مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان
سال:1388 | دوره:18 | شماره:72 |تعداد مقالات:14

مقدمه: ارزیابی ایمونوهیستوشیمی و واکنش های زنجیره پلی مراز کمی نمونه های مغز استخوان حاصل ازرزکسیون دنده مبتلایان به سرطان مری نشان می دهد که در بالغ بر 90% موارد، حاوی سلول های بدخیم می باشد، ولی ارتباط بالینی چنین یافته هایی نامعلوم است.هدف: تعیین میزان درگیری مغزاستخوان در این بیماران و ارتباط آن با یافته های بالینی و آسیب شناسی تومور.مواد و روش ها: از ابتدای سال 1387 لغایت فروردین 1388، 43 بیمار دچار سرطان مری، مراجعه کننده به بیمارستان قائم و امید مشهد که کاندید جراحی ترانس توراسیک بودند را انتخاب نموده(بدون دریافت درمان های نئواجوانت)، نمونه مغز استخوان دنده آنها با رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین(H&E) برای شناسایی سلول های بدخیم و ایمونوهیستوشیمی سیتوکراتین برای تشخیص سلول های میکرومتاستاتیک بررسی کردیم. نتایج با مشخصات هیستوآسیب شناسی تومور اولیه از نظر مرحله T، مرحله N، طول درگیری، تمایز تومور و مشخصات فردی بیمار نظیر سن و جنس مقایسه شدند.نتایج: متوسط سن بیماران 9،60 سال (70-51 سال) و نسبت مرد به زن9،2 بود. 38 بیمار (4/88%) دچار کارسینوم سلول سنگفرشی و 5 بیمار (6/11%) دچار آدنوکارسینوم مری بودند. در 9 مورد (9/20%) رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین و در 13 مورد (2/30%) نتیجه رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمی مثبت بود. از نظر آماری ارتباطی بین نوع آسیب شناسی و مرحله T با مثبت شدگی رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین و ایمونوهیستوشیمی سیتوکراتین بدست نیامد(p=0.277 ، p=0.153) و (p=0.221 ، p=0.097). در مقابل ارتباط کاملا معنی دار بین میزان درگیری مغز استخوان با میزان درگیری غدد لنفاوی مدیاست و درجه تمایز تومور وجود داشت(p=0.008 ، p=0.001) و (p=0.002 ،p=0.001).نتیجه گیری: براساس مطالعه ما، درگیری مغز استخوان حاصل از دنده مبتلایان به سرطان  مری با درجه تمایز و مرحله N بیماران مرتبط بود ولی با سایر خصوصیات بالینی آسیب شناسی این سرطان ارتباط آماری نداشت. بنابراین، ابتلای مغز استخوان در بیماران منطقه جغرافیایی ما اندک است.

