حسابداری ارزشی و رفتاری
سال:1403 | دوره:9 | شماره:17 |تعداد مقالات:12

1هدف پژوهش حاضر تعیین روابط متقابل و اولویت بندی مؤلفه ها و ابعاد گزارشگری پایداری شرکتی با تأکید بر اصول و ارزش های اسلامی به منظور مدل سازی آن هاست. پس از استخراج مؤلفه ها و ابعاد گزارشگری پایداری شرکتی با تأکید بر اصول و ارزش های اسلامی از طریق بررسی گزارش های پایداری نمونه ای از شرکت های مورد تأیید شریعت در مالزی و اندونزی، بررسی گسترده ادبیات موضوع و نظرخواهی از خبرگان و غربالگری آن ها (در پژوهش حسینی و بابائی،1402)، در این پژوهش به منظور تعیین روابط متقابل و اولویت بندی آن ها از رویکرد ترکیبی آزمایش و ارزیابی تصمیم گیری (دیمتل) فازی و فرایند تحلیل شبکه مبتنی بر دیمتل فازی (دنپ فازی) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر خبرگان گزارشگری پایداری و مالی اسلامی هستند که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و مؤلفه ها و ابعاد شناسایی شده در قالب پرسشنامه مقایسه زوجی در سال 1401 برای 13 نفر از آنان ارسال شد. یافته های حاصل از اجرای روش دیمتل فازی نشان می دهد که بعد راهبری پایداری تأثیرگذارترین و بعد زیست محیطی تأثیرپذیرترین بعد است. مؤلفه رضایت مشتریان در بعد اجتماعی مهم ترین مؤلفه در بین تمام مؤلفه های الگو و بعد زیست محیطی مهم ترین بعد از دید خبرگان در مرحله اجرای روش دنپ فازی شناسایی شده اند. نتایج حاصل از این مطالعه به تصمیم گیرندگان گزارشگری پایداری شرکتی در کشور کمک می کند تا تصویر دقیقی از عملکرد عناصر گزارشگری پایداری و روابط بین آن ها در شرکت های اسلامی به دست آورند و مداخلات مدیریتی مناسبی را جهت بهبود عملکرد پایداری شرکت انجام دهند.

1توجه به مسئولیت اجتماعی یکی از راهبردهای مهم شرکت ها برای پاسخگویی به تقاضای جامعه و به عنوان یک راهبرد برای بقا و کارآمدی بیشتر محسوب می شود که مزیت رقابتی برای موفقیت در عرصه تجارت نیز تلقی می شود. بنابراین، شناخت عوامل مؤثر بر ارتقای سطح مسئولیت اجتماعی شرکت و افزایش سهم آن در بازار اهمیت ویژه ای دارد. هدف پژوهش حاضر نیز بررسی تأثیر عوامل اقتضایی شامل اندازه شرکت، عمر شرکت و استراتژی های تمایز و رهبری هزینه بر قابلیت مسئولیت اجتماعی شرکت و همچنین کارایی بازارپذیری آن است. علاوه بر این، قدرت بازاریابی شرکت نیز یکی از عوامل اقتضایی است که تأثیر آن بر قابلیت مسئولیت اجتماعی شرکت بررسی شده است. جامعه آماری پژوهش شامل همه شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران است؛ اما با اعمال محدودیت های لازم، تعداد 166 شرکت فعال در دوره زمانی 10 ساله (1392 تا 1401) بررسی شده است. برای اندازه گیری قابلیت مسئولیت اجتماعی و کارایی بازارپذیری شرکت با تعیین هدفمند متغیرهای ورودی و خروجی، از رویکرد تابع مرزی تصادفی استفاده شده است. هم چنین، برای آزمون فرضیه های پژوهش از رگرسیون چندگانه بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش در سطح اطمینان 95 درصد نشان داد، اندازه شرکت بر قابلیت مسئولیت اجتماعی تأثیر منفی دارد، در حالی