مرتع و آبخیزداری
سال:1400 | دوره:74 | شماره:1 |تعداد مقالات:15

ارزیابی و برنامه ریزی مدیریت بحران با رویکرد سوانح طبیعی سیل مولفه های زیادی را در بر می گیرد. در این راستا یکی از ارکان اساسی مدیریت ساخت بر اساس تاب آوری می باشد. با این دیدگاه توجه به اولویت های برنامه ریزی و پژوهشی حال و آینده کشورمان نشان می دهد که مدیریت ساخت در نواحی سیل خیز یکی از مهم ترین اولویت های مطالعات و برنامه ریزی توسعه پایدار در کشور مطرح می باشد. با توجه به بررسی های انجام شده منطقه مورد مطالعه جزء مناطق سیل خیز می باشد و با توجه به سیل های اتفاق افتاده خسارت های جانی و زیر بنایی زیادی را در این منطقه شاهد بوده ایم. بررسی ساخت و ساز های سکونتگاه ها در منطقه مورد مطالعه نشان می دهد که با رویکرد مدیریت ساخت بسیاری از ساخت و سازهای انجام گرفته و در حال انجام این منطقه دارای چالش های زیادی از رویکرد مدیریت بحران می باشد. نوع تحقیق از نظر هدف کاربردی واز نظر روش و ماهیت پیمایشی و اکتشافی می باشد. در این راستا در این مقاله پهنه بندی سیل لرستان درسیستم GIS انجام و راهبردهای افزایش تاب آوری ارایه شده است.

حفظ و نگهداری از مراتع نیازمند فنون مدیریت علمی است. شناخت واکنش های گیاهان به چرا و رفتار دام ها هنگام چرا از عوامل مدیریت بهینه و پایدار مراتع است. برای مدیریت بهینه مراتع کوهستانی، پژوهشی در چراگاه گردنه لاوش انجام شد. این مرتع در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی، واقع شده است، و توسط گاو دورگ بومی تعلیف می شود. شاخص های پوشش گیاهی در طی سال های 1397تا 1398 با 30 پلات 1 در 1 متر، در 3 نوار ترانسکت موازی با طول 100 متر و فاصله 50 متر از یکدیگر، در عرصه قرق و عرصه تحت تعلیف دام اندازه گیری شد. نتایج نشان داد مقدار مصرف علوفه گاوها، تقریبا دو برابر ظرفیت مرتع بود. ارزش رجحانی اکثر گونه های مورد مطالعه به روش مصرف علوفه ای، بین32 تا 35 درصد ارزیابی شد. طبقه خوشخوراکی و درصد زمان چرای گونه ها به روش زمان سنجی با استفاده از دوربین فیلم برداری تعیین شد. پراکنش و درصد پوشش در ماه آخر فصل چرا بر مدت زمان تعلیف از گونه موثر بود. گاوهای دورگ این مرتع اشتیاق یکسان برای تعلیف اغلب گونه ها داشتند. به جز سه گونه از گندمیان، Bromus tomentellus، Alopecurus textilis و Hordeum brevisubulatum که در مرحله رشد رویشی خوشخوراک تر بودند. مدیر مرتع برای محاسبه میانگین وزنی درصد ارزش رجحانی هر تیپ گیاهی، دامنه ای از انتخاب تصمیم گیری درباره هر یک از شاخص های تولید گونه های گیاهی، درصد پوشش و تراکم را با توجه به نوع تیپ پوشش گیاهی، اهمیت نقش هر گونه گیاهی و سایر شرایط محیطی را دارد.

