سیاستگذاری عمومی
سال:1397 | دوره:4 | شماره:2 |تعداد مقالات:10

از آنجایی که در اسناد بالادستی کشور ما، مبارزه با فساد از اصلی ترین اقدامات است؛ لذا نیاز است تا با مصادیق مربوط به آن نیز مقابله شود. پول شویی یکی از مهمترین مصادیق فساد است که در اکثر اوقات از طریق نظام بانکی صورت می گیرد. در این تحقیق، چارچوب خط مشی گذاری تعاملی برای مبارزه با پول شویی درنظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران تدوین شده است. روش تحقیق حاضر، روش کیفی است که با استفاده از روش تحلیل مضمون، داده ها را شناسایی و تحلیل می کند. با بررسی مصاحبه ها و ادبیات داخلی و بین المللی، 265 شاخص استخراج شدند که از میان این شاخص ها، 56 مضمون سازمان دهنده و 5 مضمون فراگیر شناسایی شد. بر اساس نتایج تجقیق، چارچوب خط مشی گذاری تعاملی در مبارزه با پول شویی در سیستم بانکداری ج. ا. ا، فراهم کننده تدابیر مشارکت جویانه و مدیریتی است که با اشراف اطلاعاتی و با بهره گیری از مشارکت های تعاملانه بازیگران مؤثر در راستای نیل به اهداف مربوطه، مثمرثمر خواهد بود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

مبانی سیاستی، اقدامات فقرزدایی و ساختار اجرایی نظام حمایتی ایران، دچار نواقص عمده ای است. پژوهش حاضر با هدف تببین سازوکارهای نظام حمایتی برپایه رویکرد قابلیت و حکمرانی حمایت اجتماعی، به دنبال پاسخ به این پرسش است که براساس این دو رویکرد، ساختار و محتوای سیاست ها، برنامه ها و ساختار اجرایی نظام حمایتی چگونه باید باشد؟ برای دستیابی به این مهم از اسناد سیاستی، اسناد علمی و انتظارات ذینفعان نظام حمایتی، شواهد لازم؛ جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل تم، مضامین مربوطه استخراج شدند. یافته ها نشان دهنده این است که تمرکز رویکرد قابلیت بر تغییر رابطه فقر و رشد، سنجش فقر چندبُعدی و خروج فقرا از وضعیت فقر است. همچنین حکمرانی حمایت اجتماعی بر سه جزء طراحی برنامه های یکپارچه فقرزدایی، الزامات اجرایی و ارزیابی برنامه ها و نهادها تاکید دارد.

پژوهش حاضر با هدف دستیابی به الگوی توسعه مشارکت الکترونیک در سیاستگذاری کشور انجام پذیرفته است. روش تحقیق مورداستفاده در این پژوهش نظریه داده بنیاد می باشد. بدین منظور 15 مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با خبرگان انجام پذیرفته است. تحلیل یافته ها با استفاده از نرم افزار 12 MaxQDAدر دو فرآیند کدگذاری باز و انتخابی بر اساس روش اشتراس و کوربین به ظهور 1901 کدباز، 394 مفهوم انتزاعی در قالب 27 مقوله اصلی منجر گردیدکه در مرحله کدگذاری محوری روابط بین این مقوله ها با استفاده از پارادایم کدگذاری محوری تبیین گردید و درنهایت با کدگذاری انتخابی 6 قضیه اصلی به دست آمد. نتایج حاصل مبین این است که شرایط موجود سیستم سیاستگذاری کشور و الزامات داخلی و خارجی از یک سو و ظهور ابزارهای نوین مشارکت الکترونیک و تغییر پارادایم های مدیریت و مطالبات جدید شهروندان از سوی دیگر به عنوان شرایط علّی موجب ضرورت یافتن توسعه مشارکت الکترونیک در کشور گردیده است. همچنین توسعه مشارکت الکترونیک در ایران شامل توسعه سه مؤلفه خط مشی مشارکت الکترونیک، سیستم مشارکت الکترونیک و چرخه مشارکت الکترونیک می باشد که در صورت به کارگیری راهبرد اصلی پذیرش و گفتمان سازی ملی در بستر اجتماعی، سیاسی، فناورانه داخلی کشور و با در نظر گرفتن ملاحظات سیاسی و فنی در طراحی و پیاده سازی می تواند منجر به ظهور پیامدهای جامعه مشارکت جو و حکمرانی مشارکتی گردد.

