارورزی، خروج از آموزش جزیره­ای و چالش­های درک شده، با 9 زیرطبقه ظاهر شد. نتیجه گیری: از آن­جایی که مشارکت­کنندگان در مطالعه در این زمینه ادعا داشتند که با کمک این رویکرد آموزش در بالین هدفمند شده و در واقع آنها با رویکرد جدیدی در آموزش مواجه می­شوند پس باید در شناسایی این رویکرد گام برداشته و سعی در رفع چالش­های این رویکرد شود.

1مقدمه: ارزیابی چالش های آموزش بالینی دوران کارورزی توسط دانشجویان حساس ترین قسمت آموزش پزشکی است و باعث بهبود کیفیت آموزش می شود که پژوهش های محدودی در ارتباط با آن انجام گردیده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی دیدگاه و تجارب کارورزان پزشکی از عوامل تسهیل کننده و مهارکننده کیفیت آموزش بالینی انجام گردید. روش بررسی: این پژوهش از نوع تحلیل محتوای کیفی بود. جامعه آماری شامل کارورزان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال 1400 بود. نمونه گیری به روش مبتنی بر هدف انجام گردید. روش جمع آوری اطلاعات، مصاحبه عمیق با شرکت کنندگان بود و تا حد اشباع ادامه یافت (40 شرکت کننده) اطلاعات توسط مدل هفت مرحله ای کلایزی تحلیل گشت. نتایج: دو درون مایه اصلی ( شامل عوامل تسهیل کننده و مهارکننده) و 10 درون مایه ی فرعی شامل ارائه الگوهای انگیزشی در کارورزان، سطح بالای علمی، آموزشی اساتید، استفاده از تکنولوژی، واگذاری و مسئولیت های بیشتر به کارورزان، برخورد نامناسب، برنامه ریزی آموزشی نامناسب، شیوه نامناسب ارزیابی، مورنینگ ها و گراند راندهای بی کیفیت، عدم وجود امکانات و سنگین بودن بیش از حد بعضی از بخش ها استخراج گردید. نتیجه گیری: مد نظر قرار دادن این عوامل موجب ارتقاء سطح کیفی آموزش بالینی به بالاترین میزان ممکن شده و تربیت پزشکانی مسئولیت پذیر را برای نسل های آینده به همراه دارد.   corresponding Author: Hossein Ghaedamini  Orcid Id: 0000-0002-5152-4109 Google Scholar: https://scholar.google.com/citations?user=fb-oy7EAAAAJ&hl=fa Pubmed: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=hossein+ghaedamini%5BAuthor%5D&sort=

1مقدمه: برقراری ارتباط مؤثر بین استادان و دانشجویان یکی از مسائل کلیدی در محیط دانشگاه است و این ارتباط می تواند بر موفقیت تحصیلی و شغلی دانشجویان تأثیر زیادی داشته باشد. هدف این مطالعه، شناسایی عوامل مؤثر بر ارتباط دانشجویان و استادان در دانشگاه علوم پزشکی مشهد بود. روش بررسی: این مطالعه توصیفی-مقطعی در سال 1401 انجام شد. جامعه مورد مطالعه شامل دانشجویان پزشکی در مقطع علوم پایه بودند. برای جمع آوری داده ها از یک پرسشنامه استاندارد شامل اطلاعات دموگرافیک و 35 سوال در مورد عوامل مؤثر بر ارتباط دانشجو با استاد استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار  SPSS و آزمون  t مستقل تحلیل شدند. نتایج: در این مطالعه، 69% از دانشجویان مرد بودند و 73% مجرد بودند. براساس نظر دانشجویان، فن بیان استاد (77%)، وضعیت ظاهری استاد (33%)، مرتبه استاد (31.5%)، حفظ حرمت و احترام دانشجو توسط استاد (25%)، همدلی و درک متقابل استاد (19%) بیشترین تأثیر را در برقراری ارتباط دانشجویان و استادان داشتند. در عین حال، نزدیکی سنی استاد با دانشجو (15%)، خوب گوش دادن و پاسخ مناسب استاد به سوالات (15%)، انتقادپذیری استاد (13%)، استفاده از تکنیک های ارتباطی (10%) و رعایت نکات اخلاقی توسط استاد (9%) کمترین تأثیر را داشتند. نتیجه گیری: به نظر می رسد که اکثر عوامل ارتباطی مهم هستند و باید به آن ها توجه شود. بهبود این ارتباطات و تمرکز بر عوامل مؤثر در آن ها می تواند به بهبود وضعیت تحصیلی دانشجویان کمک کند و از نظر سازمانی منجر به کارایی و عملکرد بهتر دانشگاه شود.     corresponding Author: Tabatabaei SeyedMohammad Orcid Id: 0000-0002-3153-8968 Google Scholar:  https://scholar.google.com/citations?user=3094sv8AAAAJ&hl=en Pubmed: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/myncbi/mohammad.tabatabaee.1/bibliography/public/

