طب جنوب
سال:1382 | دوره:6 | شماره:2 |تعداد مقالات:15

خرگوش دریایی از نرمتنان دریایی است که بدلیل داشتن مواد باخواص بیولوژیک باوزن ملکولی کم ، توجه پژوهشگران را به خود معطوف داشته است . این نرم تن ماده ای بنفش رنگ جهت دفاع از خود آزاد می سازد که به نظر می رسد حاوی ترکیبات باپتانسیل ضد نئوپلاستیک باشد. برای خالص سازی پروتئین 60 کیلودالتونی موجود در ماده بنفش رنگ خرگوش دریایی Aplysia dactylomela خلیج فارس ، از تکنیک های تغلیظ پروتئین باسولفات آمونیوم اشباع شده وکروماتوگرافی تعویض یونی با استفاده از ستون DEAE- Sepharose واولترا فیلتراسیون استفاده گردید. جهت تعیین اثرات ضد سرطانی نیز رده های سلولی L929, K562, HL60, NB4 وآزمایش MTT assay بکاربرده شد. پروتئین خالص شدة 60 کیلودالتونی باغلظتی معادل 1.5 - 0.5 میکروگرم درمیلی لیتر از رشد و تکثیر سلول های سرطانی ، بویژه رده سلولی NB4جلوگیری نمود. بنا براین به نظرمی رسد که پروتئین 60 کیلودالتونی ماده بنفش رنگ مترشحه از خرگوش دریایی خلیج فارس گونه A. dactylomela به نحوی از پیشرفت چرخه سلولی جلوگیری می کند و مطالعات درزمینه خواص ضد میتوزی این پروتئین ضروری به نظر می رسد .

روش هیبریدیزاسیون در موضع توسط پروبهای نشان دار شده با مواد فلوئورسنت (FISH)، تکنیک نوینی است که علاوه بر تشخیص اختصاصی میکروب ها در سطح مولکولی، مورفولوژی آنها را نیز به وضوح قابل رؤیت می سازد. در این مطالعه، به منظور ارزیابی روش FISH برای تشخیص استافیلوکوک ها، 76 نمونه خلط و 41 نمونه کشت خون مورد آزمایش قرار گرفت. در تکنیک مذکور، از سه پروب الیگونوکلئوتیدی که به 16S rRNA متصل می شوند استفاده شد. درمقایسه با روش کشت، حساسیت FISHبرای تشخیص استافیلوکوکوس اورئوس در نمونه های خلط86.7%، و ویژگی آن 100% بود. در مورد نمونه های کشت خون، حساسیت و ویژگی FISH برای تشخیص استافیلوکوکوس اورئوس برابر با100%، و برای تشخیص استافیلوکوک های غیراورئوس حساسیت این روش 95.7% و ویژگی آن100 % بود. کل مراحل FISH حداکثر به 3 ساعت زمان نیاز داشت. بنابراین FISH روشی سریع، حساس و اختصاصی برای تشخیص استافیلوکوک ها می باشد.

تغییر ماهیت قندهای انتهایی گلیکوکونژوگه های سطح سلول بدلیل تغییر روند گلیکوزیلاسیون ترکیبات پروتئینی درسطح سلول و ماتریکس خارج سلولی یکی از فرآیندهائی است که در تعداد زیادی از بیماری های سرطانی گزارش شده است و بدین دلیل توجه محققین زیادی را به خود جلب کرده است. بعلاوه اهمیت تشخیصی، پیش آگهی و حتی تعیین پروتکل درمانی بیماران سرطانی با توجه به ترکیبات فوق مورد تاکید قرار گرفته است. هدف از این مطالعه ردیابی دی ساکارید گالاکتوز / N- استیل گالاکتوز آمین در ازوفاژیت و کارسینوم سلولهای سنگفرشی مری بود. بدین منظور 20 بیمار (10 بیمار ازوفاژیت و 10 بیمار با کارسینوم سلول های سنگفرشی) از فایل آسیب شناسی بیمارستان خاتم الانبیاء زاهدان انتخاب گردید. بلوکهای پارافینی برش گیری شد و نمونه ها با تکنیک 2.5 = pH PNA/Alcian Blue رنگ آمیزی شدند. (لکتین در بافر PBS با 6.6 = pH و غلظت M 0.1 به میزان g/ml 10 رقیق گردید). برای ظهور واکنش از محلول 0.03% DAB استفاده شد.نتایج حاصل از این مطالعه حضور قند انتهائی گالاکتوز / N - استیل گالاکتوز آمین را به صورت داخل هسته ای در سلول های بازال و با شدت بیشتری در سیتوپلاسم سلول های سطحی در ازوفاژیت نشان داد. در غدد ازوفاژیال در بیماران ازوفاژیت پاسخ سلول ها به صورت آپیکال و با شدت بیشتری مشاهده گردید. در کارسینوم سلول های سنگفرشی حضور این قند انتهائی فقط به صورت خیلی ضعیف در هسته سلول های نئو پلاستیک ملاحظه شد. عناصر التهابی در هیچکدام از موارد به لکتین پاسخی ندادند. بنظر می رسد در سلول های نئوپلاستیک مری نوعی کاهش پاسخ به لکتین PNA در سلول های بدخیم ملاحظه می گردد. مطالعات آینده نقش بیشتر این ترکیبات را در نئوپلازی نشان خواهد داد.