که عمر شرکت و قدرت بازاریابی بر قابلیت مسئولیت اجتماعی شرکت تأثیر مثبت دارند. همچنین نتایج نشان داد متغیرهای اندازه و عمر شرکت بر کارایی بازارپذیری آن تأثیر مثبت دارند. اما بین استراتژی های رهبری هزینه و تمایز با هر دو متغیر قابلیت مسئولیت اجتماعی و کارایی بازارپذیری شرکت رابطه معناداری مشاهده نشد. این پژوهش در چارچوب تئوری ذینفعان و با هدف افزایش پاسخگویی به جامعه و موفقیت شرکت ها، عوامل، ویژگی ها و استراتژی های مؤثر بر مسئولیت اجتماعی را معرفی نمود و نقش آن ها را در بازاریابی و بازارپذیری مطلوب شرکت ها مشخص کرد که برای پژوهشگران اهمیت ویژه ای دارد. بر اساس نتایج ارزیابی قابلیت مسئولیت اجتماعی و کارایی بازارپذیری و همچنین تبیین نقش عوامل اقتضایی مؤثر بر مسئولیت اجتماعی و عملکرد شرکت در بازار رقابتی، مدیریت می تواند برنامه استراتژیک شرکت را تنظیم کند و بر روی عواملی که می توانند نقش قابل توجهی در موفقیت شرکت داشته باشند، تمرکز نموده یا به طور ویژه سرمایه گذاری کند. علاوه بر این، نتایج پژوهش می تواند به انتخاب مطلوب سرمایه گذاران، ارزیابی و مشاوره صحیح مشاوران و تحلیلگران و هم چنین نظارت و جهت دهی بازار سرمایه و اقتصاد کلان توسط دولت مردان کمک کند.

1زیست بوم موسسات حسابرسی به گونه ای تغییر کرده که با الزامات شغلی بالا و  منابع شغلی پایین همراه هست که این موضوع با افزایش استرس و فرسودگی شغلی می تواند آثار مخربی بر سلامت و  بهزیستی ذهنی حسابرسان داشته باشد. از این رو،  پژوهش حاضر بر آن است رابطه بین تجاری سازی مؤسسات حسابرسی  و بهزیستی ذهنی حسابرسان را با لحاظ نقش تعدیلگری ویژگی های حسابرس بررسی نماید. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه حسابرسان شاغل در سازمان حسابرسی و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی است و نمونه پژوهش نیز با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای (تعداد 383) در سال 1401 انتخاب شد. داده های پژوهش با استفاده از ابزار پرسش نامه جمع آوری و با روش همبستگی (روش حداقل مربعات تعمیم یافته و معادلات ساختاری) و روش زیرگروه (آزمون z فیشر) تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد تجاری سازی مؤسسات حسابرسی  با بهزیستی ذهنی حسابرسان رابطه مثبت معناداری دارد و هیچ یک از ویژگی های حسابرس (نوع مؤسسه حسابرسی، رده سازمانی، جنسیت، سن و سطح تحصیلات) شدت این رابطه را تعدیل نمی کنند. این نتایج با پیش بینی های مطرح در نظریه های حِفظ منابع، تقاضاها-منابع شغلی و نیز هویت اجتماعی سازگار می باشد. بنابراین، مؤسسات حسابرسی می توانند سطح بهزیستی ذهنی و به تبع میزان ماندگاری حسابرسان مستعد و توانمند در حرفه حسابرسی را با تقویت منابع شغلی افزایش دهند که این خود انتظار می رود به حفظ و ارتقای کیفیت حسابرسی منتهی شود. یافته های حاصل از پژوهش حاضر علاوه بر پوشش خلاء مطالعات موجود در این زمینه، می تواند برای مؤسسات و سازمان حسابرسی و نهادهای ناظر بر حرفه حسابرسی با هدف بهبود نتایج شغلی و توسعه پایدار حرفه حسابرسی مفید باشد.

