تحقیقات نظام سلامت
سال:1404 | دوره:16 | شماره:2 |تعداد مقالات:16

1مقدمه: نیاز به برنامه های آموزشی برای فرزندآوری یک مفهوم جهانی است که به طور گسترده تبلیغ می شود. به خصوص در دهه های اخیر که کاهش سریع نرخ باروری کل در ایران چالش های جمعیتی جدی را ایجاد کرده است، این برنامه ها می تواند به زوجین کمک کند تا فرایند تصمیم گیری برای فرزندآوری را تسهیل و برنامه های بارداری را طراحی و اجرا کنند. سؤال اصلی پژوهش حاضر این بود که آیا مطالعات داخلی در موضوع کاربرد الگوها و نظریه های آموزش بهداشت در تحقیقات مداخله ای فرزندآوری از بلوغ کافی برخوردار است؟ روش ها: در این مطالعه، تمامی مقالات پژوهشی ایرانی (فارسی و انگلیسی) در بانک های داده ای داخلی [Magiran، Scientific Information Database (SID)] و خارجی (Web of Science، ScienceDirect، Scopus، PubMed) و موتور جستجوگر Google Scholar طی بازه زمانی ابتدا تا پایان سال 2023 مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: از بین 3693 مقاله مورد بررسی، 8 مقاله مرتبط با هدف تحقیق یافت شد. پرکاربردترین تئوری با فراوانی 7، تئوری رفتار برنامه ریزی شده (TPB یا Theory of planned behavior) بود که در 6 مقاله، مداخله آموزشی مبتنی بر این تئوری بر قصد باروری زنان اثرگذار بود. مقاله دیگر از مدل فرانظری استفاده کرده بود که این مدل تأثیر معنی داری بر تصمیم گیری باروری زنان داشت. به جزء یک مطالعه، جامعه هدف در سایر پژوهش ها فقط زنان بودند. نتیجه گیری: به کارگیری الگوها و نظریه های آموزش بهداشت می تواند با قصد باروری و تصمیم گیری آگاهانه افراد برای فرزندآوری در ارتباط باشد و باعث اثربخشی بیشتر آموزش ها شود. با این وجود، تنوع و کاربرد آن ها در مطالعات مداخله ای فرزندآوری بسیار محدود بود. از نقش کلیدی مردان در طراحی مداخلات آموزشی فرزندآوری غفلت شده است که باید مورد توجه پژوهشگران حوزه سلامت قرار گیرد.

1مقدمه: پلاستیک های یک بار مصرف از جمله محصولاتی هستند که در سال های اخیر به دلیل تغییر سبک زندگی، سهولت استفاده و مزایای دیگر، به شدت مورد استفاده قرار گرفته و پسماند حاصل از آن ها به یکی از معضلات مهم بهداشتی و زیست محیطی جهانی تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی روش های مدیریت و کاهش پلاستیک های یک بار مصرف با تأکید بر شرایط اقتصادی و قوانین و مقررات زیست محیطی ایران انجام شد. روش ها: این مطالعه از نوع مروری بود و در زمستان سال 1402 با جستجو در پایگاه های داده ای مختلف و استفاده از کلید واژه های فارسی «مدیریت پسماند جامد، تولید پسماند جامد، پلاستیک یک بار مصرف، توسعه پایدار، اقتصاد چرخه ای» و انگلیسی « Solid Waste Management، Solid Waste Production، Single-use Plastic، Sustainable Development، Circular Economy» انجام گردید. یافته ها: سالانه حدود 28/19 میلیون تن پسماند عادی در کشور تولید می شود که حدود 18/2 میلیون تن آن را زایدات پلاستیکی تشکیل می دهد. با وجود این که 90 درصد پسماندهای تولیدی کشور توسط شهرداری ها جمع آوری می شود، فقط 8-5 درصد آن ها بازیافت می گردد و بقیه پسماندها به مراکز دفن انتقال می یابد و یا به صورت غیر اصولی دفع می شود. ایران جزء 10 کشور نخست پرمصرف ظروف پلاستیکی یک بار مصرف در جهان به شمار می رود. دفع غیر اصولی پلاستیک ها می تواند باعث آسیب به محیط زیست و سلامت انسان ها و حیوانات شود و لازم است برای مدیریت آن ها اقدامات لازم صورت گیرد. نتیجه گیری: برای مدیریت پلاستیک های یک بار مصرف باید به سلسله مراتب «مدیریت جامع پسماند» توجه نمود. بدین منظور باید به کاهش از مبدأ از طریق اعمال سیاست های صحیح در خصوص جمعیت جوامع، ایجاد محدودیت ها و ممنوعیت های قانونی برای استفاده از ظروف و پلاستیک های یک بار مصرف (موضوع ماده 4 قانون مدیریت پسماندها و آیین نامه کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی)، فراهم نمودن فرصت های تشویقی برای تولیدکنندگان وسایل چند بار مصرف و فرهنگ سازی در زمینه تفکیک از مبدأ و بازیافت و بازچرخش مواد و انرژی و در نهایت، دفع اصولی پسماند های اجتناب ناپذیر توجه شود

