تحقیقات نظام سلامت حکیم
سال:1390 | دوره:14 | شماره:1 |تعداد مقالات:11

مقدمه: در صورتی که ارزش گذاری خدمات مختلف بالینی به صورت اصولی و با استناد صحیح به منابع موجود تعرفه گذاری صورت نگیرد، باعث ایجاد آثار نامطلوب بر استمرار خدمات بالینی می گردد. در این مطالعه پژوهشگران با مقایسه ارزش های نسبی تعرفه های تخصص های بالینی موجود در کتاب مرجع تعرفه کشور تدوین شده در سال 1372 (موسوم به کتاب کالیفرنیا) با تغییرات نسبی پیشنهاد شده بر ارزش های تعرفه ای ارایه شده در کتاب ارزش های نسبی خدمات تشخیصی و درمانی تدوین شده در سال 1384، به بررسی تاثیر تغییرات پیشنهادی بر وزن پرداختی به تخصص های بالینی کشور و به تبع آن بر هزینه های نظام سلامت، پرداخته است.روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقطعی می باشد. ارزش های نسبی تعرفه های تخصص های مختلف بالینی در دو کتاب تعرفه ای، بر اساس کدهای مشترک دو تخصص و پس از لحاظ نمودن تعداد اعمال جراحی انجام شده مربوط به هر کد، با یکدیگر مقایسه گردید. در مرحله نهایی مطالعه تعدادی از اعمال بالینی به طور هدفمند انتخاب و میزان تغییر هزینه نسبی آنها مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: یافته های حاصل از پژوهش بیانگر بی تناسبی و عدم تعادل میان ارزش های نسبی فعلی خدمات مختلف بالینی در کشور می باشد. در صورت اعمال ارزش های نسبی پیشنهادی، وزن پرداختی تخصص های مختلف بالینی به میزان قابل ملاحظه ای افزایش می یابد.نتیجه گیری: در صورت اعمال ارزش های نسبی تدوین شده در کتاب تعرفه ای تدوین 1384 بی تناسبی و عدم تعادل میان ارزش های نسبی درون رشته ای و بین رشته ای رفع می شود، ولی (در صورتی که تغییر دیگری در این نظام پرداخت ایجاد نشود) هزینه های نظام سلامت افزایش قابل توجهی می یابد.

مقدمه: قارچ ها قادر به ایجاد آلودگی در اندام های زنده و مرده گیاهان و جانوران می باشند. به همین علت امکان آلوده شدن محصولات کشاورزی در مزرعه وجود دارد. آفلاتوکسین ها، مایکوتوکسین هایی هستند که عمدتا به وسیله چندین گونه از قارچ های آسپرژیلوس شامل فلاووس، پارازیتیکوس، نومیوس، اریزئوس، اریزه آ و پنی سیلیوم پابرکولوم و اکراتوکسین توسط آسپرژیلوس اکراسئوس تولید می شوند. در تحقیق حاضر میزان نفوذ سموم آفلاتوکسین و اکراتوکسین به غلات صبحانه موجود در فروشگاه های شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت.روش کار: تعداد 18 نمونه به طور تصادفی انتخاب شدند و پس از یکنواخت کردن، در 3 مرحله استخراج، تخلیص و تعیین مقدار سموم مورد بررسی قرار گرفتند. سپس تشخیص با دتکتور فلورسانس 333=lme و 460=lxe و 1000=Gain و 16=Attn و تعیین مقدار از طریق مقایسه سطح زیر منحنی تک تک نمونه ها و استانداردها با احتساب ضریب رقت انجام شد.یافته ها: این مطالعه نشان داد که در هیچ یک از نمونه های مورد آزمایش اکراتوکسین A یافت نشد و مقدار آن در همه نمونه ها 0.0 بود. آفلاتوکسین B1 و B2 در برخی از نمونه ها یافت شد. اما در همه آنها زیر حد استاندارد ایران، اروپا و امریکا بود. مقدار آفلاتوکسین های G1 و G2 در کلیه نمونه ها 0.0 بود.نتیجه گیری: با توجه به حضور قارچ های مولد آفلاتوکسین و عوامل کنترل کننده این قارچ ها در محل تولید، همبستگی مثبتی بین کاهش جمعیت قارچ های مولد آفلاتوکسین و عوامل کنترل کننده با کاهش میزان آفلاتوکسین دیده شد. از پتانسیل عوامل کنترل کننده می توان برای جلوگیری از آلودگی غلات به آفلاتوکسین به خوبی استفاده نمود.

