مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
سال:1389 | دوره:18 | شماره:6 (پیاپی 75) |تعداد مقالات:11

هدف این مقاله آشنا نمودن پزشکان عمومی و متخصصین بیماری های عفونی و گرمسیری و سایر متخصصین، با PCR می باشد به طوری که در پایان:موارد کاربرد آن را در انواع بیماری های عفونی بدانند.برتری آن را بر سایر روش های تشخیصی بیان کنند.با محدودیت های آن آشنا شده باشند.اساس (PCR (Polymerase Chain Reaction بر کپی برداری از سکانس RNA یا  DNAنمونه مورد نظر می باشد که براین اساس میتوان بیماری های مختلفی از جمله بیماری های خونی و ژنتیکی مانند بتا تالاسمی، آنمی سیکل سل و سیستیک فیبروزیس و غیره را تشخیص داد. PCR علاوه بر انسان در حیوانات نیز برای تشخیص بیماریهای مختلف از جمله عفونی کاربرد دارد.

مقدمه: گسترش بیماری های خونی و افزایش استفاده از امواج مایکروویو در سیستم های مختلف، احتمال مرتبط بودن آنها را مطرح نموده است، سن فرد در زمان مواجه شدن با این امواج نیز می تواند بر میزان اثرات نقش مهمی داشته باشد، لذا این تحقیق به منظور بررسی تاثیر امواج نشت یافته از اجاق مایکروفر بر سلول های مغز استخوان در حیوان بالغ و نابالغ انجام گردید.روش بررسی: 14 موش صحرایی نر بالغ و 14 موش صحرایی نر نابالغ به طور تصادفی به چهار گروه (کنترل و آزمایش) تقسیم شدند، گروه های آزمایش روزانه سه نوبت و هر بار سی دقیقه به مدت دو ماه مجاور دستگاه مایکروفر قرار گرفتند. در پایان، نمونه های مغز استخوان، از استخوان ران موشها گرفته شد و پس از رنگ آمیزی، مرفولوژی و تعداد سلول ها در رده های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: امواج بر مورفولوژی سلول ها در دو گروه اثر قابل مشاهده ای نداشت. در گروه آزمایش نابالغ، سلول های روبریسیت بازوفیلی، روبریسیت پلی کروماتوفیلی، متاروبریسیت و کل سلول های رده اریتروئیدی کاهش یافتند (P<0.05)، در حالی که سلول های متامیلوسیت، باندنوتروفیلی، کل سلول های رده میلوئید، سلول های در حال تقسیم میتوزی و کل سلول های سایر رده ها و در نهایت نسبت میلوئید به اریتروئید (M/E) افزایش یافت ((P<0.05 در گروه بالغ آزمایش، سلول های متاروبریسیت و میلوسیت کاهش (P<0.05)، ولی سلول های در حال تقسیم میتوزی و کل سلول های سایر رده ها افزایش یافت ((P<0.05.نتیجه گیری: امواج نشت یافته از مایکروفر بر مورفولوژی سلول های مغز استخوان اثر قابل مشاهده ای نداشته ولی تعداد آنها را تحت تاثیر قرار داده که میزان این اثرات در گروه نابالغ شدیدتر بود.

مقدمه: سندرم تونل کارپال(CTS)  شایع ترین نوروپاتی فشارنده می باشد و به دلیل فشار روی عصب مدیان در مچ دست ایجاد می گردد. ما در این بررسی که به روش مداخله ای - تجربی آینده نگر انجام گردیده است، ارجحیت روش درمانی جراحی کوچک با ابزار نایف لایت را نسبت به درمان جراحی باز کلاسیک مورد بررسی قرار می دهیم.روش بررسی: از مهرماه سال 1384 لغایت اردیبهشت سال 1388 مجموعا 76 بیمار سندرم تونل کاپال، کاندید جراحی گردیدند که به صورت تصادفی با یکی از دو روش جراحی باز کلاسیک و جراحی باز کوچک با کمک ابزار نایف لایت مورد عمل جراحی قرار گرفتند (38 بیمار در هرگروه قرار گرفتند). بیماران در فواصل یک هفته - دو هفته، یک ماه و دو ماه بعداز عمل ویزیت گردیدند و علایم و عوارضی مثل درد (بر اساس معیار (VAS ثبت گردید و از بیماران خواسته شد که فعالیت های روزمره و کار را همراه با کاهش درد و کم حسی دست شروع نمایند.نتایج: توزیع بیماران در هردو گروه از نظر سن و جنس یکسان بود. کاهش درد و علایم بیمار بعد از جراحی در هر دو گروه وجود داشت ولی زمان بهبودی شکایات و دوران نقاهت در بیماران جراحی شده با روش جراحی باز کوچک (گروه (II به صورت معناداری کمتر از گروه I بود. عوارض جراحی در هردو گروه یکسان بود.نتیجه گیری: روش جراحی باز کوچک(MOCTR)  با کمک ابزار جراحی نایف لایت از حیث کاهش زمان نقاهت و برگشت زودتر بیمار به کار نسبت به روش کلاسیک ارجحیت دارد.

