مجله دانشگاه علوم پزشکی قم
سال:1399 | دوره:14 | شماره:12 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: امروزه شبکه های اجتماعی مجازی می توانند نقش مهمی در تبادل اطلاعات سلامت و ارتقا سلامت ایفا کنند و فرصت مناسبی برای ایجاد بستر مناسب و فراگیر برای انتشار و اشتراک گذاری اطلاعات و افزایش کیفیت مراقبت های بهداشتی در قالب شبکه اجتماعی اطلاعات سلامت بوجود آورده اند. با توجه به هزینه های فراوانی که برای اجرا و ارایه خدمات بر پایه فناوری های نوین نیاز هست، طراحی الگو و ارایه آن برای کاستن از هزینه های زاید بسیار ضروری می باشد. هدف این پژوهش ارایه یک الگو برای شبکه اجتماعی اطلاعات سلامت می باشد. روش بررسی: این پژوهش پیمایشی تحلیلی می باشد. مولفه های این شبکه از طریق بررسی متون شناسایی و بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی(EFA) و تاییدی(CFA) بدست آمد. جامعه آماری شامل 380 نفر از اعضای هییت علمی دانشگاه های علوم پزشکی بود. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS نسخه 19 و اموس استفاده گردید. یافته ها: بر اساس نتایج (EFA)، شبکه پیشنهادی دارای 6 بعد بوده که 80 درصد از واریانس مولفه های مدل شبکه اجتماعی اطلاعات سلامت را تبیین می کرد. همچنین نتایج (CFA) نیکویی برازش مدل را مورد تایید قرار داد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد الگوی بدست آمده بستری مناسب و فراگیر بوده و منجر به ارایه خدمات مناسب در قالب شبکه اجتماعی اطلاعات سلامت خواهد شد.

زمینه و هدف: تریکوموناس واژینالیس تک یاخته تاژک داری است که شایع ترین عفونت غیرویروسی منتقله از راه جنسی در جهان است. در حال حاضر برای درمان تریکومونیازیس از مترونیدازول استفاده می شود که این دارو دارای اثرات جانبی می باشد. در سال های اخیر استفاده از گیاهان و ترکیبات طبیعی مورد توجه محققین قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی فعالیت ضد تریکومونایی عصاره ی متانولی گیاه زوفا (Hyssopus officinalis) بر انگل تریکوموناس واژینالیس در محیط کشت آزمایشگاهی می باشد. روش بررسی: در این مطالعه ی تجربی، عصاره به روش سوکسله تهیه شد و برای بررسی اثر عصاره ی متانولی گیاه زوفا، بر روی انگل تریکوموناس واژینالیس غلظت های 50، 100، 200، 400، 600، 800، 1000، 1200 و 1400 میکروگرم بر میلی لیتر، تهیه شد. مترونیدازول به عنوان کنترل مثبت و آب مقطر به عنوان کنترل منفی در نظر گرفته شد. سپس به تمام لوله ها 105 عدد انگل زنده اضافه و تمامی گروه ها در دمای 37 درجه سانتی گراد نگهداری شد و در فواصل زمانی 24، 48 و 72 ساعت انگل های زنده توسط تریپان بلو و با استفاده از لام نیوبار و میکروسکوپ نوری (به روش Hemocytometer) مورد شمارش قرار گرفت. سپس با استفاده از نرم افزار SigmaPlotTM13 میزان IC50 برای عصاره فوق محاسبه گردید. لازم به ذکر است تمام مراحل آزمایش در سه نوبت تکرار شد و نتایج به صورت میانگین در نظر گرفته شد. یافته ها: میزان IC50 عصاره ی متانولی گیاه زوفا بعد از 24، 48 و 72 ساعت برروی انگل تریکوموناس واژینالیس μ g/ml 8/965، μ g/ml 4/730 و μ g/ml 1/542 محاسبه گردید. بالاترین کشندگی (100%)، در غلظت 1400 میکروگرم بر میلی لیتر بعد از 72 ساعت مواجهه مشاهده شد. نتیجه گیری: عصاره ی متانولی گیاه زوفا در غلظت های مختلف بر رشد انگل تریکوموناس واژینالیس اثر ممانعتی دارد و پیشنهاد می شود بررسی های بیشتر و کامل تر بر روی اجزای تشکیل دهنده ی این گیاه و اثر کشندگی انگل در شرایط درون تنی انجام پذیرد.

