زمینه: افزایش فشارخون شریانی، یک بیماری شایع، بدون علامت و معمولا به آسانی قابل درمان است که در صورت عدم درمان اغلب به عوارض مرگبار منتهی می شود.روش کار: این تحقیق مورد- شاهدی بر روی بیماران مبتلا به فشارخون بالای 90.140 میلی متر جیوه در سال 1383 در شهرستان اراک به وسیله نمونه گیری چند مرحله ای و با حجم نمونه 1000 نفر و با رعایت نسبت جمعیتی در شهر و روستا در هر دو گروه مورد و شاهد، انجام یافت. در آنالیز داده ها از نرم افزار spss و شاخص های آماری توصیفی و اصول مقایسه میانگین ها و نسبت ها و در آنالیز چند متغیره از Logistic regression استفاده شد.محققین در کلیه مراحل تحقیق متعهد به اصول اخلاقی اعلامیه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی بودند.یافته ها: درنگاهی به وضعیت افراد مورد پژوهش، در این تحقیق 263 نفر مبتلا به فشارخون اولیه با 765 نفرافراد غیر مبتلا به فشارخون اولیه (سالم یا گروه کنترل) مقایسه می گردند. در مورد عوامل خطر موجود در این تحقیق می توان به سطح تحصیلات پایین (R5=2.78, P<0.001)، قد کوچک (P<0.001)، دفعات تماس اندک با مادر و پدر (P<0.001)، تماس کمتر از 3 بار با نزدیکان و دوستان (OR=2.06, P<0.001)، عدم رضایت خانوادگی (OR=1.35, P<0.04)، مرگ یکی ازنزدیکان درجه اول (OR=2.45, P<0.001)، وجود پدیده رینود (OR=0.41, P<0.002)، سوفل کانون آئورت (OR=2.5, P=0.05)، اشاره کرد. جهت پیش بینی ابتلا یا عدم ابتلا به فشارخون نیز در این تحقیق سه مدل بر اساس مشخصات عمومی، مشخصات عمومی و کلیه موارد کلینیک طراحی گردید.نتیجه گیری: با توجه به تعیین ریسک فاکتورها شامل سطح تحصیلات پایین، وزن بالا، قد کوچک، دفعات تماس اندک با مادر و پدر و تماس کمتر از 3 بار با نزدیکان و دوستان (یک بار در این تحقیق بر اساس خصوصیات دموگرافیک- آنتروپومتریک می توان با اطلاع رسانی از طریق رسانه های عمومی، آگاهی عمومی را جهت شناخت عوامل خطر و در نتیجه تغییر رفتارهای زیان بخش بیماری افزایش داد و به این روش ابتلا به هیپرتانسیون و عوارض قلبی- مغزی- کلیوی و چشمی آن را کاهش داد.