پیچیدگی های محیط شهری پرداختن به تمامی مولفه های آسیب پذیر شهری را امری دشوار نموده است. از این رو، تصمیم گیری در محیط های شهری یکی از مسایل بسیار مهم در مدیریت نوین به شمار می رود. لذا، هدف از این پژوهش بررسی آسیب پذیری منطقه عظیمیه در شهر کرج در برابر سیل بر اساس روش تصمیم گیری چند معیاره می باشد. جامعه آماری کارشناسان و متخصصانی بودندکه در زمینه مدیریت آسیب پذیری حوزه های شهری دارای دانش وتجربه کافی بودند. برای انجام این پژوهش نخست با استفاده از مطالعات کتابخانه ای شناخت جامعی از عوامل تاثیرگذار در آسیب پذیری شهرها در برابر سیل به دست آمد سپس با استفاده از نتایجفندلفیاز بین شاخص های اولیه، مجموعا 11 شاخص موثر انتخاب و نقشه مربوط به هر یک از آن ها به کمک نرم افزار ArcGIS تهیه شد. سپس آسیب پذیری شهر در برابر سیل با استفاده از روش تاپسیس محاسبه گردید. محدوده مورد مطالعه بر اساس الگوی هدایت رواناب و بازدیدهای میدانی به 13 زیرحوزه تفکیک، و سپس ماتریس تصمیم گیری با توجه به 13 زیرحوزه و 11 شاخص تشکیل گردید. نتایج نشان دهنده آسیب پذیری این منطقه در برابر سیل بود، که در بین زیر حوزه های مورد بررسی، زیر حوزه های شماره 1 و 2 بیشترین و زیر حوزه شماره 13 کمترین آسیب پذیری را در برابر سیل داشتند. از علل آسیب پذیری منطقه در برابر سیل می توان به ارتباط مستقیم با حوزه های آبخیز بالادست که از نظر سنگ شناسی ناتراوا و از نظر خاک شناسی نفوذ ناپذیر هستند، تراکم ساختمان و تراکم جمعیت بالا و نبود فضاهای باز به میزان متناسب اشاره نمود.

آلودگی فلزات سنگین یکی از جدی ترین مشکلات زیست محیطی است که در سراسر دنیا در حال گسترش می باشد. هدف از این پژوهش تعیین میزان آلودگی و غنی شدگی فلزات سنگین در داخل و اراضی اطراف شهرک صنعتی شیراز است. برای رسیدن به این هدف، تعداد 20 نمونه خاک سطحی از عمق 0 تا 15 سانتی متر از داخل و اطراف شهرک صنعتی شیراز برداشت شده و غلظت فلزات سرب، کروم، آلومینیم، منگنز، مس، روی، استرانسیم، وانادیم، نیکل، کبالت، اسکاندیم، آهن و آرسنیک در آن ها با استفاده از روش ICP-MS بررسی شد. نتایج نشان داد غلظت میانگین عناصر مس، سرب، منگنز، کروم، آلومینیم، روی، استرانسیم، وانادیم، نیکل، کبالت، آهن، آرسنیک و اسکاندیم به ترتیب 75، 9/87، 6/541، 3/143، 8/21804، 4/275، 9/439، 3/173، 4/55، 0/12، 3/50579، 8/4 و 7/4 میلی گرم و بر کیلوگرم می باشد. نتایج نشان داد که میانگین غلظت همه عناصر به جز آلومینیم (8/21804 میلی گرم بر کیلوگرم) و اسکاندیم (7/4 میلی گرم بر کیلوگرم) بسیار بیشتر از مقادیر غلظت این عناصر در خاک های جهانی است. علاوه بر این، در مقایسه با استانداردهای کشورهای چین و کانادا نیز عناصر مس، سرب، روی، وانادیم و کروم غلظت های بسیار بیشتری از مقادیر استاندارد را نشان می دهند. محاسبه ضریب غنی شدگی عناصر مذکور در نمونه های خاک نشان دهنده غنی شدگی زیاد عناصر مس (32/8)، سرب (42/5)، روی (04/7)، استرانسیم (15/5)، وانادیم (04/5) و کروم (34/5) است. نتایج تحقیق حاضر گویای آن است که خاک های منطقه آلوده به فلزات مس، سرب، وانادیم، منگنز و روی هستند، لذا پیشنهاد می شود بایستی با روش های مختلف سعی در کاهش فلزات در محیط داشت.