زمینه و هدف: گزارش مراقبت های پیش بیمارستانی یک سند معتبر پزشکی است که اطلاعات دموگرافیک، علایم حیاتی، زمان های مربوط به موقعیت مکانی آمبولانس، ارزیابی ها و اقدامات درمانی انجام شده در آن وجود دارد. با پیشرفت فناوری و ارتباطات، برنامه هوشمند آسایار جایگزین روش ثبت کاغذی شده است؛ لذا این مطالعه با هدف مقایسه شاخص های زمانی و پیامد عملیات اورژانس پیش بیمارستانی در دو روش ثبت الکترونیک با برنامه آسایار و ثبت کاغذی طراحی و اجرا شد. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی است که در سال 1398 در شهر اصفهان انجام شد. تعداد 700 ماموریت انجام گرفته به روش ثبت کاغذی در سال 1396 و 230 ماموریت ثبت شده به روش برنامه آسایار در سال 1397 بررسی شد. نمونه ها به روش طبقه بندی شده با رویکرد تخصیص متناسب انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها ابزار محقق ساخته طراحی و روایی محتوا بررسی شد. تحلیل داده ها با روش همسان سازی نمره تمایل، آمار توصیفی، روش های آماری من ویتنی و ویلکاکسون انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد داده های ناقص در روش آسایار 68/2 درصد و در روش کاغذی 19/7 درصد است. میزان عدم پذیرش بیمارستانی در روش آسایار 9/0 درصد و در روش کتبی 9/4 درصد است. زمان رسیدن آمبولانس بر بالین بیمار در روش آسایار 8 دقیقه و 43 ثانیه و در روش کاغذی 11 دقیقه و 30 ثانیه و زمان آزادسازی آمبولانس از بیمارستان در روش آسایار 9 دقیقه و 20 ثانیه و در روش کاغذی 12 دقیقه و 37 ثانیه است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه نشان داد مستندسازی به روش آسایار با کاهش داده های ناقص و افزایش میزان پذیرش بیمار در بیمارستان ها همراه بوده است. همچنین مستندسازی به روش آسایار موجب کاهش زمان رسیدن آمبولانس بر بالین بیمار و کاهش زمان آزادسازی آمبولانس از بیمارستان شده است.

زمینه و هدف: امروزه انجماد مایع منی انسان نه تنها برای افزایش موفقیت روش های کمک باروری مورد نیاز می باشد؛ بلکه بانک اسپرم برای مردان در معرض شیمیدرمانی، رادیوتراپی، جراحی و نقایص انزالی به طور معمول انجام می شود. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر ان-استیل سیستیین بر کیفیت پارامتر های اسپرم انسان و میزان آسیب DNA (Deoxyribonucleic acid) در نمونه های اسپرم منجمد-ذوب شده افراد آستنوزواسپرمی صورت گرفت. روش بررسی: در این مطالعه 20 فرد آستنوزواسپرمی مراجعه کننده به مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی قم در سه گروه (کنترل)، اتجماد، انجماد + ان-استیل سیستیین (1 میلی گرم بر میلی لیتر) مورد ارزیابی قرار گرفتند. پارامترهای اسپرمی، قابلیت حیات و شکست DNA به ترتیب با استفاده از دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت (WHO: World Health Organization) در سال 2010، رنگ آمیزی ایوزین-نیگروزین و استفاده از کیت SCD (Sperm Chromatin dispersion) در هر سه گروه ارزیابی شدند. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آزمون های ONE Way ANOVA و تعقیبی توکی صورت گرفت. تفاوت میانگین ها در سطح (05/0P<) معنا دار در نظر گرفته شد. یافته ها: فرایند انجماد، کاهش پارامترهای حرکتی را به دنبال داشت و افزودن آنتی اکسیدان ان-استیل سیستیین باعث بهبود میزان تحرک، مورفولوژی و قابلیت حیات اسپرم ها شد. افزودن ان-استیل سیستیین به محیط فریز اسپرم می تواند موجب کاهش میزان آسیب DNA گردد (05/0