شمارش تعداد گلومرول ها معیار مناسبی برای تشخیص و درمان بیماری های کلیه به حساب می آید. به منظور بررسی این تغییرات در نارسایی حاد کلیه القاء شده توسط گلیسرول در موش صحرایی, از روش های استریولوژی به عنوان شاخص اندازه گیری استفاده شد. در این تحقیق تعداد 24 قطعه موش صحرایی از نژاد اسپراگو-داولی به صورت تصادفی انتخاب و به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم گردیدند. به گروه آزمایش به میزان ده سی سی در کیلو گرم از محلول 50 در صد گلیسرول و به گروه کنترل به همین میزان حلال (نرمال سایلین) به صورت داخل عضلانی تزریق گردید. بعد از 48 ساعت حیوان ها تحت بیهوشی عمیق با اتر تشریح و پس از فیکس شدن به روش پرفوزیون عروقی با محلول فرمالین ده در صد, کلیه راست آنها برداشته شد. از هر کلیه قطعاتی به ضخامت یک میلی متر تهیه و از هر قطعه پس از انجام مراحل آماده سازی بافتی یک جفت برش به ضخامت 5 میکرون و با ارتفاع مشخص تهیه و با هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی گردید. جفت برش های تهیه شده توسط اصل دیسکتورفیزیکی, مطالعه شدند. نتایج نشان داد که بین تعداد گلومرول های کلیه در گروههای کنترل و آزمایش هیچ ارتباط معنی داری وجود نداشت. بنابراین بنظر می رسد که در نارسایی حاد کلیه ناشی از تزریق گلیسرول, تعداد گلومرول ها تغییر نمی کند. اما تصمیم گیری قطعی در مورد این نتایج نیاز به مطالعات گسترده تری بر روی بیماری فوق در مدل های تجربی دیگر دارد.

عقب ماندگی های ذهنی (Mental Retardation) با بهره هوشی کمتر از 86 در برگیرنده حداقل سه درصد افراد جامعه بوده و حداقل پنجاه درصد از آنها دارای منشاء ژنتیکی می باشند. غیر طبیعی های کروموزومیChromosomal abnormalities یکی از دو دسته عوامل اصلی ژنتیکی عامل پیدایش عقب ماندگی های ذهنی می باشند. جهت شناسائی میزان نقش و سهم غیر طبیعی های کروموزومی در پیدایش عقب ماندگی های ذهنی، با همکاری آموزش و پرورش استان بوشهر یکصد محصل دارای بهره هوشی بین 26 تا 85 از نظر کروموزومی بررسی گردیدند. از کشت خون محیطی و به طریقه قطره ای به مدت 70 ساعت و سپس توقف تقسیم در مرحله متا فاز با کولشیسین و بررسی میکروسکوپی میتوزهای رنگ شده به طریقه بندینگ Q , در 94 مورد از 100 کودک استثنائی گسترش کروموزومی حاصل گردید که در آنها غیر طبیعی های کروموزومی در 25 مورد مشاهده شد. شایعترین نوع غیر طبیعی کروموزومی مشاهده شد. تریسومی کروموزوم 21 بود ( 19 درصد ). همچنین اینورژن کروموزوم شماره 9 در 2 مورد و کاریوتیپ های 46, XX+M ، 47,XXX /46,XX، 46, XY+15/13 ، 47,XXY/46,XY هر کدام در یک مورد نیز مشاهده گردیدند. بنابراین فراوانی غیر طبیعی های کروموزومی و به ویژه شیوع تریسومی 21 در کودکان، با بهره هوشی بین 86-26 شهر بوشهر با میانگین غیر طبیعی های کروموزومی گزارش شده در سطح جهانی همخوانی دارد.

