طب و تزکیه
سال:1389 | دوره:19 | شماره:4 (مسلسل 79) |تعداد مقالات:7

ارزیابی قطب های علمی یکی از اهداف محوری در مدیریت دانش است. ارزیابی این نهادها موجب می شود تا ذینفعان هر موسسه علمی از میزان ارتقاء و استقرار کیفیت فعالیت های علمی آگاه شوند و از بازخوردهای ارزشیابی برای برنامه ریزی پویا و توسعه فعالیت های علمی بهره ببرند. علی رغم چنین اهمیتی تاکنون روش های کارآمد جهت شناسایی و ارزیابی کارکرد این نهادهای علمی به خوبی شناخته و معرفی نشده اند. از این رو در سال  1388معاونت آموزشی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با هدف دستیابی به ابزار ارزشیابی مناسب و ارائه تصویری از عملکرد قطب های علمی علوم پزشکی، ارزیابی این نهادها را سفارش داد. این ارزیابی با استفاده از ابزار محقق ساخته و بر اساس شاخص های «درون داد»، «فرآیند» و «برون داد آموزشی، پژوهشی، فناوری و خدمات» انجام شد. مقاله حاضر یافته های حاصل از مطالعه پیش گفت را ارائه می کند. یافته ها حاکی از آن است که 85.7% از نهادهای مورد بررسی در تهران مستقر بوده اند. از مجموع قطب های علمی مورد بررسی 66.6% برنامه استراتژیک مدون داشتند. گزارش ارزشیابی برنامه استراتژیک توسط هیچ قطبی ارائه نشد. فعالیت این نهادها به طور عمده متکی بر منابع دولتی بود. به نحوی که بیش از 50% از این نهادهای علمی گزارشی مبنی بر تامین منابع مالی از سازمان های خیریه، سازمان های غیر دولتی، سازمان های خصوصی و نیز منابع خارج از کشور نداشتند. در حیطه ظرفیت سازی بالاترین میانه امتیاز 7.5 و مربوط به وجود ساختار مناسب جهت ارتباطات علمی بین المللی بود. در زمینه پروژه های تقاضا محور، مشارکت علمی با موسسات خارج از کشور و بازنگری برنامه های درسی 50% از قطب های مورد بررسی غیر فعال بودند. سهم عمده برون داد این موسسات مقالات علمی نمایه شده بود و گزارشی مبنی بر دستاورد علمی منجر به ارائه خدمات در عرصه سلامت ارائه نشد. مغایرت وضعیت فعلی عملکرد قطب های علمی با این ماموریت اصلی در وضعیت امتیاز آن ها منعکس شده است. وجود چنین تناقضی در تجربیات سایر کشورها نیز گزارش شده است. لیکن آینده نگری دانشگاه های غربی موجب شد که آن ها متوجه این موضوع باشند که اگر نیازهای اقتصادی، اجتماعی جامعه را مد نظر قرار ندهند آینده را از دست خواهند داد و پس از یک دوره ناگزیر از تغییر رویه شدند، یکی از مزیت های کشورهای در حال توسعه مانند ایران امکان درس آموزی از چنین تجربیاتی است.

مقدمه: فرامین مذهبی و دینی در بهبود و توانمندسازی بیماران نقش موثری دارد و باعث می شود که بیمار سلامتی خود را زودتر بدست آورد. اضطراب ناشی از جدا شدن فرد از فرامین مذهبی علاوه بر تاثیر منفی بر سیر بهبود بیماری و طولانی شدن اقامت در بیمارستان، باعث ایجاد عوارض روانی نامطلوب در فرد می شود. پژوهش حاضر با هدف سنجش نیاز مراقبت های مذهبی در بیماران طراحی شده است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی - مقطعی می باشد. نمونه های مورد پژوهش شامل ده درصد از بیمارانی هستندکه به هر دلیل در زمان انجام طرح در یکی از بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اراک بستری بصورت تصادفی سیستماتیک انتخاب شده اند. پس از اخذ رضایت نامه کتبی، پرسشنامه مربوطه جهت تکمیل در اختیار آنها قرار داده شد. در نهایت داده ها جمع آوری و تجزیه و تحلیل نتایج از طریق نرم افزار آماری spss، انجام گرفت.یافته ها: اکثر افراد مورد مطالعه مونث، بی سواد و ساکن شهر اراک بودند. حداکثر و حداقل سن آنها90  و  12سال بود. میانگین سنی آنها نیز 44 سال بود. آزمون های کای اسکویر و آنالیز واریانس یک طرفه در تمامی ابعاد نیاز های مذهبی ارتباط آماری معنی داری را نشان داد (p<0.05). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، انجام مراقبت های مذهبی از نظر بیماران بسیار مهم و ضروری است. در نتیجه توصیه می شود مسوولین و برنامه ریزان انجام مراقبت های مذهبی را بعنوان بخشی از مراقبت های جامع بیمارستانی محسوب نمایند.

