اقتصاد محاسباتی
سال:1403 | دوره:3 | شماره:2 |تعداد مقالات:7

نرخ ارز، متغیری کلیدی در اقتصاد هر کشوری محسوب می شود. نوسان نرخ ارز به عنوان علامتی از بی ثباتی و نااطمینانی بر تمامی متغیرهای مهم اقتصادی تاثیر می گذارد. در این راستا، هدف اصلی این تحقیق بررسی اثرات نامتقارن نرخ ارز بر تولید ناخالص داخلی در ایران است. برای این منظور از داده های سری زمانی فصلی اقتصاد ایران طی دوره زمانی (1399-1385) با استفاده از روش رگرسیون کوانتایل پرداخته شده است. شواهد تجربی نشان داد هر چند اثرات متغیرهای نسبت تشکیل سرمایه بر تولید ناخالص داخلی و درجه باز بودن اقتصاد و شاخص قیمت مصرف کننده و نرخ ارز بر تولید معنی دار بوده و ضرایب آن ها در چندک های مختلف اندکی از هم متفاوت بوده است لیکن آزمون های عدم تقارن ضرایب متغیرها نشان داد تاثیرگذاری همه متغیرها بر تولید در چندک های مختلف تفاوت معنادار ندارند. به عبارتی یافته های تجربی تحقیق نشان می دهد اثرات متغیرهای مدل بر تولید ناخالص داخلی ایران تاثیر متقارن دارد. از این رو، لازم است سیاست گذاران اقتصادی در تنظیم سیاست های ارزی و هدف گذاری تولید تقارن اثرات نرخ ارز بر تولید را مورد توجه قرار دهند.

یکی از مهم ترین موضوعاتی که امروزه در رابطه با تغییراتی اقلیمی و افزایش مرگ ومیرهای ناشی از بیماری دیابت و بیماری های مربوط به لیپیدهای خون مطرح است بحث های مرتبط به آلاینده ها به ویژه انتشار دی اکسید کربن است. این مطالعه توصیفی-تحلیلی و کاربردی حاضر با رویکرد اقتصاد کلان انجام شده که داده ها همگی از بانک جهانی استخراج شده است. در این راستا این پژوهش به بررسی اثر انتشار دی اکسید کربن بر افزایش سرطان، بیماری های قلبی-عروقی و بیماری های مزمن تنفسی و دیابت زنان و مردان در کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا با استفاده از روش گشتاور تعمیم یافته (GMM) برای سال های 2018-2000 پرداخته است. نتایج حاکی از این است که اثر درآمد بر میزان مرگ ومیر ناشی از این بیماری ها در این کشورها بر زنان و مردان منفی و معنادار برآورد شده است. انتشار دی اکسید کربن اثر مثبتی بر افزایش مرگ ومیر مردان (020/0) ناشی افزایش سرطان، بیماری های قلبی-عروقی و بیماری های مزمن تنفسی و دیابت دارد درحالی که این اثر بر میزان مرگ ومیر زنان (042/0) و دو برابر مردان برآورد شده است. بنابراین انتشار دی اکسید کربن یکی از مهمترین دلایل افزایش مرگ ومیر ناشی از سرطان، دیابت، بیماری های قلبی-عروقی و بیماری های مزمن تنفسی است لذا کنترل و مدیریت آلاینده-های زیست محیطی را بیش از گذشته باید مورد توجه و اهمیت برنامه ریزان و تصمیم گیران کلان قرار گیرد.

