سالمند: مجله سالمندی ایران
سال:1398 | دوره:14 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

اهداف: سالمندی پدیده ای طبیعی در زندگی هر فرد است و کیفیت زندگی و شناسایی عوامل مرتبط با آن از حوزه های مورد علاقه روان شناسی سالمندی است. با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش نگرش به مرگ و باورهای غیرمنطقی در کیفیت زندگی سالمندان انجام گرفت. مواد و روش ها: روش این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را کل افراد بالای 60 سال شهر اردبیل در نیمه دوم سال 1393 تشکیل دادند. 150 نفر از این جامعه به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و به صورت انفرادی به پرسش نامه های باورهای غیرمنطقی، نگرش به مرگ و کیفیت زندگی پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد نمره کلی کیفیت زندگی با ترس از مرگ (r=-0/36؛ 0/001>P)، اجتناب از مرگ (r=-0/16؛ 0/05>P)، پذیرش با گریز از مرگ (r=-0/17؛ 0/03>P) و باور درماندگی در برابر تغییر (0/27-=r؛ P<0/27) و بی مسئولیتی هیجانی (0/24-=r؛ P<0/002) رابطه منفی، ولی با پذیرش فعالانه مرگ (r=0/31؛ 0/000>P) رابطه مثبت دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد نگرش به مرگ حدود 30 درصد و باورهای غیرمنطقی حدود 9 درصد از کل واریانس کیفیت زندگی را تبیین می کنند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد باورهای غیرمنطقی و نگرش به مرگ می توانند تا حدی در کیفیت زندگی سالمندان نقش داشته باشند. بنابراین می توان با مداخله شناختی در این متغیرها کیفیت زندگی سالمندان را بهبود داد

اهداف: سالمندان بیش از دیگر گروه های سنی در معرض افتادن و خطرات ناشی از آن هستند. بررسی و تعیین خطرات محیطی توسط درمانگران مستلزم صرف وقت و هزینه است، بنابراین جهت غربالگری اولیه، تهیه نسخه خودگزارشی ضروری به نظر می رسد. هدف مطالعه حاضر تهیه نسخه خودگزارشی ابزار غربالگری زمین خوردن و حوادث در منزل سالمندان ایرانی بود. مواد و روش ها: بعد از دریافت تأییدیه از کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی ایران، به منظور طراحی این ابزار، موارد نسخه درمانگر در یک گروه تخصصی تجزیه و به زبان ساده و روان نگارش شد. پایایی پرسش نامه با روش آزمون بازآزمون و روایی پرسش نامه از طریق بررسی روایی محتوایی ارزیابی شد. سالمندان ساکن منازل خود بودند و سطح هوشیاری مناسب و توانایی درک و پاسخگویی به زبان فارسی را داشتند. اطلاعات به شیوه پرسش نامه و مشاهده جمع آوری شدند. ارزیابی آماری با نسخه 16 نرم افزار SPSS و پایایی آزمون بازآزمون با روش آماری ضریب همبستگی درون طبقه ای صورت گرفت. یافته ها: در بررسی روایی محتوا برحسب فرمول CVR میزان توافق بین متخصصان معنی دار بود و پرسش نامه روایی محتوا داشت. پایایی آزمون بازآزمون با ضرایب تکرارپذیری مطلق و نسبی ICC=0/99 و SEM=0/25 به دست آمد که نشان دهنده پایایی بالای این آزمون است. همچنین روایی همزمان پرسش نامه با استفاده از آزمون همبستگی اسپیرمن برابر با 0/95 و P Value کوچک تر از 0/001 به دست آمد. آیتم های پرسش نامه شامل 15 سؤال اصلی و 75 زیرسؤال درباره خطرات محیط منزل بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد این ابزار روایی و پایایی بالایی داردو می تواند به عنوان یک ابزار کاربردی در شناسایی خطرات زمین خوردن در محیط منزل استفاده شود.

