تحقیقات حسابداری و حسابرسی (تحقیقات حسابداری)
سال:1398 | دوره:11 | شماره:42 |تعداد مقالات:11

در این پژوهش تلاش شده است با مشارکت ذینفعان مختلف (148 نفر متشکل از مدیران ارشد مالی بنگاه های اقتصادی، خبرگان عرصه حسابرسی مستقل، مدیران ارشد سرمایه گذاری و اساتید دانشگاهی) اثربخشی استاندارد حسابداری بازنگری شده شماره 19 در قالب یک تحقیق دانشگاهی و به روش پیمایشی در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد که در مجموع، نیازهایی که براساس آن، استاندارد حسابداری شماره 19 بازنگری شد برطرف گردیده، مسائل بااهمیتی که در روش اتحاد منافع وجود داشت حل شده است و اجرای استاندارد بازنگری شده از نظر ذینفعان عملیاتی است، اما در راستای بهبود قابلیت مقایسه و قابلیت اتکا حوزه های مهمی وجود دارند که پتانسیل بهبود و اصلاح را دارند. همچنین، اطلاعات ترکیب های تجاری تهیه شده براساس استاندارد حسابداری تجدیدنظر شده شماره 19 برای استفاده کنندگان صورت های مالی سودمند است و منافع حاصل از روش حسابداری جدید، بیش از هزینه تغییر تجزیه و تحلیل آنها می باشد.

هدف: هدف از انجام این پژوهش، کسب شواهدی تجربی پیرامون عوامل پیشگیری کننده از سقوط قیمت سهام می باشد. براین اساس، دو حوزه ی اصلی تأثیرگذار در برآیندهای اقتصادی شرکت ها، یعنی سیاست های گزارشگری مالی شرکت و توانایی های حسابرس مستقل شرکت، مورد توجه قرار گرفته است. برای اندازه گیری سیاست های گزارشگری مالی شرکت از دو سنجه ی شفافیت گزارشگری مالی و درجه ی محافظه کاری در حسابداری و جهت کمی سازیِ توانایی حسابرس از دو معیار دوره ی تصدی و تخصص حسابرس در صنعت صاحبکار بهره گرفته شده است. روش شناسی: این نوشتار با استفاده از روش شبه تجربی و بر اساس اطلاعات منتشره از سوی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در بازه زمانی سال های 1388 تا 1394 با نمونه انتخابی شامل 113 شرکت انجام پذیرفته است. همچنین جهت آزمون فرضیه ها از رگرسیون لوجستیک و رگرسیون تعمیم یافته ی خطی استفاده شده است. استنباط و یافته ها: نتایج آزمون فرضیه ها نشان می دهد تخصص حسابرس در صنعت صاحبکار دارای رابطه منفی و معناداری با هر سه شاخص ریسک سقوط قیمت سهام برای شرکت های بورس اوراق بهادار تهران می باشد. همچنین، بین دوره تصدی حسابرس و دو شاخص اول ریسک سقوط قیمت سهام هیچگونه رابطه معناداری مشاهده نگردید و صرفاً رابطه ای مثبت و معنادار بین دوره تصدی و شاخص سوم ریسک سقوط قیمت سهام نشان داده شد. در خصوص سنجه های مربوط به سیاست های گزارشگری مالی نیز، بین درجه ی محافظه کاری حسابداری و دو شاخص اول ریسک سقوط قیمت سهام رابطه منفی و معنادار و بین شفافیت گزارشگری مالی و شاخص های دوم و سوم ریسک سقوط روابط منفی و معناداری مشاهده گردید. اصالت و دستاورد: این پژوهش در نهایت، ساز و کاری را به سهامداران و مدیران جهت کاهش ریسک سقوط قیمت سهام ارائه می دهد و سه ابزار شامل تخصص حسابرس درصنعت صاحبکار، شفافیت گزارشگری مالی و محافظه کاری حسابداری را جهت کنترل سقوط قیمت سهام معرفی می نماید.

شرکت ها هنگام اصلاح اشتباهات دوره های گذشته یا تغییر رویه های حسابداری باید صورت های مالی مقایسه ای را تجدید ارائه کنند. تجدید ارائه صورت های مالی بر مربوط بودن و توان اتکای اطلاعات صورت های مالی اثر منفی دارد و می تواند تبعات منفی متعددی برای سرمایه گذاران و سایر ذینفعان به همراه داشته باشد. اهمیت تجدید ارائه صورت های مالی، تلاش برای شناخت بیشتر عوامل تعیین کننده آن را توجیه می کند. بیش اطمینانی از مهمترین ویژگی های شخصیتی مدیران است که ممکن است منجر به ارائه نادرست صورت های مالی گردد. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر بیش اطمینانی مدیریت بر تجدید ارائه صورت های مالی است. نمونه پژوهش متشکل از 117 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1387 تا 1393 است. در این پژوهش برای اندازه گیری بیش اطمینانی مدیریت از دو سنجة مبتنی بر تصمیمات سرمایه گذاری مدیران استفاده شده است. از آنجا که اکثر شرکت های ایرانی اقدام به تجدید ارائه صورت های مالی خود می کنند، در این پژوهش به منظور در نظر گرفتن اهمیت تجدید ارائه، علاوه بر بررسی تأثیر بیش اطمینانی مدیریت بر وقوع تجدید ارائه صورت های مالی، تأثیر بیش اطمینانی مدیریت بر شدت تجدید ارائه صورت های مالی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. شدت تجدید ارائه نیز به وسیله میزان تجدید ارائه سود خالص عملیاتی شده است. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش دو فرضیه تدوین و برای آزمون آنها، روش های آماری رگرسیون لجستیک و رگرسیون خطی چند متغیره به کار رفته است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش نشان می دهد که بیش اطمینانی مدیریت به طور معناداری منجر به افزایش وقوع و شدت تجدید ارائه صورت های مالی می گردد. یافته ها همچنین نشان می دهد هر چه اندازه شرکت بزرگتر باشد، شدت تجدید ارائه کاهش می یابد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر نوع مالکیت شرکت بر رابطه بین مدیریت سود و حق الزحمه حسابرسی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. دوره زمانی پژوهش، 1394-1384 بوده و 99 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در حالت تلفیقی (ترکیبی)، از مدل های رگرسیونی چند متغیره و از نرم افزار EViews استفاده شده است. متغیر مستقل استفاده شده در این پژوهش مدیریت سود بر اساس شاخص های جونز تعدیل شده، کوتاری و کازنیک، متغیر وابسته پژوهش، حق الزحمه حسابرسی، متغیرهای کنترلی نرخ رشد، فرصت سرمایه گذاری، اندازه شرکت و اهرم مالی و متغیر تعدیل کننده نوع مالکیت شرکتی (مجازی) نیز استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیر مدیریت سود (اقلام تعهدی اختیاری) بر حق الزحمه حسابرسی شرکت ها، تأثیر ندارد. این در حالی است که در شرکت های دارای مالکیت عمده خصوصی، علی رغم بالا بودن مدیریت سود بر حسب معیارهای مختلف، میزان هزینه حسابرسی به طور قابل ملاحظه ای پایین بوده است. همچنین، تأثیر نوع مالکیت شرکتی و فرصت سرمایه گذاری شرکت ها بر حق الزحمه حسابرسی، منفی و معنی دار و تأثیر اندازه شرکت بر حق الزحمه حسابرسی، مثبت و معنی دار بوده است.