1مقدمه: نگهدارنده های مواد غذایی در صنعت غذا جایگاه ویژه ای دارند و کاربرد آن ها در محصولات مختلف غذایی گزارش شده است. اسید سوربیک و نمک های آن با جلوگیری از رشد میکروارگانیسم و ممانعت از تغییرات شیمیایی و آنزیمی، منجر به حفظ کیفیت و بهبود زمان ماندگاری مواد غذایی می شوند. با این حال، سازمان های مرتبط با نظارت بر تولیدات غذایی، حدود مجازی برای استفاده از این ترکیبات در صنعت غذا تعیین کرده اند؛ چرا که استفاده زیاد و طولانی مدت از مواد نگهدارنده همچون اسید سوربیک و مشتقات آن، می تواند اثرات زیانباری برای سلامت انسان ایجاد کند. روش ها: در آغاز این مطالعه مروری سیستماتیک بر میزان سنجش شده اسید سوربیک و مشتقات آن در مواد غذایی مختلف در ایران طراحی گردید. در ادامه، مقادیر استخراج شده با استانداردهای مجاز سازمان ملی استاندارد ایران و کمیسیون بین المللی مواد غذایی کدکس (Codex Alimentarius Commission یا CAC) مقایسه گردید. یافته ها: بیشتر محصولات گزارش شده در تحقیقات، مغایرت با محدوده تعریف شده در سازمان ملی استاندارد ایران را داشتند. بیشترین میزان از عدم رعایت محدوده غلظت مناسب در مقایسه با اعداد تعریف شده در استاندارد ملی ایران، مربوط به محصولات لبنی و فرآورده های نانوایی بود. از آن جا که استاندارد ملی ایران در مقایسه با استاندارد CAC سخت گیرانه تر است، محصولاتی که در محدوده مجاز تعیین شده توسط CAC بودند، سهم بیشتری را شامل شدند. اگرچه برای برخی از محصولات، مقادیر مجاز استاندارد تعیین شده در CAC در دسترس نبود. نتیجه گیری: در پژوهش حاضر مشخص گردید که مقادیر اسید سوربیک و مشتقات آن در اغلب محصولات غذایی در محدوده مورد تأیید استاندارد ملی ایران نبود، اما مقادیر تعیین شده توسط CAC در آن ها رعایت شده است. با این وجود، پایش مستمر نگهدارنده ها در مواد غذایی به ویژه از نوع پرمصرف توصیه می شود

1مقدمه: استفاده طولانی مدت از تلفن همراه، اتخاذ پوسچر گردنی نامناسب را به همراه دارد که به دنبال آن انواع آسیب های ناحیه گردن افزایش می یابد. کاهش استقامت فلکسورهای عمقی گردن و ضعف حس عمقی این ناحیه، از جمله پیامدهای منفی پوسچرهای نامناسب گردنی حین استفاده از تلفن همراه هوشمند می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سه پوسچر متفاوت گردن بر حس عمقی و استقامت فلکسورهای عمقی گردن حین استفاده از تلفن همراه بود. روش ها: این مطالعه مقطعی در سال 1402 در دانشگاه علوم پزشکی همدان انجام شد. 75 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی همدان در سه گروه 25 نفره (سه پوسچر متفاوت) مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تعیین حس عمقی گردن، از تست خطای وضعیت مفصل و جهت ارزیابی استقامت فلکسورهای عمقی گردن، از تست استقامت فلکسورهای عمقی استفاده گردید. داده ها در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: آزمودنی هایی با پوسچر غالب هایپرفلکشن حین استفاده از تلفن همراه، نسبت به افراد با دیگر پوسچرهای غالب، به طور معنی داری دارای حس عمقی ضعیف تر و استقامت پایین تر در فلکسورهای عمقی ناحیه گردن بودند (001/0 > P). نتیجه گیری: هنگام استفاده از تلفن همراه، پوسچر هایپرفلکشن گردن تأثیرات مخرب تری را بر حس عمقی و استقامت فلکسورهای عمقی گردن، نسبت به سایر پوسچرهای گردنی دارد. توصیه می شود کاربران تلفن های همراه هوشمند در هنگام کار با این وسیله، پوسچر گردنی را در حالتی حفظ کنند که کمترین زاویه فلکشن را داشته باشد