1از آنجا که مطابق استاندارد حسابرسی 706، حسابرس از طریق درج بند تاکید بر مطلب خاص در گزارش حسابرسی، توجه استفاده‎کنندگان به اطلاعات ارائه شده یا افشاء شده در صورت‎های مالی که برای درک صورت‎های مالی، اهمیت زیادی دارد را جلب می‎نماید، آزادی عمل حسابرس در انتخاب کلمات و عبارات این بندها، موقعیت منحصر به فردی جهت بررسی لحن گزارش حسابرس فراهم می ‎آورد. پژوهش حاضر، با استفاده از مدل زبانی GPT توسعه یافته بر پایه رویکرد پردازش زبان طبیعی و بر پایه فناوری هوش مصنوعی، لحن تعداد 2,699 بند تاکید بر مطلب خاص گزارش حسابرسی مربوط به 233 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1395 الی 1402 تحلیل کرده و رابطه آن با دو ویژگی نوع حسابرس و تنوع جنسیتی شرکای حسابرسی را بررسی کرده ‎است. در چارچوب استاندارد حسابرسی 706، می‎توان انتظار داشت، لحن بند تاکید بر مطلب خاص، خنثی باشد. با این حال، نتایج به دست آمده نشان می‎ دهد، لحن این بندها، در 10درصد موارد "مثبت" و در 35درصد موارد "منفی" بوده‎ است. همچنین، سازمان حسابرسی و موسسه حسابرسی مفیدراهبر، بیش از دیگر موسسات حسابرسی، از لحن منفی استفاده می‎ کنند. در نهایت، تنوع جنسیتی شرکای تیم حسابرسی، با لحن مثبت همراه است. به طور کلی، نتایج نشان می دهد، لحن بندهای تاکید بر مطلب خاص، احتمالاً به عنوان ابزاری برای انتقال دیدگاه حسابرس نسبت به اطلاعات مندرج در صورت‎های مالی به استفاده کنندگان استفاده می‎شود.

1گرایش شرکت ها نسبت به گزارشگری زیست محیطی طی سال های اخیر به دلیل افزایش علاقه و توجه ذینفعان رشد چشمگیری داشته است. از آنجایی که گزارشگری زیست محیطی در ایجاد مشروعیت سودمند می باشد، به عنوان ابزار مهمی در مزیت رقابتی شرکت نقش ایفا می کند. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ویژگی های رفتاری هیئت مدیره و گزارشگری زیست محیطی شرکت شرکت است؛ که می تواند جهت تقویت و بهبود این نوع گزارشگری، به عنوان یکی از ابزارهای مهم پاسخگویی در مقابل ذینفعان استفاده شود. برای این منظور، 131 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی سال های 1388 تا 1401 با روش حذف سیستماتیک انتخاب شدند و به منظور افزایش درجه اطمینان نسبت به نتایج حاصل از آزمون فرضیات، از روش رگرسیون داده های تابلویی ایستا و پویا استفاده شد. برای جمع آوری داده ها و اطلاعات پژوهش به روش اسناد کاوی از روش میدانی و پایگاه های اطلاعاتی بورس اوراق بهادار تهران، سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران (کدال) و نرم افزار ره آورد نوین و برای بررسی و اندازه گیری گزارشگری زیست محیطی شرکت ها در گزارش فعالیت هیئت مدیره، گزارش تفسیری مدیریت و یادداشت های همراه صورت های مالی از روش تحلیل محتوا بهره گرفته شده است. طبق یافته های پژوهش، در دو حالت ایستا و پویا بین کوته بینی مدیران و گزارشگری زیست محیطی شرکت رابطه مثبت، بین خوش بینی مدیران و گزارشگری زیست محیطی شرکت رابطه منفی و همچنین بین توانایی مدیران و گزارشگری زیست محیطی شرکت رابطه ای وجود ندارد. این پژوهش با بررسی جامع رابطه بین ویژگی های رفتاری هیئت مدیره بر گزارشگری زیست محیطی شرکت چشم انداز جدیدی در بررسی گزارشگری زیست محیطی در اختیار استفاده کنندگان نتایج پژوهش قرار می دهد و آگاهی ذینفعان را در شناسایی رابطه  ویژگی های رفتاری هیئت مدیره بر این نوع گزارشگری بهبود می بخشد.