پرونده بیمار و یا مدارک پزشکی او از جهت فیزیکی، جزء مایملک و دارایی بیمارستان یا موسسه بهداشتی - درمانی است، ولی از جهت محتوای اطلاعات، مایملک بیمار است. استفاده از این اطلاعات بدون رضایت بیمار - مگر برای ادامه درمان وی یا تحقیقات پزشکی و در مواردی که قانون اجازه می دهد - مجاز نیست، همچنین باید بیماران مطمئن باشند که اطلاعات درون پرونده آنها بدون اجازه خودشان، در اختیار هیچ کس - غیر از کادر بهداشتی، درمانی و مراجع قضایی - قرار نخواهد گرفت. هدف از پژوهش حاضر، یافتن پاسخ مناسب در خصوص «ماهیت فقهی و حقوقی محرمانگی مدارک پزشکی» جهت دفاع از حقوق بیمار است، که از طریق روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر منابع فقهی و حقوقی، انجام پذیرفته است. مشخص شد آیات و روایات بسیاری بر این موضوع، به صورت عام دلالت دارند، همچنین اهم آراء فقها و حقوقدانان نشان می دهد که به دنبال نقض محرمانگی مدارک پزشکی، مسوولیت پزشکی شکل می گیرد. از سوی دیگر، مدارک پزشکی قابل امحا (نابودی) می باشند.

لیبرالیسم به عنوان فلسفه حاکم بر غرب بر روی حرفه پرستاری نیز مانند دیگر شئون زندگی جوامع غربی بیشترین تاثیر را داشته است. اگر چه شاید مستقیما از فلسفه لیبرالیسم در تئوری های پرستاری نام برده نشده است، ولی فلسفه های بوجود آمده از آن مانند فمنیسم و پراگماتیسم تاثیر غیر قابل انکاری در پرستاری دارند. اصولی مانند منحصر بفردی و مساوات بشر که در ابتدا جزئی جدایی ناپذیر از پرستاری بنظر می رسیدند در حال حاضر برای پرستاری دردسرساز شده اند. توجه به اقتصاد بازار آزاد در پرستاری و آزادی فردی و تقدم آن بر مصلحت جامعه سبب شده تا جوامع غربی عملا برای انسان های با ضریب هوشی کم و حتی متوسط دیگر جایی برای زندگی مطلوب نباشد. در حرفه پرستاری برای ارائه خدمات مراقبتی و بهداشتی با بحرانی روبرو شده ایم که چگونه می توان بر اساس اصل فردگرایی به سلامت جامعه دست یافت، در حالیکه باید مصلحت فرد را بر جمع مقدم دانست. این همه تناقض در اصول لیبرالیسم در پرستاری برای مجریان حرفه گیج کننده شده است و آنان را به فکر طراحی و معماری بنای جدیدی انداخته است. حال زمان آنست تا با طراحی بنایی زیبا بر اساس اصول تشیع و اسلامی چشم جهانیان را به سوی این دین الهی و معرفت بی انتها که مستقیما از جانب خداوند به ما ارزانی شده است باز کنیم و با شناخت دقیق و واقعی پرستاری در اسلام بتوانیم به حرفه پرستاری شکل و معماری جدیدی بدهیم. هر چند ممکن است در بعد عملکرد شباهت های زیادی در پرستاری بر اساس ایدئولوژی لیبرالیسمی و اسلامی دیده شود اما مسلما ژتفاوت های آشکاری نیز دیده خواهد شد.