1مقدمه: اصلاح سبک زندگی می تواند رویکرد مفیدی برای بهبود سندرم متابولیک باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط شاخص مصرف تخم مرغ و سندرم متابولیک در بزرگسالان ایرانی انجام شد. روش ها: این مطالعه مقطعی بر روی 527 نفر از بزرگسالان ایرانی ساکن اصفهان که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده بودند، صورت گرفت. دریافت های غذایی با استفاده از پرسش نامه نیمه کمی بسامد خوراک 168 آیتمی اعتبارسنجی و ارزیابی گردید. شاخص های تن سنجی (وزن، قد و دور کمر)، شاخص های بیوشیمیایی [قند خون ناشتا (Fasting blood sugar یا FBS)، تری گلیسیرید (Triglyceride یا TG) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (High-density lipoprotein یا HDL)] و فشار خون اندازه گیری شد. سندرم متابولیک بر اساس معیار Adult Treatment Panel III (ATP III) تعریف گردید. یافته ها: پس از تعدیل همه عوامل مخدوشگر بالقوه، افراد در بالاترین سهک مصرف تخم مرغ به نسبت سهک مبنا، کاهش 64 درصدی شیوع سندرم متابولیک را نشان دادند (نسبت شانس: 36/0 و فاصله اطمینان 95 درصد: 92/0-14/0). از میان اجزای سندرم متابولیک پس از تعدیل برای تمامی عوامل مخدوشگر، فقط در مورد پرفشاری خون کاهش شیوع مشاهده گردید؛ به طوری که افراد در بالاترین سهک مصرف تخم مرغ به نسبت افراد در پایین ترین سهک، کاهش 62 درصدی شیوع پرفشاری خون را گزارش کردند (نسبت شانس: 38/0 و فاصله اطمینان 95 درصد: 83/0-18/0). نتیجه گیری: ارتباط معکوس معنی داری بین مصرف بیشتر تخم مرغ و شیوع سندرم متابولیک وجود دارد. انجام تحقیقات آینده نگر به منظور تأیید این یافته ها ضرورت دارد.

1مقدمه: شیوه های فرزندپروری در نحوه ارتباط با کودک و سلامت روانی و اجتماعی وی نقش بسیار مهمی دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین عوامل مرتبط با خودکارامدی از عهده برآیی مادران در مهارت فرزندپروری بود. روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی بر روی 252 مادر دارای فرزند 3 تا 8 ساله که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در سال 1402 انتخاب شده بودند، صورت گرفت. داده ها با استفاده از پرسش نامه ای که روایی و پایایی آن در تحقیقات پیشین تأیید شده بود، اطلاعات دموگرافیک و سازه های رویکرد فرایند عمل بهداشتی (HAPA یا Health Action Process Approach) جمع آوری گردید. اطلاعات با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و آزمون های ضریب همبستگی Pearson و تحلیل Multiple regression در نرم افزار SPSS و سطح معنی داری 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمره سازه های انگیزشی HAPA بیشتر از سازه ارادی بود. همچنین، بین متغیرهای قصد رفتار (01/0 > P، 62/0 = r)، برنامه ریزی عمل (01/0 > P، 67/0 = r)، برنامه ریزی از عهده برآیی (01/0 > P، 50/0 = r) و خودکارامدی از عهده برآیی همبستگی معنی داری وجود داشت. بر اساس نتایج تحلیل Multiple regression، متغیرهای مذکور پیش بینی کننده 54 درصد از تغییرات متغیر خودکارامدی از عهده برآیی برنامه فرزندپروری مثبت در مادران بود. نتیجه گیری: با توجه به نقش پیش بینی کنندگی خودکارامدی از عهده برآیی برنامه فرزندپروری مثبت به کمک سازه های فاز ارادی HAPA، توصیه می شود از چارچوب نظری این رویکرد در انجام مداخلات با هدف افزایش خودکارامدی از عهده برآیی در ارتقای مهارت فرزندپروری در مادران استفاده گردد.