1رفتارهای ناکارآمد حسابرسی، موجب کاهش کیفیت حسابرسی می شوند. این گونه رفتارها تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله عوامل رفتاری هستند. از این رو، هدف این مقاله بررسی ارتباط میان ویژگی شخصیتی ماکیاولیسم و رفتارهای ناکارآمد حسابرسی می باشد. برای این منظور نمونه ای شامل 242 نفر، با استفاده فرمول کوکران، از حسابرسان شاغل در موسسات خصوصی حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی به صورت تصادفی انتخاب شد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناخت توصیفی از نوع همبستگی می­باشد که داده­های آن از طریق پرسش­نامه در سال 1403 جمع­آوری گردیده است. آزمون فرضیه پژوهش، با استفاده از رگرسیون چندگانه و به کمک نرم افزار SPSS شماره 27 انجام شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه پژوهش نشان می دهد که ماکیاولیسم بر رفتارهای ناکارآمد حسابرسی تأثیر معنی­داری و مثبتی دارد. به عبارت دیگر، با افزایش سطح ماکیاولیسم در حسابرسان نمونه پژوهش، رفتارهای ناکارآمد در آن ها افزایش می یابد. هم چنین یافته های این پژوهش بیانگر آن است که جنسیت، تحصیلات، تجربه کاری و محل اشتغال حسابرس تاثیر معنی داری بر رفتارهای ناکارآمد حسابرسی ندارند. نتیجه گیری کلی این پژوهش آن است که رفتارهای سازمانی حسابرسان، به رفتارها و ویژگی های روان شناختی و فردی آن ها وابسته می­باشد و این موضوع می تواند کیفیت کار حسابرسان را تحت الشعاع خود قرار دهد.

1در کشورهای درحال توسعه ای مانند ایران، گسترش و توسعه حسابداری، بخشی از زیرساخت های لازم برای رسیدن به اهداف توسعه اقتصادی را تشکیل می دهد، حال آنکه نظام آموزشی حسابداری در ایران از نارسایی های بنیادی برخوردار است. هدف این پژوهش تبیین باورهای هنجاری و رفتاری دانش آموزان در مورد حرفه ی حسابداری با استفاده از نظریه عمل منطقی است. پژوهش حاضر از لحاظ رویکرد کمی است و از روش رگرسیون خطی چندگانه استفاده می شود. برای گردآوری اطلا عات، پرسشنامه کارلسون و نئولا (2022) به صورت الکترونیکی از طریق رایانامه برای دانش آموزان پایه نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم (تجربی، ریاضی، علوم انسانی و کار و دانش) تهران، شیراز و جهرم در سال 1401 ارسال شد و در نهایت با روش نمونه گیری در دسترس از 600 پرسش نامه ارسال شده450 پرسش نامه قابل استفاده تحلیل شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها الگوی رگرسیون چند متغیره با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس شماره 22 استفاده شد. نتایج الگوی نظریه عمل منطقی ساده شده را تایید می کند و نشان می دهد که هم باورهای رفتاری (عدم علاقه شخصی به حسابداری، فرصت های شغلی بیشتر در مشاغل دیگر، عدم توانایی عددی، پراسترس بودن حرفه ی حسابداری و حقوق بالاتر در مشاغل دیگر) و هم باورهای هنجاری (تأثیر معلمان و همتایان)، از طریق نگرش‍های شخصی و هنجارهای ذهنی، بر تصمیم دانش آموزان برای اجتناب از حرفه حسابداری تأثیر دارد. با توجه به یافته های پژوهش پیشنهاد می شود، در راستای تغییر باورهای رفتاری و هنجاری، در آموزش حسابداری از حسابداران حرفه ای استفاده گردد، تا با استفاده از فنون آموزشی عملی و جذاب به دانش آموزان انگیزه یادگیری بیشتر در این حرفه را دهند و جایگاه واقعی رشته را نمایان سازند. علاوه بر این، کارآموزی و سمینارهای اجباری در برنامه درسی مدرسه گنجانده شود و این موارد از طریق رسانه های اجتماعی نیز آموزش داده شود.