مد ل سازی یکی از ابزارهای مناسب برای تصمیم گیری پدیده های محیط زیستی می باشد که به صورت مدل های مفهومی یا روابط ریاضی بیان می شوند. هدف از این تحقیق مقایسه مدل های یادگیری ماشینی شامل ماشین بردار پشتیبان، درخت طبقه بندی و رگرسیون، جنگل تصادفی و مدل آنالیز تشخیص ترکیبی جهت اولویت بندی مناطق مستعد گرد و غبار است. جهت تعیین روز های گرد و غبار از داده های ساعتی هواشناسی استان های البرز و قزوین و تصاویر ماهواره ای مربوط به همان روزها برای دوره 2000 تا 2019 استفاده شد. 420 نقطه برداشت گرد و غبار در منطقه شناسایی و نقشه پراکنش آ ن ها تهیه گردید. سپس نقشه های عوامل تاثیرگذار بر وقوع گرد و غبار شامل نقشه های کاربری اراضی، خاک شناسی، شیب، جهت، ارتفاع، پوشش گیاهی، رطوبت سطح توپوگرافیکی، نسبت سطح توپوگرافیکی و زمین شناسی تهیه گردید. با استفاده ازمدل های ذکر شده تاثیر هر یک از عوامل موثر گرد و غبار مشخص و نقشه های اولویت بندی مناطق برداشت گرد و غبار تهیه شد. ارزیابی مدل ها با استفاده از منحنی راک صورت گرفت. طبق نتایج حاصل شده عامل ارتفاع در تمامی مدل ها نسبت به سایر پارامترهای مورد استفاده در مدل از اهمیت بیشتری برخوردار است. نتایج مدل سازی نیز نشان داد مدل های جنگل تصادفی (RF) و مدل آنالیز تشخیص ترکیبی (MDA) دارای بیشترین مقادیر صحت (96/0)، دقت (94/0)، احتمال آشکارسازی (98/0) و کمترین نرخ هشدار اشتباه (051/0) نسبت به بقیه مدل ها است. عملکرد مدل های RF و MDA نسبت به سایر مدل ها بهتر بوده و پس از آن ها به ترتیب مدل های ماشین بردار پشتیبان ((SVM و درخت طبقه بندی و رگرسیون (CART) قرار دارند. همچنین در ارزیابی مدل ها با استفاده از منحنی مشخصه عملکرد (ROC)، مدل RF به عنوان بهترین مدل انتخاب شد.

فرسایش خندقی در مناطق مختلف جهان به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک مسیول و علت تخریب اراضی و خاک می باشد. ایجادخندق ها واکنشی است به تغییر شرایط ژیومورفولوژی محیط که تحت دامنه وسیعی از شرایط محیط با آستانه های مختلف ارتباط دارد. رابطه مساحت-شیب (S=aA-b) به عنوان آستانه ژیومرفیک پیش بینی فرسایش خندقی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از این پژوهش تعیین نقش کاربری اراضی بر شرایط آستانه فعالیت خندق ها به منظور ارایه مدل کاربری پیش بینی فعالیت آن ها است. تعداد140خندق در حوزه آبخیز دره کره انتخاب و پس از برداشت های میدانی و تهیه پایگاه داده در GIS رابطه آستانه ای در کاربری های اراضی مختلف به دست آورده شد. نتایج نشان داد که مقدار توان (b) رابطه 233 /0-تا205/0-است و برای کاربری کشاورزی رابطه مذکور برابر باS=5. 74A-0. 205 و برای کاربری مرتعی برابر با S=10. 65A-0. 233 است. در این دو معادله توان ها به هم نزدیک ولی ضریب آستانه متفاوت است. مقادیر توان مبین این است که فرآیندهای مربوط به رواناب و کنش ناشی از هرزاب مسیول توسعه خندق ها است. به طوری که با افزایش مساحت و رواناب ناشی از آن افزایش می یابد و رخ داد خندق ها در شیب کمتری قابل اتفاق خواهد بود. همچنین کم تر بودن مقدار آستانه در کاربری اراضی کشاورزی مبین این است که با تغییر کاربری رخ داد خندق ها با مقدار دو برابر بیشتر اتفاق خواهد افتاد. این مسیله از یک سو به افزایش رواناب در اراضی کشاورزی و از سوی دیگر کاهش مقاومت خاک ناشی از عملیات خاکورزی و کاهش پوشش ناشی از دوره آیش و بایر ماندن این اراضی در برخی سال ها می باشد. در نهایت بر اساس رابطه آستانه ای اراضی حساس به فرسایش خندق تعیین و مورد ارزیابی قرار گرفت.