اهداف: در خانواده ای که سالمند مبتلا به آلزایمر دارد، مراقبان اصلی با چالش های زیادی مواجه هستند؛ به گونه ای که مراقبت از این بیماران به «36 ساعت زندگی در روز» تعبیر شده است که جنبه های مختلف زندگی از جمله سلامتی، اشتغال و درآمد مراقبان را تحت تأثیر قرار می دهد. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش تاب آوری بر کاهش استرس و مشکلات ارتباطی در مراقبت کنندگان اصلی سالمندان مبتلا به آلزایمر بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر به صورت تجربی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری دو ماه بوده است. انتخاب نمونه از بین مراقبان اصلی خانواده هایی بود که در بازه زمانی مهر و آبان 1396 از خدمات مرکز توان بخشی در منزل سالمندان همراز زندگی تهران، تحت نظارت سازمان بهزیستی بهره برده بودند. از بین مراقبان 47 سالمند (میانگین 73/20 و انحراف استاندارد 9/09) مبتلا به آلزایمر درخواست کننده خدمات در منزل، تعداد 24 مراقب (42/1± 7/51) به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزار گردآوری داده ها مقیاس استرس ادراک شده و پرسش نامه مهارت های ارتباطی بود. یافته ها: تحلیل واریانس آزمون اندازه گیری مکرر نشان داد مداخله تاب آوری در گروه آزمایش در مرحله پس آزمون و پیگیری در نمره های استرس و مشکلات ارتباطی در سطح 0/05=P معنادار است. همچنین نتایج آزمون بنفرینی نشان می دهد تفاوت میانگین استرس و مشکلات ارتباطی بین مراحل پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری معنادار است (0/0001=P)، اما تفاوت میانگین بین پس آزمون و پیگیری در هیچ یک از متغیرهای پژوهش معنادار نیست که بیانگر آن است که نتایج حاصل در مرحله پیگیری بازگشت نداشته و اثر مداخله پایدار بوده است. نتیجه گیری: با توجه به نیازی که سالمندان به حمایت اطرافیان دارند؛ می توان نتیجه گرفت آموزش تاب آوری یک روش مؤثر است که می تواند استرس و مشکلات ارتباطی را در مراقبان سالمندان دچار آلزایمر کاهش دهد.

اهداف: سالمندی فرایندی طبیعی و انتهایی ترین مرحله رشد و تکامل انسان است. در ایران جامعه سالمند، افراد 65 سال به بالا هستند که 5/8 درصد کل جمعیت کشور و معادل 5/4 میلیون نفرند. به دلیل اختلال در مکانیسم دفاعی بدن، شیوع انواع عفونت ها در سالخوردگی افزایش می یابد و از طرفی تظاهرات اولیه عفونت ها در این گروه غیرتیپیک است؛ بنابراین این مطالعه با هدف بررسی اپیدمیولوژیک بیماری های عفونی در سالمندان بستری در بیمارستان های دانشگاهی بیرجند انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی تمام افراد بالای 65 سال بستری در بخش عفونی بیمارستان حضرت ولیعصر (عج) از فروردین لغایت دی ماه 1395 وارد مطالعه شدند و اهداف: مطالعه برای بیمار و خانواده توضیح داده شد و رضایت آن ها گرفته شد. برای هر بیمار فرم مخصوص شامل پنج قسمت، طراحی و اطلاعات موجود در پرونده توسط کارشناس آموزش دیده پرستاری، تکمیل شد؛ قسمت اول: عوامل خطر و بیماری های زمینه ای؛ قسمت دوم: تظاهرات بالینی؛ قسمت سوم: پاراکلینیک و رادیولوژی های انجام شده؛ قسمت چهارم: درمان های داخلی و جراحی انجام شده و قسمت پنجم: پیامد و عاقبت بیماری بود. داده ها پس از جمع آوری در نسخه 19 نرم افزار SPSS وارد و آمار توصیفی و آزمون کای اسکوئر در سطح 0/05=α تحلیل شد. یافته ها: این مطالعه روی 227 نفر از بیماران با میانگین سنی 7/6± 76/71 (65 تا 97 سال ) که 58/1 درصدشان زن بودند، انجام شد. نتایج نشان داد 8/8 درصد مصرف کننده سیگار و 30/8 درصد مصرف کننده مواد مخدر بودند که 82/9 درصد شان به صورت خوراکی مصرف می کردند. همچنین فشار خون با 36/1 درصد، دیابت 11/5 درصد، بیماری قلبی 11 درصد و بیماری های مزمن ریوی با 7/9 درصد شایع ترین بیماری های زمینه ای بودند. از نظر سیستم درگیری و تشخیص نهایی به ترتیب، پنومونی 52/4 درصد، عفونت ادراری 15 درصد، سپتی سمی 13/2 درصد، آنفلوانزا 9/7 درصد، گاستروآنتریت 7/9 درصد بود و سایر عفونت ها 1/3 درصد بودند. شایع ترین ارگانیسم جداشده از کشت خون بیماران استاف طلایی و از ادرار Ecoli بود، 12 درصد بیماران بستری فوت شدند و بقیه بهبودی داشتند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج، بیماری های عفونی ریوی بیشترین شیوع را داشتند و می توان با آموزش صحیح رعایت کردن مسائل بهداشت فردی، از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کرد.

