پژوهش های انتظامی - اجتماعی زنان و خانواده
سال:1397 | دوره:6 | شماره:1 (پیاپی 10) |تعداد مقالات:7

زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر، «مقایسه ی مؤلفه های سازگاری اجتماعی، مهارت های خودتنظیمی هیجانی و راهبردهای مقابله ای در موقعیت های استرس زا در زنان بزهکار و عادی شرق استان تهران» بود. روش: روش پژوهش از نوع علّی مقایسه ای و جامعه ی آماری شامل کلیه ی زنان بزهکار شهرهای شرقی استان تهران (قرچک، ورامین، بومهن، پیشوا، دماوند، پردیس، رودهن، دماوند، فیروزکوه، آبسرد، آبعلی، کیلان، ارجمند و جوادآباد) در سال 1395 بود که از میان این شهرها به شیوه ی تصادفی، چهار شهر ورامین، رودهن، فیروزکوه و پیشوا انتخاب شد. نمونه ای به حجم 200 نفر به تفکیک گروه ها، 100 نفر از زنان عادی و 100 نفر از زنان بزهکار به عنوان نمونه ی مطالعه و مقایسه انتخاب شدند. شرکت کنندگان با سه پرسش نامه ی دشواری تنظیم هیجان (DERS)، راهبردهای مقابله با استرس لازاروس و فولکمن و سازگاری اجتماعی اقتباس شده از پرسش نامه ی شخصیت کالیفرنیا (CPI) مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج آزمون t جهت مقایسه ی دو گروه زنان بزهکار و عادی نشان داد، سازگاری اجتماعی و بعضی از مؤلفه های آن (کنترل بر خود و تحمل پذیری) در زنان بزهکار کمتر از زنان عادی است. همچنین، مهارت های خودتنظیمی هیجانی (رفتار هدفمند، کنترل تکانه، آگاهی هیجانی، دسترسی به راهبردها، شفافیت هیجانی) و کل توانایی تنظیم هیجانی زنان بزهکار به صورت معناداری کمتر از زنان عادی است. زنان بزهکار نسبت به زنان عادی بیشتر از راهبردهای هیجان مدار و کمتر از راهبردهای مسئله مدار استفاده می کنند و در کل، زنان بزهکار نسبت به زنان عادی کمتر از راهبردهای مقابله ای استفاده می کنند. نتیجه گیری: روش های مقابله با استرس، خودتنظیمی هیجانی و سازگاری اجتماعی بزهکاران با افراد عادی متفاوت است و این نشان می دهد، این عوامل به عنوان عوامل پیشگیری از بزهکاری و کمک به افراد، در افزایش سازگاری با تغییرات و عوامل فشارزا مؤثر است.

زمینه و هدف: مشارکت اقتصادی زنان در مشاغل خارج از منزل تحولات اساسی در مؤلفه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه ی بشری ایجاد کرده است. در این تحقیق که به بررسی ابعاد مختلف اشتغال زنان در صنوف و اماکن عمومی شهر ایلام پرداخت، چهار سؤال در خصوص ابعاد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و انتظامی اشتغال زنان در صنوف و اماکن عمومی مطرح شد. روش: برای پاسخ به سؤالات از روش پیمایشی و ابزار پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه نمونه این پژوهش 360 نفر از زنان شاغل در صنوف و اماکن عمومی شهر ایلام بود که با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. روایی پرسشنامه با تأیید صاحب نظران و مطلعین و پایایی با آلفای کرونباخ (82/0) به دست آمد. یافته ها: این تحقیق نشان داد که در بعد فرهنگی، هماهنگی بین تربیت فرزند و اداره امور خانواده و اشتغال آن ها در بیرون از منزل بیش ترین دغدغه ی زنان شاغل در اصناف بود، از بعد اقتصادی کمتر بودن میزان پرداختی حقوق به زنان در مقایسه با مردان در همان شغل و در بعد انتظامی کمبود روشنایی معابر عمومی در ساعات شب و در جای دنج و محل خلوت بودن مشاغل زنانه بیش ترین دغدغه ی زنان شاغل بود نتیجه گیری: ابعاد انتظامی مورد مطالعه در این تحقیق، بیش ترین نقش را در اشتغال زنان در صنوف و اماکن عمومی داشتند و بعد از آن، ابعاد فرهنگی و اقتصادی و سپس ابعاد اجتماعی در این امر تأثیر داشتند.