مقدمه: تزریق مداوم خون از درمان های اصلی کم خونی در بیماران دچار بتاتالاسمی ماژور است که برای ادامه زندگی آنها ضروری می باشد ولی خود می تواند باعث انتقال ویروس ها (بویژه ویروس هپاتیت C) و تحمل بار بالای آهن به بدن بیمار شود که به نوبه خود نیاز به درمان همزمان ضدویروس و داروهای متصل شونده به آهن را ایجاب می کند. بررسی تاثیر عواملی مثل غلظت آهن کبد در پاسخ به درمان ضدویروس مهم است.هدف: همبستگی میزان اضافه بار آهن و پاسخ به درمان هپاتیت C مزمن در بیماران دچار تالاسمی ماژور تحت درمان با ترکیب انترفرون آلفا و ریباویرین.مواد و روش ها: تمام بیماران دچار بتاتالاسمی ماژور که از دی 1378 لغایت اردیبهشت 1385 به درمانگاه هماتولوژی در شهر رشت مراجعه کرده بودند بررسی شده و 30 بیمار دچار هپاتیت c  وارد مطالعه شدند. پادتن علیه ویروس هپاتیت C وHCV-RNA  ( به روش PCR) اندازه گیری و بار ویروس و ژنوتیپ های آن تعیین شد. پیش از شروع درمان، نمونه های بافت کبد بیماران برای بررسی رسوب آهن به آزمایشگاه آسیب شناسی انستیتو کانسر دانشگاه تهران فرستاده شد تا جذب اتمی آهن به روش اسپکترومتری، در آنها بررسی شود. بیماران بر اساس ژنوتیپ ویروس تحت درمان استاندارد با ترکیب انترفرون و ریباویرین قرار گرفتند. در این مطالعه پاسخ به درمان به معنی منفی شدن PCR در هفته 12  درمان و نیز پایان درمان تلقی شد. داده ها در فرم جمع آوری اطلاعات مخصوص گردآوری شد و با برنامه آماری SPSS(15) تجزیه و تحلیل شد.نتایج: از 30 بیمار، 17 نفر مرد (56.7%) و 13 نفر زن (43.3%) بودند. غلظت کبدی آهن در بیماران بررسی و همبستگی بین آن و پاسخ به درمان ارزیابی شد که نتایج نشان دهنده نبودن همبستگی بین غلظت آهن کبد و پاسخ به درمان بود (1=p). همچنین، همبستگی انواع رده های بار ویروس نیز با پاسخ به درمان بررسی شد که بین آنها همبستگی نشان نداد (p=0.414). همبستگی ژنوتیپ با پاسخ به درمان نیز بررسی شد. ژنوتیپ ویروس در 24 نفر، a1 (80%) و در 6 نفر، a3 بود (20%) که بین انواع ژنوتیپ و پاسخ به درمان همبستگی وجود نداشت (p=0.068). همبستگی بین غلظت آهن کبد و پاسخ به درمان به تفکیک جنس بررسی شدکه بین غلظت آهن کبد در مردان و زنان و پاسخ به درمان همبستگی نشان نداد (p=0.226 مردان) و (p=0.199 زنان).نتیجه گیری: در مطالعه ما هیچگونه همبستگی بین غلظت آهن کبدی، انواع ژنوتیپ، رده های بار ویروس و جنس و پاسخ به درمان وجود نداشت و  شاید بتوان نتیجه گرفت که نیازی به درمان آهن زدا مقدم بر درمان ضد ویروس وبه تاخیر انداختن درمان ضد ویروس نباشد.

مقدمه: دیابت ملیتوس بر متابولیسم اجزایماتریکس خارج سلولیاز جمله گلیگوز آمینوگلیگان ها موثر است. گرچه این تغییرها امروزه مورد توجه قرار گرفته، ولی تغییر گلیکوز آمینوگلیکان ها در بافت مغز رت های دیابتی، کمتر بررسی شده است.هدف: بررسی تغییرها گلیکوز آمینوگلیکان ها در مغز رت دیابتی.مواد و روش ها: در یک مطالعه تجربی، 20 سر رت از نژاد ویستار با وزن حدود 250-200 گرم به طور تصادفی به دو گروه مساوی آزمایشی (دیابتی) و شاهد (غیردیابتی) تقسیم شدند. گروه آزمایشی با تزریق یک نوبت آلوکسان به میزان 120mg/kg  دیابتی شدند. 3 ماه بعد از تزریق، از مغز رت های دیابتی و شاهد، برش های بافتی تهیه شد و پس از رنگ آمیزی با اشمورل، هماتوکسیلین - ائوزین و (CEC) Critical Electrolyte Concentration ، بافت ها  ارزیابی شدند.نتایج: از بین گلیکوز آمینوگلیکان، میزان هپارین سولفات در بافت مغز رت های دیابتی شده کاهش یافت که با استفاده از رنگ آمیزی CEC نشان داده شد در رنگ آمیزی اشمورل نیز هیچ گونه رسوب داخل سلولی، بخصوص رنگدانه های لیپوفوشین، در داخل نورون ها دیده نشد.نتیجه گیری: با توجه به اینکه هپارین سولفات نقش مهمی در عمل طبیعی بافت عصبی و هم چنین ترمیم این بافت دارد، لذا کاهش آن که یکی از گلیکوز آمینوگلیکان هاست، می تواند باعث آسیب عصبی و اختلال عملکرد مغز شود.