مقدمه: با توجه به همجواری استان مازندران با دریای خزر و ورود مهمان های زیاد به این استان برای استفاده از دریا، و از طرفی کمبود اطلاعات موجود در خصوص غرق شدگی، به نظر می رسد بررسی وضعیت اپیدمیولوژیک غرق شدگی در استان مازندران برای برنامه ریزی صحیح تر در زمینه پیشگیری و کنترل آن ضروری باشد.روش کار: این بررسی توصیفی با کمک گرفتن از منابع اطلاعاتی مختلف غرق شدگی در استان مازندران انجام شده است. بعد از استخراج اطلاعات از منابع مختلف و خارج کردن موارد تکراری، نتایج گزارش شد.یافته ها: بعد از در کنار هم قرار دادن اطلاعات سازمان های مختلف مشخص شد که تعداد 273 نفر (%91.2 مرد و %8.8 زن) در طول سال 1387 در استان مازندران به علت غرق شدگی فوت شده اند. میانگین سنی افراد 25.3 سال (انحراف معیار 11.7) بود. 175 نفر مهمان و مابقی از ساکنین استان بوده اند. در بررسی زمان و مکان رخداد حادثه مشخص شد که بیشترین موارد (%93.4) در دریای استان و در ماه مرداد (%33) رخ داده اند. میزان مرگ غرق شدگی در ساکنین استان با خارج کردن میزان مربوط به افراد مهمان برابر با 3.3 در هر 100 هزار نفر محاسبه شد.نتیجه گیری: با توجه به اینکه بیشترین مکان برای رخداد خطر مناطق خارج از طرح دریای استان می باشد، به نظر می آید باید تلاش بیشتری برای بهسازی و گسترش سواحل محافظت شده دریا صورت گیرد. هم چنین آموزش افراد برای عدم شنا در مناطق خارج از طرح دریا، نصب علایم هشداردهنده خطر نیز می توانند پیشگیری کننده باشند.

مقدمه: پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، گام های بلندی در زمینه خودکفایی دارویی برداشته شد که یکی از مهم ترین آنها استقرار نظام نوین دارویی (طرح ژنریک) در کشور بود. اما این طرح نتوانست موقعیت تولید مواد اولیه دارویی، تولید داروهای گیاهی، تولید داروهای برنددار و تولید داروهای صعب العلاج را کسب کند. هدف این مطالعه بررسی 1- علت اجرای طرح ژنریک 2- بازتاب های اجرا و روند طرح ژنریک در صنعت دارو و3- مشکلات طرح ژنریک است.روش کار: این یک مطالعه پیمایشی و شامل مطالعه اسناد و مدارک، مصاحبه و استفاده از پرسش نامه می باشد. جامعه آماری مجموعا 30 شرکت بود که از این تعداد، 17 شرکت به پرسش نامه ها پاسخ دادند. آمارها به صورت توصیفی بیان شدند و با توجه به داده های توصیفی از نرم افزار Excel و SPSS استفاده گردید.یافته ها: این طرح از طرح هایی بوده که توانسته در موقعیت های حساس، به رفع نیاز در تولید داروهای ضروری و اساسی با قیمت کم بپردازد و همچنین سبب به وجود آمدن برخی زیرساخت ها نظیر مهارت نیروی انسانی و متخصص در امر فرمولاسیون، تا حدودی بهینه سازی مدیریت و ایجاد خطوط تولید جدید دارو شود. اما همزمان به دلیل سیاست های حمایتی یارانه ای و بینش های درون گرایانه توسعه ای و همچنین عدم ارتباط موثر با مراکز تحقیقاتی داخلی و خارجی، این طرح تا دهه 80 در سطح تولید داروهای ژنریک متوقف ماند. این توقف سبب شد تا صنعت داروسازی به فکر طرح های نوآوری و سیستم های تحقیق و توسعه R&D نباشد و بدنه صنعت داروسازی بی تحرک باقی ماند و بنابراین صنعت دارو نتوانست از دانشگاه برای توانمندی تحقیق و توسعه سود برد. طرح های داروهای تحت لیسانس نیز به دلیل عدم وجود زیرساخت های مناسب نتوانست موقعیتی را در کسب توانمندی های R&D در صنعت دارو کسب کند.نتیجه گیری: اجرای طرح ژنریک در کشور، به موقع شروع شد و توانست در موقعیت های حساس به رفع نیاز در تولید داروهای ضروری و اساسی با قیمت کم بپردازد و همچنین سبب به وجود آمدن برخی زیرساخت ها شود. اما همزمان به دلیل سیاست های حمایتی تا مدت ها در سطح تولید داروهای ژنریک متوقف ماند. این روند سبب شد تا صنعت داروسازی به فکر طرح های نوآوری و سیستم های تحقیق و توسعه نباشد و عملا بدنه صنعت داروسازی بی تحرک باقی بماند.

