پژوهش در پزشکی
سال:1380 | دوره:25 | شماره:4 |تعداد مقالات:15

سابقه و هدف: الگوی شیردهی مادران در جوامع مختلف ریشه در مسایل اجتماعی و فرهنگی متفاوت دارد. لذا ضروری است این مساله در مناطق مختلف مورد بررسی قرار گیرد و عوامل موثر در افت شیردهی شناسایی شود.مواد و روشها: این مطالعه به روش مقطعی از نوع توصیفی و تحلیلی است و 600 مادر از جمعیت شهری و روستایی شهرستان بابل که کودک 12-24 ماهه داشتند در این مطالعه وارد شدند. الگوی احتمالی شیردهی از طریق آنالیز بقا به روش غیرپارامتری کپلن مایر (Kaplen Meier) و عوامل موثر در افت شیردهی بوسیله مدل رگرسیونی کاکس (Cox Regression Model) تعیین گردیده است.یافته ها: نتایج نشان می دهد در 12 ماهگی 87% کودکان شهری و 89% کودکان روستایی هنوز از شیر مادر استفاده کرده و در 24 ماهگی نیز 18% کودکان شهری و 53% کودکان روستایی از شیر مادر بهره می جویند. از نظر احتمال ادامه شیردهی تا 12 ماهگی، بین مادران شهری و روستایی اختلاف معنی داری وجود ندارد در حالیکه پس از 12 ماهگی افت معنی داری در میزان شیردهی مادران شهری در مقایسه با مادران روستایی مشاهده شد (.(p=0.04 با افزایش رتبه تولد کودک خطر افت شیردهی به طور معنی داری کاهش پیدا می کند ((p=0.03 در آنالیز رگرسیونی یک متغیره مشاهده می شود بین سواد مادر و شیردهی رابطه معکوس وجود دارد و این رابطه معکوس به دلیل اختلاط اثر سواد مادر با اشتغال مادر است. وقتی اثر اشتغال مادر و متغیرهای دیگر را توسط مدل رگرسیونی کاکس حذف می کنیم، خطر افت شیردهی در تمام سطوح سواد مادر در مقایسه با مادران بی سواد کاهش پیدا می کند، با این حال این اختلاف معنی دار نیست. خطر افت شیردهی در مادران خانه دار در مقایسه با مادران شاغل کارمند به نسبت 41% کاهش پیدا می کند ((p=0.08 اضطراب و دلهره زیاد مادر خطر افت شیردهی را به نسبت 67% افزایش می دهد (p=0.2) رابطه ای بین سن مادر و جنس کودک با خطر افت شیردهی مشاهده نشد.نتیجه گیری و توصیه ها: گر چه نتایج این مطالعه موفقیت شیردهی مادران به ویژه مادران روستایی را بیان می کند، ارتقا بیشتر آن به آموزش های پیش از زایمان خصوصا مادران شهری و مادران اول زا و توجه به تامین مسایل روانی مادران و فراهم کردن تسهیلات لازم و مرخصی های زایمان و شیردهی به مادران شاغل و پیروی از فرهنگ و سنتهای ملی بستگی دارد.