چکیده: اشریشیاکلی سروتیپO157:H7  یکی از عوامل اصلی ایجادکننده مسمومیت غذایی و بیماری هایی مانند کولیت خونریزی دهنده و سندرم اورمی همولیتیک است. عفونت های انسانی ناشی از این باکتری در اثر مصرف آب و غذای آلوده ایجاد می شوند. هدف این پژوهش، ارزیابی ژن های بیماری زای stx1، stx2،eae A  و hly باکتری اشریشیاکلی  O157:H7در نمونه های گوشت چرخ کرده شهرستان شیراز می باشد.روش بررسی: در این پژوهش 504 نمونه گوشت چرخ کرده از سه کارخانه، به مدت یکسال جمع آوری و در محیط کشت اشریشیاکلی براث واجد نووبیوسین در دمای 37ºC غنی سازی شد. سپس از محیط کشت های CT - SMAC و VRBA به منظور بررسی تخمیر سوربیتول و لاکتوز و از محیط کروموآگار برای بررسی فعالیت بتاگلوکورونیدازی باکتریهای جداسازی شده استفاده گردید. با استفاده از آنتی سرم اختصاصی، باکتری اشریشیاکلی O157:H7 تایید و با روش  Multiplex PCR وجود ژن های stx1، stx2،eae A  و hly مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج: از مجموع نمونه های گوشت مورد ارزیابی، 466 نمونه در محیط  CT - SMAC دارای کلنی های سوربیتول منفی بودند (92.46%). پس از انجام تست های تاییدی از 2 (0.39%) نمونه، باکتری اشریشیاکلی O157:H7 جداسازی گردید که در مجموع از کل نمونه ها 0.39% دارای ژن های stx1 وeae A  و 0.19% دارای ژن stx2 بودند.نتیجه گیری: از آن جایی که اشریشیاکلی O157:H7 یکی از نگرانی های اساسی بهداشت و سلامت گوشت محسوب می گردد، بایستی مورد توجه دایمی قرار گیرد. راه های پیشگیری می تواند موجب کاهش گاوهای آلوده واجد این باکتری و آلودگی گوشت در هنگام کشتار دام و خرد کردن گوشت شود.

مقدمه: ماکرومیست ها منابع جدیدی برای کشف ترکیبات جدید دارویی با اثرات مختلف بیولوژیک به شمار می آیند.Phellinus conchatus  قارچی دارویی متعلق به خانواده Hymenochaetaceae  می باشد. گونه های این قارچ علاوه بر داشتن خاصیت های آنتی اکسیدان، ضد سرطان و ضد باکتری در طب سنتی برای درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد.روش بررسی: در این تحقیق جمع آوری و شناسایی قارچ P. conchatus با استفاده از خصوصیات ماکرومورفولوژیکی و میکرومورفولوژیکی، روابط میزبانی و پراکنش انجام گرفت و سپس عصاره گیری جهت انجام آزمون زیست سنجی(Bioassay)  علیه باکتری های گرم - منفی و گرم - مثبت به روش های انتشار روی دیسک، تعیین حداقل غلظت مهارکننده رشد(MIC)  و حداقل غلظت کشنده (MBC) باکتری ها انجام پذیرفت. نتایج: عصاره های متانولی تام و کلروفرمی اثرات بازدارنده روی 3 باکتری Staphylococcus aureus،aeruginosa Pseudomonas  و Bacillus cereus نشان می دهند و در مورد عصاره بوتانولی، نتایج MIC و MBC به ترتیب برای باکتری های مذکور (1، 2mg disk)،2) ، (4mg disk، (8، 16mg disk) مشاهده شدند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهند که عصاره های مختلف به ویژه عصاره بوتانولی قارچ دارویی  Phellinus با دارا بودن مواد موثر، باعث نشان دادن خواص ضد باکتریایی قوی این عصاره علیه باکتری ها به خصوص باکتری بیماریزای مهم Pseudomonas Aeruginosa شده است.