1مقدمه: ایجاد فرهنگ مثبت ایمنی بیمار، گامی کلیدی جهت بهبود ایمنی بیمار در محیط های مراقبت های بهداشتی می باشد و یکی از عوامل بسیار مهم در فرهنگ ایمنی، رفتار حرفه ای پرستاران است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر یک برنامه آموزشی ترکیبی مبتنی بر فرهنگ ایمنی، بر رفتار حرفه ای پرستاران شاغل در بخش های سوختگی بود. روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، تأثیر برنامه آموزشی ترکیبی مبتنی بر فرهنگ ایمنی بر رفتار حرفه ای 44 نفر از پرستاران شاغل در بخش های بالینی فعال بیمارستان امام موسی کاظم (ع) شهر اصفهان در سال 1401 که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده بودند، ارزیابی گردید. پس از تکمیل پرسش نامه ها، برنامه آموزشی مبتنی بر فرهنگ ایمنی برگزار و مجدد پرسش نامه ها دو هفته و دو ماه پس از اتمام برنامه توسط نمونه ها تکمیل شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون Repeated measures ANOVA در نرم افزار SPSS و سطح معنی داری 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمره رفتار حرفه ای پرستاران شاغل در بخش های سوختگی بیمارستان امام موسی کاظم (ع) قبل، دو هفته و دو ماه بعد از انجام مداخله به ترتیب 20/16 ± 93/103، 53/13 ± 00/117 و 48/10±68/117 به دست آمد. نتایج آزمون Repeated measures ANOVA نشان داد که میانگین رفتار حرفه ای در سه زمان قبل، دو هفته و دو ماه بعد از پایان مداخله تفاوت معنی داری داشت (05/0 > P). نتیجه گیری: برنامه آموزشی ترکیبی مبتنی بر فرهنگ ایمنی بر نمره رفتار حرفه ای پرستاران شاغل در بخش های سوختگی تأثیر داشت. پیشنهاد می شود این روش به عنوان رویکرد مؤثری برای بهبود رفتار حرفه ای پرستاران بخش های سوختگی مورد استفاده قرار گیرد.

1مقدمه: پیوند زناشویی به دنبال ازدواج و در پی تشکیل خانواده شکل می گیرد. حفظ روابط جنسی و عاطفی پایدار، مهم ترین دغدغه های هر خانواده می باشد. از جمله شاخص های مهم رضایت زوجین از یکدیگر، کیفیت زندگی جنسی است. پژوهش حاضر با هدف تأثیر خانواده درمانی شناختی- رفتاری بر مبنای مدل سلامت جنسی بر کیفیت زندگی جنسی زنان انجام شد. روش ها: روش این مطالعه، نیمه آزمایشی و طرح آن از نوع پیش آزمون، پس آزمون همراه با گروه شاهد بود. جامعه آماری تحقیق را کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز بهزیستی شهرکرد در سال 1401 تشکیل داد. 15زوج به روش در دسترس وارد پژوهش شدند و در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. اعضای گروه آزمون، 9 جلسه 90 دقیقه ای مشاوره خانواده درمانی شناختی- رفتاری بر مبنای مدل سلامت جنسی را دریافت کردند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسش نامه جمعیت شناختی و بالینی شامل 17 سؤال، پرسش نامه کیفیت زندگی جنسی زنان (Sexual quality of life-Female یا SQOL-F) شامل 18 سؤال و پرسش نامه کیفیت زندگی جنسی مردان (Sexual quality of life-Male یا SQOL-M) شامل 11 سؤال بود. داده ها با استفاده از آزمون های Paired t و 2 در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان در گروه آزمون، 23/36 و در گروه شاهد، 23/35 سال و میانگین سنی همسران در گروه آزمون، 29/40 و در گروه شاهد، 74/40 گزارش گردید. از لحاظ ویژگی های جمعیت شناختی، بین دو گروه آزمون و شاهد اختلاف معنی داری وجود نداشت. بنابراین، می توان گفت که تأثیرگذاری خانواده درمانی شناختی- رفتاری بر مبنای مدل سلامت جنسی بر کیفیت زندگی جنسی زوجین مؤثر بود و کیفیت زندگی جنسی گروه آزمون نسبت به گروه شاهد در دو هفته و دو ماه پس از مداخله به طور معنی داری افزایش یافت (05/0 > P). نتیجه گیری: خانواده درمانی شناختی- رفتاری بر مبنای مدل سلامت جنسی، ضمن فراهم آوری توانایی صمیمی بودن با شریک زندگی و برقراری ارتباط صریح در مورد نیازها و خواسته های جنسی، باعث افزایش کیفیت زندگی جنسی می شود.