هدف این مقاله، توسعه ظرفیت فرآیند سیاستگذاری عمومی از طریق به­ کارگیری روش های آینده­ پژوهی است. برای محدود شدن قلمرو و کاربردی­ تر شدن نتایج و به دلیل سوابق موجود، فرآیند سیاستگذاری نفت و گاز به عنوان مورد مطالعه انتخاب گردیده است. به این منظور پس از مطالعه ادبیات موضوع، پرسشنامه ای طراحی و پاسخ­ های پانزده خبره، بر اساس نمونه مورد نیاز در تحلیل دلفی، اخذ گردید. همچنین، روش دلفی فازی به منظور تحلیل داده­ های جمع آوری شده، استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل، برای توسعه ظرفیت سیاستگذاری عمومی در حوزه نفت و گاز، روش تفکر سیستمی در مرحله تشخیص و ارزیابی مسائل سیاستی نفت و گاز، سناریونگاری در مرحله تدوین گزینه­ های سیاستی مربوطه، تحلیل هزینه-فایده در مرحله ارزیابی گزینه­ های سیاستی، برنامه­ ریزی اقدام در مرحله اجرای سیاست و در نهایت بازبینی سیاست و سنجش تأثیر سیاست در مرحله ارزیابی پس از اجرا، بیشترین تناسب را جهت توسعه ظرفیت سیاستگذاری نفت و گاز دارند.

وضعیت ملالت آور و کسالت بار مدارس، سیاستگذاری برای افزایش شادی و نشاط را ناگزیر کرده است. نظام آموزشی نیز ایجاد مدارس شاد و با نشاط را جز اهداف خود معرفی می­ کند. در مقاله حاضر استدلال می­ شود نظام آموزشی برای تحقق این هدف چه سیاست­ هایی را در پیش گرفته است. برای گرد آوری داده ها از اسناد رسمی موجود و مصاحبه های نیم ساخت یافته و برای تحلیل داده ها از تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که در ساختار معنایی نظام آموزشی، شادی یکی از عواطف خنثی بشری است که در نتیجه انتخاب انسان می تواند وسیله ای برای نیل به کمال و یا مانعی بر سر راه آن باشد. از همین جا با دوگانگی در معنا مواجهیم که دو نوعِ متفاوت سیاستگذاری را طلب می­ کند. در این دوگانگی شادی سالم یا شادی روحی (که در این ساختار معنایی، نشاط نامیده می­ شود) در برابر شادی ناسالم یا شادی جسمانی قرار می­ گیرد. نظام آموزشی در مقام اجرا، برای مقابله با شادی ناسالم، سازوکارهای مختلف طرد، سرکوب و توبیخ را به کار گرفته است، این در حالیست که برای شادی سالم، برنامه اجرایی مشخصی ارائه نکرده است. در این مقاله استدلال شده است که یک دلیل این بی­ توجهی، نگاه انتزاعی و ناملموس به مقوله نشاط در میان دانش­ آموزان است.

توسعه تجارت الکترونیکی منجر به ایجاد سه نسل از قراردادهای الکترونیکی از قراردادهای مبتنی بر امضائات باینری تا قراردادهای داده گرا و قراردادهای هوشمند شده است. این تحقیق با توجه به روش اسنادی به دنبال پاسخ به این است که مفهوم قراردادهای هوشمند چه بوده و اساساً این قراردادها معتبر تلقی می شوند؟ ویژگی خوداجرایی در این قراردادها به چه معناست و چه نقشی در توسعه نظام مبادلاتی دارد؟ آیا قواعد عمومی حاکم بر قراردادها می تواند پاسخگوی نیازهای این دسته قراردادها باشد؟ این تحقیق با مطالعه تطبیقی حقوق امریکا به دنبال بیان این مطلب است که این قراردادها با توجه به دارابودن ویژگی خوداجرایی، نسبت به اجرای مفاد قرارداد بدون دخالت فرد سوم و اعمال ضمانت اجراهای عدم انجام تعهدات قراردادی اقدام و این ویژگی باتوجه به دارابودن خصوصیت افزایش امنیت، کاهش هزینه و افزایش سرعت و دقت در انعقاد معاملات منجر به توسعه نظام مبادلاتی می گردد.