سابقه و هدف: سلامت مصرف متی مازول در دوران بارداری مورد سوال است. آیا متی مازول تاثیر سویی بر عملکرد تیرویید و رشد عقلانی کودکانی که مادران آنها در دوران بارداری از این دارو استفاده کرده اند، ندارد؟مواد و روشها: در این مطالعه 23 کودک 11-3 ساله که مادران آنها در دوران بارداری تحت درمان با متی مازول به میزان 5 تا 20 میلی گرم در روز بوده اند. از نظر عملکرد تیرویید، ید ادرار، آنتی بادیهای ضد تیروگلوبین و پراکسیداز، آزمونهای عملکرد کبد و ضریب هوشی مورد بررسی قرار گرفتند. ضریب هوشی کودکان از نقطه نظر ضریب هوشی کلامی و ضریب هوشی عملی به وسیله آزمون و کسلر ارزیابی شد و با 30 کودک گروه شاهد مقایسه گردید.یافته ها: سطح سرمی T3، T4، TSH، T3RU در تمامی کودکان طبیعی بود. میانگین سطح سرمی T3=147 ng/dl، T4=9.7 µg/dl و TSH=1.2 mu/l بود. در هیچ کدام از کودکان میزان T4 کمتر از 6 µg/dl و TSH بیشتر از 3 میلی واحد در لیتر گزارش نشد. سطح آنتی بادیهای ضد تیرویید در هر دو گروه مشابه بود. آنزیمهای کبدی و آلبومین سرم در هر دو گروه طبیعی بود. به منظور مقایسه ضرایب هوشی کلامی و عملی از آزمون Mann-whitney استفاده شد. ضریب هوشی کلی در گروه مورد 117±11 و در گروه شاهد 14± 113 بود.نتیجه گیری و توصیه ها: این مطالعه نشان می دهد شاخصهای رشد فیزیکی، عملکرد تیرویید و بهره هوشی کودکان 3 تا 11 ساله مادرانی که در دوران بارداری خود از داروی متی مازول جهت درمان پرکاری تیرویید خود استفاده کرده اند در حد طبیعی بوده و با گروه شاهد تفاوتی ندارد. حداکثر دوز مصرفی مادران 20 میلی گرم و دوز نگهدارنده 5 میلی گرم در روز بوده است.

سابقه و هدف: هیپرانسولینمی به عنوان یکی از عوامل خطر ساز مهم بیماری عروق کرونر (CAD) در افراد غیر دیابتی مطرح شده است. در این مطالعه سطح سرمی آپولیپوپروتئین ها و میزان انسولین ناشتای سرم را در بیماران مبتلا به CAD و افراد سالم که با آنژیوگرافی کرونر بررسی شده بودند، اندازه گیری کردیم.مواد و روشها: در این مطالعه مورد - شاهدی، 178 بیمار مبتلا به CAD (139 مرد و 39 زن) و 86 فرد سالم (66 مرد و 20 زن) با محدوده سنی 72-31 سال که برای اولین بار تحت آنژیوگرافی عروق کرونر قرار گرفته بودند و سطح سرمی قند خون ناشتا در آنها کمتر از 126 mg/dl بوده و سابقه مصرف داروی کاهنده قند خون یا ابتلای به دیابت در آنها منفی بود، مورد ارزیابی قرار گرفتند. سطح انسولین سرم در یک نمونه ناشتا به روش ایمونورادیومتریک (IRMA) و سطح سرمی آپولیپوپروتیین ها به روش ایمونوتوربیدومتریک اندازه گیری شد.یافته ها: مبتلایان به CAD سن بیشتری نسبت به افراد گروه شاهد داشتند (8 ±55.5 در مقابل 9± 52 سال،P<0.01 ). در بیماران دچار CAD در مقایسه با افراد گروه شاهد، افزایش کلسترول تام (41 ±199 در مقابل 191±45 mg/dl و P<0.01) ,افزایش  LDL(124±40 در مقابل113±41 mg/dl ، P<0.05) و کاهش HDLو (12± 46 در مقابل51±13 mg/dl P<0.01,) دیده شد. اختلاف معنی داری از نظر سطح سرمی انسولین (7± 13 در مقابل 12±7 µIu/ml) و آپولیپوپروتیین  AI(16± 161 در مقابل (164 ±21 mg/dl دیده نشد. اما افراد دچار CAD دارای آپولیپوپروتیین B بالاتری نسبت به افراد گروه شاهد بودند 93± 21) در مقابل 85± 18 mg/dl و P<0.01). آنالیز رگرسیون لجستیک چندگانه، تنها نشاندهنده ارتباط CAD، با سطح سرمی آپولیپوپروتیین B بود (نسبت شانس معادل 21.2، P<0.001).نتیجه گیری و توصیه ها: یافته های ما حاکی از این است که آپولیپوپروتیین B می تواند اندکس مناسبی برای وجود CAD باشد. این در حالیست که سطح سرمی انسولین ناشتا در بیماران غیر دیابتی ایرانی عامل خطرساز مهمی به نظر نمی رسد.

