بوم شناسی جنگل های ایران
سال:1398 | دوره:7 | شماره:14 |تعداد مقالات:12

در این تحقیق، مدل سازی توزیع فراوانی ارتفاع درختان راش در توده های جنگل طبیعی غرب گیلان بررسی شد. بدین منظور تعداد 30 قطعه نمونه دایره ای شکل با سطح ده آر انتخاب و به روش منظم تصادفی با ابعاد شبکه آماربرداری 200 × 150 متر اندازه گیری شد. در مجموع علاوه بر قطر در ارتفاع برابر سینه، ارتفاع 630 اصله درخت راش اندازه گیری شد. توابع توزیع احتمال مورد بررسی بتا، نرمال، وایبول، گاما و لگ نرمال بود. مشخصه های هر یک از توابع، با استفاده از روش بیشینه درست نمایی، برآورد شد. به منظور برازش توابع توزیع احتمال، از آزمون های کولموگراف-اسمیرنوف و اندرسون-دارلینگ استفاده شد. نتایج آزمون کولموگراف-اسمیرنوف نشان داد که از بین توزیع های احتمال مورد بررسی، تنها توزیع بتا قابلیت برازش توزیع فراوانی ارتفاع درختان راش را دارد، درحالی که آزمون اندرسون-دارلینگ نشان داد که سه توزیع احتمال وایبول، نرمال و بتا، قابلیت مناسبی برای تبیین توزیع فراوانی ارتفاع درختان راش را دارا می باشند. بنابراین توزیع بتا به عنوان مناسب ترین توزیع احتمال برای مدل سازی توزیع فراوانی درختان راش در منطقه مورد مطالعه، انتخاب شد.

در این پژوهش اثرات توده های مختلف بر روی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و تنوع زیستی گیاهی در جنگل های سری الندان-ساری، قطعه 17 مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور 33 قطعه نمونه 400 مترمربعی در پنج کاربری توده جنگل طبیعی راشستان خالص، جنگل آمیخته، توده جنگل کاری شده زبان گنجشک، توده جنگل کاری شده نوئل و توده جنگل مخروبه به منظور بررسی وضعیت زادآوری و تنوع پوشش گیاهی زیرآشکوب پیاده شد. در هر یک از قطعات نمونه یک نمونه خاک از عمق 10-0 سانتی متری به منظور بررسی مشخصه های فیزیکی و شیمیایی خاک برداشت شد. نتایج نشان داد که در بخش گونه های زیرآشکوب شاخص های تنوع گونه ای سیمپسون و شانون وینر در بین توده های مختلف مورد بررسی دارای اختلاف معنی دار است و توده های آمیخته و جنگل مخروبه دارای بیشترین مقادیر بودند. هم چنین نتایج مقایسه شاخص های تنوع زیستی گیاهی بخش زادآوری در بین توده ها نشان داد که شاخص های غنای گونه ای مارگالف و منهینیک و تنوع گونه ای سیمپسون و شانون وینر در بین توده ها دارای اختلاف معنی دار است و جنگل آمیخته دارای بیشترین مقادیر این شاخص ها بود. نتایج تجزیه واریانس مشخصه های خاک نشان داد فقط مشخصه های درصد رطوبت خاک، اسیدیته و درصد کربن در بین توده های جنگل مورد بررسی دارای اختلاف معنی دار هستند. به طورکلی نتایج تحقیق حاضر به روشنی نشان می دهد که کاربری جنگل آمیخته از نظرشاخص های تنوع زیستی گیاهی و مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاک نسبت به دیگر کاربری ها دارای بهترین عملکرد می باشد.