آب، مایه حیات است، حتی در زمانی که به وفور یافت می شود. در سال های گذشته، اطمینان واهی از دایمی بودن خدمات آب در کشور ایران، باعث شده است تا ساختار های نهادی مربوط به آب به صورت نامناسب و ناسازگار با تغییرات محیطی ایجاد شده و هنگام بروز بحران های مربوط به آب مانند خشکسالی، وقوع سیلاب و در مقیاس بزرگتر، تغییر اقلیم، توانایی انعطاف و تاب آوری در مقابل این تغییرات را نداشته باشند. بدین منظور، شناخت نظام حکمرانی کنونی در کشور، از نیاز های ضروری تلقی می شود. به همین دلیل در این مطالعه به بررسی شیوه و رژیم نظام حکمرانی آب در یکی از مناطق دچار چالش کم آبی پرداخته شد. برای تعیین شیوه حکمرانی در دو سطح نهاد و ذینفعان محلی از پرسشنامه با روایی قابل قبول توسط اساتید مربوطه و ضریب آلفای کرونباخ 71/0 در سطح نهاد و 69/0 در سطح ذینفع استفاده شد. در دو سطح نهاد و ذینفع، به ترتیب روش نمونه گیری گلوله برفی و تصادفی به کار گرفته شد. همچنین، به منظور تعیین رژیم حکمرانی در چهار شهرستان ارسنجان، نی ریز، خرامه و استهبان از روش تحلیل شبکه نهادی رسمی و غیر رسمی با روش نمونه گیری شبکه کامل استفاده شد. نتایج نشان داد که در ده کارکرد فرعی حکمرانی مورد بررسی، شیوه سلسله مراتبی بیشتر مشاهده شده است. به علاوه نتایج تحلیل شبکه نهادی نیز نشان داد که رژیم حکمرانی کنونی در هر چهار شهرستان، رژیم رانت خواه متمرکز می باشد؛ که از ویژگی های شیوه حکمرانی سلسله مراتبی تلقی می شود. در نهایت بر اساس نتایج ترکیب شیوه های حکمرانی و رسیدن به فراحکمرانی پیشنهاد شد.

در این مطالعه برای بررسی تخریب اراضی در استان فارس از تاثیر شاخص خشکسالی SPI بر شاخص کارایی مصرف آب (WUE) استفاده گردید. برای محاسبه WUE از محصولات تولید ناخالص اولیه (GPP) و تبخیر و تعرق (ET) حاصل از سنجنده مودیس استفاده شد و از داده های بارندگی ایستگاه های هواشناسی، شاخص خشکسالی SPI محاسبه گردید. سپس روند تغییرات شاخص GPP، ET، WUE و SPI در بازه زمانی 2017-2001 با استفاده از رگرسیون خطی محاسبه و به دنبال آن، از عکس العمل شاخص WUE به خشکسالی، تخریب اراضی و بیابان زایی در کاربری های مختلف، با استفاده از آنالیز همبستگی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شاخص های ET، GPP، WUE و خشکسالی در این بازه زمانی 17 ساله به ترتیب 25/75، 9/29، 51/78 و 23/67 درصد افزایش یافته اند. بررسی تاثیر خشکسالی بر WUE در کاربری های اراضی کشاورزی و گراسلند نشان داد که رابطه مثبت بین این دو شاخص به ترتیب در 9/75 و 87 درصد از این کاربری ها دیده می شود که از این مقادیر به ترتیب 7/4 و 6/7 درصد رابطه معنی داری را نشان می دهد، این درحالی است که در مابقی مساحت این کاربری ها این اثرگذاری منفی می باشد. اثرپذیری WUE از خشکسالی در بوته زار نشان دهنده رابطه مثبت در 9/40 درصد از مساحت این کاربری است که تنها 9/0 درصد آن، رابطه معنی دار است. رابطه منفی این کاربری در حدود 1/59 درصد از مساحت آن دیده شد، که از این مقدار تنها 6/1 درصد معنی دار می باشد. بررسی این رابطه در کاربری ساوانا نشان داد که 75 درصد از این کاربری رابطه منفی با خشکسالی داشته و مساحت باقی مانده رابطه مثبت با خشکسالی نشان داده است. شرایط اقلیمی خاص اکوسیستم های خشک و نیمه خشک باعث واکنش سریع تولید گیاهان به خشکسالی می شوند. بنابراین با بررسی و تجزیه و تحلیل واکنش تولید گیاهان به خشکسالی در این اکوسیستم ها، می توان تخریب اراضی و بیابان زایی را به خوبی مورد بررسی قرار داد.