سابقه و هدف: انگل تریکوموناس واژینالیس از جمله انگلهای شایع در مناطقی است که از سطح بهداشتی پایینی برخوردار هستند.مواد و روشها: ترشحات واژن 469 نفر از زنان مراجعه کننده به واحد بهداشت مادر و کودک چهار مرکز بهداشتی - درمانی شهری تبریز و مرکز بهداشتی - درمانی باسمنج با هدف تعیین میزان آلودگی به انگل تریکوموناس واژینالیس به روش گسترش مرطوب و با استفاده از سرم فیزیولوژی آزمایش گردید.یافته ها: در مجموع 22.6 درصد از زنان مراجعه کننده به مراکز آلوده به انگل بودند. بین آلودگی به انگل و نوع مرکز بهداشتی - درمانی ارتباط معنی داری مشاهده شد(p<0.05) . بین آلودگی به انگل و سن، شغل و نشانه های تریکومونیازیس ارتباط معنی داری مشاهده نشد. گروه سنی 40-31 سال بیش از سایر گروه های سنی به انگل آلوده بودند(22.9%) . نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به میزان بالای آلودگی در شهر تبریز مطالعات و مداخلات بیشتر توصیه می شود.

سابقه و هدف: به نظر می رسد بروز سرطان سینه در ایران رو به افزایش است.نتیجه درمانی این سرطان به تشخیص زودرس این بیماری و همچنین وضعیت اقتصادی بیمار و بیمارستانی که در آنجا معالجه صورت می گیرد، بستگی دارد.مواد و روشها: در این مطالعه گذشته نگر، پرونده آسیب شناسی 286 بیمار مبتلا به ضایعات پستان (breast) که در سالهای 1370 و 1371 در بیمارستان خصوصی مهر در شهر تهران تحت عمل جراحی قرار گرفته بودند، ارزیابی شد. اطلاعات لازم از قبیل سن، نوع و بزرگی ضایعات پستانی، نوع عمل جراحی و وضعیت عقده های لنفاوی زیر بغل جمع آوری و در فرمهای مخصوص ثبت گردید.یافته ها: از 286 بیمار مورد بررسی، 104 (36.3%) بیمار مبتلا به سرطان سینه بودند که 35 نفر آنها در سال اول و 69 نفر در سال دوم با تشخیص این بیماری تحت عمل قرار گرفته بودند (32.6% افزایش در تعداد بیماران). میانگین سنی بیماران مبتلا به سرطان سینه 12± 47.7 سال بود. خانمهای 49-40 ساله بیشترین تعداد را شامل می شدند(27.9%) . نتیجه گیری و توصیه ها: مطالعه حاضر نشان می دهد بیماران ما در مقایسه با بیماران کشورهای غربی در سنین پایین تری مبتلا به سرطان سینه می شوند. امروز در درمان سرطان سینه از مجموعه درمانی (Multimodality therapy) که شامل جراحی، رادیوتراپی، شیمی درمانی و بیوتراپی است، استفاده می شود. علیرغم پیشرفتهای بسیار در امر شناسایی و درمان سرطانهای پستان، این معضل همچنان از مشکلات شایع در کشور ماست که نیازمند مطالعات جامعتر در این زمینه است.