فشردگی خاک جنگل در اثر به کارگیری ماشین آلات چوب کشی و قدرت و وزن بالای آنها بوده و سبب تغییرات در خصوصیات فیزیکی خاک می شود. کاهش رویش درخت در اغلب بررسی های انجام شده از بیشترین آثار منفی تردد ماشین چوب کشی است. هدف این تحقیق بررسی اثرات تعداد تردد اسکیدر در جهت های مختلف چوب کشی (چوب کشی رو به بالا و چوب کشی رو به پایین) بر فشردگی خاک و استقرار نهال های جنگلی انجام گرفت، که با استفاده از اسکیدر چرخ لاستیکی تیمبرجک C450 در دو پارسل 9 و 11 سری دهمیان، شرکت سهامی و بهره برداری چوب فریم اجراء گردید. تعداد تردد در پنج سطح (صفر بار (شاهد) 1 تا 5، 6 تا 10، 11 تا15 و بیش از 15 بار تردد) و جهت های چوب کشی در دو سطح (چوب کشی به بالا و چوب کشی به پایین) اندازه گیری شدند. بعد از عملیات چوب کشی، در داخل مسیر قطعات نمونه مربع شکل به مساحت 9 مترمربع پیاده گردید. وزن مخصوص ظاهری خاک، تراکم و حجم ریشه نهال نیز دراین قطعات در محل شاهد و رد چرخ اسکیدر بررسی گردید. نتایج نشان داد که بیشترین افزایش وزن مخصوص ظاهری درترددهای اولیه (1 تا5 تردد) اتفاق افتاده است، افزایش وزن مخصوص ظاهری خاک در اثرچوب کشی تا عمق 30 سانتی متری نیزقابل توجه است. فشردگی خاک در چوب کشی رو به بالا بیشتر (gr/cm3 24/1) از چوب کشی رو به پایین gr/cm3)19/1) است. جهت های چوب کشی رو به بالا و رو به پایین دامنه روی تراکم نهال ها تاثیری نداشت. تعداد تردد بیش از 10 بار در هر دو جهت چوب کشی (به بالا وپایین) باعث کاهش تعداد و رشد نهال گردید. تعداد تردد مجاز در چوب کشی رو به بالا 8-7 بار و در چوب کشی رو به پایین 12-11 بار تعیین گردید.

موخور گیاه نیمه انگلی است که در جنگل های زاگرس روی درختان بلوط ایرانی زندگی می کند. کنترل مکانیکی از اقدامات اساسی برای مدیریت آلودگی موخور است. پژوهش پیش رو با هدف ارزیابی عملکرد روش های مکانیکی چسب چوب، گِل، پلاستیک مشکی، رنگ طبیعی و تیمار شاهد برای کنترل موخور در ارتفاعات مختلف از سطح دریا و انتخاب مناسب ترین آنها، در جنگل های بلوط هیانان در نیمه شمالی استان ایلام انجام شد. سه رویشگاه تحقیقاتی در طبقات ارتفاعی 1800-1600، 2000-1800 و 2200-2000 متر از سطح دریا در نظر گرفته شد. در هر رویشگاه سه درخت بلوط ایرانی برای هر تیمار و در مجموع 15 درخت انتخاب گردید. اجرای تیمارها و پایش آنها طی پنج سال (1393-1389) انجام شد. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای کنترلی بر میزان حذف موخور روی شاخه های تحت تیمار در سطح 5درصد معنی دار بود. همچنین اثر ارتفاع از سطح دریا بر فراوانی کپه های جدید موخور روی سایر شاخه های درختان تحت تیمار در سطح 5 درصد معنی دار بود. نتایج نشان داد که تیمارهای چسب و گِل به میزان 100% در حذف موخور موفق بودند. اما عملکرد کنترلی تیمارهای پلاستیک مشکی و رنگ طبیعی به ترتیب به میزان 30% و 0% بود. نتیجه گیری شد که قطع شاخه های آلوده به موخور و پوشاندن محل قطع آنها با گِل یا چسب موجب حذف موخور و جلوگیری از استقرار مجدد آن روی اندام قطع شده می شود. روش های کنترلی ترکیبی چسب و گِل قابل توصیه به بخش اجرا برای مبارزه با موخور هستند.