استرپتوکوک بتا همولیتیک گروه A بعنوان شایعترین پاتوژن مطرح در فارنژیت ها بوده و مسئول عوارض چرکی و غیر چرکی گلو درد بوده و قدرت سرایت بسیار بالایی را در سطح جمعیت دارا می باشد. متاسفانه هنوز در گلودرد استرپتوکوکی پر- تشخیصی Over-diagnosis وجود دارد و موجب تجویز غیر منطقی آنتی بیوتیک ها می شود. برای برآورد نقش یافته های بالینی در تشخیص گلو درد استرپتوکوکی, از 100 بیمار20-3 ساله (با میانگین سنی 4.76±8.64 سال ) که با تشخیص گلو درد استرپتوکوکی در درمانگاه و اورژانس بیمارستان دانشگاهی فاطمه زهرا (س) بوشهر, پنی سیلین برای آنها تجویز شده بود, قبل از دریافت آنتی بیوتیک , توسط سواپ نمونه برداری شدند و از طریق کشت و تست های باکتریولوژیک، فراوانی استرپتوکوک گروه A مورد بررسی قرار گرفت, فراوانی استرپتوکوک گروه A برابر 6 در صد به دست آمد و فراوانی استرپتوکوک های گروه C وG نیز 5 درصد بود. پنج درصد از بیماران نیز ناقل پنوموکوک بودند. از لحاظ بالینی , همه بیماران دچار آریتم گلو و 97% نیز دچار درد گلو بودند. اگزودا(31%)، تب(59%)، آدنوپایی گردنی(31%) و زبان شبیه توت فرنگی (4%) نیز در بیماران دیده شد. از بیمارانی که اگزورا در گلو داشتند تنها 3 نفر استرپتوکوک گروه A داشتند (9.6 %). فراوانی بسیار پایین استرپتوکوک گروه A در میان بیمارانی که با تشخیص گلودرد استرپتوکوکی پنی سیلین دریافت داشته اند نشان می دهد که تشخیص بر اساس علائم بالینی منفرد به تنهایی قابل اعتماد نیست و بهتر است از الگوریتم های بالینی تشخیصی پیشنهادی انجمن هایی مانند انجمن بیماری های عفونی آمریکا یا از روش های تشخیصی دیگر مثل کشت گلو و تشخیص آنتی ژنی سریع ( RATs) در رهیافت بالینی فارنژیت استفاده کرد.

سوفل سیستولی قلب به دلیل تنگی ناچیز شاخه های سرخرگ ششی در نوزادان شناخته شده است ولی پیگیری های ماههای پس از تولد بسیار محدود انجام شده است. در این مطالعه به منظور بررسی و پیگیری اکوکاردیو گرافی و بالینی سوفل سیستولی ناشی از تنگی شاخه های سرخرگ ششی در بدو تولد، 32 نوزاد دارای سوفل سیستولی قلب، بدون ناهنجاری های قلبی، با تعداد مشابه گروه شاهد بدون سوفل سیستولی با اکوکاردیوگرافی دو بعدی داپلر رنگی به مدت 4 ماه پس از تولد پیگیری شدند. اندازة اقطار شاخه های سرخرگ ششی در نوزادان با سوفل، کوچکتر از گروه شاهد بود؛ هر چند قطر تنة سرخرگ ششی بین دو گروه نوزادان تفاوتی از خود نشان نداد. در بررسی با اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی، جریان گردابی در شاخه های سرخرگ ششی در 93 درصد گروه مورد و سرعت جریان خون نیز در این شاخه ها در گروه نوزادان سوفل دار بیشتر از مورد بود. در پیگیری 4 ماهه، در 23 در صد سوفل کاهش و در 76 در صد به صورت کامل از بین رفت. از دید اکوکاردیو گرافی، اقطارشاخه های سرخرگ ششی و نسبت این اقطار به آئورت افزایش ولی تغییری در نسبت تنه سرخرگ ششی به آئورت پس از چهار ماه پیگیری حاصل نشد که یافته های مذکور نشانگر رشد شاخه در مقایسه با تنه سرخرگ ششی و آئورت دارد. این وقایع موجب کاهش سرعت جریان خون و افت جریان گردابی شده و موجب کاهش شدت سوفل سیستولی قلب می گردد.