1درک رفتار هزینه ها و شناسایی چسبندگی هزینه ها برای ذینفعان داخلی و خارجی مهم است و بر سود و تصمیمات شرکت ها تأثیر می گذارد. چسبندگی هزینه ها ناشی از عدم تقارن در واکنش هزینه ها به تغییرات فروش است و می تواند تحت تأثیر مسأله نمایندگی باشد که اغلب منجر به ناکارآمدی در کاهش هزینه ها می شود. کیفیت حاکمیت شرکتی می تواند در کاهش مسأله نمایندگی و چسبندگی هزینه مؤثر باشد. از طرف دیگر شرکت های خانوادگی و غیرخانوادگی با توجه به تفاوت های ساختاری و مدیریتی شان محیطی مناسب برای بررسی این تعاملات فراهم می کنند. بنابراین هدف اصلی این پژوهش بررسی اثر مسأله نمایندگی بر چسبندگی هزینه در شرکت های خانوادگی و غیرخانوادگی با توجه به نقش تعدیلگری تعدیلی کیفیت حاکمیت شرکتی است. در این راستا از داده های 141 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 1392 تا 1401 استفاده شده است. برای آزمون فرضیه ها از مدل های رگرسیون چندگانه استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مسأله نمایندگی موجب افزایش چسبندگی هزینه ها می شود. همچنین اثر مستقیم مسأله نمایندگی بر چسبندگی هزینه ها درشرکت های غیرخانوادگی بیشتر از شرکت های خانوادگی است. بعلاوه بالا بودن کیفیت حاکمیت شرکتی، اثر مستقیم مسأله نمایندگی بر چسبندگی هزینه ها را در شرکت های خانوادگی و غیرخانوادگی به صورت معنی دار معکوس می کند. درک تعامل این عوامل به سازمان ها اجازه می دهد تا شیوه های حاکمیتی خود را با ساختار مالکیت خاص خود تطبیق دهند. به این ترتیب خطر چسبندگی هزینه ها را کاهش داده و پایداری مالی را تضمین کنند.

1با توجه به تحولات فناوری و مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، جایگاه اجتماعی حرفه حسابرسی در آینده با چالش مواجه است. پژوهش حاضر از منظر آینده پژوهی و با به کارگیری رویکرد پویش محیطی و سناریونویسی به بررسی آینده جایگاه اجتماعی حرفه حسابرسی در ایران با افق 20 سال پرداخته است. نوع پژوهش آمیخته است. کلان روندها و پیشران های مؤثر بر آینده جایگاه اجتماعی حرفه حسابرسی در ایران مستخرج از پژوهش صدیقی و همکاران (1402) از طریق توزیع پرسش نامه در سال 1402 بین 25 نفر از خبرگان حوزه حسابرسی مورد پایش قرار گرفت تا میزان اهمیت و عدم قطعیت های بحرانی از طریق تحلیل اثرات متقابل، بررسی شود. در مجموع 35 پیشران مؤثر بر آینده جایگاه حسابرسی   و بر اساس روش اجتماعی، فناوری، اقتصادی، محیطی و سیاسی (STEEP) در دو دسته عوامل درونی (استفاده کنندگان خدمات حسابرسی، حرفه حسابرسی) و عوامل بیرونی (سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناوری، حقوقی و محیطی) گروه بندی شدند. نهایتاٌ چهار سناریو (شهر آرزوها، نغمه های همبستگی، آواز سکوت و زمستان تاریک) برای آینده جایگاه اجتماعی حرفه حسابرسان بر اساس سه پیشران شامل وضعیت اعتماد اجتماعی در جامعه ایران، بی ثباتی اقتصادی و سیاسی و مشارکت جامعه در بازار سرمایه، تدوین و پیشنهاداتی در راستای هر کدام ارائه گردیده است تا چالش های آینده حرفه حسابرسی را بررسی کند. نتایج این پژوهش می تواند به تحلیل چالش های آینده جایگاه اجتماعی حرفه حسابرسی و راهکارهای ممکن کمک کند.