مقدمه: سندرم Long QT نوعی اختلال آریتمی قلبی است که سبب ایست قلبی در بیماران می شود. تاکنون بیشتر تحقیقات برای یافتن نقایص ژنتیکی در این بیماری، روی ژنوم هسته ای متمرکز بوده است ولی علت برخی از موارد این سندرم را نمی توان با جهش های هسته ای توضیح داد. هدف از این مطالعه بررسی بازآرایی های بزرگ در ژنوم میتوکندری(mtDNA)  بود که سبب نقص در زنجیره تنفسی و کاهش تولید ATP می شود. روش بررسی: در این مطالعه، ناحیه ای از mtDNA (از نوکلئوتید 5461 تا 15000) را با روش هایی نظیر PCR چندتایی و ساترن بلاتینگ و تعیین توالی جستجو کردیم. نتایج: برای اولین بار در 30 بیمار از 39 بیمار (76.3%) مورد مطالعه، یک حذف بزرگ (حدود  (7.8 kb شناسایی شد. نتایج ما نشان می دهد که این حذف در بیماران ما نسبت به افراد شاهد از نظر آماری دارای اهمیت است ((P<0.001 همچنین در هشت بیمار مسن (بالای 45 سال) علاوه بر حذف فوق، حذف های چندتایی دیگری نیز مشاهده شد که بین نواحی 5461 bp تا  16150 bp  واقع شده است که این بازآرایی ها ممکن است نتیجه تاثیر افزایش سن باشد. نتیجه گیری: چون قلب وابستگی زیادی به تولید انرژی در میتوکندری ها دارد، چنین حذف بزرگی ممکن است باعث اختلال در عملکرد میتوکندری شود و بالطبع در بیماریزایی و یا افزایش وخامت سندرم Long QT نقش به سزایی داشته باشد.

مقدمه: پژوهش های پیشین درباره اتیولوژی آترواسکلروز عروق کرونر در ایران، غالبا بر ریسک فاکتورهای پزشکی و بالینی تاکید داشتند. اما درباره ریسک فاکتورهای رفتاری آترواسکلروز عروق کرونر، مانند خصومت و خشم، پژوهش های اندکی در ایران انجام شده است. مطالعه حاضر، با هدف تعیین تفاوت بین بیماران با علایم آترواسکلروز شریان کرونر (مورد) و افراد سالم (شاهد)، از نظر خصومت و خشم انجام شد.روش بررسی: پژوهش حاضر، در قالب یک طرح مورد - شاهد انجام شد. داده ها از 77 بیمار با علایم آترواسکلروز عروق کرونر (مورد) که به کلینیک قلب و عروق بیمارستان افشار یزد مراجعه کرده بودند و 78 نفر سالم (از لحاظ عروق کرونر و سلامت قلبی و عروقی) جمع آوری گردید. دو گروه، به پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (BPAQ) پاسخ دادند.نتایج: تفاوت معناداری میان بیماران و افراد سالم، از نظر خصومت (P<0.05) و خشم  (P<0.001) وجود داشت. تحلیل رگرسیون لوجستیک چندگانه به شیوه سلسله مراتبی نیز نشان داد که متغیرهای اجتماعی - جمعیت شناختی و بالینی (مرحله 1)، بین 35.5 تا 47.4 درصد و متغیرهای خصومت و خشم (مرحله 2)،6.7  الی 9 درصد از واریانس متغیر ملاک ابتلا به آترواسکلروز شریان کرونر را تبیین کردند. نتیجه گیری: خصومت و خشم از جمله ریسک فاکتورهای نیرومند برای آترواسکلروز عروق کرونردر جمعیت های ایرانی هستند. بنابراین، به منظور کاهش نرخ بروز آترواسکلروز عروق کرونر، لازم است در کنار مداخله های پزشکی، به مداخله های رفتاری در جهت تعدیل رفتارهای مبتنی بر خصومت و خشم، توجه شود.

مقدمه: اغلب زنان تغییرات چشمگیری را در دوران یائسگی و پس از آن تجربه می کنند و هدف از این مطالعه برآورد کیفیت زندگی و تعیین عوامل مرتبط با آن در زنان شهر یزد پس از یائسگی می باشد.روش بررسی: این مطالعه توصیفی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای بر روی 300 زن یائسه در شهر یزد در سال 1387 انجام گرفت. ابزار جمع آوری داده ها در این مطالعه پرسشنامهQOL  مختص کیفیت زندگی زنان یائسه بوده و داده ها به روش مصاحبه جمع آوری گردید. برای بررسی روایی و پایائی پرسشنامه از روش روایی محتوا و آلفای کرونباخ استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS 15 و با استفاده از آمار توصیفی و آزمونهای آماری من ویتنی و کروسکال والیس انجام گردید.نتایج: بر اساس نتایج به دست آمده میانگین سن شروع یائسگی 47.3±4.7 سال بوده است. میانگین نمره کیفیت زندگی در بعد وازومتور برابر 12.34±4.7، در حیطه روانی برابر 18.15±8.89، در حیطه جسمی 41.09±16.37، در حیطه جنسی 10.97±6.25 بوده است. ارتباط معناداری بین نمره حیطه های روانی - اجتماعی، جسمی و جنسی با سطح تحصیلات، شغل، وضعیت اقتصادی و بهداشتی افراد وجود داشت ((P<0.05 با توجه به نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن، بین متغیرهای نمره حیطه جسمی، حیطه روانی – اجتماعی، حیطه جنسی با تعداد بارداری و سن ارتباط معناداری وجود داشت (P<0.05).نتیجه گیری: یائسگی باعث کاهش کیفیت زندگی می شود و آموزش و مداخله های موثر پس از یائسگی باعث بهبود کیفیت زندگی در زنان یائسه خواهد گردید.