مقدمه: خارش اورمی شکایتی شایع  و عذاب آور در نارسایی مزمن کلیوی است که در حدود 60 درصد بیماران از آن رنج می برند. علل متعددی در بروز آن دخالت دارد و به همین دلیل درمان های  مختلفی نیز برای آن توصیه شده است.هدف: مقایسه تاثیر شارکول خوراکی با شربت هیدروکسید آلومینیوم بر خارش اورمی بیماران همودیالیزی در بیمارستان 5 آذر گرگان.مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی متقاطع (cross-over)، 30 بیمار با خارش متوسط و شدید (در دو گروه 15 نفره)، با دو داروی کپسول شارکول خوراکی به مقدار 6 گرم روزانه در سه دوز منقسم به مدت 2 هفته و شربت هیدروکسید آلومینیوم 30 سی سی، سه بار در روز(قبل از مصرف غذا)، به مدت 2 هفته درمان شدند (در مجموع 4 هفته مداخله برای هر گروه). فاصله زمانی 48 ساعته به عنوان Wash out بین دو رژیم دارویی در نظر گرفته شد. شدت خارش، با روش های   (Visual Analog Scale) VAS وMPS  ) (Measurement of Pruritus scale تعیین و آنالیز داده ها در نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های ویلکاکسون، من ویتنی، تی تست و تی زوجی انجام شد. در تمام آزمون ها سطح معنی دار 05/0 در نظر گرفته شد.نتایج: براساس معیار  VASو MPS در ابتدای مطالعه بیماران گروه اول 40 درصد خارش متوسط و 60 درصد خارش شدید و بیماران گروه دوم 7/46 درصد خارش متوسط و 3/53 درصد خارش شدید داشتند. شدت خارش بیماران  در هر دو گروه که از کپسول شارکول خوراکی استفاده کرده بودند به طور معنی دار کاهش یافت (05/0>P)، ولی در مورد شربت هیدروکسید آلومینیوم، کاهش خارش و فسفر سرم از نظر آماری معنی دار نبود.نتیجه گیری: کپسول شارکول خوراکی دارویی موثر در کاهش خارش بیماران همودیالیزی بوده و در مقایسه با شربت هیدروکسید آلومینیوم موثرتر است.

مقدمه: لیشمانیوز جلدی روستایی، بیماری مناطق گرمسیری است که عامل آن لیشمانیا ماژور (میجر) ناقل آن پشه خاکی و مخازن آن جوندگان هستند. ترکمن صحرا پس از اصفهان، دومین منطقه مهم اندمیک این بیماری در ایران است.هدف: تعیین عامل بیماری در مخازن بیماری است که حاصل از مشکلات صید مخزن، دوری منطقه مورد مطالعه از مناطق شهری، مشکلات نمونه برداری  و روندهای بعد از آن که حتی با روش های متداول آزمایشگاهی در سال های اخیر از منطقه انجام نشده است.مواد و روش ها: برای صید جونده از تله های زنده گیر و خیار و خرما برای طعمه گذاری استفاده شد. بخشی از سروزیته  گوش جوندگان به محیط کشت NNN انتقال داده شد، بخشی برای تهیه لام مستقیم و جستجوی آماستیگوت های انگل و بخشی دیگر به صورت سوسپانسیون برای تزریق به حیوان حساس آزمایشگاهی (BALB/c) بکار رفت و نیز از بیوپسی  استفاده شد.نتایج: از 40 سر جونده صید شده 27 سر رومبومیس اُپیموس، 12 سر مریونس لیبیکوس و 1 سر مریونس پرسیکوس تشخیص داده شدند.  از این تعداد، 5 سر جونده در آزمایش های متداول آزمایشگاهی آلودگی لیشمانیایی داشتند که 3 سر جونده متعلق به  مریونس لیبیکوس، یک سر رومبومیس اُپیموس و 1 سر مریونس پرسیکوس بوده اند.نتیجه گیری: با این یافته های جدید  باید علاوه بر رومبومیس اُپیموس، مریونس لیبیکوس و مریونس پرسیکوس هم به عنوان مخازن بیماری در منطقه مورد مطالعه  مد نظر قرار گیرند.