سابقه و هدف: با توجه به شیوع توکسوپلاسموز در کشور و عوارض ناشی از این بیماری در دوران بارداری، و به منظور تعیین تیتر آنتی بادی علیه توکسوپلاسما گوندی در خانمهای حامله، این مطالعه در زایشگاه شبیه خوانی کاشان در سالهای 72-1369 انجام پذیرفت. مواد و روشها: در این تحقیق توصیفی، 562 نفر از خانمهای حامله 45-17 ساله که به روش نمونه گیری ساده انتخاب شده بودند، شرکت کردند. از هر نفر 5 سی سی خون وریدی گرفته و به کمک روش IFA در رقتهای 1/20 و 1/100 آنتی بادیهای موجود در سرم بررسی شد. در صورت مثبت شدن سرم در رقت 1/100، تعیین تیتر برای رقت های بالاتر نیز صورت می پذیرفت. ملاک تعیین آلودگی تیتر 1/20 بود و تیتر 1/400 و بیشتر با ارزش محسوب کمی گردید.یافته ها: شیوع توکسوپلاسما در جامعه مورد مطالعه 41.6% تعیین شد. از این تعداد 18.8% آنتی بادی IgM و 81.2% آنتی بادی IgG داشتند. بیشترین موارد مثبت IgM و IgG و (38%) در گروه سنی 30-20 سال مشاهده شد.نتیجه گیری و توصیه ها: نتایج نشان دهنده شیوع بالای توکسوپلاسما در کاشان است. با توجه به حضور جمعیت مستعد در سنین باروری و گرانی روشهای غربالگری سرولوژیک، جهت پیشگیری از عفونت در دوران بارداری، آموزش بهداشت و روشهای پیشگیری از آلودگی توصیه می شود.

سابقه و هدف: ذکر صحیح و دقیق منابع هر مقاله، علاوه بر آنکه امکان دسترسی سریع به اصل مقاله مورد نظر را فراهم می کند، نشان دهنده اعتبار علمی مجله و نویسندگان مقاله است. بر آن شدیم تا فراوانی اشتباهات موجود در قسمتهای مختلف ذکر منابع مقالات منتشره در مجلات علوم پزشکی ایران که دارای رتبه علمی - پژوهشی هستند را بررسی کنیم. مواد و روشها: با استفاده از جدوی اعداد تصادفی، تعدادی از مجلات مورد نظر انتخاب شدند. سپس با روش مشابهی، تعدادی از مقالات پژوهشی از میان آنها انتخاب و اصل متن مقالات از طریق کتابخانه مرکز غدد و متابولیسم نیز از طریق کتابخانه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بازیابی شد. اصل هر منبع در MEDLINE جستجو شد. با مقایسه اصل هر منبع با فرم چاپ شده آن در مقاله و با توجه به آخرین نسخه منتشر شده بیانیه ونکوور، اشتباهات قسمتهای مختلف هر منبع تعیین و به دو گروه اصلی ماژور و مینور تقسیم شد. یافته های مطالعه با استفاده از نرم افزار SPSS ارزیابی شد. یافته ها: در 76% منابع مورد بررسی اشتباه وجود داشت. 42% آنها اشتباه ماژور و 69% مینور بود. 54% مقالات در قسمت نویسندگان مقاله، 38% در قسمت عنوان مقاله، 20%  در قسمت عنوان مجله، 2% در قسمت سال مجله، 6% در قسمت شماره جلد مجله، 10% در قسمت شماره صفحات و 33% در قسمت نقطه گذاری اشتباه داشتند.نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به اختلاف چشمگیری که بین داده های بدست آمده از این مطالعه و سایر مطالعات دیگر کشورها دیده شد، به نظر می رسد عدم تجانس زبان مادری و زبان علمی، در دسترس نبودن اصل منابع در ایران و عدم آگاهی نویسندگان به اهمیت ذکر صحیح منابع از عوامل موثر در ایجاد این وضعیت باشد. توصیه می شود نویسندگان و کادر ویراستاری مجلات، مسولیت تضمین صحت منابع مقالات منتشر شده را بر عهده گیرند هر چند مسولیت اولیه باید متوجه نویسندگان مقالات باشد. ملزم ساختن نویسندگان به ضمیمه کردن کپی صفحه اول مقالات ارجاعی در قسمت منابع، علاوه بر ایجاد سهولت بیشتر و صرف زمان کمتر در بررسی توسط ویراستاران، باعث افزایش انگیزه نویسندگان در انجام این مهم خواهد شد.