رشد فزآینده جمعیت و نیاز به تامین ضروریات زندگی، سبب گردیده تا بشر به صورت گسترده به تغییر بی رویه کاربری و پوشش اراضی، مبادرت ورزد. در بسیاری از موارد، این تغییرات با برهم زدن تعادل در طبیعت و فراهم نمودن زمینه فرسایش و تخریب خاک همراه بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر تغییر کاربری و پوشش اراضی بر افزایش شدت فرسایش بادی انجام شد. بدین منظور، از تصاویر ماهواره ای لندست و طبقه بندی نظارت شده با الگوریتم ماشین بردار پشتیبان برای تهیه نقشه کاربری اراضی بهره گرفته شد. همچنین، دمای سطح زمین به عنوان یکی از عوامل موثر در شکل گیری باد با الگوریتم های تک کانالی و پنجره مجزا در کاربری های مختلف برآورد گردید. به منظور ایجاد ارتباط بین تغییر کاربری و شدت فرسایش بادی، پارامترهای اقلیمی موثر شامل دما، رطوبت نسبی و بیشینه سرعت باد بررسی شدند. در مراتع فقیر و اراضی بدون پوشش، بیشترین دما و در ارتفاعات و اراضی دارای پوشش گیاهی کمترین میزان دمای سطحی مشاهده شد. روند تغییرات اقلیمی در یک دوره 30 ساله، افزایش میانگین، بیشینه و کمینه مطلق دما و کاهش رطوبت نسبی را نشان داد. در طی یک دهه گذشته، بیشینه سرعت باد افزایش قابل ملاحظه ای را نشان داد به طوری که از مقدار هشت متر بر ثانیه در سال 1990، به بیش از 20 متر بر ثانیه در ده سال اخیر رسیده است. این موضوع نشان می دهد که تغییر کاربری اراضی و از بین بردن پوشش گیاهی و همچنین افزایش بی رویه ساخت و سازهای انسانی و ایجاد جزایر حرارتی در 30 سال گذشته، تاثیر قابل توجهی در پیدایش نوسانات اقلیمی و افزایش سرعت باد داشته است.

