مهندسی بهداشت محیط
سال:1395 | دوره:4 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: در مدیریت تقاضای آب رابطه ی خاصی بین نگرش، اعتقاد و رفتار واقعی مصرف کنندگان و میزان مصرف آب وجود دارد. فاکتورهای زیادی در نگرش مثبت نسبت به مصرف آب وجود دارند که با ارائه اطلاعات صحیح باید باورها و نگرش های شهروندان نسبت به شیوه مصرف آب آشامیدنی را تغییر داد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر آموزش بر روی میزان صرفه جویی در مصرف آب در شهر خرم آباد در سال 1394 می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه در استان لرستان و در شهر خرم آباد صورت گرفت که از بین مشترکین پرمصرف این شهر، 60 خانوار که حاضر به همکاری بوده را انتخاب و در دو گروه کنترل و تیمار قرار داده شد که به گروه تیمار نحوه درست مصرف کردن به صورت منظم آموزش داده  شد و به صورت دوره ای قرائت کنتور برای هر دو گروه صورت می گرفت. این مطالعه برای 6 ماه در فصول تابستان و پاییز 1394 انجام گرفت.یافته ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که خانوارهای پرمصرف در گروه کنترل در سال 93 و 94 به ترتیب دارای میانگین مصرف سرانه ای برابر با 60.78±253.7 و 62.35±208 لیتر در روز به ازای هر نفر می باشد همچنین میانگین مصرف سرانه در گروه تیمار در سال 93 و 94 به ترتیب برابر 51.2±192.14 و 48.57±171.9 لیتر در روز به ازای هر نفر می باشد و همچنین نتایج نشان دهنده کاهش 11-9 درصدی مصرف در اثر مداخله آموزش می باشد.نتیجه گیری: براساس نتایج حاصل از این مطالعه جهت بالا بردن آگاهی عمومی مردم نسبت به بحران آب، تنش های آبی و اهمیت موضوع آب، با استفاده از آموزش می توان بر روی مصرف آب تاثیر گذاشت و همچنین می توان باعث ترویج فرهنگ درست مصرف کردن و تغییر رفتار مردم نسبت به مصرف آب شد.

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی- عضلانی از جمله شایعترین آسیب های شغلی هستند که به دلیل ریسک فاکتورهای مختلفی ایجاد می شود. هدف از این مطالعه ارزیابی میزان شیوع و سطح ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی در کاگران یک صنعت ساخت سازه های فلزی می باشد.مواد و روش ها: مطالعه توصیفی تحلیلی حاضر بر روی 202 نفر از کاگران شاغل در 7 پست کاری یک کارخانه ساخت سازه فلزی انجام شد. شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی با استفاده از پرسشنامه نوردیک و میزان مواجهه بدن با ریسک فاکتورهای مرتبط با این اختلالات با استفاده از روش ارزیابی سریع مواجهه (QEC) مورد ارزیابی قرار گرفت. آنالیز داده ها با استفاده از آزمون تی، کای دو و تحلیل واریانس یکطرفه با استفاده از نرم افزارSPSS19  صورت گرفت.یافته ها: بر اساس پرسشنامه های تکمیلی74.25  درصد از کارگران طی یکسال گذشته علائم اختلالات اسکلتی- عضلانی را تجربه کرده اند. بالاترین میزان شیوع اختلالات در نواحی کمر، زانو، دست و مچ دست بود. بین میزان شیوع اختلالات با سطح ریسک مواجهات بدن ارتباط معنی دار و مستقیمی یافت شد.نتیجه گیری: شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین مشاغل مختلف درگیر در ساخت سازه های فلزی بالا می باشد. عواملی مانند عدم اعمال ملاحظات ارگونومیک در طراحی ایستگاه های کاری، شیوه های نامناسب کاری، تجهیزات حمل و جابجایی بار ناکارآمد، حجم کاری بالا و فشار زمانی در تحویل محصول و ... در ایجاد اختلالات اسکلتی- عضلانی موثر است.

زمینه و هدف: وقوع بحران های زیست محیطی نگرانی های عمیقی را در سطوح مختلف جوامع انسانی ایجاد نموده که ضرورت رفع آن لحاظ نمودن معیارهای زیست محیطی در فعالیتهای توسعه ای است. بهره برداری از خطوط انتقال نفت و فرآورده های نفتی با توجه به ماهیت سیال منتقل شونده از پتانسیل ایجاد ریسک و حوادث زیست محیطی برخوردار می باشد. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثرات محیط زیستی پروژه خط انتقال سوخت به نیروگاه سیکل ترکیبی شهرستان چابهار با استفاده از روش مبتنی بر ماتریس ایرانی بوده است.مواد و روش ها: در این مطالعه ارزیابی اثرات محیط زیستی اجرای پروژه خط انتقال سوخت به نیروگاه سیکل ترکیبی شهرستان چابهار در سه محیط فیزیکی، بیولوژیکی، اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی در دو فاز ساختمانی و بهره برداری با استفاده از روش ماتریس ایرانی انجام پذیرفت.یافته ها: نتایج نشان داد مجموع اثرات مثبت طرح در دوران ساختمانی و بهره برداری بر محیط طبیعی (81+) و مجموع نمرات منفی نیز در سه محیط فیزیکی، بیولوژیکی و اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی (112-) محاسبه گردید و برآیند آنها (31-) بدست آمد.نتیجه گیری: با توجه به آنالیز انجام شده در هیچ یک از ردیف ها و ستون های ماتریس میانگین رده بندی کمتر از (2-) یافت نشد لذا انجام پروژه سوخت رسانی به نیروگاه سیکل ترکیبی مورد تائید می باشد.