مقدمه: گستردگی و تاثیر عوارض باروری بر سلامت و کیفیت زندگی زنان در کشورهای در حال توسعه مستند شده است اندازه گیری شاخص عوارض باروری علاوه بر شاخص مرگ مادران، به عنوان شاخص دستیابی به هدف ارتقا سلامت مادران و باروری مطرح گردیده است. هدف از این مطالعه تعیین میزان شیوع عوارض باروری شامل عوارض رحمی در ایران است تا گامی برای طراحی خدمات سلامت باروری باشد.روش کار: این مطالعه توصیفی مبتنی بر جامعه، بخشی از یک مطالعه وسیع که برای تعیین میزان شیوع عوارض باروری در زنان ایرانی در سال 1388 در چهار استان منتخب انجام شد می باشد. شرکت کنندگان 1239 زن 18 تا 45 ساله بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای وارد مطالعه شدند. ابزار مطالعه پرسش نامه ای مشتمل بر سوالات دموگرافیک، باروری و انجام معاینات بالینی بود.یافته ها: نتایج حاکی از شیوع عفونت های سیستم تناسلی %37.6، شلی های لگنی %40.4، خونریزی غیرطبیعی رحمی %31 بود. نتایج همچنین نشان داد که 35.1، 34.5 و 9.6 درصد از زنان به ترتیب مبتلا به 1، 2 و 3 مورد از عوارض باروری فوق هستند و فقط %20.6 از زنان مورد مطالعه مبتلا به هیچ یک از این عوارض نبودند.نتیجه گیری: با توجه به شیوع عوارض باروری در زنان، لزوم غربالگری و تشخیص، درمان و پیگیری این عوارض مورد تاکید قرار می گیرد. رسیدن به توافق های بین المللی در تعریف شاخص های مربوط به عوارض باروری نیز ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: سرطان مری جزء هشت سرطان شایع در جهان و ششمین علت مرگ از سرطان می باشد و به عنوان یکی از مهم ترین سرطان های دستگاه گوارش مطرح می باشد. روش تحلیل بقاء استاندارد، مدل مخاطره متناسب کاکس، بر این فرض استوار است که همه افراد مطالعه پیشامد مورد نظر را تجربه می کنند، اما در عمل به دلیل ماهیت اطلاعات و نوع پیشامد، در نظر گرفتن این فرض غیرواقع بینانه خواهد بود. لذا تجزیه و تحلیل اطلاعات با روش های متداول بقاء موجب استنباط های اشتباه و گمراه کننده خواهد شد. به همین دلیل در این مواقع از مدل های شفایافته استفاده می کنند. مطالعه حاضر با هدف تعیین ریسک فاکتورها و عوامل دموگرافیک موثر بر بقاء بیماران مبتلا به سرطان مری با استفاده از مدل های شفایافته انجام شد.روش کار: اطلاعات این بررسی از طریق مرکز ثبت سرطان بابل که زیر نظر دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار دارد جمع آوری شد. در این تحقیق، اطلاعات 359 بیمار به همراه مشخصه های فردی به مطالعه وارد شدند و برای یک دوره 15 ساله مورد پیگیری قرار گرفتند.یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که %62.7 از بیماران مرد و%37.3 زن بودند. میانگین سنی در بیماران مرد 60.0 سال و در زنان 55.3 سال بود. احتمال بقاء یک، سه و پنج ساله بیماران به ترتیب %23، %15 و %13 می باشد و میانه زمان بقاء بیماران نیز 8.9 ماه بود. برای بررسی عوامل موثر بر بقاء بیماران از مدل های شفایافته آمیخته پارامتریک (وایبل و لگ نرمال) استفاده شد، که در هر دو مدل وجود سابقه فامیلی سرطان، اختلاف معناداری را نشان می داد.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه پیشنهاد می کند غربالگری افرادی که دارای سابقه خانوادگی سرطان می باشند (به ویژه در مردان) می تواند به عنوان یک عامل مهم در کاهش خطر مرگ بیماران مبتلا به سرطان مری موثر باشد. همچنین لازم است برنامه های کنترل و پیشگیری سرطان مری مورد بررسی جدی قرار گیرد. با توجه به این که فرض متناسب بودن خطرات در مورد داده های مورد مطالعه رد می شود و نیز مقایسه های انجام شده، مدل شفایافته آمیخته لگ نرمال با تابع ربط لجیت می تواند به عنوان جایگزین مدل کاکس و وایبل در تحلیل بقاء بیماران مبتلا به سرطان مری که کسری از آنها بقا ء طولانی مدت دارند، بکار رود.