سابقه و هدف: بیماریهای انگلی، از جمله بیماریهای منتقله توسط حلزونهایی نظیر هتروفیدوزیس، از دیر باز شناخته شده اند، ولی این بیماری تنها در یک دهه اخیر بعنوان یک بیماری انسانی در ایران و بدون تعیین میزبان واسط آن شناخته و معرفی شده است. هدف از این تحقیق شناسایی حلزونهای ناقل بیماری هتروفیدوزیس در استان خوزستان یعنی کانون اندمیک بیماری است.مواد و روشها: به همین منظور 1200 حلزون ملانوئیدس توبرکولاتا (Melanoides tuberculata) و 1700 حلزون ملانوپسیس (Melanopsis spp) موجود در کانونهای آلوده انسانی جمع آوری و در شرایط زنده به آزمایشگاه منتقل و سپس سرکرها به دو روش لوله گذاری و یا له کردن (Crush) حلزونهای آلوده بدست آمدند. سرکرهای جمع آوری شده پس از ترسیم به کمک منابع معتبر و یا آلودگی تجربی در ماهی گامبوزیا (Gambusia affinis) تشخیص داده شدند.یافته ها: در این مطالعه سرکرهای هاپلوکیس پومیلیو (Haplorchis pumilio) و هاپلورکسیس تائیشویی (H. Taichui) و استالنت کاسموس فالکاتوس (Stellantchasmus Falcatus) و سنتروسستوس فورموزانوس (Centrocestus Formosanus) که همگی از انگلهای خانواده هتروفیده هستند بدست آمدند. نتیجه گیری و توصیه ها: نتایج این مطالعه نشان می دهد حلزونهای ملانوئیدس توبرکولاتا و ملانوپسیس میزبان واسط اول بیماری هتروفیدوزیس در خوزستان هستند.

سابقه و هدف: امفالیت یا التهاب و عفونت نسج نرم اطراف ناف یکی از بیماریهای مهم دوران نوزادی است که با خطر بروز سپتی سمی، پریتونیت و عفونت ارگانهای داخلی به دلیل آمبولیهای سپتیک همراه است. جهت بررسی تاثیر استفاده و یا عدم استفاده از الکل (clean cord care) در مراقبت از بند ناف نوزادان، مطالعه ای در زایشگاه شهید فیاض بخش کرج در ماههای مرداد تا بهمن 1378 بعمل آوردیم.مواد و روشها: مطالعه حاضر به صورت کارآزمایی بالینی شاهددار مستمر روی 548 نوزاد سالم متولد شده صورت پذیرفت. پس از حذف 28 نوزاد در گروه مورد (مراقبت از بند ناف بدون استفاده از الکل) و 8 نوزاد از گروه شاهد (مراقبت از بند ناف با استفاده از الکل) که از ماده دیگری روی بند نافشان استفاده کرده بودند، در نهایت 265 نوزاد در گروه مورد و 247 نوزاد در گروه شاهد مورد بررسی قرار گرفتند. از آزمونهای t،chi square  وFisher' exact test برای ارزیابیهای آماری سود جستیم. یافته ها: بند ناف در گروه مورد به طور قابل ملاحظه ای زودتر از گروه شاهد جدا شد (1.38± 5.47 در مقابل 1.89± 6.04 روز). این در حالیست که میزان شیوع امفالیت، گرانولوم و خونریزی از ناف در هر دو گروه یکسان بوده است. خونریزی از بند ناف پس از جدا شدن آن در گروه مورد در 23 نوزاد (8.7%) و در گروه شاهد در 25 نوزاد (10.1%) دیده شد که این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود.نتیجه گیری و توصیه ها: در نوزادان سالم شیر مادرخواری که به طریقه هم اطاقی مادر و کودک نگهداری می شوند، مراقبت از بند ناف بدون استفاده از الکل روش مناسب تری در مقایسه با مراقبت از بند ناف با الکل است.