1این پژوهش به بررسی ادغام حسابداری مدیریت و مسئولیت اجتماعی شرکت ها با تمرکز بر محرومیت زدایی و توسعه اقتصادی در ایران می پردازد. با توجه به چالش های اجتماعی و اقتصادی گسترده کشور، به ویژه در مناطق محروم، شرکت ها نیازمند رویکردهایی هستند که علاوه بر بهبود عملکرد مالی، به کاهش نابرابری های اجتماعی نیز کمک کنند. این مطالعه از رویکرد سناریونگاری بهره می گیرد که مبتنی بر شناسایی و تحلیل عدم قطعیت های کلیدی است. در گام نخست، با مرور ادبیات و استفاده از روش دلفی فازی، 12 پیشران اصلی شناسایی شد. این پیشران ها با نظر خبرگان دانشگاهی و مدیران شرکت هایی که سابقه فعالیت در حوزه مسئولیت اجتماعی را دارا بودند، اولویت بندی و تأیید شدند. شناسایی عدم قطعیت ها بر مبنای تحلیل پیشران های کلیدی انجام شد. پنج پیشران کلیدی با بالاترین درصد اجماع و کمترین مقدار همگرایی نظرات به عنوان نهایی ترین عوامل اثرگذار انتخاب شدند. این فرآیند شامل ارزیابی تأثیرات احتمالی این پیشران ها بر سناریوهای مختلف آینده و بررسی حالت های عدم قطعیت آن ها بود. در ادامه، سناریوهای آینده با استفاده از روش های سناریونگاری و تحلیل سازگاری طراحی گردیدند. بازه زمانی انجام این پژوهش زمستان 1402 و بهار 1403 بوده است. این پژوهش نشان می دهد که ادغام حسابداری مدیریت با مسئولیت اجتماعی شرکت ها ، به ویژه درزمینه محرومیت زدایی، می تواند در سناریوهای مختلف به بهبود شرایط زندگی در مناطق محروم و افزایش توسعه اقتصادی شرکت ها منجر شود. پژوهش حاضر به عنوان یک راهنمای عملی برای شرکت های ایرانی پیشنهاد می کند که از طریق سناریو نگاری مبتنی بر شناسایی عدم قطعیت ها، استراتژی های مؤثرتری برای ادغام حسابداری مدیریت و مسئولیت اجتماعی شرکت ها توسعه دهند. این استراتژی ها می توانند به توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی کشور کمک کنند و در عین حال، پاسخگوی چالش ها و نابرابری های موجود باشند. این پژوهش می تواند به سیاست گذاران و مدیران شرکت ها در ایران کمک کند تا برنامه های مسئولیت اجتماعی شرکت ها را به طور کارآمدتری اجرا کنند و به بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور یاری رسانند.