اهداف: ایران یکی از کشورهای جهان است که جمعیت آن به سرعت به سمت سالمندی پیش می رود؛ بنابراین درنظرگرفتن نیازها و مسائل سالمندان مهم است؛ چراکه می تواند روی کیفیت زندگی آن ها که وابسته به سلامت است، تأثیر بگذارد. کیفیت زندگی یک مفهوم چندبُعدی است که دارای ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی است. هدف از انجام مطالعه کنونی بررسی ارتباط بین سطح تحصیلات و وضعیت اقتصادی با کیفیت زندگی سالمندان ساکن جامعه و خانه های سالمندی شهر مشهد در ایران است. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی و مقطعی، 135 نفر از سالمندان ساکن در جامعه با میانگین سنی 9/7± 5/71 سال شامل 77 مرد (48/1 درصد) و 58 زن (43 درصد) و 135 سالمند ساکن در آسایشگاه های سالمندان با میانگین سنی 6/5 ± 2 /71 سال شامل 65 مرد (48/1 درصد) مرد و 70 زن (51/9 درصد) که ساکن شهر مشهد بودند، شرکت داشتند. از طریق مصاحبه مشخصات فردی، درآمد ماهانه و سطح تحصیلات افراد بررسی شد. نسخه فارسی پرسش نامه کیفیت زندگی SF-36 که روایی و پایایی آن قبلا بررسی شده بود، برای ارزیابی کیفیت زندگی بررسی شد. نسخه فارسی پرسش نامه کیفیت زندگی SF-36 دارای هشت خرده مقیاس است که ابعاد جسمی و روانی کیفیت زندگی را بررسی می کند. تحلیل آماری با استفاده از نسخه 19 نرم افزار SPSS انجام شد. از آزمون من ویتنی برای مقایسه درآمد ماهانه و کیفیت زندگی سالمندان ساکن اجتماع و خانه های سالمندی استفاده شد. برای مقایسه سطح تحصیلات دو گروه از آزمون کای دو استفاده شد. همچنین اثر برخی عوامل مستقل بر ابعاد جسمانی و روانی کیفیت زندگی با استفاده از مدل رگرسیون چندمتغیره بررسی شد. یافته ها: در سالمندان ساکن جامعه نسبت به گروه سالمندان ساکن آسایشگاه ها درصد بی سوادی بالاتر و تحصیلات دانشگاهی پایین تر بود (03/0=P). همچنین از لحاظ ابعاد جسمانی و روانی پرسش نامه کیفیت زندگی، سالمندان آسایشگاه ها کیفیت زندگی پایین تری نسبت به سالمندان اجتماع داشتند (P<0/01). نتیجه دیگر این مطالعه این بود که درآمد سالمندان آسایشگاه ها به طور معنی داری کمتر از سالمندان اجتماع بود (P<0/001). نتایج مدل رگرسیون چندمتغیره نشان می دهد تنها اثر محل زندگی (سالمندان ساکن جامعه و خانه سالمندان) بر هر دو بُعد جسمانی و روانی کیفیت زندگی معنی دار است (001/0>P) و سطح درآمد و تحصیلات، جنسیت، سن، ابتلا به بیماری هایی نظیر دیابت، فشار خون و مصرف سیگار اثر معنی داری نداشتند (P>0/05). نتیجه گیری: بالاتربودن سطح تحصیلات می تواند موجب ارتقای طبقه اجتماعی و افزایش درآمد سالمندان شود. داشتن درآمد کافی یک شرط ضروری برای داشتن یک زندگی باکیفیت است، گرچه نمی تواند همه نیازهای اساسی زندگی را برآورده کند. بهبود کیفیت زندگی سالمندان ایرانی با درنظرگرفتن همه ابعاد آن که شامل ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی است با انجام برنامه های درمانی، آموزشی و حمایت اجتماعی می تواند محقق شود.