مقدمه: اندازه گیری جزء عناصر اصلی چرخه بهره وری است و به عنوان سیستم کنترلی برای دیگر ارکان چرخه ی مزبور عمل می کند، از طرفی بیمارستان به عنوان بزرگترین و پرهزینه ترین واحد عملیاتی نظام بهداشت و درمان، از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف این پژوهش تعیین کارایی نسبی 13 بیمارستان دولتی استان یزد با استفاده از تلفیق تکنیک تحلیل پوششی داده ها (DEA)، کارت امتیازی متوازن(BSC)  و مدل سروکوال می باشد.روش بررسی: در این مقاله کارایی نسبی 13 بیمارستان دولتی استان در طی سال 1387 با استفاده از مدل تلفیقی تحلیل پوششی داده ها و کارت امتیازی متوازن مورد ارزیابی قرار گرفته است. از کارت امتیازی متوازن به عنوان ابزاری برای طراحی شاخص های ارزیابی عملکرد و ازتحلیل پوششی داده ها به عنوان ابزاری برای ارزیابی عملکرد و رتبه بندی استفاده شده است.نتایج: در سال 1387 میانگین کارایی نسبی بیمارستان های مورد مطالعه 0.945 می باشد. 9 بیمارستان از مجموع 13 بیمارستان روی مرز کارایی قرار می گیرند و 4 بیمارستان دارای کارایی کمتر از یک می باشند. بیمارستان شماره 3 دارای بیشترین کارایی و بیمارستان شماره 10 دارای کمترین کارایی می باشند. نتیجه گیری: در این مقاله با استفاده از ترکیب دو مدل ارزیابی عملکرد DEA و BSC سعی شده است تا شاخص های ارزیابی عملکرد واحدهای درمانی شناسایی شده و تلفیق این دو مدل، ضمن کاهش معایب دو مدل محاسن آن دو تقویت و مدلی جامع برای ارزیابی عملکرد این واحدها ارایه می گردد. در ضمن، اگرچه توجه به تمامی شاخص های عملکردی در بهبود وضعیت بیمارستان های ناکارای مورد بررسی لازم است اما اولویت بندی این پیشنهادات توسط مدیران راهگشا خواهد بود.

نارسایی مزمن کلیه در سن زیر 20 سال عموما به دنبال یکسری از بیماریهای ارثی کلیه و یا اختلالات مادرزادی سیستم ادراری به وجود می آید. یک گروه از بیماریهای ارثی - توبولی کلیه تحت عنوان کمپلکس (Nephronophthisis-Medullarycystic Kidney Disease) NPHP - MCKD )بیماری کلیه با کیست های مرکزی – نفرونوفتیزیس) نام برده می شود. بیماری NPHP علت 20 - 15 درصد موارد نارسایی مزمن و پیشرفته کلیه در بچه ها و نوجوانان است، به کرات در بیماری NPHP اختلالات خارج کلیوی شامل اختلالات حرکتی چشم بصورت نیستاگموس عرضی (Cogan Syndrome)، عقب ماندگی ذهنی، رتینیت پیگمنتوزا (سندرم Senior loken)، فیبروز کبدی و تغییرات اسکلتی به وجود می آید. بیمار پسر 17 ساله ای است با نارسایی مزمن کلیه که تحت همودیالیز واقع شد. با توجه به سابقه پلی اوری و اختلال دید وی از بچگی، علایم چشمی شامل رتنیت پیگمنتوزا و نیستاگموس عرضی، وجود نارسایی مزمن کلیه در خواهر وی که در سن 12 سالگی مورد پیوند کلیه واقع شده است و ازدواج فامیلی پدر و مادر وی، به نظر می رسد بیمار مبتلا به بیماری نفرونوفتیزیس نوع 4 می باشد.