زمینه و هدف: یکی از مقیاس های متداول در سنجش استراتژی های مقابله ای، مقیاس کوتاه مقابله (Brief COPE) است. با توجه به اینکه ساختار عاملی این مقیاس در جمعیت های مختلف تفاوت دارد، هدف این پژوهش ارزیابی مجدد ساختار عاملی این ابزار در جمعیت زنان ایرانی مبتلا سرطان پستان است. روش بررسی: 223 بیمار زن مبتلا به سرطان پستان به صورت مقطعی از آبان 1393 تا اردیبهشت 1394 به صورت در دسترس از شهر تهران وارد مطالعه شدند. تحلیل عاملی به روش تحلیل مولفه های اصلی (PCA) انجام شد. همسانی درونی با آلفای کرونباخ ارزیابی شد. تحلیل ها با نرم افزار SPSS نسخه 24 انجام شدند. یافته ها: مقیاس کوتاه مقابله متشکل از 9 عامل است که 6/61 درصد از واریانس کلی را تبیین کرد. راهبردهای پذیرش و مقابله مذهبی یک عامل مستقل را تشکیل دادند. هر زوج راهبرد «برنامه ریزی و چارچوب بندی مثبت»، «استفاده از حمایت عاطفی و پشتیبانی ابزاری»، «مصرف مواد و کناره گیری» و «تخلیه کلامی و خودسرزنشی» یک عامل مرکب را شکل دادند. شوخ طبعی فقط در ساختار 9 عاملی به شکل مستقل استخراج شد. 26 گویه (به جز شوخ طبعی) در دو عامل مرتبه بالاتر مقابله کارآمد و غیرکارآمد تلفیق شدند. همسانی درونی برای ساختار 9 عاملی از 56/0 تا 72/0 و برای مقابله های کارآمد و غیرکارآمد به ترتیب 83/0 و 61/0 بود. نتیجه گیری: مقیاس کوتاه مقابله همخوان با یافته های پیشین روی جمعیت های مختلف، ساختار عاملی متفاوتی را در زنان ایرانی مبتلا به سرطان پستان نشان داد. پژوهشگرانی که از این ابزار استفاده می کنند لازم است از تغییرات محتمل در ترکیب استراتژی های مقابله ای در جمعیت مورد نظرشان آگاه باشند.

زمینه و هدف: سازمان ها و تشکیلات اداری مرتبط با مدیریت بحران در کنترل و مهار بحران یک کشور نقش مهمی را ایفا می کنند. تحقیق کنونی با هدف ارایه الگوی مدیریت بحران در استان خوزستان با تاکید بر بحران های زیست محیطی بر اساس مدل سه شاخگی در سال 1397 انجام شد. روش بررسی: مولفه های مدیریت بحران بر اساس روش مقایسات زوجی AHP اولویت بندی شدند. این مولفه ها در قالب پرسش نامه، نمره دهی در طیف لیکرت طرح شد. پس از تعیین مولفه های اصلی مدیریت بحران در مدل سه شاخگی، اولویت های اصلی بر اساس وضع موجود شناسایی و مدل مدیریت بحران استان خوزستان با توجه به بحران های زیست محیطی ارایه شد. یافته ها: در مولفه های ساختاری، تامین منابع مالی مدیریت بحران استان خوزستان با وزن بردار ویژه 146721/0 در مولفه های رفتاری تعهد مدیران و کارکنان با وزن بردار ویژه 143181/0 و در مولفه های زمینه ای وضعیت زیرساخت های شهری با وزن بردار ویژه 18365/0 به عنوان مهم ترین مولفه ها تعیین شدند. مطلوب ترین گویه بر اساس نظر کارشناسان، وجود برنامه ریزی و راهبردهای اصلی مدیریت بحران با میانگین مقیاس 05/4 و نامطلوب ترین گویه مربوط به مولفه زمینه ای زیرساخت های شهری با میانگین مقیاس 6/1 برآورد شد. در تحلیل عاملی 9 عامل قابل تبیین شناسایی شدند. این 9 عامل به ترتیب 2/35، 2/14، 9/8، 2/7، 1/6، 2/5، 1/4، 5/3، 5/3 و در مجموع 25/88 درصد از واریانس کل را داشتند. نتیجه گیری: درنهایت بر اساس تحلیل های انجام شده روی مدل مفهومی تحقیق و نیز مولفه های شناسایی و اولویت بندی شده، مدل پیشنهادی ارایه شد.