زمینه و هدف: سرطان یکی از مهمترین عوامل مرگ و میر و ناتوانی در سطح جهان و به ویژه در کشورهای در حال توسعه به شمار می رود. در اغلب موارد سرطان نه به خاطر بیولوژی ذاتی فرد، بلکه بواسطه محیطی که فرد در آن زندگی می کند ایجاد می گردد. تغییرات قابل توجه و سریع در بروز سرطان طی چند دهه گذشته تنها می تواند به تغییرات مواجهه جمعیت با عوامل محیطی نسبت داده شود.روش بررسی: در این مطالعه، شواهد موجود در مورد نقش عوامل محیطی و چگونگی اثر آنها در بروز سرطان مورد بررسی قرار گرفته است.یافته ها: استعمال دخانیات، چاقی، کم تحرکی، تغذیه ناسالم، آلودگی های آب، هوا، و غذا و عفونت های مزمن ویروسی از جمله عوامل خطرزای اصلی در بروز انواع سرطان ها می باشند. با اینحال، به نظر میرسد ارزیابی میزان مواجهه و همچنین متدولوژی تحقیق پاشنه آشیل مطالعات صورت گرفته در خصوص ارتباط آلاینده های زیست محیطی با سرطان بوده است. لذا، این بیماری باید از جنبه های مختلف باید مورد توجه قرار گیرد.نتیجه گیری: تلاش جامعه علمی و متخصصان این حوزه برای افزایش آگاهی عمومی، جلب حمایت سیاستگذاران و همچنین ایجاد هماهنگی بین بخشی در راستای اصلاح سبک زندگی، کاهش رفتارهای پرخطر و مقابله با آلودگی آب، هوا و غذا، به منظور مقابله با سرطان اهمیت راهبردی دارد. بر این اساس، انجام مطالعات پایه و بالینی و تحقیقات بین رشته ای برای شناخت بهتر پاتوفیزیولوژی و یافتن راه های موثرتر و ارزان تر برای پیشگیری، تشخیص زودرس و درمان سرطان ضرورت داشته و نیازمند سرمایه گذاری نهادهای دولتی و مردم نهاد می باشد.

زمینه و هدف: روش های مختلفی برای حذف فلزات سنگین وجود دارد اما استفاده از جاذب های ارزان قیمت برای حذف این فلزات در سال های اخیر توسط پژوهشگران مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق حذف فلز روی توسط زئولیت طبیعی کلینوپتیلولیت سمنان مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روش ها: آزمایش ها بصورت ناپیوسته با زئولیت طبیعی کلینوپتیلولیت انجام گردیده است. برای تعیین ویژگی های زئولیت از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و دستگاه پراش نگار اشعه (XRD) X استفاده شده است. تاثیر متغیرهای pH (1 و 3 و 5 و 7 و 10) زمان تماس (15 و 30 و 45 و 60 و 90) مقدار جاذب (1 و 3 و 5 و 7 و 10 گرم) و غلظت یون روی (10، 20، 40، 50، 60، 70، 80 و 100 میلی گرم بر لیتر) در دمای ثابت و سرعت همزن 250 دور بر دقیقه بر کارایی حذف روی وایزوترم ها و سنتیک جذب مورد بررسی قرار گرفته اند.یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده از فرآیند حذف روی شرایط بهینه برای حذف روی با زئولیت طبیعی به ترتیب شاملpH=7  دوز جاذب 5گرم بر لیتر و زمان تماس 30 دقیقه  بدست آمد. مقدار فلز حذف شده با افزایش غلظت فلز کاهش، اما ظرفیت جذب افزایش یافت. مدل فروندلیچ برای روی (R2=/98) تطابق بهتری با داده های آزمایشگاهی داشتند. همچنین برای مدل های سنتیکی، مدل سنتیک شبه درجه دوم بهتر از سایر مدل ها با داده های بدست آمده همخوانی داشت.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داده است که زئولیت طبیعی کلینوپتیلولیت می تواند به عنوان یک جاذب کارامد و ارزان جهت حذف فلزات سنگین روی از محیط های آبی به کار رود.