زمینه و هدف: پرسش اساسی تحقیق حاضر آن بود که (در کنار آثار مثبت شبکه های اجتماعی مجازی) استفاده از شبکه ی پیام رسان تلگرام تا چه اندازه در گرایش جوانان همدانی به ناهنجاری ها و جرائم اخلاقی مؤثر بوده است؟ به عبارت دقیق تر، سهم محتواهای شبکه ی پیام رسان تلگرام با تأکید بر پنج تأثیر واسط «تضعیف نظارت خانوادگی»، «ترویج بی بندوباری»، «کم رنگ کردن ارزش های مذهبی»، «تبلیغ سبک های زندگی غربی» و «اطلاع رسانی نامطلوب» در گرایش جوانان همدانی به جرائم و ناهنجاری های اخلاقی تا چه اندازه بوده است؟ روش: پژوهش حاضر از نظر روش، توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایش و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه ی آماری کلیه ی جمعیت جوان شهر همدان در سال 1395 بوده که براساس فرمول تعیین حجم نمونه ی کوکران، 384 نفر به عنوان حجم نمونه به روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. روش و ابزار گردآوری اطلاعات، به ترتیب میدانی و پرسش نامه ی محقق ساخته است. روایی پرسش نامه از طریق اعتبار صوری و پایایی آن نیز به وسیله ی ضریب آلفای کرونباخ صورت گرفت که آلفای کل 82/0 بود. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که به ترتیب تضعیف نظارت خانوادگی، ترویج بی بندوباری، کم رنگ کنندگی ارزش های مذهبی، اطلاع رسانی شبکه ی تلگرام و تبلیغ سبک های زندگی غربی در گرایش به ناهنجاری ها و جرائم اخلاقی برخوردار بوده است. ضمن این که براساس آزمون فریدمن، تضعیف نظارت خانوادگی در بالاترین اولویت و نقش تبلیغی سبک های زندگی غربی در اولویت پنجم تأثیر پیام ها در گرایش جوانان به ناهنجاری ها و جرائم اخلاقی قرار داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که به ترتیب «تبلیغ سبک های زندگی غربی»، «اطلاع رسانی نامطلوب»، «ترویج بی بندوباری»، «کم رنگ کردن ارزش های مذهبی» و «تضعیف نظارت خانوادگی» از بالاترین ضریب در گرایش به ناهنجاری ها و جرائم اخلاقی برخوردار بوده است.

زمینه و هدف: سلامت یکی از مفاهیم محوری توسعه ی پایدار است و فرآیند توسعه بدون توجه به سلامت، ناممکن است. هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین سرمایه ی اجتماعی و سلامت روان معلمان زن شهرستان آبدانان است. روش: تحقیق حاضر از نظر هدف و ماهیت، کاربردی و روش اجرای آن، پیمایشی است. برای آزمون فرضیه ها، پرسش نامه ها بین همه ی جمعیت 400 نفری معلمان زن مقطع ابتدایی شهرستان آبدانان توزیع شد. اعتبار پژوهش از نوع صوری است و روایی آن از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شده است. یافته ها: میزان سلامت روان معلمان زن آبدانان در سطح متوسط است و بین متغیر های سرمایه ی اجتماعی و سلامت روان رابطه معناداری وجود دارد. یافته های به دست آمده در سطح تحلیل رگرسیونی نشان داده اند که متغیرهای مستقل، در مجموع 55 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند. نتیجه گیری: با افزایش سرمایه های اجتماعی در میان معلمان زن، سلامت روان آن ها نیز افزایش می یابد. لذا با تلاش برای بهبود و گسترش سرمایه های اجتماعی و جلوگیری از فرسایش آن ها، می توان سلامت روان آن ها را بهبود بخشید.

زمینه و هدف: در جوامع صنعتی از قدرت و نفوذ شبکه ی خویشاوندی کاسته شده و بسیاری از کارکردهای آن به سایر نهادهای اجتماعی واگذار شده است. در ایران، شبکه ی خویشاوندی در کنار خانواده ی هسته ای بوده و از این خانواده ها پشتیبانی می کند. در همین راستا، این پژوهش با هدف تبیین نقش شبکه ی خویشاوندی در استحکام خانواده ی هسته ای شهر تهران انجام پذیرفته است. روش: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی انجام پذیرفته است. جامعه ی آماری این تحقیق، خانواده های مستقر در مناطق مختلف شهر تهران (1، 4، 16، 6 و 22) بوده که برابر آمار، حدود 600 هزار واحد است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران، 400 نفر تعیین که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه ی محقق ساخته بوده و پایایی آن با ضریب 9/0 آلفای کرونباخ و اعتبار تحقیق با روش اعتبار صوری تأیید شده است. یافته ها: براساس آزمون فرضیه ها، ارتباط بین استحکام خانواده ی هسته ای با متغیرهای کارخانگی، مراقبت و نگهداری، حمایت های مالی و اقتصادی، ازدواج و زاد و ولد، کنترل اجتماعی، مشارکت در وقایع مهم زندگی، اوقات فراغت، مشارکت سیاسی و اوقات فراغت دارای سطح معناداری است. نتیجه گیری: نتایج نشان دادکه شبکه ی خویشاوندی در ایران همچنان دارای کارکرد و نقش است و خانواده ی هسته ای همچنان ارتباط خود را با شبکه ی خویشاوندی حفظ کرده اند و خانواده ی هسته ای با این که جدا از هم هستند، اما ارتباط خود را با شبکه ی خویشاوندی حفظ و از سوی خویشاوندان خود مورد حمایت قرار می گیرند.