مقدمه:  عفونت نهفته هپاتیت B (OBI) فرمی بالینی از هپاتیت B است  که در آن فرد به رغم منفی بودن  HBsAg دارای HBV-DNA مثبت در خون محیطی است.هدف: بررسی ارتباط چند شکلی ژنی موجود در ناحیه 1188+ ژن IL-12 و سطح سرمی این سیتوکین در OBI .مواد و روش ها: 3700 نمونه پلاسما از نظر HBsAg و anti-HBc آزمایش شدند. نمونه های HBsAg منفی و anti-HBc مثبت از نظر وجود HBV-DNA با روش PCR بررسی شدند. نمونه های HBV-DNA مثبت به عنوان موارد عفونت نهفته هپاتیت B به ترتیب با روش های PCR-SSP و الیزا از نظر چند شکلی ژن ناحیه 1188+ ژن IL-12 و میزان سرمی IL-12 بررسی شدند.نتایج: دو گروه از نظر وجود آلل CC در ناحیه 1188+ تفاوت معنی دار آماری داشتند ولی در تمام آلل های دیگر تفاوتی بدست نیامد. میزان سرمی IL-12 در بیماران نسبت به گروه سالم نیز تفاوت معنی دار آماری نداشت و بین آلل های ناحیه 1188+ ژن IL-12 و میزان سرمی این سیتوکین نیز ارتباط معنی دار وجود نداشت.نتیجه گیری: تولید مقادیر کافی سیتوکین IL-12  نقص در این بیماران دارد که شاید ناشی از تفاوت در ژن سیتوکین نسبت به افراد سالم باشد. چون آلل CC با OBI ارتباط معنی دار دارد، به نظر می رسد که این ناحیه از ژن IL-12 اهمیت ویژه ای در میزان بیان ژن این سیتوکین داشته باشد. با توجه به عدم ارتباط بین سطح سرمی این سیتوکین با آلل های این ناحیه، بررسی ارتباط این آلل ها با میزان تولید سیتوکین IL-12 در محیط In vitro می تواند بسیار کمک کننده باشد.

مقدمه: هیپرامزیس گراویداروم (HG) انتهای شدید طیف تهوع و استفراغ حاملگی و بروز آن از 2- 0.3درصد متفاوت است. عوامل زیادی با HG ارتباط دارد  که یکی از آنها جنس جنین است به طوری که در برخی بررسی ها دیده شده که شدت HG  با جنس جنین دختر ارتباط دارد.هدف: بررسی ارتباط جنس جنین و شدت HG.مواد و روش ها: در یک مطالعه توصیفی- تحلیلی پرونده پزشکی تمام زنان بارداری که طی سال های 76 تا 86 به بیمارستان الزهرا (س) رشت مراجعه کرده بودند بررسی شد و از بین آن ها کسانی که با تشخیص HG بستری شده بودند به شیوه سرشماری انتخاب شدند. معیار تشخیص HG کتونوری درنظرگرفته شد و داده های مورد نیاز شامل جنس جنین، تعداد روزهای بستری، دفعات بستری، سن، پاریتی، تری مستر بارداری و آزمایش های بیوشیمی از پرونده استخراج شد. سپس، داده ها وارد نرم افزار 14 SPSS شد و  با استفاده از روش آماری Fisher Exact Test آنالیز شد.نتایج: از 197 پرونده ،150 پرونده (76.14%) اطلاعات مورد نظر را داشتند و 33.9% از مادران با جنین پسر و  80.2% از مادران دارای جنین دختر، 4 روز  یا بیشتر بستری شده بودند (p<0.0001). کتونوری شدید  در 3.4% از مادران با جنین پسر و 5.16% از مادران  با جنین دختر وجود داشت (p<0.016). 45.8% از مادران با جنین پسر در مقابل 62.6% از خانم های با جنین دختر هیپراورمی  داشتند (p<0.045). هیپوناترمی در 23.7% زنان با جنین پسر و 41.8% از زنان با جنین دختر وجود داشت (p<0.035). 64.6%  از مادران با جنین پسر و 84.6% از مادران با جنین دختر در تری مستر اول حاملگی بستری شدند (p=0.006) .61% از مادران با جنین پسر در مقابل 79.1% مادران با جنین دختر HG شدید داشتند (p=0.025).نتیجه گیری: بین جنس دختر و بسیاری از متغیرهای مرتبط با شدت HG ارتباط آماری معنی دار وجود دارد.افزایش شدت HG در جنس دختر زمانی که تعداد روزهای بستری، کتونوری، هیپراورمی، هیپوناترمی و بستری در تریمستر اول معیار HG شدید باشد، دیده می شود.