1مقدمه: کودکان یکی از اعضای مهم جامعه به عنوان یک نهاد سرنوشت ساز هستند که مسؤولیت هدایت و پرورش یک نسل را بر عهده دارند و در شکل گیری نسل آینده و ارتقای سلامت اجتماعی نقش مهمی را ایفا می کنند. از آن جا که ویژگی های فردی والدین به خصوص ویژگی های مادران بر خصیصه های فرزندان تأثیر می گذارد، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه اضطراب مادران شاغل با طرحواره های ناسازگار اولیه کودکان 5 تا 7 ساله شهر شیراز انجام شد. روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی- همبستگی بود که به روش پرسش نامه ای و پیمایشی صورت گرفت. جامعه آماری شامل مادران شاغل مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر شیراز در بازه زمانی شش ماهه بود. نمونه ها (132 نفر) به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات به وسیله پرسش نامه اضطراب Zung (Self-Rating Anxiety Scale یا SAS) و پرسش نامه طرحواره های ناسازگار Young (The Schema Questionnaire یا SQ) جمع آوری گردید. در نهایت، داده ها با استفاده از آزمون های Kolmogorov-Smirnov، رگرسیون و ضریب همبستگی در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین اضطراب مادران شاغل با طرحواره های ناسازگار اولیه کودکان 5 تا 7 ساله رابطه معنی داری وجود داشت (001/0 > P، 425/0 = r). همچنین، ارتباط معنی داری بین اضطراب با نشانگان مثبت مادران شاغل با طرحواره های ناسازگار اولیه کودکان (001/0 > P، 407/0 = r) و میان اضطراب با نشانگان منفی مادران شاغل با طرحواره های ناسازگار اولیه کودکان (001/0 > P، 433/0 = r) مشاهده گردید. مؤلفه اضطراب نشانگان منفی، 44 درصد از واریانس طرحواره های ناسازگار اولیه را توجیه نمود. نتیجه گیری: اضطراب مادران شاغل با طرحواره های ناسازگار اولیه کودکان ارتباط معنی داری را نشان می دهد. تقویت پویایی رفتاری بین مادران و فرزندانشان، نیازمند شناسایی و مقابله با عوامل اولیه در ایجاد اضطراب مادر است. با ایجاد یک فضای پرورشی و تسهیل دسترسی به منابع سلامت روان، ممکن است بتوان اثرات نامطلوب اضطراب بر تعاملات والدین و کودک و همچنین، ظهور طرحواره های ناسازگار اولیه را در کودکان کاهش داد.

1مقدمه: پیک هفتم بیماری کرونا نشان دهنده جدیدترین موج همه گیری کووید 19 در ایران می باشد که به طور عمده توسط زیرشاخه های امیکرون مشخص می شود. با توجه به تأثیر متقابل عوامل مرتبط در مرگ و میر ناشی از کووید 19، استفاده از یک تکنیک آماری پیشرفته مانند رگرسیون لجستیک مؤلفه اصلی، امکان طبقه بندی و ارزیابی این متغیرها را فراهم می کند و در عین حال، دقت پیش بینی را بهبود می بخشد و مسایلی مانند چند خطی بودن که اغلب در رگرسیون سنتی وجود دارد را کاهش می دهد. روش ها: در این مطالعه مقطعی، داده های 8994 بیمار از سامانه پایش داده های مراقبت های درمانی بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد در بازه زمانی تیر تا شهریور سال 1401 استخراج گردید. جهت شناسایی مهم ترین عوامل مرتبط بر مرگ بیماران، از رگرسیون لجستیک مؤلفه اصلی استفاده شد. داده ها در نرم افزار SPSS و سطح معنی داری 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان، 30/28 ± 87/50 سال بود. ارتباط معنی داری بین چندین متغیر از جمله مصرف مواد مخدر، تست کووید 19، وجود تب بالا، دیسترس تنفسی، کاهش سطح هوشیاری، علایم گوارشی، اینتوباسیون، میزان PO2، بیماری مزمن خون، سابقه پرفشاری خون، سرطان و دیابت با مرگ بیماران به دست آمد (05/0 > P). در مدل رگرسیونی، مؤلفه های فاکتورهای تنفسی و زمینه ای به ترتیب 62 و 15 درصد با فواصل اطمینان 86/1-41/1 و 30/1-01/1 و مؤلفه های اینتوباسیون و درجه حرارت، شانس مرگ و میر را 47/2 برابر با فاصله اطمینان 89/2-10/2 افزایش داد (05/0 > P). نتیجه گیری: شناسایی عوامل خطر برای ارایه دهندگان مراقبت های بهداشتی ضروری است تا زیرجمعیت های بیماران آسیب پذیر را شناسایی نمایند، کیفیت مراقبت را افزایش دهند، مداخلات درمانی را اولویت بندی کنند و منابع را به طور مؤثر تخصیص دهند.