در مطالعه حاضر به بررسی اثر ذخایر بین المللی بانک مرکزی بر خلق اعتبار بخش بانکی در چارچوب یک الگوی خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) پرداخته شده است. برای برآورد مدل از داده های دوره زمانی 1380 تا 1401 استفاده شده و تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار STATA انجام شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که یک انحراف معیار شوک در نرخ تغییرات ذخایر بین المللی، تا سه دوره پس از اعمال شوک اثر مثبت بر خلق پول بخش بانکی برجای گذاشته و پس از آن اثر آن کاهش پیدا کرده و به سمت صفر میل پیدا می کند. این نتیجه نشان می دهد که افزایش ذخایر بین المللی توسط بانک مرکزی به افزایش پایه پولی منجر شده که نتیجه آن افزایش خلق پول توسط سیستم بانکی بوده است. به عبارت بهتر با افزایش درآمدهای صادراتی کشور و در نتیجه آن افزایش ذخایر در کشورهای دیگر، دولت از طریق بانک مرکزی این ذخایر را به عنوان پشتوانه پولی قلمداد کرده و معادل ریالی آن را به عنوان پایه پولی لحاظ نموده است

کارکرد بازار پول که به طور عمده اداره نظام بانکی کشور را بر عهده دارد، تأمین اعتبارات کوتاه مدت مورد نیاز فعالیت های تولیدی و خدماتی مولد است. درواقع، سیستم بانکی در اقتصاد مهمترین کانال ارتباطی بین عرضه و تقاضای منابع پولی می باشد، به طوری که، وجود نقصان و ناکارآمدی عملکرد سیستم بانکی، سبب بروز اختلال در بخش های اقتصادی و ایجاد نوسانات در تولید ناخالص داخلی می شود. به عبارت دیگر، سیستم بانکی دو نقش مهم اقتصادی را بر عهده دارد؛ اولا؛ خلق پول و اداره سازوکار پرداخت ها و ثانیا؛ مسئولیت برقراری ارتباط بین سرمایه گذاران و پس اندازکنندگان است. براین اساس، تصمیمات سرمایه گذاری بنگاه های دولتی و خصوصی و برنامه ریزی مصرفی خانوارها با نحوه فعالیت سیستم بانکی کشور ارتباط نزدیکی دارد. لذا، در این تحقیق به بررسی رابطه ی اعتبارات بانکی و ادوارتجاری براساس تجزیه و تحلیل دامنه فرکانس در کشور عراق از روش علیت گرنجری در چارچوب مدل خودرگرسیون برداری در بازده سال های 2008 تا 2021 پرداخته شده است. در گام اول؛ پس اثبات ارتباط بین اعتبارات بانکی با ادوارتجاری از تجزیه و تحلیل دامنه فرکانس، در گام دوم؛ با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری و در گام سوم با استفاده از آزمون علیت گرنجری ارتباط دو طرفه بین اعتبارات بانکی و ادوارتجاری بررسی و اثبات گردیده شده و در نهایت، باتوجه به نتایج تخمین بلندمدت الگوی تحقیق ارتباط معنادار و مثبت بین اعتبارات بانکی و ادوارتجاری تایید شده است.

هدف مطالعه ارائه مدل کارآمد ظرفیتهای مالیاتی تجارت الکترونیک در نظام مالیاتی ایران جهت بهبود عملکرد بوده است. مطالعه کاربردی و از نوع آمیخته و اکتشافی بوده است. در بخش کیفی داده ها از طریق مصاحبه با کارشناسان ارشد سازمان امور مالیاتی گردآوری شد. با توجه به داده ها اولیه و انجام تحلیل مضمون، مدل کارآمد ظرفیتهای مالیاتی تجارت الکترونیک در نظام مالیاتی ایران ارائه گردید. در بخش کمی، با توجه به یافته های بخش کیفی، پرسشنامه طراحی شده و پس از بررسی پایایی و روایی جهت جمع آوری داده ها مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری بخش کمی کلیه کارشناسان مالیاتی استان البرز بوده اند که با توجه به فرمول کوکران 227 نفر مورد نظرسنجی قرار گرفتند. تحلیل داده های بخش کمی نیز از طریق مدل معادلات ساختاری و نرم افزار PLS صورت پذیرفت. طبق یافته های بدست آمده یافته های مطالعه نشان داد که در کدگذاری دادهها 3 تم ساختاری، شناختی و عملکردی کارآمدی ظرفیت های مالیاتی تجارت الکترونیک و 7 مقوله (زیرساخت های مالیاتی، اصلاحات ساختاری، بینش مالیاتی مودیان، سیستم اطلاعاتی مالیاتی، عملکرد نظام مالیاتی و صحت و شایستگی مالیاتی) شناسایی شد. مقوله های فوق بر اساس 21 دسته مفهومی کدگذاری شدند. همچنین روابط بین متغیرهای پژوهش نشان داد که زیرساخت های مالیاتی، اصلاحات ساختاری، بینش مالیاتی مودیان و سیستم اطلاعاتی مالیاتی بر عملکرد نظام مالیاتی و صحت و شایستگی مالیاتی تاثیر معناداری دارد. همچنین صحت و شایستگی مالیاتی بر عملکرد نظام مالیاتی تاثیر معناداری دارد.