سیاستگذاری های حفاظت از منابع طبیعی در رویکرد مدیریت سنتی، بر سازگارسازی نظام اکولوژیک با اهداف افزایش تولید و رشد اقتصادی متمرکز گردیده اند که موجب افزایش تخریب منابع طبیعی شده اند. بهره گیری پایدار از منابع طبیعی، در گرو شناخت وابستگی های متقابل و درونی نظام های اجتماعی و اکولوژیکی و ظرفیت آن ها برای تامین خدمات مورد نیاز می باشد. بنابراین، نیاز به بازاندیشی و تغییر به رویکرد مدیریت سیستمی نظام اجتماعی-اکولوژیک می باشد که به نقش ذینفعان مختلف در طرح ریزی و اجرای اهداف و برنامه های حفاظت منابع طبیعی تاکید می کند تا از این طریق علاوه بر حفظ منافع انسانی، زمینه حفاظت پایدار منابع طبیعی نیز فراهم شود. از این رو، این مقاله بر آن است که با اتخاذ رویکرد نظام اجتماعی-اکولوژیک، به بررسی و تحلیل واقع بینانه از تعاملات کشاورزان با سیستم منابع مشترک آب زیرزمینی یک آبخوان، بپردازد. قدم اول، انتخاب بهترین چارچوب تحلیل نظام اجتماعی-اکولوژیک (SES) از میان چارچوب های متعدد تحلیل SES در مطالعات تجربی مختلف است. بنابراین، هدف این تحقیق انتخاب بهترین چارچوب تحلیل SES به منظور بررسی و تحلیل ابعاد انسانی در سازگاری با سیستم منابع مشترک آب زیرزمینی یک آبخوان بود. جامعه آماری پژوهش، مشتمل بر متخصصان و اعضای هیات علمی دارای تجربه و تخصص در زمینه نظام های اجتماعی-اکولوژیک (SES) بود که به طور هدفمند 11 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ای در دو بخش مقایسات زوجی معیارهای تصمیم گیری و تعیین اهمیت چارچوب های تحلیل SES بر اساس هر یک از معیارهای مورد مطالعه بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک کوپراس (ارزیابی تناسب جامع گزینه ها) استفاده شد. نتایج نشان داد که از میان معیارهای تصمیم گیری شامل معیار قابلیت شناسایی عامل ناپایدارکننده سیستم، میزان پی‍ ‍ چیدگی مولفه های نظری، برابری توجه به دو نظام انسان و محیط زیست، توانایی پیش بینی آینده بر مبنای روابط فعلی، قابلیت عملیاتی شدن برای مدیریت منابع مشترک، عینیت پذیری در شرایط محلی (قابلیت شبیه سازی) و شناسایی تصمیم گیران کلیدی، معیار قابلیت شناسایی عامل ناپایدارکننده سیستم با وزن نسبی 217/0 دارای ارجحیت بیشتری از سایر معیارهای مورد مطالعه است. به علاوه، چارچوب نظام اجتماعی-اکولوژیک استروم (SESF) از نگاه صاحبنظران به عنوان بهترین چارچوب تحلیل ابعاد انسانی در سازگاری با سیستم هیدرولوژیکی یک آبخوان در میان چارچوب های موجود است. این چارچوب می تواند در جهت شناخت، پیش بینی و مدلسازی کمی تعاملات میان فعالیت های انسانی با منابع آب زیرزمینی و اتخاذ استراتژی های مدیریتی کارآمد با هدف پایداری منابع آب زیرزمینی یک آبخوان به کار رود.

این مقاله سعی دارد در قالب پژوهشی معیارهای مهم در بررسی عملکرد برنامه های محیط زیستی شبکه یک سیما را با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی با ابزار پرسشنامه که توسط 70 نفر از خبرگان سیما تکمیل شده است، بررسی و اولویت بندی نماید و در نهایت پیشنهادهایی برای ارتقاء سطح برنامه های محیط زیستی ارایه دهد. در این راستا معیارهای در نظر گرفته شده عبارتند از: اجزای اصلی محیط زیست که شامل آب، خاک، هوا و تنوع زیستی می باشد. عامل های استخراج شده از مدل توسعه پایدار با تحلیل عاملی اکتشافی که شامل شش بعد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، تکنولوژی، قانونی و زیست محیطی هستند، به منزله متغیر مستقل و اجزاء اصلی محیط زیست به منزله متغیر وابسته در مدل رگرسیون چندمتغیره خطی به کمک نرم افزار SPSS22به کار گرفته شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در بعد آب، معیار محیط زیست با امتیاز 539/0 بیشترین و معیار تکنولوژی با امتیاز 036/0 کمترین تاثیر را در ارزیابی میزان کیفیت شبکه یک سیما با توجه به معیارهای توسعه پایدار دارد. همچنین در بعد خاک معیار اجتماعی با امتیاز 309/0 بیشترین و معیار سیاسی با امتیاز 203/0 کمترین، در بعد هوا معیار قانونی با امتیاز 310/0 بیشترین و معیار اقتصادی با امتیاز 175/0 کمترین، در بعد تنوع زیستی معیار زیست محیطی با امتیاز 714/0 بیشترین و معیار سیاسی با امتیاز 006/0 کمترین تاثیر را در ارزیابی میزان کیفیت شبکه یک سیما با توجه به معیارهای توسعه پایدار دارد. در نهایت با اطمینان 95 درصد میتوان گفت که از نظر کارشناسان، کیفیت کلی برنامه های شبکه یک سیما در حوزه محیط زیست پایین بوده است.

