از محوری ترین مباحث قرآنی بحث ابتلا و امتحان است که اطلاع و آگاهی از معنا و فلسفه آن و راه های برون رفت از آن تاثیر انکارناپذیری در سعادت بشر دارد. به همین مفهوم در کتابی نظیر مثنوی معنوی، که سرچشمه اصلی مفاهیم خود را از قرآن و روایات می گیرد، بسیار توجه شده است. در این پژوهش، که به روش کتابخانه ای صورت گرفته است، ابتدا آیات مرتبط با ابتلا و آزمایش و پس از تفسیر آن ها، استفاده مولانا از آن ها ذکر شده است. از مجموع شصت آیه مرتبط با ابتلا، شامل انواع آن، راه کارهای رهایی، و نیز مفاهیم دیگر مرتبط با آن حدود بیست آیه مورد توجه مولانا بوده و در خلق مثنوی به گونه های متفاوت از آن ها بهره برده است. این اندازه توجه نشان از استغراق مولانا در آیات و روایات دارد.