زمینه و هدف: در بیماری مولتیپل اسکلروزیس سیستم عصبی مرکزی افراد درگیر می شود و ابعاد مختلف زندگی فرد تحت تاثیر قرار می گیرد. این مطالعه مروری با هدف بررسی اثربخشی و ایمنی داروی فینگولیمود در مقایسه با پلاسبو در درمان مولتیپل اسکلروزیس عودکننده انجام شد. روش بررسی: از ژانویه 2000 تا دسامبر 2020 پایگاه های اطلاعاتی Medline، Web of Sciences (WOS)، The Cochran Library، Embase و Scopus جست وجو شدند. برای ارزیابی اثربخشی شاخص Expanded Disability Status Scale (EDSS) و ارزیابی ایمنی عوارض مطالعات بررسی شدند. برای تحلیل داده ها از مدل تصادفی با فاصله اطمینان 95 درصد استفاده شد. به منظور ارزیابی هتروژنیتی مطالعات از تست I2 استفاده شد. برای بررسی کیفیت روش شناسی مطالعات از چک لیست Cochrane risk of bias tool استفاده شد. یافته ها: سه مطالعه از فینگولیمود با دز 25/1 و یک مطالعه از دز 5/0 میلی گرم استفاده کرده بودند. نتایج نشان داد استفاده از داروی فینگولیمود به میزان 59/0 در بهبود بیماران موثر بوده است. بیمارانی که داروی فینگولیمود را با دز 25/1 میلی گرم مصرف می کردند، در مقایسه با بیمارانی که پلاسبو مصرف می کردند، Lymphopenia بیشتر مشاهده شده بود. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان داد استفاده از داروی فینگولیمود در مقایسه با پلاسبو بر شاخص EDSS موثر بوده است. پزشکان می توانند از این دارو برای بهبود EDSS و ارتقای کیفیت زندگی بیماران استفاده کنند.

زمینه و هدف: عدم تبعیت از رژیم درمانی برای سالمندان مبتلا به دیابتT با مشکلات متعددی همراه است. شواهد موجود ابعاد تبعیت از درمان در جمعیت سالمندان را کمتر نشان می دهد. در این مطالعه ارتباط سواد سلامت سالمندان مبتلا به دیابت با تبعیت از درمان بررسی گردید. روش بررسی: این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی برروی 375 سالمند عضو انجمن دیابت شهرستان بابل انجام شد. روش نمونه گیری به صورت تصادفی بود. ابزار گردآوری اطلاعات شامل: برگه اطلاعات دموگرافیک، آزمون کوتاه شناختی، پرسشنامه های سواد سلامت و تبعیت از درمان بود. داده ها با استفاده از آزمون کای اسکویر، پیرسون و رگرسیون آنالیز شدند. یافته ها: در این مطالعه بین سواد سلامت و جنسیت، ارتباط معنی داری وجود داشت (003/0=p). مردان سالمند و سالمندان با تحصیلات بیشتر (001/0>p)، افراد کارمند و بازنشسته، سطح سواد بالاتری داشتند (003/=p). در سن بالای 70 سال، سطح سواد سلامت پایین تر بود (004/0=p). بین سواد سلامت با وضعیت تاهل (14/0=p) و مدت بیماری (19/0=p)، رابطه معنی داری مشاهده نشد. تبعیت درمان بالاتر از میانگین در 2/99% سالمندان وجود داشت. بین سواد سلامت با تبعیت از درمان، رابطه معنی داری مشاهده گردید (001/0>، 21/0r=p). همچنین تحلیل رگرسیون نشان داد با افزایش سواد سلامت، میزان از تبعیت از درمان نیز افزایش می یابد (001/0> p، 08/0=β ). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد سواد سلامت سالمندان با تبعیت از درمان ارتباط دارد. محققان معتقدند با بهبود سواد سلامت در افراد مسن مبتلا به دیابت، مدیریت بیماری نیز بهتر خواهد شد.