اهداف: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش توانمند سازی خودمراقبتی بر امید به زندگی، شادکامی و کیفیت زندگی سالمندان در مراکز مراقبت از سالمندان ایرانی شهر دبی بود. مواد و روش ها: این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی سالمندان ایرانی در مراکز مراقبت از سالمندان شهر دبی بود. از میان این افراد، نمونه ای به حجم 40 سالمند (20 زن و 20 مرد) انتخاب شد و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (10 مرد و 10 زن) و گروه کنترل (10 مرد و 10 زن) گمارده شدند. در این مطالعه، گروه آزمایش تحت آموزش خودمراقبتی در طول 12 جلسه به مدت سه ماه، هفته ای یک جلسه دوساعته قرار گرفت و گروه کنترل در لیست انتظار بود. گروه های آزمایش و کنترل پرسش نامه امید اشنایدر، پرسش نامه شادکامی آکسفورد و پرسش نامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی را در مرحله پیش آزمون و پس آزمون کامل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد در مرحله پس آزمون، آموزش توانمند سازی خودمراقبتی باعث افزایش معنی دار امید، شادکامی و کیفیت زندگی در سالمندان شد. نتیجه گیری: آموزش خودمراقبتی در سالمندان می تواند در افزایش امید، شادکامی و کیفیت زندگی در این افراد مؤثر واقع شود.

اهداف: بیماری انسدادی مزمن ریه یکی از مهم ترین بیماری های پیش رونده ریوی است. آشکار است که اختلال عملکرد دیافراگم یک عامل مهم در بدترشدن و پیشرفت علائم در بیماران دارای انسداد مزمن ریه است. به همین دلیل تأثیر تمرین تنفسی دیافراگمی بر برخی از عوامل ریوی در این بیماران بررسی شد. مواد و روش ها: در این پژوهش نیمه تجربی از نوع قبل و پس از آزمون 16 بیمار مرد با میانگین و انحراف معیار سنی 574± 55 مبتلا به انسداد مزمن ریه، با شدت متوسط به صورت در دسترس و هدفمند انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه هشت نفره (آزمایش دیافراگمی و گروه کنترل) تقسیم شدند. از وسایل آزمایشگاهی و پرسش نامه اطلاعات فردی برای کنترل معیارهای ورود استفاده شد. توسط وسایل آزمایشگاهی حداکثر فشار دمی، FEV1 و تعداد تنفس در دقیقه اندازه گیری شد. تمرین تنفسی به مدت هشت هفته و هفته ای سه جلسه روی گروه آزمایش اعمال شد. گروه کنترل هیچ تمرینی را انجام ندادند. پس از پایان تمرینات، عوامل ریوی دوباره اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده های به دست آمده از تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. یافته ها: یافته ها بیانگر آن است که تمرین تنفسی دیافراگمی بر عوامل ریوی تأثیر داشته و معنادار است (0/01=P). در گروه کنترل در هیچ یک از متغیرها بهبودی مشاهده نشد (0/05˃ P). نتیجه گیری: نتایج مطالعه ما نشان داد تمرین تنفسی موجب بهبود الگوی تنفسی بیماران می شود و باید در برنامه بازتوانی ریوی این بیماران گنجانده شود.

اهداف: بی توجهی به کیفیت محیطی خانه سالمندان می تواند سلامت روان سالمندان را تحت تأثیر خود قرار دهد. از این رو هدف مطالعه حاضر تعیین رابطه بین عوامل طراحی و معماری سرای سالمندان با سلامت روان آن هاست. مواد و روش ها: پژوهش به صورت توصیفی همبستگی بوده که به صورت نمونه گیری هدفمند، 158سالمند ساکن سرای سالمندان شهریار و شهر قدس تهران از طریق دو پرسش نامه عوامل طراحی و معماری سرای سالمندان و سلامت روان مطالعه شدند. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافته ها: میانگین و انحراف معیار در عامل نور و روشنایی 4/96± 22/93، فضای عمومی 5/01± 27/41، فضای شخصی 7/27± 25/15، فضای دسترسی 3/69± 28/62، فضای سبز 6/43± 37/48، و بیماری های جسمانی 2/99± 16/47، اضطراب و بی خوابی 3/99± 16/51، اختلال در عملکرد اجتماعی 2/72± 12/13، و افسردگی 3/08± 16/39 بود. مقدار ضرایب همبستگی عوامل طراحی و معماری و مؤلفه های آن در عامل نور و روشنایی، فضاهای عمومی، شخصی، دسترسی و سبز با سلامت روان سالمندان به ترتیب برابر با-0/622،-0/328،-0/503، 0/404-، 0/471-و 0/318-بود (0/001>P). نتایج رگرسیون نیز نشان داد عوامل طراحی و معماری سرای سالمندان 2/40 درصد از واریانس سلامت روان سالمندان را تبیین می کنند (0/05>P). نتیجه گیری: نتایج تحقیق اهمیت وجود عوامل طراحی و معماری سرای سالمندان در سلامت روان آن ها را نشان می دهد، بنابراین امید است دست اندرکاران مربوط، بیش از پیش به اهمیت عوامل طراحی و معماری سرای سالمندان پی برده و طراحی و معماری استاندارد سرای سالمندان را در اولویت برنامه های خود قرار دهند تا به این وسیله، گامی در جهت افزایش سلامت روان سالمندان ساکن سرای سالمندی برداشته باشند.