تغییر در کیفیت باران رسیده به بستر جنگل از مهم ترین پیامدهای جنگل کاری با گونه های بومی و غیر بومی جهت احیای جنگل های مخروبه خزری است. هدف از اجرای تحقیق حاضر، مقایسه ترکیب شیمیایی آب تاج بارش توده های دست کاشت پلت (Acer velutinum Bioss. ) و بروسیا (Pinus brutia Ten. ) در جنگل دارابکلای ساری بود. مقدار آب باران و آب تاج بارش از 15 اردیبهشت تا 15 اسفند ماه 1391 به ترتیب با استفاده از شش و 20 عدد جمع آوری کننده پلاستیکی جمع آوری شدند. جهت مقایسه غلظت عناصر پتاسیم، کلسیم و منیزیم در آب تاج بارش توده های مذکور با آب باران، غلظت عناصر مذکور در چهار نمونه آب تاج بارش از هر توده و چهار نمونه آب باران در هر ماه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد مقدار متوسط هدایت الکتریکی آب تاج بارش در فصل رویش در توده پلت (170 میکروزیمنس بر سانتی متر) به طور معنی داری (05/0p<) بیشتر از توده بروسیا (135 میکروزیمنس بر سانتی متر) و آب باران (55 میکروزیمنس بر سانتی متر) بود. متوسط غلظت در دوره اندازه گیری برای عناصر پتاسیم (پلت 15/6 و بروسیا 63/5 میلی گرم بر لیتر)، کلسیم (پلت 53/0 و بروسیا 83/0 میلی گرم بر لیتر) و منیزیم (پلت 59/0 و بروسیا 55/0 میلی گرم بر لیتر) بین دو توده پلت و بروسیا بدون تفاوت معنی دار (05/0p>) اندازه گیری شد. متوسط غلظت عناصر پتاسیم و منیزیم در دوره مورد مطالعه در آب تاج بارش توده های پلت (پتاسیم: 15/6 و منیزیم: 59/0 میلی گرم بر لیتر) و بروسیا (پتاسیم: 63/5 و منیزیم: 55/0 میلی گرم بر لیتر) به طور معنی داری (05/0p<) بیشتر از آب باران (پتاسیم: 24/0 و منیزیم: 32/0 میلی گرم بر لیتر) بود. نتایج این تحقیق نشان داد که جنگل کاری منجر به تغییر در کیفیت آب رسیده به جنگل می شود. لازم است در مطالعات آینده، تأثیر سایر گونه های بومی و غیر بومی نیز بر ترکیب شیمیایی آب تاج بارش مطالعه شود.

یکی از اهداف مهم مدیریت منابع طبیعی، حفظ تنوع گیاهی در بوم سازگان می باشد. به طوری که رویشگاه ها از حاصلخیزی و پایداری بوم شناختی بیشتری در برابر تغییرات برخوردار شوند. شاخص های تنوع مختلفی برای بررسی وضعیت تنوع گونه ای بوم سامانه های طبیعی ارائه گردیده است. یکی از این شاخص ها، استفاده از مدل های تجربی توزیع فراوانی است که هر کدام از این مدل ها بیانگر میزان پایداری و سلامت جوامع گیاهی می باشد. این تحقیق در مراتع مشجر منطقه گوره دره گچی قران در 20 کیلومتری جنوب شهر اهر به منظور آگاهی از میزان تخریب و پایداری جوامع گیاهی موجود در دو طبقه ارتفاعی صورت پذیرفت. بدین منظور، در دو طبقه ارتفاعی پایین تر و بالاتر از 1800 متر از سطح دریا اقدام به مستقر نمودن 50 قطعه نمونه شد. در داخل قطعه نمونه ها، تعداد و درصد گونه های درختچه ای و درختی داخل قطعه نمونه ها برداشت شد. از شاخص های پارامتریک شامل منحنی درجه بندی تنوع و مدل های توزیع فراوانی (عصای شکسته، لوگ-نرمال، سری لگاریتمی و سری