مقدمه: غشا پایه ناحیه تخصص یافته ای از ماتریکس خارج سلولی است که نقش های مختلفی از قبیل تنظیم تکامل، تکثیر و ایجاد بستری برای مهاجرت های سلولی را بر عهده دارد. از ترکیب های غشا پایه، کلاژن نوع IV ساختار اصلی آن را تشکیل می دهد. شبکیه از اندام های هدف در بیماری هایی نظیر دیابت است که به علت تغییر غشای پایه دچار رتینوپاتی می شود. رتینوپاتی و نفروپاتی دیابتی از عواملی است که تشخیص زود هنگام آنها به درمان بهتر کمک کرده و از مرگ و میر این بیماران جلوگیری می کند.هدف:  ارزیابی نحوه ظهور و توزیع کلاژن نوع IV در مرحله های جنینی و پس از تولد در غشای پایه شبکیه.موادو روش ها: 24 موش باکره نژاد  Balb/cدر شرایط استاندارد محیطی و غذایی نگهداری شدند. بعد از جفت گیری، ایجاد پلاک واژینال در آنها به منزله روز صفر حاملگی تلقی شد. سپس، از روزهای 13 تا 18 حاملگی، روزانه دو موش قطع نخاع شده و سر جنین ها ثابت و آماده سازی بافتی شد. کلاژن نوع IV با پادتن اختصاصی ردیابی شد. مشابه این عمل نیز در نوزادان 1 تا 5 روزه صورت گرفت.نتایج: کلاژن نوع IV از حدود روز شانزدهم جنینی در غشا محدودکننده داخلی و خارجی ظاهر شده و تا پایان دوره جنینی بر مقدار این واکنش افزوده می شود. بررسی های مربوط به روزهای بعد از تولد نیز نشان داد که واکنش غشای پایه شبکیه تا روز سوم به حداکثر می رسد، اما پس از آن تغییر چشمگیری نمی کند.نتیجه گیری: تکامل شبکیه وابسته به حضور پروتئین های مختلفی است که از میان آنها کلاژن نوع  IV  اهمیت ویژه ای دارد.

مقدمه:  لژیونلا پنوموفیلا(Lp)  یکی از عوامل عمده پنومونی در دنیاست. به رغم شرایط اپیدمیولوژی مناسب و احتمال وجود این پاتوژن در منطقه، شیوع عفونت لژیونلا پنوموفیلا در اهواز تعیین نشده است.هدف: تعیین شیوع سرمی لژیونلا پنوموفیلا در بیماران دچار پنومونی اکتسابی از جامعه(CAP) در اهواز.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی آینده نگر، در یک دوره یک ساله (1386-1387) 80 بیمار دچار CAP بستری در بیمارستان رازی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز انتخاب شدند و شیوع سرمی LP در آنها بررسی شد. سرم بیماران با کیت الیزا ساخت کشور اسپانیا از نظرIgG  و IgM  لژیونلا پنوموفیلا آزمایش شد و با بسته آماری SPSS 16  آنالیز شد.نتایج: از 80 نمونه آزمایش شده، 12مورد (%15) از نظرIgG  وIgM  علیه LP  مثبت بودند.  سن، جنس و محل زندگی تاثیر معنی داری بر شیوع سرمی نداشت. شیوع کلی مثبت شدن سرمی LP به طور بارز تحت تاثیر بیماری های زمینه ای ( به استثنای دیابت ملیتوس) نبود. تمام بیماران با سرولوژی مثبت سابقه سیگار کشیدن و دریافت قبلی آنتی بیوتیک را داشتند.نتیجه گیری: LP عامل عفونی شایعی در منطقه اهواز است و باید در بیماران دچار پنومونی بخصوص افراد دیابتی و سیگاری مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: سطح هشیاری یک عامل مهم در مدیریت بیماران بدحال و پیش بینی پیش آگهی آنهاست. با این حال هیچ ابزار کمی و تکرار پذیری برای ارزیابی سطح هشیاری وجود ندارد. بر طبق برخی مطالعات، پایایی موجF  می تواند تحت تاثیر سطح هشیاری قرار گیرد.هدف: ارتباط پایایی موج F با سطح هشیاری در بیماران دچار سکته مغزی.مواد و روش ها: این مطالعه به روش مقطعی انجام شد. 114 بیمار که طی 72 ساعت از سکته مغزی بستری بودند، بر طبق سطح هشیاری خود، هم برحسب GCS و هم طبقه بندی کیفی سطح هشیاری، به گروه های مختلف تقسیم شدند. سپس پایایی موجF  در گروه های مطالعه، در هر یک از اعصاب تی بیال بررسی شد و اثر متغیرهای زمینه ای سمت مطالعه، سمت فلج، جنسیت و نوع سکته مغزی مورد بررسی قرار گرفت. داده های مطالعه تحت نرم افزار SPSS14.o وارد رایانه گردید و از مدل آماری ANCOVA برای بررسی فرضیات استفاده شدنتایج: ارتباط قابل توجهی بین پایایی موجF  با سطح هشیاری، چه برحسب GCS و چه طبقه بندی کیفی سطح هشیاری دیده شد (در هر مورد  (p<0/001 ارتباط فوق مستقل از اثر سمت مطالعه، سمت فلج، نوع سکته مغزی، و جنسیت بیماران بود.نتیجه گیری: پایایی موجF  می تواند تحت تاثیر سطح هشیاری قرار گیرد. مطالعه موجF  ممکن است بتواند به عنوان یک ابزار عینی و کمی برای مستند کردن اختلال سطح هشیاری عمل کند.