زمینه و هدف: روانشناسان مشاهده کرده اند که حداقل در دوران دانشجویی، آنچه بیشترین تاثیر را بر وضعیت عملکرد تحصیلی دانشجویان دارد، مهارت های عمومی مطالعه، یادگیری درسی و یادآوری مطالب آموخته شده است و یکی از مهم ترین دلایلی که دانشجویان از تلاش خود نتیجه مطلوبی نمی گیرند، نداشتن مهارت های مطالعه است. این تحقیق با هدف بررسی مهارت های مطالعه دانشجویان دانشکده دندانپزشکی مشهد در سال تحصیلی 88-1387 انجام گرفت. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی - مقطعی، 190 نفر از دانشجویان دانشکده دندانپزشکی مشهد در سال تحصیلی 88-1387 مورد پژوهش قرار گرفتند، ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بود، که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. یافته های پژوهشی به صورت توزیع فراوانی نسبی توصیف گردید. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که دانشجویان آگاهی کافی از مهارت های مطالعه ندارند. بیشترین مشکل دانشجویان در زمینه به خاطر سپاری و یادآوری مطالب، تمرکز حواس و مدیریت زمان می باشد. همچنین دانشجویان بر مرور و دوره مطالب خوانده شده اصرار ندارند. 58% دانشجویان، با روش مطالعه فعلی خود، بازدهی دارند اما 38% دانشجویان با روش مطالعه فعلی خود احساس بازدهی کافی ندارند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج فوق، می توان گفت که شیوه مطالعه و منابع مطالعه دانشجویان از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست که لزوم برنامه ریزی جهت آموزش و راهنمایی دانشجویان را مشخص می سازد. همچنین آموزش مهارت ها و عادات صحیح مطالعه بصورت واحد درسی یا برگزاری کارگاه می تواند در یادگیری بهتر متون درسی دانشجویان کمک نماید.

مقدمه: اختلالات روانی از بیماری هایی هستند که جوامع امروزی با آن موجه اند و افسردگی از شایع ترین انواع این اختلالات بوی‍ژه در میان جوانان است. با توجه به نقش مثبت عبادت و نیایش بر جنبه های مختلف زندگی انسان که در بسیاری مطالعات به آن اشاره شده است، این پژوهش با هدف تعیین نگرش و عملکرد نسبت به نماز و ارتباط آن با افسردگی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان انجام شد.مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - تحلیلی بود. جامعه پژوهش دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی کردستان بودند که از بین آنها 400 نفر بصورت تصادفی و به تناسب تعداد دانشجو در هر رشته انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات دو پرسش نامه، یک پرسش نامه محقق ساخته جهت تعیین نگرش و عملکرد نسبت به نماز و پرسش نامه بک جهت تعیین میزان افسردگی واحدها بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: 37.5% از واحدهای مورد مطالعه دارای درجاتی از افسردگی (خفیف تا شدید) بودند. از نظر نگرش نسبت به نماز 71% دارای نگرش مثبت و از نظر عملکرد 29.5% دارای عملکرد خوب و بقیه عملکرد متوسط تا ضعیف داشتند. بین نگرش نسبت به نماز و افسردگی ارتباط معنی دار وجود داشت (0.03=p) و با نگرش مثبت میزان افسردگی کمتر بود. با بهتر شدن عملکرد نسبت به نماز شیوع افسردگی نیز کمتر بود اما تفاوت معنی دار نبود.نتیجه گیری: با توجه به شیوع نسبتا بالای افسردگی در دانشجویان مورد مطالعه و اثرات مثبت نماز در کاهش شیوع و شدت آن لازم است علاوه بر بررسی علل و عوامل موثر در ایجاد افسردگی بین دانشجویان، تمهیداتی را برای ترویج و تقویت انجام این فرضیه دینی فراهم نموده و توجه بیشتری به سلامت روان این قشر نمود.