1مقدمه: با توجه به شیوع بالای حوادث نامطلوب در دوران بارداری و زایمان، مطالعه حاضر به صورت یک مطالعه مرور روایتی با هدف بررسی چالش های افشای خبر بد در حوزه مامایی و انواع رویکردهای مداخله ای آموزش انتقال خبر بد انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه به شکل مرور روایتی و با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی شامل Medline, PubMed, Embase, Web of Science, Scopus, CINAHL, IRANDOC, Google scholar, Iranmedex, medlib, Sid, and Mag-Iran با کلید واژه هایی شامل خبر بد، مامایی، زایمان، بارداری، اسپایکز(S-P-I-K-E-S) ، آموزش مامایی در محدوده زمانی 1990-2022 انجام گرفت. در نهایت تعداد 20 مقاله کمی و کیفی وارد پژوهش شدند. نتایج: این مقالات در دو حوزه چالش های پرسنل بهداشتی در انتقال خبر بد و استراتژی های مختلف جهت نحوه آموزش انتقال خبر بد مورد بررسی قرار گرفتند. در مطالعات مختلف برای آموزش انتقال خبر بد از تکنیک های مختلف از جمله پروتکل اسپایکز، روش ABCDE، بیمار شبیه سازی شده یا Mini-CEX، در آموزش انتقال خبر بد در حوزه های مختلف مامایی از جمله شکست IVF، مرگ داخل رحمی و ... استفاده شده بود. استفاده از کارت های برخورد بالینی یا CECsها، آزمون های آسکی و Mini-CEX تکنیک هایی هستند که برای ارزشیابی دانشجویان مورد استفاده قرار گرفته بودند. نتیجه گیری:  انتقال مناسب خبر بد از چالش های پرسنل بهداشتی و درمانی است. استفاده از تکنیک های آموزشی مناسب به دانشجویان و پرسنل درمانی می تواند پیامدهای منفی ناشی از انتقال نامناسب اخبار بد را کاهش دهد.

1مقدمه: آزمون ها یکی از روش هایی هستند که در دانشگاه ها برای سنجش و ارزیابی آموخته های دانشجویان مورد استفاده قرار می گیرند. آزمون های الکترونیکی و سنتی، نقاط قوت و ضعف منحصر به خود را دارند. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی مقایسه ای دو روش برگزاری آزمون های الکترونیکی و سنتی از دیدگاه دانشجویان در دانشکده پیراپزشکی و بهداشت شهرستان فردوس می باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر به صورت مقطعی-تحلیلی انجام گردید. برای این تحقیق 201 دانشجو شرکت داشتند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته ای که روایی و پایایی 74/0 آن مورد تأیید صاحب نظران قرارگرفت، داده ها با استفاده از نرم افزار STATA نسخه 13و بهره گیری از روش های توصیفی و تحلیلی آماری مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. نتایج: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بین رضایتمندی دانشجویان از آزمون سنتی و الکترونیکی تفاوت معنی داری وجود دارد (P<0/05). و رضایت از آزمون های سنتی بیشتر از الکترونیکی است. همچنین ارتباط معنی داری بین سطح رضایت دانشجویان  با ترم تحصیلی در آزمون های سنتی  وجود دارد (P<0/05) بطوری که میانگین سطح رضایت  دانشجویان ترم های بالاتر بیشتراست. نتیجه گیری: بر اساس یافته های حاصل از مطالعه، رضایتمندی دانشجویان از آزمون سنتی بیشتر از آزمون الکترونیکی بوده است لذا پیشنهاد می گردد، مؤسسات آموزشی، اقدامات و برنامه ریزی های لازم را در جهت کسب رضایت دانشجویان از آزمون های الکترونیکی و رفع مشکلات این آزمون ها انجام دهند.