زمینه و هدف: پدیده فرار دختران از خانه یکی از عمده ترین آسیب های اجتماعی کشورمان است که در نظم اجتماعی، اختلال و آشفتگی ایجاد می کند و منشأ بسیاری از رفتارهای ضداجتماعی است. روش: این تحقیق در چارچوب پژوهش های علمی-مقایسه ای انجام شده است. جامعه ی آماری اول، دختران فراری مراکز بهزیستی استان تهران که در سال 1394 در مراکز نگهداری سازمان بهزیستی ساماندهی شده اند است. جامعه ی آماری دوم، دختران عادی مستقر در مدارس دخترانه راهنمایی و دبیرستان مناطق 1 و 2 و اداره ی بهزیستی شهرستان شهریار انتخاب شدند. در این پژوهش، از دو شیوه ی مطالعات کتابخانه ای و پرسش نامه و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای آماری استفاده شده است. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه نیز به تأیید چندین نفر از اساتید روان شناسی قرارگرفته است. پایایی این مقیاس به وسیله ی ضریب آلفای کرونباخ برای کل آزمون 96/0 و برای تمام خرده مقیاس ها، بالاتر از 80/0 گزارش شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد که بعد بریدگی و طرد به صورت مثبت و بعد گوش به زنگی به صورت منفی، احتمال اقدام به فرار در دختران معنادار است. با افزایش نمره های فرد در مشارکت اجتماعی و تنوع پذیری (در سطح معناداری در جهت مثبت)، احتمال فرار دختران افزایش و با افزایش نمره های فرد در ابعاد تعامل با خانواده و ارزش های زندگی (در سطح معناداری در جهت منفی)، احتمال فرار دختران کاهش می یابد. نتایج: نتایج نشان داد که مؤلفه های طرح واره های ناسازگار اولیه و سرمایه های اجتماعی از توان قابل قبولی در تفکیک دختران با تجربه ی اقدام به فرار و گروه های عادی برخوردار هستند.

زمینه و هدف: ترس از جرم یکی از مهم ترین اشکال احساس ناامنی است که اثرات منفی بر کیفیت زندگی شهروندان دارد. براساس ادبیات مطالعاتی موجود، به طور کلی زنان بیش از مردان با مسئله ترس از جرم مواجه اند. این مسئله در حوزه ی مطالعات شهری، زیست پذیری و سرزندگی اجتماعی فضاهای شهر را دچار اختلال می کند. پژوهش حاضر به تحلیل فضایی ترس از جرم در محدوده ی شهری منطقه ی 12 شهرداری تهران می پردازد. روش: پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و براساس نحوه ی گردآوری داده ها، توصیفی-پیمایشی است. ابزار پژوهش، پرسشنامه ی استاندارد «تاندوگانا و ایلهان» درباره ی ترس از جرم در فضاهای عمومی شهری است. جامعه ی آماری، زنان ساکن در منطقه ی 12 شهرداری تهران است. براساس جدول مورگان، حجم نمونه برابر با 384 نفر محاسبه شد. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و استنباطی از جمله تی تک نمونه ای و تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی شفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیرهای سن، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات، وضعیت شغلی و سطح درآمد خانوار به درجه های مختلف، سبب ایجاد تفاوت معنادار در ترس زنان از جرم در برخی از فضاهای شهری در موقعیت های زمانی و مکانی مختلف می شود. در میان عوامل تأثیرگذار بر ترس از جرم، تجربه های تعرض کلامی، تعرض دیداری و مورد تعقیب قرار گرفتن، از بیش ترین فراوانی برخوردارند. به لحاظ زمانی، شدت ترس از جرم در شب نسبت به روز بیشتر است. به لحاظ مکانی نیز شدت ترس از جرم در پارک ها و فضاهای سبز بیشتر از سایر فضاهای عمومی شهری است. نتیجه گیری: هرچه احساس ناامنی و ترس از جرم در فضاهای عمومی شهری افزایش می یابد، آزادی فردی بانوان بیشتر مختل شده و مانع استفاده ی آزادانه ی آن ها از فضاهای مختلف شهری می شود؛ از جمله این که در ساعات شب تمایل آن ها به حضور در فضای شهر کاهش می یابد، از فضاهای خلوت شهری کمتر استفاده می کنند، به ندرت تنهایی به پارک و مکان های تفریحی می روند و از رانندگی در مسیرهای خلوت پرهیز کنند. نتایج پژوهش، ضرورت ارتقای شاخص های امنیت فضاهای عمومی شهری در منطقه ی 12 شهرداری تهران را آشکار می سازد.