هندسی) جهت بررسی گرافیکی تنوع گیاهی و میزان برازش آن ها با مدل های تجربی مبین پایداری جوامع گیاهی استفاده شد. نتایج نشان داد که با بررسی میزان برازش داده های فراوانی گونه توسط استفاده آزمون برازش توزیع کای اسکور، جامعه گیاهی هر دو طبقه ارتفاعی از مدل سری لگاریتمی در سطح پنج درصد تبعیت می کند. از آنجا که مدل سری لگاریتمی بیانگر جوامع ناپایدار است و جامعه گیاهی، تعداد گونه نسبتاً کمی دارد لذا می توان احتمال داد که این دو رویشگاه از لحاظ تنوع گونه ای و پایداری در سطح پایینی قرار گرفته اند. هر دو طبقه ارتفاعی با مدل سری هندسی برازش معنی دار در سطح پنج درصد داشت. بر طبق نتایج، طبقه پایین ارتفاعی دارای تنوع کمتری نسبت به طبقات ارتفاعی بالا بود. بنابراین پیشنهاد می شود تا حد امکان فشار دام بر مراتع توسط روستاها و عشایر محلی با ایجاد معیشت های جایگزین کمتر شود.

در این تحقیق قابلیت تصاویر ماهواره ای Rapid Eyeدر تهیه نقشه پراکنش تاج پوشش درختان بلوط در جنگل های زاگرس، در منطقه جنگلی دشت برم شهرستان کازرون استان فارس مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه کیفیت داده ها به لحاظ هندسی و رادیومتری مورد بررسی قرار گرفت و تصحیح هندسی تصاویر با استفاده از روش چند جمله ای و با استفاده از نقاط کنترل زمینی با دقت مناسب انجام شد. به منظور بررسی بکارگیری باندهای مصنوعی حاصل از پردازش های مناسب در فرآیند طبقه بندی، تصاویر شاخص های طیفی مناسب گیاهی از طریق نسبت گیری باندها و تصاویر مولفه های اصلی با استفاده از تجزیه مؤلفه های اصلی ایجاد شدند. نقشه واقعیت زمینی تاج پوشش درختان با اندازه گیری محدوده تاج درختان در قطعات نمونه ی مربعی شکل با مساحت 400 متر مربع به صورت تصادفی در منطقه تهیه شد. 70 درصد از قطعات نمونه به عنوان نمونه تعلیمی و 30 درصد بقیه به عنوان نمونه آزمون به صورت تصادفی انتخاب شدند. طبقه بندی به دو صورت نقطه و پلیگون با دو الگوریتم بیشینه احتمال و ماشین بردار پشتیبان، بر روی تصویراصلی، باند های پردازش شده و ترکیب تصویر اصلی با باندهای پردازش شده صورت گرفت. نتایج ارزیابی صحت نقشه ها در این مطالعه نشان داد که بالاترین صحت کلی و ضریب کاپا به ترتیب با مقدار 52/98 درصد و 97/0؛ در حالت نقطه ای با باند های پردازش شده و الگوریتم های بیشینه احتمال و همچنین با ترکیب تصویراصلی با باندهای پردازش شده و الگوریتم ماشین بردار پشتیبان ( SVM )، بوده است. همچنین در طبقه بندی به صورت پلیگون، بالاترین صحت کلی و ضریب کاپا مربوط به نقشه های طبقه بندی شده بااستفاده از باند های پردازش شده، با مقدار 50/87 درصد و 75/0 با الگوریتم بیشینه احتمال و 78/90 درصد و ضریب کاپای 81/0 با الگوریتم ماشین بردار پشتیبان بوده است. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که تصاویر Rapid Eyeبرای تهیه نقشه پراکنش تاج پوشش درختان جنگلی در جنگل های زاگرس دارای قابلیت مناسب می باشد.