1مقدمه: مؤسسات آموزشی بعنوان مجریان نظام آموزشی باید به تغییرات محیط پیرامون خود واکنش نشان داده و بتوانند در تعامل با محیط؛ آموزش مبتنی بر نیاز جامعه را با کیفیت ارائه دهند. این مطالعه با هدف مقایسه برنامه کارشناسی پرستاری در ایران و دانشکده پرستاری دانشگاه مریلند آمریکا انجام شده است. روش بررسی: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- تطبیقی می باشد که در سال 1402، با جستجوی کلید واژگان فارسی کوریکولوم، پرستاری، آموزش پرستاری و برنامه درسی و کلید واژگان انگلیسی Nursing، Educational Plan، Bachelor Science ، Curriculum، در پایگاه های داده­ای و همچنین سایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران و سایت دانشگاه مریلند آمریکا انجام شد. جهت مقایسه از رویکرد جرج اف بردی و در چهار مرحلۀ توصیف، تفسیر، همجوارسازی و مقایسه استفاده شد. نتایج: برنامه کارشناسی پرستاری در ایران و دانشگاه مریلند آمریکا به لحاظ نحوه پذیرش در رشته، چشم انداز، پژوهش محور بودن و تنوع ارزش ها تفاوت داشتند. همچنین به لحاظ عدم وجود مصاحبه تخصصی در ورود به رشته، حضور زودهنگام در محیط بالینی، تنوع در استراتژی­های تدریس و استفاده از دروس متنوع علوم پایه مشابه بودند. نتیجه گیری: وجود مقایسه دو نظام آموزشی می تواند فرصتی برای شناسایی و رفع ضعف کوریکولوم پرستاری ایران و تقویت نقاط قوت آن باشد. به نظر میرسد توجه بیشتر به مقوله پژوهش در کوریکولوم رشته پرستاری مقطع کارشناسی در ایران امری ضروری است.

1یادگیری مبتنی بر حل مسئله بر مبنای استراتژی­های آموزشی دانشجومحور، شکل گرفته است که شامل طیف وسیعی از روش­های آموزشی است که یادگیری را حول یک مسئله پیش می­برد. در این روش، از مسائل آموزشی دقیق به عنوان محور آموزش استفاده می­شود و تعیین نیازهای یادگیری، جستجوی دانش، ادغام یافته­ها با عنایت به دانسته­های قبلی، توسط دانشجویان انجام می­شود و منجر به یادگیری مهارت­های مختلف از جمله مهارت حل مسئله و مهارت قضاوت و استدلال بالینی می­شود. اما با این وجود اکثر اساتید یا با این روش آشنا نیستند یا آن را صرفا ارائه مسئله به دانشجویان میدانند. در این نوشتار تلاش خواهد شد که ابعاد و زوایای پنهان این روش آموزشی آشکار گردند.

1اگرچه در سال های اخیر شاهد افزایش روز افزون تعداد دندانپزشکان داخل کشور می باشیم , اما متاسفانه در طول این سال ها کیفیت آموزشی دانشجویان تغییر چندانی نکرده است. هدف نهایی سیستم آموزشی دندانپزشکی مهیا ساختن و ایجاد توانایهای ضروری در دانشجویان جهت ارایه هرچه مناسب تر و عالی تر درمان دندانپزشکی به جامعه می باشد. ﻋﺪم ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﭘﺬیﺮش داﻧﺸﺠﻮیان ﺑﺎ ظرفیت های دانشگاه ها ( اﻣﮑﺎﻧﺎت، ﺗﺠﻬﯿﺰات، اﺳﺘﺎد، ﻓﻀﺎی آﻣﻮزﺷﯽ و ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﻤﺎران ) یکی از عمده ترین این مشکلات می باشد. ﺟﺪا ﺑﻮدن ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﺑﺨﺶ ﻫﺎی درمانی و اراﺋﻪ ﻃﺮح درﻣﺎن ﺗﻮﺳﻂ اساتید دانشگاه ﺑﺪون ﺗﻌﺮیﻒ ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﻧﻘﺸﯽ ﺑﺮای داﻧﺸﺠﻮ از عمده ترین دلایلی هستند که باعث می شوند تا دانشجویان فاقد دید جامع و توانایی تصمیم گیری نسبت به درمان بیماران باشند. جدا بودن بیش از اندازه بخش ها فرصت آموزش جامع را از دانشجویان گرفته بطوریکه آشنایی با مشاوره های بین بخشی توسط آنان انجام نمی شود که نهایتا توانمندهای آنان را تحت تاثیر قرار می دهد. ﻟﺰوم ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮕﺮش اﺳﺎﺗﯿﺪ و داﻧﺸﺠﻮیﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻣﻮزش و ﻫﺪایﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اراﺋﻪ ﻃﺮح درﻣﺎن ﺑﺎ دیﺪ ﺳﻼﻣﺖ ﻣﺤﻮری میتواند باعث اصلاحات فراوانی در سیستم آموزشی شود. یکی از مهم ترین راهکارها , ایﺠﺎد اﻧﮕﯿﺰه و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺳﺎزی داﻧﺸﺠﻮیﺎن ﺑﺎ ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﺟﺪیﺪ آﻣﻮزﺷﯽ و درﮔﯿﺮ ﻧﻤﻮدن داﻧﺸﺠﻮ در ﮐﻞ ﭘﺮوﺳﻪ درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎر می باشد. به راحتی می توان با در نظر گرفتن راهکارهای ساده حتی با وجود مشکلات ساختاری متعدد کیفیت آموزشی دانشگاه ها را افزایش دهیم و در عین حال خدمات درمانی با کیفیت تری را به مردم ارائه دهیم. قطعا هرچه قدر به آموزش دانشجویان و برطرف کردن مشکلات سیستم آموزشی دندانپزشکی اهتمام بیشتری بورزیم , در آینده نه چندان دور جامعه ای با سلامت دهان بالاتر و خدمات دندانپزشکی با کیفیت تر خواهیم داشت.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?cmd=search&term=Sadra+Amirpour%20Haradasht  https://scholar.google.com/citations?user=YKoH-G5VoQsC&hl=en https://orcid.org/0000-0003-3419-5654

1موضوع فلسفه آموزش جهت کمک به موفقیت در آموزش پزشکی یا آموزش حرفه های سلامت، امری برجسته و قابل توجه است و لازم است آراء فلسفی برای بررسی و حل مسایل آموزش، تطبیق داده شوند(1). از فلاسفه برجسته در این زمینه ژان ژاک روسو فرانسوی است. بی شک برای اندیشه های روسو در حیطه کاربرد و عمل، می توان نقش پررنگی در امر تعلیم و تربیت قائل شد. همچنانکه در خود فرانسه دیر او را شناختند و به اندیشه های او پی بردند و  16 سال پس از مرگ وی، پیکر او بنابر تصمیم مجلس انقلابی فرانسه به پانتئون(آرامگاه مردان بزرگ آن کشور) انتقال یافت و به خاک سپرده شد(2)، در موقعیت و زمینه ما نیز شاید مدت مدیدی نیاز باشد تا نظریات وی را بهتر شناخته و به حیطه عمل وارد کرد. با بررسی آرا و نظریات فلسفی وی، می توان در 4 حوزه مهم آموزش پزشکی، شامل فراگیرنده، معلم(استاد)، محیط آموزشی و برنامه درسی بحث نموده و از این آراء فلسفی و نظریات برای یاددهی و یادگیری بهره برداری کرد که در ادامه به توضیح هر حوزه می پردازیم. 1- فراگیرنده(Student): تاکید روسو بر شناخت شاگرد و فراگیرنده است. وی معتقد است قبل از هر اقدام موثری، بایستی اطلاعات لازم و کافی در مورد شاگرد داشت. نظریات روانشناسی موخر نیز بر اهمیت شناخت فراگیران تاکید فراوان دارند. در دپارتمان های علوم پزشکی یا سایر گروه های مشابه، گام اول برای آموزش و یادگیری باید بر شالوده شناخت ویژگی­های دانشجویان بنانهاده شود. مدرس باید فراگیر را از لحاظ فرایندهای شناختی، تجارب قبلی، هوش و استعداد، زمینه، انگیزش، بلوغ عاطفی و... بشناسد زیرا تمام این مولفه ها، در انتخاب روش تدریس و تعامل با وی، اثرگذار خواهد بود و بدون وجود آگاهی از این فرایندها، ساخت داربست عقلی و نیز پیش سازمان­دهنده ها، نمی­توان به نتایج کار امید چندانی داشت. مدرس باید نیازهای فراگیر را شناخته و برنامه درسی را در آن مسیر هدایت نماید و نکته مهم­تر اینکه تفاوتهای فردی بین فراگیران خود را لحاظ نماید. همچنین توجه به مراحل رشد شناختی فراگیران و اینکه در هر مرحله چه چیزهایی را باید در اختیار آنها قرار داد هم، واجد اهمیت بسزایی است(2). 