اهداف: کاهش توده عضله در افراد مسن، به اختلال در توانایی عضله اسکلتی برای پاسخ دادن به تحریک آنابولیکی و افزایش فعالیت مسیرهای سیگنالی پروتئولیتیک نسبت داده می شود. همراه با افزایش سن، غلظت هورمون های آنابولیک نظیر تستوسترون، IGF-1 و IGFBP-3 کاهش می یابد. تمرین های مقاومتی باعث ایجاد سازگاری های مثبتی در افراد مسن می شود و از این طریق اثرات مخرب افزایش سن را کاهش می دهد. هدف از این بررسی تأثیر اجرای تمرین مقاومتی با بار کم در برابر بار زیاد تا حد خستگی، بر تستوسترونIGF-1، IGFBP-3 و عملکرد زنان سالمند بود. مواد و روش ها: 28 زن سالمند با میانگین و انحراف معیار سنی 2/51± 63/14 سال که واجد شرکت در پژوهش بودند، به صورت تصادفی در 3 گروه آزمایش مقاومتی با بار کم (30 درصد یک تکرار بیشینه)، تمرین مقاومتی با بار زیاد (80 درصد یک تکرار بیشینه) و گروه کنترل قرار گرفتند. برنامه تمرین شامل 8 هفته و هر هفته 3 جلسه بود. هر دو گروه تمرینات را تا سرحد خستگی اجرا می کردند. حداقل تعداد تکرار برای گروه با بار کم 20 تکرار و برای گروه با بار زیاد 8 تکرار بود. قبل و بعد از دوره تمرینی، سطوح سرمی تستوسترون IGF-1، IGFBP-3، قدرت عضلانی پایین تنه و استقامت عضلانی اندازه گیری شد. یافته ها: تمرین تأثیر معنی داری بر تستوسترون، IGF-1 و IGFBP-3 آزمودنی ها نداشت (0/05P)، و بین دو گروه تفاوت معنی داری وجود نداشت (0/05

اهداف: جمعیت سالمندان در ایران و همچنین موارد سالمندآزاری رو به افزایش است. هدف مطالعه حاضر، تعیین فراوانی انواع سوءرفتار خانگی با سالمندان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی غرب تهران (زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران) در سال 1396 بود. مواد و روش ها: در این پژوهش مقطعی (از نوع توصیفی تحلیلی)، 312 سالمند مراجعه کننده به 18 مرکز بهداشتی درمانی و 34 پایگاه بهداشتی واقع در مناطق 22، 21، 18، 9 تهران در بازه زمانی آبان تا بهمن 1396 با روش تصادفی ساده انتخاب شدند و با مصاحبه پرسش نامه سوءرفتار با سالمندان برای آن ها تکمیل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و با آزمون های آزمون تی مستقل تحلیل شدند. یافته ها: میانگین و انحراف معیار سن سالمندان مطالعه شده به ترتیب 67/93 و 6/44 سال بود. یافته ها نشان داد 77/9 درصد از نمونه های پژوهش، سوءرفتار را از شروع دوره سالمندی تجربه کرده بودند. 58/3 درصد نمونه ها، غفلت مراقبتی را تجربه کرده بودند. بیشترین نوع سوءرفتار تجربه شده مربوط به بعد از غفلت مراقبتی و کمترین مربوط به بعد سوءرفتار جنسی بود. نتایج آزمون تی مستقل نشان داد سالمندانی که نیاز به فرد مراقبت کننده داشتند (df=130/3) (P<0/001) (t= 4/30)یا همسر آن ها در قید حیات نبود (df=307) (4/30=P) (t=-2/76) و یا تحت درمان افسردگی بودند (df=33/36) (0/014=P) (t=2/60)، امتیازهای بالاتری در نمره کلی سوءرفتار داشتند. نتیجه گیری: با توجه به میزان بالای سوءرفتار خانگی با سالمندان و تأثیرات مخرب آن بر کیفیت زندگی این گروه، طراحی برنامه هایی برای افزایش آگاهی سالمندان و خانواده های آنان ضرورت دارد.