سابقه و هدف: سکته قلبی به طور مستقیم و غیر مستقیم موجب تحریک مونوسیتها و ماکروفاژها و در نتیجه افزایش ساخت پروتیینهای فاز حاد می شود. هرچه شدت ضایعات بیشتر باشد میزان تحریک و در نتیجه میزان ساخت این پروتیینها نیز بیشتر خواهد بود. CRP از جمله این پروتیینهای فاز حاد است. مواد و روشها: به منظور ارزیابی ارتباط پروتیین CRP با سکته قلبی و مقادیر آنزیمی آن، 133 بیمار مورد بررسی های کلینیکی و آزمایشگاهی قرار گرفته و پس از تکمیل پرسشنامه، از بیماران در بدو ورود و سپس در فواصل 8، 16، 24، 36، 48، 60، 72، و 96 ساعت پس از بروز علایم، خون گیری و آزمایشات AST, CK-MB, CPK, CRP و بالاخره LDH بعمل آمد. در نهایت پس از حذف 44 نفر از گروه مورد، نتایج 89 نمونه و 100 فرد سالم مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: هر چند نتایج بررسی های آماری به روشنی موید افزایش پروتیین CRP در سرم بیماران بود ولی بسته به نحوه انجام آزمونهای آماری، زمان رسیدن این پروتیین به حداکثر مقدار سرمی خود متنوع بدست آمد. ضریب همبستگی و خط رگرسیون به همزمانی میانگین های CRP با LDH اشاره داشت (r=0.72) که مبین حداکثر مقادیر سرمی CRP در 72 ساعت پس از بروز سکته قلبی بوده و با نتایج تحقیقات مشابه صورت گرفته کاملا همخوانی داشت. این در حالیست که آزمون آماری t بیشترین اختلاف بین مقادیر سرمی CRP بیماران و گروه شاهد را در 24 ساعت بعد از سکته قلبی نشان می دهد که شاید مبین این نکته باشد که در این زمان مقدار این پروتیین در سرم به حداکثر خود می رسد. نتیجه گیری و توصیه ها: در این بررسی نشان داده شد CRP از 8 ساعت پس از انفارکتوس میوکارد بالا رفته و تا 24 ساعت به حداکثر خود می رسد و سپس تا 72 ساعت به همان اندازه باقی خواهد ماند.

پاژه بیماری نسبتا شایع سیستم اسکلتی در سنین بالا می باشد که با افزایش ضخامت استخوان به طور موضعی و با جابجایی استخوانی مشخص همراه خواهد بود. این بیماری در سنین کمتر از 20 سال به ندرت گزارش شده است. در این مقاله یک مورد بیماری پاژه استخوانی در مرد جوان 17 ساله ای گزارش شده است که با شکایت از کاهش پیشرونده بینایی در دو چشم مراجعه نموده است و با توجه به سی تی اسکن بیمار که نمایانگر تحت فشار قرار داشتن عصب بینایی در کانال می باشد، عمل جراحی دکمپرسیون عصب بینایی در سمت چپ (که هنوز آتروفیه نشده است) صورت می گیرد و نمونه پاتولوژی به دست آمده از استخوان تغییر شکل یافته حاکی از بیماری پاژه استخوان در کانال اپتیک می باشد.پس از انجام عمل جراحی و برداشتن فشار از روی عصب بینایی دید بیمار بهبودی نسبی پیدا نموده و پیشرفت فشار روی عصب بینایی متوقف می شود.