2- معلم / استاد(Teacher): از فلسفه روسو چنین بر می آید که نقش مدرس باید تسهیلگر و راهنما باشد. مدرس باید خود یک الگوی کامل عملی برای فراگیران باشد. حتی در نظریه های روانشناسی شناختی- اجتماعی همچون بندورا به نقش مدل و اینکه فرادهنده باید در جایگاه خود به خوبی عمل کند اشاره شده است. مدرس باید مسبب ایجاد انگیزه در فراگیران شود و به قول روسو، هنر معلمی در این است که کاری کند که شاگردش از درس لذت ببرد. اینکه اگر مدرسی برای امر آموزش در یک درس انتخاب می شود حتما باید خود هم تخصص لازم را در آن درس و رشته داشته باشد و هم با انگیزه لازم و کافی آن را شروع نماید. مدرس باید ارتباط خوبی با فراگیران برقرار کند و بیشتر نقش دوست و یاور را ایفا نماید و فراگیر در کنارش با فراغ بال به یادگیری بپردازد. 3- محیط آموزشی(Educational Environment): محیط، موضوعی است که روسو بسیار بر آن حساس است و اینکه ناچار می شود امیل خود را حتی در تنهایی رشد و پرورش دهد. روسو، محیط آموزشی که تربیت منفی را بر فرد اعمال کند یا به اندازه کافی برانگیزاننده نباشد، نمی پذیرد(2). امروزه نظریات جدید روانشناسی نیز بر درستی نظریه روسو صحه گذاشته اند. در امر آموزش و یادگیری، ایجاد محیط های مناسب، خلاق و برانگیزاننده، جو عاطفی مناسب، محیط فیزیکی مساعد، امکانات و ابزار کافی، بر میزان و مطلوبیت یادگیری فراگیران تاثیر زیاد داشته و باید به خلق محیطی پویا دست زد. 4- برنامه درسی(Curriculum): محتوای ارائه شده برای فراگیران باید با نیازهای طبیعی آنان همخوانی داشته باشد. استفاده از یادگیری به کمک حواس و کاربرد روش تجربی در امر آموزش و یادگیری از اصول فلسفی روسو است(2) که بعدها مبنای نظریه پراگماتیسم دیویی شد. برنامه های درسی باید فراگیر محور بوده و نیز تا حدی، آزادی در یادگیری را برای فراگیران قائل شود. همچنین برنامه های درسی باید انعطاف پذیر و از یکنواختی و خشکی محض به دور باشند. تاکید بر روشهای نوین تدریس نیز از اصول این نظریه فلسفی می باشد و اینکه معلمان بر تدریس سنتی پافشاری نکنند. برنامه های درسی باید مسئله محور بوده و فراگیر را به تفکر و تامل وادار سازد. تجارب عینی و دست اول در اختیار او بگذارد. از نظر روسو، گنجاندن محتوای اخلاقی در دروس خیلی مهم است و نباید از اثرات پنهان آن غافل بود. آموزش نحوه اندیشیدن به فراگیران، بایستی در برنامه های درسی در نظر گرفته شود. دادن استقلال و آزادی عمل به فراگیران برای لمس و تجربه آنچه دوست دارند که یاد بگیرند، لازم است با نقش تسهیل گری معلم، صورت گیرد. در نهایت اینکه، گرچه بسیاری از اصول آموزش پزشکی در نظریه روسو منعکس می شوند، اهمیت بحث آن، زمانی مشخص می شود که نقش یک فلسفه تربیتی در این اصول به چشم می خورد. فلسفه تعلیم و تربیت باعث می شود که عمیق تر به موضوعات توجه شود حتی اگر این موضوعات به طور روزمره بحث و اجرا شوند. در این مقاله، به آرای فلسفه روسو در زمینه آموزش و تطبیق آن با آموزش پزشکی پرداخته شد و مشخص است که آرا و نظریات وی تطبیق بسیاری با آموزش علوم پزشکی، حداقل در 4 حوزه دانشجو، استاد، محیط آموزشی و برنامه درسی دارد و لازم است معلمان علوم پزشکی از این دیدگاه نیز به آموزش توجه داشته و آن را تحلیل نمایند تا در مواجهه با مسایل مختلف فرایند پیچیده یادگیری، بتوانند انعطاف پذیرترین واکنشها و بهترین راهکارها را داشته باشند و آنها را در راستای اهداف نظام سلامت و خدمت به جامعه، پیاده سازی نمایند. corresponding Author: Ghobad Ramezani Orcid Id: 0000-0002-8192-5587 Google Scholar: https://scholar.google.com/citations?user=HHCVWHYAAAAJ&hl=en  Pubmed: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=Ramezani+G&cauthor_id=36325210