آگاهی از روند پوسیدگی خشکه دارها و عوامل رویشگاهی مؤثر بر آن، نقش مهمی در تدوین برنامه های مدیریتی حفاظتی در طرح های جنگلداری دارد. همچنین بازگشت کربن طی فرآیند تجزیه یکی از مهم ترین بخش های چرخه کربن در بوم سامانه های جنگلی است. این پژوهش باهدف کمی سازی تأثیر ویژگی های فیزیوگرافیک رویشگاه بر پوسیدگی خشکه دارهای راش انجام گرفت. تعداد 90 نمونه برش از خشکه دار (کنده) راش به طور تصادفی در سری یک و دو طرح ناو اسالم انتخاب و برای هر نمونه قطر کنده و درجه پوسیدگی ثبت شد. تأثیر شاخص جهت دامنه (AS)، شیب دامنه (TSI) و شاخص شکل زمین (LI) بر ویژگی های فیزیکی چوب (دانسیته، وزن، میزان رطوبت) و ترکیبات بیوشیمیایی چوب (لیگنین، سلولز و همی سلولز) و نیز بر روند پوسیدگی بررسی شد. متوسط نرخ پوسیدگی کنده های راش 061/ و متوسط دانسیته چوب راش در بین نمونه های برش 32/0 به دست آمد که دامنه تغییرات آن بین 05/0 و 62/0 گرم در سانتی متر مکعب محاسبه شد. بر اساس نتایج در بین کلاسه های چهارگانه پوسیدگی اختلاف معنی داری به لحاظ دانسیته و میزان لیگنین و سلولز وجود دارد. شاخص شکل زمین مهم ترین عامل فیزیوگرافیک مؤثر بر نرخ پوسیدگی خشکه دارها بود. درصد لیگنین به شکل معنی داری تحت تأثیر فرم زمین قرار داشت. بر این اساس توصیه می شود نگهداری حجم مشخصی از وزن خشک در ساختار توده های جنگلی با در نظر گرفتن پویایی حجم خشکه دارها و نیز اثر پذیری نرخ پوسیدگی از ویژگی های رویشگاه به ویژه شرایط فیزیوگرافیک رویشگاه باشد.

به منظور بررسی رویش ارتفاعی و قطری Populus nigra در یک فصل رشد، از هشت توده ی تبریزی استان کرمانشاه و چهار توده ی زنجان؛ 36 درخت انتخاب و قلمه گیری شد و در شرایط یکسان محیطی و در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در عرصه مجتمع تحقیقاتی البرز کرج کاشته شدند. در طی یک فصل رویش در شش دوره ی زمانی، ارتفاع و در دو دوره ی زمانی، قطر یقه کلیه نهال ها اندازه گیری شد و بر اساس آن رویش ارتفاعی و قطری محاسبه شد. نتایج نشان داد که بین توده ها از نظر میزان رویش ارتفاعی در دوره های زمانی مختلف در یک فصل رویش اختلاف معنی دار وجود ندارد، ولی بین دوره های زمانی تفاوت معنی دار دیده شد. مقایسه بین میانگین قطر توده های دو استان، نشان دهنده ی نبود اختلاف معنی دار بین توده های تبریزی است ولی بین دوره های زمانی از لحاظ میزان رویش قطری اختلاف معنی دار (در سطح 1%) مشاهده شد. در مجموع نتایج اندازه گیری پارامترهای رویشی نشان داد که گونه تبریزی در دو استان، عملکرد رویشی نسبتاً یکسانی را در طی یک فصل رشد داشتند.