1مقدمه: یکی از جدیدترین بحران های جهانی که اکثر کشورها با آن رو به رو شدند، پاندمی کرونا بود. می توان ادعا نمود که تقریباً همه گروه ها، طبقات و اقشار جامعه با آن مواجه شدند. یکی از گروه های حساس و آسیب پذیر جامعه شامل خانواده معتادان به ویژه زنانی که همسرانشان مصرف کننده مواد مخدر بودند، می شد. با توجه به شرایط خاصی که این دسته از زنان با آن مواجه شدند، پژوهش حاضر با هدف واکاوی تجربه زیسته زنان داری همسر معتاد در دوران کرونا انجام گردید. روش ها: این مطالعه به صورت کیفی و با رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. 19 نفر از زنان دارای همسر معتاد ساکن شهر اصفهان که به مراکز ترک اعتیاد با رویکرد متفاوت ترک اعتیاد (کمپ ترک اعتیاد و مرکز متادون درمانی) و پایگاه های خدمات اجتماعی در نقاط مختلف شهر مراجعه کرده بودند، به صورت هدفمند انتخاب شدند و مورد مصاحبه نیمه ساختار یافته قرار گرفتند. داده ها به روش هفت مرحله ای Collaizi تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: از مصاحبه ها، 272 زیرطبقه، 32 طبقه و 7 مضمون اصلی شامل «زیست انزوایی، تجربه همگونی کرونا و اعتیاد، کرونا، اعتیاد و خانواده، مواجهه شناختی و هویت جدید، تجربه ناهمگونی کرونا و اعتیاد، اختلال در جامعه پذیری فرزندان از مدرسه و سبک زندگی فقیرانه» استخراج گردید. نتیجه گیری: شرایط دوران کرونا اگرچه برای عموم مردم متفاوت بود، اما تجارب زنان دارای همسر معتاد نشان داد که آنان علاوه بر سختی زندگی گذشته، با وضعیت دشوارتری روبه رو شده اند. وضعیت جدید موجب شکل گیری تجارب متفاوتی برای آنان شد.

1مقدمه: بررسی ترکیب فلزات سنگین منتشر شده از فیوم های جوشکاری و اثرات نامطلوب ناشی از آن بر سلامت افراد مورد مواجهه، یکی از موضوعات مطرح در زمینه بهداشت و سم شناسی شغلی می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات استرس اکسیداتیو و سنجش شاخص های کمی و کیفی اسپرم رت های نر نژاد ویستار مواجهه یافته با فیوم های جوشکاری محتوی فلزات سنگین انجام شد. روش ها: در این مطالعه تجربی، عملیات جوشکاری طی یک برنامه زمان بندی شده به صورت دستی و توسط یک اپراتور ماهر در یک محفظه طراحی شده انجام گرفت. فیوم های مولد توسط یک لوله رابط به اتاقک مواجهه رت ها منتقل گردید. رت های گروه مورد روزانه به صورت میانگین با 48/44 میلی گرم بر مترمکعب فیوم حاوی فلزات سنگین مواجهه داشتند و گروه شاهد در شرایط فیزیکی یکسان و بدون مواجهه با فیوم بودند. در پایان آزمایش، اثرات استرس اکسیداتیو و شاخص های کمی و کیفی اسپرم در رت های هر دو گروه بررسی گردید. یافته ها: ترکیب فلزات سنگین شناسایی شده در فیوم ها به ترتیب بیشترین میانگین غلظت، شامل آهن، منگنز، سرب و آلومینیوم بود. مواجهه روزانه با فیوم های فلزی، با کاهش معنی دار میانگین فعالیت آنزیم استرس اکسیداتیو گلوتاتیون پراکسیداز (Glutathione peroxidase یا GPx) و کاهش معنی دار شاخص های کمی و کیفی اسپرم در رت های گروه مورد در مقایسه با گروه شاهد همراه بود. نتیجه گیری: مواجهه با فلزات سنگین موجود در فیوم های جوشکاری، سبب کاهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و ایجاد استرس اکسیداتیو و بروز اختلالات تولید مثلی در رت ها همچون کاهش تعداد و کیفیت اسپرم ها می شود.