کربن آلی خاک یکی از مهم ترین شاخص های کیفیت خاک است. هدف از انجام این پژوهش مطالعه رفتارهای طیفی و غیرطیفی خاک به منظور برآورد کربن آلی خاک سطحی با استفاده از روش های تحلیل عاملی و رگرسیون چندگانه در مراتع نیمه استپی آسوران استان سمنان است. نمونه برداری از خاک، با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی طبقه بندی شده صورت گرفت. پس از ایجاد نقشه واحدهای همگن منطقه، در هر واحد همگن متناسب با مساحت آن، چندین نقطه نمونه برداری به صورت کاملا تصادفی انتخاب شد. در مجموع تعداد 145 نقطه نمونه برداری برداشت شد. در هر یک از نقاط نمونه برداری، یک نمونه خاک ترکیبی (مخلوطی از 9 مشاهده) برداشت شد. کربن آلی خاک با استفاده از روش تیتراسیون والکلی-بلاک اندازه گیری شد. اطلاعات 114 نمونه برای واسنجی مدل و اطلاعات 31 نمونه برای اعتبارسنجی آن به کار گرفته شد. نتایج نشان داد میزان همبستگی متغیرهای طیفی حاصل از سنجنده OLI لندست 8 با کربن آلی خاک سطحی نسبت به متغیرهای غیرطیفی حاصل از نقشه های توپوگرافی 1: 25000 بیشتر است. همچنین نتایج تحلیل عاملی به روش تجزیه مولفه های اصلی با مقادیر ویژه بزرگتر از یک نشان داد کل واریانس تجمعی تبیین شده به وسیله 14 متغیر، برابر 2/90 درصد بود که این میزان واریانس به وسیله سه عامل توضیح داده شد. معادله رگرسیون تولید شده با 3 عامل استخراج شده، از پتانسیل مناسبی برای پیش بینی کربن آلی خاک سطحی برخوردار بود (59/0 = R2). ریشه متوسط مربعات خطا (RMSE) مدل پیشنهادی برابر 3/0 محاسبه شد. با توجه به ارتباط مستقیم کربن آلی خاک با عوامل حاصلخیزی و مقاومت خاک در مقابل فرسایش، مدل توزیع مکانی کربن آلی خاک می تواند به عنوان یک زیرمدل مهم به منظور طراحی سایر مدل های پیچیده همچون تولید (بایومس) اکوسیستم های خشکی و مدل های فرسایش خاک مورد استفاده واقع شود.

با رشد سریع ساخت و ساز شهری و شهرسازی و همچنین ایجاد و توسعه زیرساخت ها، سیلاب در نواحی شهری بیشتر و شدیدتر شده است. وقوع مخاطرات سیلاب شهری در سکونتگاه های انسانی خسارات و تخریب های روانی و اجتماعی جبران ناپذیری به شهروندان وارد می کند. از این رو در زمینه کاهش تاثیرات روانی و اجتماعی سیلاب شهری، توجه به رویکرد تاب آوری سیلاب شهری مطرح می گردد. بررسی پیشینه مطالعات نشان می دهد که ارتقاء تاب آوری در برابر بلایای طبیعی، تحت تاثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و مدیریتی قرار دارد. بر همین اساس هدف اصلی این پژوهش بررسی ساختارهای یاد شده بر تاب آوری منطقه 4 تهران در برابر سیلاب شهری است. روش شناسی مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش پیمایشی و توصیفی-تحلیلی می باشد. یافته های پژوهش نشان داد که از لحاظ شاخص اجتماعی-فرهنگی نواحی 5، 3 و 8 به ترتیب مطلوب ترین مناطق می باشد. از لحاظ شاخص اقتصادی بر اساس 8 مولفه مربوطه، منطقه 5، 6 و 3 به ترتیب مطلوب ترین نواحی از لحاظ تاب آوری اقتصادی هستند. از نظر تاب آوری مدیریتی-نهادی نیز نواحی 5 و 6 با میانگین مطلوب ترین نواحی از لحاظ تاب آوری مدیریتی-نهادی بوده اند. در تاب آوری کالبدی نیز با توجه به ساختار منطقه و با استفاده از روش های WLC و AHP مشخص گردید که نواحی 9 و 7 دارای وضعیت تاب آوری کالبدی خوبی هستند ولی نواحی 8، 1 و 2 از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند.