بهره برداری از محصولات جنگلی یکی از مؤلفه های مهم در کسب درآمد و کاهش فقر جوامع محلی شناخته می شود. جنگل های زاگرس به عنوان وسیع ترین عرصه جنگلی کشور ازلحاظ تولید محصولات غیرچوبی قابل خرید و فروش، اهمیت منحصربه فردی دارد. میزان درآمد حاصل از این محصولات جنگل در مناطق مختلف متفاوت است و در هر منطقه نوع خاصی از محصول یا محصولات منبع درآمد است. این تحقیق باهدف تعیین میزان درآمد خانوارهای بهره بردار از جنگل و مشخص نمودن اینکه جنگل و محصولات جنگلی چه درصدی از درآمد خالص سالیانه یک خانوار را تشکیل می دهد و بیشتر درآمد بهره برداران هر منطقه از چه محصولی است، انجام شد. برای این منظور به بررسی منابع مختلف تأمین معیشت بهره برداران و سهم محصولات جنگلی در زندگی خانوارهای زاگرس شمالی (شهرستان های مریوان، بانه و سروآباد در استان کردستان و شهرستان های پیرانشهر و سردشت در استان آذربایجان غربی) پرداخته شد. جمع آوری گزو، گال مازوج، بذر بلوط، گلازنی (قطع سرشاخه ها برای چرای دام)، سقزگیری، زغالگیری، جمع آوری هیزم و گیاهان غذایی-دارویی از بهره برداری های رایج محصولات جنگلی در منطقه بود. داده های این مطالعه شامل درآمدها و هزینه های منابع مختلف به کمک مشاهده مستقیم، پرسش نامه نیمه ساختاریافته و مصاحبه با 220 خانوار بهره بردار جمع آوری شد. منابع تأمین معیشت روستاییان در سه گروه محصولات جنگلی، دامداری و سایر، تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد که از منابع معیشتی روستاییان منطقه، محصولات جنگلی، دامداری و سایر به ترتیب 12/15، 75/22 و 13/62 درصد سود را به خود اختصاص داده اند. سود سالانه حاصل از محصولات جنگلی در مریوان و سروآباد بیشتر از سود سالانه حاصل از دامداری بود، درحالی که در پیرانشهر، منابع جنگلی سود قابل توجهی نداشت. همچنین بیشترین سود خالص سالیانه جنگل در شهرستان های مریوان، سروآباد، بانه، سردشت و پیرانشهر به ترتیب از شیره سقز، شیره سقز، گلازنی، شیره سقز و محصولات غذایی-دارویی جنگل بود. با توجه به عملکرد نسبی بهتر هرکدام از شهرستان ها در تولید یک یا دو محصول، پیشنهاد شد که برنامه ریزی لازم برای پایداری منابع (ازجمله تعیین امکان برداشت)، بهبود سازوکارهای بهره برداری، فرآوری و بازاریابی محصولات شاخص هر شهرستان صورت گیرد.

تغییر رویشگاه منجر به بروز تفاوت هایی در نرخ تجزیه و پویایی عناصر غذایی لاشبرگ ها شده و اثرات زیادی بر عوامل کنترل کننده فرایند تجزیه دارد. در تحقیق حاضر نرخ تجزیه و پویایی عناصر غذایی سوزن های نوئل در دو عرصه جنگل کاری شده رویشگاه طبیعی و غیرطبیعی (استراسان سوئد و لاجیم ایران) به مدت 363 روز ارزیابی شد. عناصر غذایی مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، منگنز و لیگنین براساس روش های اندازه گیری استاندارد و همچنین متغیرهای حد نهایی، ضریب ثابت تجزیه و ظرفیت تولید هوموس از طریق روابط مربوط در هردو رویشگاه بررسی شد. غلظت های عناصر غذایی و لیگنین به طور مجزا در هر کشور و با استفاده از روش های اندازه گیری مشابه انجام گرفت. نتایج نشان داد که کیفیت اولیه سوزن ها، به غیر از کلسیم و منگنز، در رویشگاه لاجیم (غلظت های عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم و منیزیم به ترتیب 63/12، 23/1، 85/9 و 51/1 میلی گرم در گرم ) بهتر