هدف پژوهش حاضر اولویت بندی ریسک های منابع انسانی سازمان امور مالیاتی کشور با توجه به معیارهای منتخب است تا سازمان آمادگی لازم را جهت مدیریت و مواجهه با هر یک از این ریسک ها داشته باشد. پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و ازنظر روش کمی و ابزار مورداستفاده برای جمع آوری داده ها مصاحبه و پرسشنامه است. ابتدا ریسک های منابع انسانی بر اساس تحقیقات و ادبیات نظری پژوهش شناسایی گردید و در ادامه معیارهای ارزیابی ریسک ها با مشارکت 18 نفر از خبرگان، مدیران و کارشناسان سازمان از طریق مصاحبه معین گردید، پس از آن با استفاده از پرسشنامه و فن تحلیل سلسله مراتبی که در میان 60 نفر از کارشناسان، توزیع گردید، وزن معیارها مشخص و در آخر، با بهره بردن از ابزار پرسشنامه و به کارگیری فن و نرم افزار تاپسیس فازی مورد تجزیه وتحلیل و سنجش قرار گرفتند. یافته ها نشان داد از میان 21 ریسک شناسایی شده در سازمان امور مالیاتی کشور ریسک شناسایی و ثبت نام مؤدیان مالیاتی، ریسک نداشتن مهارت ادراکی، ریسک تشخیص و قطعیت مالیات، ریسک عدم برنامه ریزی اثربخش، ریسک نداشتن مهارت فنی به ترتیب بیشترین شاخص شباهت به ایده آل را دارا بوده و پنج اولویت ااول ریسک های منابع انسانی در سازمان امور مالیاتی کشور است و ریسک عدم رعایت قوانین و مقررات با کمترین شاخص شباهت در اولویت آخر قرار دارد.

هدف از انجام این مطالعه، طراحی مدل عارضه یابی استراتژیک سازمانی با استفاده از شاخص های مالی مبتنی بر چرخة عمر سازمانی بوده است. روش پژوهش، از نظر ماهیت و محتوا از نوع همبستگی است که با استفاده از داده های مستخرج از صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به تحلیل رابطه همبستگی می پردازد. جامعة آماری شامل کلیة شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1395 تا 1399 تشکیل می دهند که تعداد 119 شرکت در تمام طول دوره تحقیق در بازار بورس فعال بوده و مورد مطالعه قرار گرفته اند. داده های تحقیق از صورت های مالی شرکت ها استخراج گردیده و با استفاده از مدل های رگرسیونی به روش داده های ترکیبی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده در مدل های بدست آمده، برای بهینه کردن مدل و شناسایی شاخص های صحیح و استراتژیک در تاثیرگذاری شاخص های مالی بر روی ثبات مالی شرکت ها، متغیرهای اندازه شرکت و ارزش شرکت که در هر سه مدل غیر معنادار بوده از مدل حذف گردید. مدل نهایی بر اساس سایر شاخص های مالی که مبتنی بر چرخة عمر سازمانی شرکت ها استخراج شد که از این بین، متغیر اهرم مالی تاثیر مثبت و معناداری بر ثبات مالی شرکت ها داشته و متغیرهای بازده دارایی و نقدینگی شرکت تاثیر معکوس و معناداری داشته اند و بقیه متغیرها تاثیر معناداری نداشتند.