تغییرات اقلیمی و کاربری اراضی می تواند باعث تغییر در روند آبدهی فصلی و سالانه رودخانه شود. تغییرات آبدهی سالانه و فصلی رودخانه بایستی در مدیریت و برنامه ریزی منابع آب در حوزه آبخیز مد نظر قرار گیرد. برای این منظور در این تحقیق حوضه کرخه مورد بررسی قرار گرفت. در تحلیل روند آبدهی این حوزه، سری های زمانی روزانه 15 زیر حوزه منتخب در دوره زمانی 48-1347 الی 91-1390 استفاده گردید. پس از بازسازی سری های زمانی زیر حوزه های منتخب، 5 شاخص آبدهی شامل دبی با احتمال 5، 95 و 50 درصد (Q5, Q10, Q50, Q90, Q95) فصلی و سالانه برای مراحل بعدی پژوهش آماده شد. روند آبدهی فصلی و سالانه با استفاده از روش تایل-سن محاسبه و سپس درصد تغییرات آبدهی در دوره زمانی 48-1347 الی 91-1390 برای زیر حوزه های منتخب تعیین و نقشه آبدهی سالانه و فصلی برای هر شاخص تهیه شد. نتایج نشان داد که آبدهی فصلی و سالانه در اغلب زیر حوزه های منتخب، روند کاهشی و منفی داشت. زیر حوزه های منتخب جنوب شرق حوزه دارای روند کاهشی کمتری نسبت به دیگر زیر حوزه ها را دارا بود. دبی کم آبی (Q90, Q95) نسبت به دبی پرآبی (Q5, Q10) روند کاهشی شدیدتری را نشان داد. شاخص پرآبی فصل بهار در زیر حوضه کاکارضا و آفرینه روند افزایشی داشتند. این دو زیر حوزه مستقل بوده و تحت تاثیر رواناب زیرحوزه های دیگر نمی باشد. افزایش روند شاخص پرآبی در این دو زیر حوزه را می توان به افزایش دمای ناشی از تغییر اقلیم و ذوب زود هنگام برف نسبت داد.

استقرار پوشش گیاهی بهترین راه کنترل اراضی تخریب شده و در معرض خطر تخریب می باشد. با توجه به این که نهال کاری در مناطق خشک به دلیل محدویت های اکولوژیکی بسیار پرهزینه می باشد کارشناسان به دنبال روش هایی هستند که درصد استقرار نهال ها را افزایش داده و هزینه های نهال کاری را کاهش دهند. در این راستا استفاده صحیح از اصلاح کننده ها بسیار اهمیت دارد. منطقه مورد مطالعه در شهرستان نظرآباد در جنوب غربی استان البرز واقع شده است. در این تحقیق از اصلاح کننده های بیوچار معدنی، قارچ های میکوریزی آربسکولار و پلیمر رزین اکریلیک هر کدام در چهار سطح در پای نهال های قره داغ استفاده شد. ویژگی های خاک منطقه هنگام کشت اندازه گیری شد. بعد از گذشت یک سال با شمارش تعداد نهال های زنده مانده، درصد استقرار برای هر تیمار محاسبه گردید. برآورد اقتصادی براساس هزینه-فایده محاسبه گردیده و برای هر تیمار به طور جداگانه محاسبه شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری در سطح 5 % بین اصلاح کننده ها و شاهد از نظر استقرار وجود دارد و میکوریز دارای بیشترین (70 %) و تیمارهای شاهد دارای کمترین (40 %) درصد استقرار بودند. از نظر اقتصادی تیمارهای میکوریز 100گرم، پلیمر 50گرم و بیوچار 250گرم به ترتیب بهینه ترین تیمارهای هر اصلاح کننده بودند. با افزایش سطح استفاده از میکوریز درصد استقرار نهال ها افزایش یافت ولی با افزایش سطح استفاده از پلیمر و بیوچار اثرات منفی آنها نمایان شد و درصد استقرار نهال ها کاهش یافت. هر تیماری که استقرار نهال ها را حداقل 10 درصد افزایش داد توجیه اقتصادی داشت یعنی فایده های آن تیمار بیشتر از هزینه های آن برآورد شد.