از استراسان (غلظت های کلسیم و منگنز به ترتیب 4/13 و 38/1 میلی گرم در گرم) بود. الگوی پویایی عناصر غذایی سوزن ها در دو رویشگاه در طی مدت زمان مطالعه مشابه هم بوده ولی در روز 363 از نظر غلظت های منگنز و فسفر اختلافات معنی داری در سطح اطمینان 95 درصد بین دو رویشگاه مورد بررسی مشاهده شد. میزان وزن باقی مانده در دو رویشگاه در پایان دوره انکوباسیون اختلاف معنی داری نشان نداد (رویشگاه لاجیم و استراسان به ترتیب 69/77 و 92/78 درصد). ضریب ثابت تجزیه و ظرفیت تولید هوموس در رویشگاه لاجیم (به ترتیب 24/0 درصد در روز و 66 بخش) بیشتر از رویشگاه استراسان (به ترتیب 1/0 درصد در روز و 55 بخش) بود. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که در رویشگاه لاجیم غلظت های فسفر و منگنز و در رویشگاه استراسان نیز غلظت های لیگنین، منیزیم و کلسیم پیش بینی کننده نرخ تجزیه سوزن ها هستند. در کل نتایج این پژوهش نشان داد که گونه نوئل در رویشگاه لاجیم از نظر تجزیه و پویایی عناصر غذایی سوزن ها در مقایسه با رویشگاه طبیعی خود موفق عمل کرده و از این نظر می تواند در پروژه های جنگل کاری عرصه های کوهستانی هیرکانی مورد استفاده قرار گیرد.

نشانه گذاری می تواند اثرات زیادی بر ساختار توده های جنگلی داشته باشد. این تحقیق با هدف بررسی نشانه گذاری های انجام شده و پیش بینی تأثیر آن بر ساختار توده در توده های انجیلی-ممرز پایین بند طرح جنگل داری دکتر بهرام نیا گرگان انجام گرفت. بدین منظور تعداد 98 اصله درخت که در قطعه ی شماره نه از جنگل مذکور در سال 1396 به شیوهی تک گزینی و براساس دستورالعملهای اخیر سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور نشانه گذاری شده بودند، قبل از قطع مورد اندازهگیری قرار گرفتند. نوع گونه، قطر (سانتی متر)، ارتفاع (متر)، حجم، وضعیت پوسیدگی و نیز ایستاده یا افتاده بودن درختان مذکور ثبت شد. جهت مقایسه ی میانگین مشخصه های قطر، ارتفاع و حجم بین درختان نشانه گذاری شده و درختان توده ی سرپا از آزمون تی مستقل استفاده شد. برای این منظور تعداد 16 قطعه نمونه ی دایره ای شکل به مساحت 1000 مترمربع در سطح قطعه ترسیم و در داخل آنها قطر و ارتفاع کلیه درختان ثبت شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان نشانه گذاری از نظر تعداد و حجم در هکتار به گونه ی ممرز تعلق دارد (2/7 مترمکعب) درحالی که انجیلی با درصد فراوانی 47% گونه ی غالب قطعه بود. این امر نشان می دهد که عملیات نشانه گذاری در جهت تغییر ترکیب گونه ای توده به نفع گونه ی انجیلی عمل نموده است. در مقایسه میانگین قطر، ارتفاع و حجم بین درختان نشانه گذاری شده و درختان توده مشخص شد که از نظر قطر و حجم بین درختان نشانه گذاری شده و کل درختان توده تفاوت معنی داری وجود دارد (در سطح اطمینان 99 درصد). اما از نظر ارتفاع اختلاف معنی داری مشاهده نشد. در بررسی الگوی پراکنش درختان نشانه گذاری شده، الگوی پراکنش پایه های نشانه گذاری شده بصورت کپه ای به دست آمد. در مجموع می توان گفت که اجرای عملیات نشانه گذاری با استفاده از دستورالعمل های اخیر مبنی بر تمرکز نشانه گذاری و برداشت بر درختان افتاده و شکسته و پوسیده در درازمدت موجب کاهش مقدار درختان خشکیده یا در حال پوسیدن در بوم سامانه جنگل و کاهش توان بوم شناختی این بوم سامانه می شود.