1رفتار قیم مآبانه به عنوان یکی از مصادیق رفتار اخلاقی، نقش مهمی را در میزان رعایت آیین رفتار حرفه ای توسط حسابرسان دارد. از این­رو، هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی رفتار غیرقیم مآبانه حسابرسان در ایران است. به جهت طراحی الگوی پژوهش، از نظریه داده بنیاد استفاده شد. به منظور  تعیین وضعیت فعلی رفتار قیم مآبانه حسابرسان، با  12 نفر از افراد خبره شاغل در موسسه های  حسابرسی در سال 1402 که به صورت هدفمند و به روش گلوله برفی انتخاب شدند، مصاحبه شد. پس از تجزیه و تحلیل مصاحبه ها و انجام فرایند کدگذاری، به 91 مفهوم در زمینه رفتار غیرقیم مآبانه برخی حسابرسان دست یافتیم که در 9 مقوله اصلی و 21 مقوله فرعی طبقه بندی گردید و در نهایت الگوی پژوهش ارائه شد. مطابق یافته های پژوهش، شرایط علی شامل ویژگی های حسابرس (ویژگی های فردی، ویژگی های مربوط به حرفه)، چالش های اقتصادی حاکم بر حرفه حسابرسی (جذب مشتری، شرایط مالی حسابرس) و ارتباط بین حسابرس و صاحبکار (رابطه مداری) و شرایط زمینه ای دربرگیرنده سطح پایین دانسته های شغلی (پایین بودن سابقه حسابرس)، محیط و فرهنگ (محیط و فرهنگ حاکم بر شرکت صاحبکار، محیط و فرهنگ حاکم بر موسسه حسابرسی، محیط و فرهنگ خانواده) می باشند. همچنین با توجه به نتایج به دست آمده، قوانین و استانداردها (نارسایی در قوانین و مقررات، نارسایی در سازوکارهای نظارتی، نارسایی در استانداردها) و ساختار آموزش (چالش های آموزشی) به عنوان شرایط مداخله گر شناسایی شدند. یافته ها بیانگر آن است که حسابرسان در مواجهه با پدیده اصلی، راهبردهای تعاملی (راهبردهای تعاملی حسابرس، راهبردهای تعاملی موسسه حسابرسی، راهبردهای تعاملی قانون گذاران، راهبردهای تعاملی صاحبکار) را اتخاذ می کنند و انتخاب این راهبردها، پیامدهایی (مخدوش شدن رسالت حرفه، مخدوش شدن جایگاه حرفه، کاهش افراد متخصص در حرفه، آسیب های مالی) را به همراه خواهد داشت.

1وجود ضوابط معتبر برای اطمینان از کیفیت مطلوب گزارشگری مالی از مهم­ترین پایه ­های نظام پاسخ­گویی بخش عمومی است که استانداردهای حسابداری، هسته­ اصلی آن ضوابط را تشکیل می­ دهد. ایفای مسئولیت پاسخ­گویی مالی، مستلزم اعمال یک سیستم حسابداری با نظارت مالی و گزارشگری برای مقاصد عمومی است. موضوع پژوهش، بررسی نقش استانداردهای گزارشگری بخش عمومی در ایفای مسئولیت پاسخ­گویی مدیران دولتی است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع، توصیفی- پیمایشی است. جامعه­ ­آماری پژوهش، اعضای هیئت علمی، حسابرسان داخلی و مستقل، نمایندگان دیوان محاسبات در سازمان، مدیران مالی و روئسای حسابداری واحدهای مالی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پنج حوزه­ معاونت­ ها، شبکه­ های بهداشت، مراکز تحقیقاتی، بیمارستان­ ها و دانشکده­ ها بوده است. پرسش­نامه ­های دریافتی، پس از حذف نسخ ناقص و مخدوش، به تعداد 184 نسخه بوده که با استفاده از روش معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS تجزیه و تحلیل شده است. روش نمونه­ گیری، غیراحتمالی در دسترس بود. نتایج تحلیل داده­ ها، اثر عوامل متأثر از ب­کارگیری استانداردهای گزارشگری بخش عمومی را بر پاسخ­گویی مدیران دولتی، با رابطه و شدت متفاوت منعکس می­کند. لذا نتایج نشان می­ دهد از عوامل متأثر از به­ کارگیری استانداردهای گزارشگری بخش عمومی، عوامل پذیرش، مزایا و قابلیت عملکرد، بر پاسخ­گویی مدیران دولتی، تاثیر مثبت دارد؛ اما، چالش­های به­ کارگیری آن استانداردها بر پاسخ­گویی مدیران دولتی، بی­ معنی ­است. این پژوهش به سازمان­های دولتی، مانند دانشگاه علوم پزشکی مشهد، کمک می ­کند که از مزایا و معایب به­کارگیری استانداردهای گزارشگری بخش عمومی مطلع شوند و براساس آن درمورد به­ کارگیری یا عدم به ­کارگیری این استانداردها تصمیم گیری کنند.