1مقدمه: در سال های اخیر باروری در ایران به زیر سطح جانشینی رسیده است که از مهم ترین دلایل آن می توان به کاهش میزان ازدواج و افزایش نرخ طلاق اشاره کرد. در این شرایط، ازدواج مجدد می تواند علاوه بر کاهش آسیب های مختلف اجتماعی و روانی زنان، تأثیر مهمی بر میزان باروری کل داشته باشد. با توجه به اهمیت این موضوع، هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر زمان ازدواج مجدد زنان مطلقه با استفاده از مدل های شکنندگی بقا بود. روش ها: در این مطالعه، از اطلاعات پرسش نامه ازدواج 448 زن مطلقه در آستانه ازدواج دوم استفاده گردید. نمونه ها به صورت تصادفی از میان زنانی که برای انجام آزمایش های قبل از ازدواج به آزمایشگاه ها در مراکز استان ها مراجعه کرده بودند و اطلاعات آن ها طی سال های 1396 و 1397 توسط سازمان ثبت احوال کشور جمع آوری شده بود، انتخاب شدند. تأثیر متغیرهای منتخب بر زمان ازدواج مجدد این زنان با استفاده از مدل های شکنندگی بقا مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بیشتر زنان در گروه سنی 40-20 سال، بیکار، با ازدواج خویشاوندی و دارای درامد ماهیانه خانواده پدری کمتر از 2 میلیون تومان بودند. بر اساس معیار Akaike، مدل لگ- لجستیک با شکنندگی مشترک گاما به عنوان مدل نهایی انتخاب شد و متغیرهای سن، داشتن فرزند از ازدواج اول و میزان درامد ماهیانه خانواده پدری، بر زمان ازدواج مجدد این زنان مؤثر بود. نتیجه گیری: نادیده گرفتن عامل شکنندگی در تحلیل داده هایی که میان افراد متعلق به یک گروه شباهت وجود دارد، منجر به حصول نتایج گمراه کننده می گردد. بر اساس نتایج به دست آمده، زنان مطلقه جوان تر، بدون فرزند از ازدواج قبلی و با درامد ماهیانه خانواده پدری کمتر، سریع تر از سایر زنان اقدام به ازدواج مجدد می کنند.