پس از آغاز جنگ داخلی در سوریه و درخواست کمک دولت این کشور، جمهوری اسلامی ایران ایجاد و تقویت امور نظامی موازی را به عنوان بخشی از سیاست های امنیتی خود در سوریه در دستور کار قرار داد. با وجود نقش مثبت ساختارهای نظامی موازی، شواهد عینی حکایت از احتمال بالای انحلال یا تضعیف این ساختارها در شرایط پساجنگ دارند. لذا در شرایطی که نهاد ارتش از کارایی لازم برای مهار تهدیدهای احتمالی امنیتی در آینده برخوردار نیست، این پرسش مطرح است که بایسته های سیاستگذاری امنیتی جمهوری اسلامی ایران در سوریه پسا جنگ چیست؟ بر این اساس، مقاله پیش رو بر این فرضیه استوار است که جمهوری اسلامی ایران باید سیاستگذاری امنیتی خود در سوریه پسا جنگ را به سمت حفظ قانونی ساختارهای موازی نظامی سوری و غیر سوری تبار در چارچوب اجرای استراتژی تداوم حضور مستشاری در این کشور سوق دهد.

مطالعات سیاستگذاری عمومی به دنبال بررسی عوامل موثر بر سیاست ها و تأثیر سیاست ها بر جامعه است و در این زمینه از روش های مختلفی بهره می گیرد. پیچیدگی محیط سیاستگذاری عمومی، ابعاد مختلف مسائل سیاستی وشرایط و عوامل متفاوت تاثیرگذار بر متغیرهای مورد مطالعه در رشته سیاستگذاری عمومی در جوامع مختلف ایجاب می کند که تحلیلگران سیاستگذاری، مجهز به رویکردهای روش شناسی مناسب باشند تا بتوانند این پدیده های غامض را در چارچوب و زمینه خاص خود مطالعه و بررسی نمایند. در این میان، تحلیل مضمون روشی برای تعیین، تحلیل و بیان الگوهای موجود درون داده ها است. این روش داده ها را سازماندهی و با جزئیات توصیف می کند اما می تواند از این فراتر رفته و جنبه های مختلف موضوع پژوهش را تفسیر نماید. مقاله پیش رو با توجه به اهمیت روش های پژوهش کیفی در حوزه سیاستگذاری به تبیین روش تحلیل مضمون، ویژگی های و مراحل آن پرداخته، نمونه هایی از کاربرد این روش در سیاستگذاری عمومی را بیان کرده و نرم افزارهای مناسب برای اجرای این روش را معرفی کرده است.

سوال کلیدی «فرآیند سیاسی سیاستگذاری: رویکردی عمل گرایانه به سیاستگذاری عمومی» این است که آیا سیاستگذاری عمومی لزوماً سیاسی است؟ نویسنده با پاسخ مثبت به این سوال در پی اثبات آن با اتخاذ روشی عمل گرایانه است. بررسی ویژگی سیاسی سیاستگذاری عمومی این امکان را فراهم می کند که اهمیت آن در فرآیند سیاستگذاری را بفهمیم و بدانیم دولت معاصر چگونه از طریق آن نه تنها به سیاست های وضع شده بلکه به خود نیز مشروعیت می دهد. این موضوع باعث می شود سیاستگذاری را نه تنها به عنوان یک فرآیند برای حل مشکلات اجتماعی بلکه به منزله ابزاری برای ایجاد مشروعیت بپذیریم. نویسنده ارائه راه حل برای مسائل اجتماعی را فرآیندی پیچیده می داند که در آن بازیگران و پیشنهادهای سیاستی مختلفی وجود دارد که از درون یک فرآیند پیچیده به انتخاب یک راه حل نهایی منجر می شود. اتخاذ رویکرد عمل گرایانه باعث فهم بهتر فرآیند سیاستگذاری عمومی می شود.