پروژه مونیکا سازمان جهانی بهداشت یک پروژه مشارکتی بین المللی چند مرکزی است که با هدف اندازه گیری روند مرگ و میر و بیماری زایی بیماری های قلبی - عروقی و ارتباط آنها با تغییرات عوامل خطر ساز عروق کرونر و / یا افزایش سطح مراقبت های پزشکی تدوین شده است. تعداد 38 مرکز از 21 کشور اروپایی یاآمریکای شمالی و حوزه اقیانوس آرام غربی,باپوشش 10 میلیون نفر از افراد سنی 64- 35 سال، تحت یک پروتکل استاندارد یکسان, روند فوق الذکر را بررسی می کنند. به منظور برآورد رخداد سکته های قلبی در بندر بوشهر، ما از شاخص های مونیکا سازمان جهانی بهداشت شامل علائم در آغاز حمله قلبی، بررسی سطوح ماکزیمم آنزیم های سرمی و کد گذاری الکتروکاردیوگرام براساس سیستم دانشگاه مینوسوتا برای ثبت سکته های قلبی درسطح بیمارستان های این شهر استفاده نمودیم. میزان رخداد همسان شده سنی سالانه سکته قلبی درمردان و زنان به ترتیب 375 و 111 در هر 100000 نفر بود. بنا براین میزان رخداد سکته های قلبی در بندر بوشهر از بسیاری از کشورهای پیشرفته اروپای غربی بالاتر است ؛ از این رو تدوین پروژه های جامعه محور به منظور کاهش رخداد سکته های قلبی و مغزی در سطح شهر بوشهر بسیار محسوس می باشد.

در کشورهای در حال توسعه، به دلیل فرآیند افزایش سن جمعیت ها و تغییرات تند شیوه های زندگی به سوی الگوهای صنعتی، بار بیماری های قلبی - عروقی در این کشورها رو به افزایش است. پروژه قلب سالم خلیج فارس به منظور کاهش عوامل خطر ساز قلبی - عروقی و مرگ و میر بیماری های ایسکمیک قلبی در شش پروژه تداخلی سامان یافته است. جهت ارزیابی و چگونگی سیر طبیعی این عوامل خطر ساز و بیماری های عروق کرونر قلبی در گستره زمان، با استفاده از پروتکل پروژه مونیکای سازمان جهانی بهداشت، 2092 نفر از افراد بالای 25 سال بندر بوشهر، به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و با پرسشنامه استاندارد مونیکا و BRFSS آمریکا عوامل خطر ساز بیماری های قلبی عروقی مورد پرسش قرار گرفتند و سپس سرم ناشتای افراد با روش اتو آنالیزر جهت قند خون، سطح سرمی لیپوپروتئین ها و تری گلیسرید مورد سنجش قرار گرفت. 97.7 درصد کل جمعیت مورد مطالعه دارای حداقل یک عامل خطر ساز قلبی - عروقی بودند. 44.3 درصد مردان و 0.69 درصد زنان نیز دارای تعداد دو یا بیشتر عوامل خطر ساز بودند. شیوع عوامل خطر ساز به این ترتیب بدست آمد: شیوع دیابت ملیتوس ( قند خون ناشتا یا بالاتر یا مساوی 126 میلی گرم در دسی لیتر) در 8.6 درصد، کلسترول تام بالا ( مساوی یا بالاتر از 240 میلی گرم در دسی لیتر)در 0.24 درصد، HDLکلسترول پایین (کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر) در 61.5 درصد ، اضافه وزن در 40.6 درصد، چاقی ( بر اساس نمایه توده بدنی) در 26.8 درصد ، چاقی تنه ای در 59.4، پری فشار خون ( فشار خون سیستولیک بالاتر از 140 و دیاستولیک بالاتر از 90 و یا مصرف داروهای کاهنده فشار خون) در 5/24 درصد، مصرف دخانیات در 15.7 و عدم فعالیت فیزیکی در 71.1 درصد. اختلافی بین زنان و مردان از لحاظ دیابت و عدم فعالیت فیزیکی دیده نشد ولی زنان دارای اختلالات لیپیدی، چاقی و چاقی تنه ای بیشتری نسبت به مردان بودند. بنابراین عوامل خطر ساز بیماری های قلبی - عروقی در بندر بوشهر در مرزهای شمالی خلیج فارس، از الگوی همسان کلان شهر های مرکزی ایران و اروپای غربی و آمریکای شمالی پیروی می کند. از این رو لزوم تدوین رهیافتی یکپارچه در قالب پروژه های تداخلی برای کاهش این عوامل خطر ساز در گستره جامعه به خوبی آشکار است.

ویروس HTLV مانند ویروس HIV از خانواده رتروویروس است. این ویروس مانند ویروس ایدز از طریق خون انتقال می یابد. در ایران تنها در سازمان انتقال خون استان خراسان آزمایش تشخیص این نوع ویروس جزء آزمایش های غربالگری روزانه می باشد. برای برآورد شیوع آنتی بادی های ضد HTLV I/II در میان اهداکنندگان خون استان بوشهر، 22074 واحد خون اهدایی در طول یک سال (شهریور 1382-1381) استان بوشهر، به روش الیزا مورد بررسی قرا گرفتند. سه نفر واجد عفونت HTLV I بودند (شیوع عفونت 0.013 درصد). نمونه های هر سه نفر با آزمایش وسترن بلات نیز مثبت شدند. با توجه به شیوع ناچیز این ویروس در استان بوشهر، غربالگری خون های اهدا شده برای این ویروس در این استان مقرون به صرفه نیست.