1مقدمه: خستگی می تواند بر رفتار رانندگان تأثیر بگذارد؛ در حالی که راننده باید بتواند در شرایط بحرانی و استرس زا واکنش مناسب نشان دهد. از این مقوله تحت عنوان سبک های مقابله با استرس یاد می شود. این احتمال وجود دارد که خستگی بتواند سبک مقابله افراد را تغییر و در نتیجه، احتمال حوادثی مانند تصادف را افزایش دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین سبک های مقابله ای استرس با خستگی شغلی رانندگان زن سرویس های مدارس شهر اصفهان انجام گردید. روش ها: این مطالعه از نوع مقطعی- توصیفی- تحلیلی بود که در میان رانندگان زن سرویس های مدارس شهر اصفهان در سال 1402 انجام شد. جامعه آماری شامل 72 نفر از رانندگان زن سرویس های مدارس بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. متغیرهای مورد بررسی شامل اطلاعات دموگرافیک، خستگی شغلی و سبک های مقابله ای بود که با استفاده از پرسش نامه خستگی شغلی سوئدی (Swedish Occupational Fatigue Inventory یا SOFI) و پرسش نامه راهبردهای مقابله ای (CISS یا Coping Inventory for Stressful Situations) Endler و Parker جمع آوری گردید. داده ها در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: زیرمقیاس های خستگی شغلی شامل نمرات فقدان انرژی (17/5 ± 68/25)، تلاش جسمانی (58/4 ± 28/18)، ناراحتی جسمانی (29/5 ± 49/20)، فقدان انگیزش (34/3 ± 67/21)، خواب آلودگی (74/6 ± 81/23) و نمره کل خستگی شغلی (13/23 ± 92/109) بود. نتایج بررسی سبک مقابله با استرس در میان مشارکت کنندگان نشان داد که سبک مقابله ای هیجان مدار بیشترین فراوانی (5/37 درصد) و سبک مقابله ای اجتنابی کمترین فراوانی (4/26 درصد) را در میان رانندگان زن داشت. زیرمقیاس های خستگی شغلی شامل فقدان انرژی (041/0 = P)، تلاش جسمانی (001/0 > P)، ناراحتی جسمانی (011/0 = P) و خواب آلودگی (019/0 = P) نیز ارتباط معنی داری با سبک مقابله با استرس داشت. نتیجه گیری: با وجود این که در تحقیق حاضر سطح خستگی شغلی در میان رانندگان زن سرویس های مدارس در سطح نسبتاً مطلوبی قرار داشت، گرایش افراد با سطح خستگی بالاتر به سمت سبک مقابله ای هیجان مدار، می تواند نشان دهنده اهمیت مدیریت خستگی این افراد در کاهش رفتارهای مقابله ای هیجان مدار و به دنبال آن، کاهش تبعاتی همچون رانندگی پرخطر و برخی از حوادث ترافیکی باشد.

1مقدمه: از آن جایی که بار سرطان در سراسر جهان و به خصوص در کشورهای در حال توسعه و با درامد کم از جمله ایران در حال افزایش است، طراحی و اجرای برنامه های غربالگری به شدت به داده های اساسی اپیدمیولوژیک در هر کشور بستگی دارد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی اپیدمیولوژی سرطان های شایع در شهرستان اسدآباد استان همدان در غرب ایران انجام شد. روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی به بررسی گزارش های ثبت سرطان در شهرستان اسدآباد در بازه زمانی سال های 1391 تا 1401 پرداخت. تعداد کل موارد جدید سرطان طی 11 سال مورد بررسی در شهرستان اسدآباد، 1482 مورد بود که بیشتر مرد (4/60 درصد) بودند و در رده سنی بالای 60 سال (3/54 درصد) قرار داشتند. در نهایت، داده های جمع آوری شده در نرم افزارهای SPSS و ArcGIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین سنی مبتلایان به سرطان در مردان و زنان به ترتیب 81/61 و 93/55 سال بود. ده سرطان شایع طی سال های 1391 تا 1401 شامل «پوست، معده، پستان، مغز استخوان، نئوپلاسم بدخیم، پروستات، کولون، ریه، مثانه و مغز» گزارش گردید. سرطان پوست (6/10 درصد)، پستان (0/8 درصد) و مغز استخوان (9/7 درصد) شایع ترین سرطان ها در هر دو جنس بود. در مردان، سرطان پوست (0/13 درصد) و در زنان، سرطان پستان (8/19 درصد) شایع تر بود. نتیجه آزمون Cochran-Armitage نشان داد که روند خطی معنی داری بین بروز سرطان در دهستان های اسدآباد در طی سال های مورد بررسی وجود نداشت (05/0 < P). نتیجه گیری: با توجه به شیوع سرطان های پوست، معده، پستان، مغز استخوان، نئوپلاسم بدخیم، پروستات، کولون، ریه، مثانه و مغز در شهرستان اسدآباد، تدوین، برگزاری و اجرای برنامه همگانی کنترل سرطان باید اولویت اول سیاست گذاری سلامت باشد. بنابراین، ضروری است مطالعات تحلیلی به منظور دستیابی به علل بروز بیماری و حل مشکلات مربوط به آن انجام شود.

مهمترین سرمایه یک سازمان، نیروی انسانی کارامد و یکی از عوامل پیشرفت و توسعه هر جامعه ای، منابع انسانی و چگونگی استفاده بهینه از آنها است )1(. دانش ا موختگان رشته مبارزه با بیماری ها در جهت پیشگیری از بیماریهای واگیر و غیر واگیر فعالیت میکنند.