مقدمه: خستگی و خصومت می تواند بر سلامت بیماران کرونر قلبی موثر باشد.هدف: بررسی ارتباط خستگی و خصومت با سلامتی بیماران مبتلا به کرونر قلبی.مواد و روش ها: 60 بیمار کرونر قلبی از میان بیماران مراجعه کننده به بیمارستان دکتر حشمت شهر رشت، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس خستگی چالدر، مقیاس خصومت و پرسشنامه وضع بهداشتی استفاده شد. داده های تحقیق به روش ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند.نتایج: خستگی مزمن (64/0- = r) و خصومت (25/0- = r) با سلامت بیماران مبتلا به کرونر قلبی رابطه منفی معنی دار دارند (p<0/001). نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد که خستگی  جسمی  بهترین پیش بینی کننده  سلامتی بیماران کرونر قلبی نشان می دهد.نتیجه گیری: این نتایج ضمن همسویی با یافته های پژوهشی دیگر، اهمیت و نقش متغیرهای خصومت و خستگی  را در  سلامتی بیماران مبتلا به کرونر قلبی نشان می دهد.

مقدمه: با توجه به شیوع و  اهمیت درمان بیماری های دستگاه عصبی مرکزی از جمله زوال مغز مثل آلزایمر و نبودن درمان قطعی برای این بیماری و نیز توصیه طب سنتی بخصوص گیاه درمانی در درمان این گونه بیماری ها، در مطالعه اخیر به بررسی یکی از گیاهان سنتی موثر بر حافظه و یادگیری در درمان این بیماری پرداخته شده است.هدف: بررسی اثر عصاره آبی زعفران بر کاهش درک حافظه و یادگیری ناشی از تزریق داخل بطن مغزی استرپتوزوتوسین در موش های صحرایی نر.مواد و روش ها:  برای ایجاد آلزایمر از مدل تزریق استرپتوزوتوسین (µg/kg 3) طی یک عمل جراحی استریوتاکسی در روزهای اول و سوم به شکل دوطرفه در داخل بطن های مغز موش های صحرایی نر و میزان حافظه و یادگیری از طریق مدل آزمون احترازی غیرفعال و تشخیص حافظه فضایی با استفاده از مدل مآز Y  شکل ارزیابی شد. 60  موش نر به گروه های 1- کنترل 2-شم (دریافت کننده ACSF) 3- کنترل+ درمان با زعفران 4- STZ 5- STZ + درمان با زعفران تقسیم شدند. گروه درمان شونده، از یک روز پیش از جراحی به مدت 3 هفته عصاره زعفران را (mg/kg 30 ) به شکل داخل صفاقی دریافت کرده، سپس وارد آزمون های یادگیری می شدند.در آزمون مآز Y شکل درصد حرکت در بازوی های غیرتکراری به عنوان میزان هوش حیوان در حافظه فضایی ارزیابی می شد. در آزمون احترازی هم مدت تأخیر در عبور از اتاق روشن به تاریک پس از پروسه تطبیق به عنوان داده در نظر گرفته می شد. داده های آزمون احترازی با آزمون غیرپارامتری کروسکال-والیس بررسی و در صورت معنی دار بودن آزمون من-ویتنی برای مقایسه گروه ها استفاده می شد. داده های آزمون ماز Y شکل هم توسط آزمون ویلکاکسون ارزیابی شد.نتایج: موش های استرپتوزوتوسینی درمان شده با عصاره زعفران نسبت به موش های استرپتوزوتوسینی درمان شده با حلال دارو، انتخاب های صحیح بیشتر و خطای کمتر در مآز Y شکل نشان دادند. به علاوه عصاره زعفران به طور معنی دار میزان آسیب حافظه و یادگیری در گروه استرپتوزوتوسین را در مدل آزمون احترازی غیر فعال کاهش داد.نتیجه گیری: به طور کلی عصاره زعفران اثر مفیدی در جلوگیری از کاهش حافظه ناشی از تزریق استرپتوزوتوسین داخل بطن مغزی ایجاد می کند و عامل بالقوه در درمان بیماری های تخریب کننده عصبی مثل بیماری آلزایمر (AD ) است.