تغذیه کودک پس از تولد و سالهای اول زندگی از ارکان مهم رشد و تکامل کودک می باشد. برای برخورداری کامل مادر و شیرخوار از مزایای تغذیه با شیر مادر توصیه می شود که شیرخوار در شش ماهه اول زندگی بطور انحصاری با شیرمادر تغذیه شود. جهت تعیین عوامل مؤثر در شیردهی غیرانحصاری مادر در شش ماه اول از شیوة کیفی بحث متمرکز گروهی (FGD) با مشارکت 60 نفر استفاده شد، هشت مباحثة گروهی در گروههای 8-6 نفره با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر شیردهی غیرانحصاری طراحی شد. شرکت کنندگان، مادران مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی بوشهر بودند که دارای کودک زیر شش ماه و از تغذیه غیرانحصاری استفاده می کردند این مادران با توجه به وضعیت اشتغال و تعداد فرزندان به دو گروه اصلی شاغل و غیرشاغل وهر کدام از این گروهها به زیر گروههای دارای یک فرزند و دارای بیش از یک فرزند تقسیم شدند. در همه گروهها کم بودن شیر، اشتغال ، بیماری و راحتی مادر و همچنین باورهای غلط، بیماری کودک، توصیه پزشک و مراکز بهداشتی ـ درمانی، عادت کردن کودک به شیشة شیر و پستانک به عنوان عوامل مؤثر در شیردهی غیرانحصاری نام برده شدند. شرکت کنندگان در مباحثه گروهی، مراکز بهداشتی درمانی، اطرافیان و بزرگترها، رسانه های گروهی، کتاب و جزوات و پزشکان را در ارتقای شیردهی انحصاری مؤثر می دانستند. با توجه به نظرات ارائه شده در گروهها مشخص شد که مادران از زمان بارداری اطلاعات پراکنده ای در مورد شیردهی انحصاری کسب می کنند. بنابراین ناکافی بودن آموزشهای اصولی و باورهای فرهنگی اجتماعی غلط از عوامل مهم شیردهی غیر انحصاری می باشند وپیشنهاد می شود که تبلیغات از طریق روشهای مؤثرتر بخصوص استفاده از صدا و سیما افزایش یافته و افزایش کیفیت آموزش ها و انجام فعالیتها طبق برنامه زمان بندی شده مورد توجه قرار گیرد.

عوامل تنش زا در محیط کار پرستاری بسیار شایع است و موجب خستگی و عدم کارائی، کاهش حس همکاری و اشکال درتصمیم گیری و اشتباه وی می شود. از این رو برای دستیابی به دیدگاه پرستاران درخصوص شناسایی عوامل تنش زا و روش های کاستن آنها درمحیط کار، باروش پژوهش کیفی بحث گروهی متمرکز (FGD) ، هشت مصاحبة گروهی در چهار گروه (سابقة کار کمتر از 5 سال و 5 سال در هر جنس) با حضور 56 نفر انجام گردید. گروهها کمبود وسایل و تجهیزات و دارو، استاندارد نبودن دستگاهها، مناسب نبودن محیط فیزیکی بیمارستان، انتقال بیماری، عدم حضور به موقع پزشکان و ارتباط نامناسب همکاران با هم را از عوامل استرس زا در محیط کار نام بردند. پرستاران معتقد بودند که برنامة عملی و آشکاری برای کاستن تنش ها در محیط کادر پرستاری وجود ندارد ولی عدة کمی از افراد به نقش کلاس های آموزشی، وجود وسایل رفاهی محل کار، و همکاری بین واحدهای مختلف بیمارستان وخدمات تأسیساتی را از عوامل کاهش استرس دانستند. گروهها بر این نکته تأکید داشتند که حرکت هماهنگ مسئولین دفتر پرستاری وانجمن پرستاری می تواند به کاهش استرس در پرستاران کمک شایانی نماید. در نهایت به نظر می رسد که عوامل استرس زا درمحیط کادر پرستاری بسیار شایع بوده و ضمن نیاز عطف توجه مسئولین انجمن پرستاری به ایجاد کلاس های آموزشی و مشاوره برای کاستن استرس درمحیط کادر پرستاری بخوبی محسوس است.