مقدمه: ارزیابی عملکرد یکی از وظایف اصلی مدیران می باشد. مدل های تعالی سازمانی که از تکنیک های نوین ارزیابی عملکرد می باشد، به منظور شناسایی نقاط قوت و طراحی پروژه های بهبود مورد استفاده قرار می گیرد. این مطالعه با هدف بررسی شیوه های رایج ارزیابی عملکرد در معاونت بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی کشور انجام گرفت.روش کار: این مطالعه توصیفی در بهار 1389 انجام گرفت. جامعه پژوهش، حوزه ستادی معاونت بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی کشور بودند. 13 دانشگاه به روش نمونه گیری آسان و به صورت طبقه ای و تصادفی منظم، به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته بوده که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. داده ها با مراجعه حضوری و مصاحبه با مدیران و کارشناسان مسوول و مشاهده مستندات جمع آوری گردید.یافته ها: معاونت بهداشتی هر 13 دانشگاه مورد مطالعه، خودارزیابی سالانه انجام می دهند، ولی هیچ کدام شان هنوز از مدل علمی بهره مند نشده اند. هر 13 دانشگاه تا حدودی دارای شاخص های مدون می باشند که عمدتا فرایندها و نتایج کلیدی عملکرد را پوشش می دهد. نتایج حاصله تا حدودی با اهداف، روند و سایر تحلیل می گردد ولی با علت بررسی نمی شود. شاخص های مورد ارزیابی پنج دانشگاه تا حدودی وزن دهی شده است و هشت دانشگاه دیگر در این خصوص هیچ اقدامی نکرده اند.نتیجه گیری:چون با شاخص های موجود نمی توان همه عوامل تاثیرگذار بر عملکرد سازمانی را ارزیابی و جایگاه واقعی سازمان را مشخص و آن را با دیگر سازمان ها مقایسه نمود، بکارگیری یکی از مدل های تعالی سازمانی پیشنهاد می گردد.

مقدمه: پسماندهای پزشکی تولید شده از مطب های پزشکی یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی کشورهای در حال پیشرفت هستند. چون پسماندهای پزشکی از نظر ماهیت ناهمگون بوده و حاوی ترکیبات عفونی اند. در شهر سبزوار روش مناسبی برای جداسازی پسماندهای پزشکی در مطب های پزشکی وجود ندارد. این مطالعه با هدف تعیین کمیت و ترکیب انواع پسماندها در مطب های پزشکی و مدیریت آن در سال 1387انجام گردید.روش کار: در این مطالعه توصیفی، از هر مطب پزشکی سه نمونه در انتهای سه روز کاری بررسی شد. مطب هایی که از آنها نمونه برداری شد، شامل مطب های عمومی و تخصصی بودند. ترکیبات پسماند مطب های پزشکی بر اساس طبقه بندی سازمان جهانی بهداشت آنالیز شدند. کیسه های مخصوص تفکیک به مطب ها داده شد. پسماندها در محل به چهار دسته (شبه خانگی، عفونی، نوک تیز و دارویی) جداسازی و توزین شدند.یافته ها: بر اساس این نتایج، در مجموع میزان تولید سالیانه پسماندهای پزشکی در مطب های پزشکی شهر سبزوار 37276 کیلوگرم می باشد. مطب های عمومی وتخصصی به ترتیب 18965 و 18311 کیلوگرم در سال پسماند تولید می کنند. بر اساس آنالیز آماری، پسماندهای شبه خانگی، بالقوه عفونی و نوک تیز به ترتیب 70، 14 و 16 درصد از کل تولید پسماند مطب های پزشکی را تشکیل می دهد. بر اساس آزمون آماری میانگین کل پسماندها (نوک تیز، عفونی و شبه خانگی) برای هر دو گروه مطب ها به ترتیب 185.99±45.29 و 165.52±35.99 و 818.75±114.32 برآورد گردید.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که در بیشتر مطب های پزشکی، عملیات جداسازی پسماندهای پزشکی کامل نیست. لذا به منظور کاهش آلودگی در این مراکز بایستی فعالیت هایی را در مورد دفع پسماندهای پزشکی در محل تولید و به صورت متمرکز در محدوده مطب ها انجام داد. همچنین کارکنان شاغل در امر جمع آوری و حمل و نقل پسماندها بایستی کلیه اقدام های حفاظت شخصی را رعایت نمایند.