زمینه و هدف: فلزروی به عنوان یکی از عناصر ضروی برای انسان محسوب می شود اما در غلظت های زیاد باعث مشکلات بهداشتی برای انسان می شود که باید به طریقی حذف شود. بنابراین هدف از این تحقیق بررسی کارایی پوسته بلال طبیعی و اصلاح شده با اسید تارتاریک در حذف روی از آب می باشد.روش بررسی: این تخقیق یک مطالعه تجربی- آزمایشگاهی و به صورت ناپیوسته و با تغییر فاکتورهای موثر مانند pH  (2 تا 7)، زمان تماس (5 تا 180 دقیقه)، غلظت اولیه روی (10 تا 150 میلی گرم در لیتر) و مقدار جاذب (1 تا 6 گرم در لیتر) در 100 میلی لیتر آب مقطر صورت گرفت. غلظت روی با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری وظرفیت و درصد جذب مشخص شد. از آنالیزANOVA  برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: با افزایش زمان تماس، دوز جاذب و pH و کاهش غلظت اولیه روی میزان حذف افزایش خواهد یافت. در شرایط بهینه میزان جذب برای پوسته بلال طبیعی و اصلاح شده به ترتیب برابر با 91% و 98% بدست آمد. ایزوترم جذب از مدل لانگمیر نوع دو و سینتیک جذب از سینتیک درجه دو کاذب تبعیت بیشتری نشان داد. آنالیزANOVA  نشان داد که تمامی متغیرها تاثیر قابل توجهی در میزان درصد حذف داشتند (p<0.05).نتیجه گیری: براساس نتایج می توان اظهار نمود که پوسته بلال مخصوصا پوسته بلال اصلاح شده می تواند به عنوان یک جاذب ارزان قیمت و مناسب در حذف روی از محلول های آبی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه وهدف: رشد جمعیت و محدودیت دسترسی به آب شیرین و نیاز به استفاده از آب های بطری شده، ضرورت بررسی کیفیت شیمیایی و میکروبی این آب ها را تشدید می کند. هدف از این مطالعه، بررسی کیفیت شیمیایی و میکروبی آب های بطری شده موجود در چند برند مصرفی در سطح کشور بود.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- مقطعی می باشد که در مراحل انجام آن ابتدا 6 برند از آب های بطری شده موجود شناسایی شده و سپس نمونه گیری به صورت تصادفی انجام گرفت. سپس پارامترهای کیفی شیمیایی و باکتریولوژیک آب شرب شامل کلراید، نیترات، منیزیم، کلسیم، سختی کل، سدیم، نیتریت، pH، TDS، EC، فلوراید، کلیفرم کل و کلیفرم مدفوعی در این نمونه ها بررسی شد. میانگین مقادیر هر مشخصه، با استاندارد و با مقادیر درج شده بر روی برچسب نمونه ها مقایسه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS، آمار توصیفی و آزمون آنالیز واریانس یکطرفه (p<0.05) صورت گرفت.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که تعداد باکتری های گروه کلیفرم کل و کلیفرم مدفوعی در هیچ یک از نمونه ها وجود نداشته و 0MPN/cc بوده است. میانگین غلظت پارامترهای شیمیایی نظیر pH، TDS، کلسیم، نیتریت و نیترات در تمامی آبهای بطری شده مورد بررسی در محدوده استاندارد آب آشامیدنی بطری شده و از حداکثر مجاز تعیین شده جهت شرب کمتر بوده است. همچنین در تعدادی از نمونه ها، اختلاف معنی داری بین مقادیر اندازه گیری شده با مقادیر درج شده بر روی برچسب آبهای بطری شده وجود داشت.نتیجه گیری: مطابق نتایج استخراج شده، کیفیت شیمیایی و میکروبی آبهای بطری شده مورد بررسی از نظر استانداردهای آب شرب قابل قبول می باشد.

زمینه و هدف: آلودگی هوا یک ازعمده ترین مشکلات کلانشهرها می باشد، که آثار مخرب زیادی بر روی انسان و محیط زیست داشته و باعث به وجود آمدن بیماری های مختلف از جمله بیماری های قلبی عروقی می شود. بنابراین مطالعه حاضر با هدف کمی سازی و برآورد اثرات بهداشتی منتسب به آلاینده CO در کلانشهر تهران طی یک دوره پنج ساله (93-89) با استفاده از مدل AirQ انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی می باشد. ابتدا داده های ساعتی آلاینده ها از شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران و اداره کل محیط زیست تهران دریافت گردید. سپس طبق معیارهای  WHOاعتبارسنجی گردیده و شاخص های آماری مورد نیاز جهت کمی سازی اثرات بهداشتی محاسبه گردید و داده های پردازش شده در محیط اکسل به داده های ورودی و مورد نیاز نرم افزار AirQ تبدیل شد و مراحل کمی سازی اثرات با استفاده از نرم افزار انجام گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد متوسط غلظت سالیانهCO ، طی سالهای 93-89 به ترتیب 3، 2 ، 2، 2، 2 میلی گرم بر متر مکعب می باشد. به علاوه تعداد موارد مرگهای قلبی عروقی منتسب به CO طی سال های 93-89، به ترتیب 52، 37، 29، 31، 42 مورد می باشد.نتیجه گیری: طبق نتایج به دست آمده، CO نیز همانند سایر آلاینده ها تاثیر نامطلوبی بر سلامت انسان دارند. با توجه به میزان بالای آلاینده ها در هوا و پیامدهای بهداشتی ناشی از آن به ویژه بیماری های قلبی عروقی، بایستی اقدامات مناسبی در جهت کاهش آلودگی هوا صورت گیرد.