نظر به آنکه مدیریت سود واقعی یک رفتار مدیریتی محبوب است مدیران باهدف گزارش دهی مالی، از شیوه های عادی و نرمال کسب وکار فاصله گرفته و بر نگهداشت وجه نقد تاثیر می گذارند. با توجه به آن که دارایی های نقدی برای پیش بینی ارزش شرکت توسط سرمایه گذاران اهمیت زیادی دارد، فعالیت های مدیریت سود واقعی تهاجمی می تواند بر ارزشی که سرمایه گذاران برای نگهداشت وجه نقد قائل می شوند، تاثیر بگذارد. لذا در این پژوهش هدف اصلی آن است که، هنگامی که مدیران شرکت ها به شکل تهاجمی اقدام به فعالیت های مدیریت سود واقعی می نمایند، چه تاثیری بر ارزش نگهداشت وجه نقد شرکت ها خواهد گذاشت. بدین منظور نمونه ای شامل 102 شرکت در طی دوره 1391 تا 1396 از میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران موردبررسی قرار گرفت. از روش رگرسیون چندگانه با الگوی داده های ترکیبی جهت بررسی آزمون فرضیه ها مورداستفاده قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین شاخص مدیریت سود واقعی تهاجمی و ارزش نگهداشت وجه نقد با بازده غیرعادی سهام رابطه منفی و معناداری وجود دارد و این بدان معنی است که با افزایش مدیریت سود واقعی تهاجمی، ارزشیابی سهامداران از نگهداشت وجه نقد شرکت کاهش می یابد.

تحقیق حاضر به مطالعه اثر جریان سرمایه صندوق های سرمایه گذاری بر کارایی فنی بازار با استفاده از مدل DEAبر 22 صندوق سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که در سالهای 89 تا 92 در بازار سرمایه فعال بوده اند، پرداخته است. جهت استفاده ازمدل DEA مقادیر حجم معاملات و مجموع داراییها بعنوان متغیر های ورودی و مقادیر ارزش بازار صندوق های سرمایه گذاری و شاخص کل بازاربه عنوان متغیر های خروجی درنظر گرفته شدند. نتایج به دست آمده از آزمون رگرسیون چند متغیره نشان داد که بین شاخصهای جریان سرمایه صندوقهای سرمایه گذاری یعنی جریان صدور، جریان ابطال و جریان خالص صندوق های سرمایه گذاری با کارایی فنی بازار رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

هدف اصلی این مطالعه، بررسی وجود رفتار رمه ای در بورس اوراق بهادار تهران است. برای این منظور از داده های روزانه تمامی سهم های موجود در بازار در بازه آذرماه سال 1387 تا آذرماه سال 1396 استفاده شده است. برای بررسی رفتار رمه ای، روش ارائه شده توسط چانگ، چنگ و خورانا (2000) توسعه داده شده و معادله معرفی شده توسط آنها به صورت متغیر در زمان و با استفاده از روش غیرخطی مارکوف سویچینگ برآورد شده است. برای مقایسه روش خطی چانگ با روش غیرخطی این مطالعه، ابتدا رفتار رمه ای به صورت ثابت در زمان بررسی شده و سپس به صورت متغیر در زمان آزمون شده است. نتایج این تحقیق با استفاده از روش خطی نشان می دهد در دوره مورد بررسی رفتار رمه ای در بازار وجود نداشته است. اما نتایج تخمین مدل با استفاده از روش مارکوف سویچینگ حاکی از وقوع رفتار رمه ای در برخی از دوره ها در بورس اوراق بهادار تهران است. نتایج مطالعه نشان می دهد که مدل مارکوف سویچینگ به مراتب برازش مناسب تری بر داده ها داشته و به نتایج دقیق تری رسیده است.

در این پژوهش رابطه بین اقلام تعهدی اختیاری به عنوان معیار مدیریت سود در شرکت های با ارزش بالا یعنی شرکت هایی که در بالاترین پنجک نسبت قیمت به سود هستند و کیفیت حسابرسی اندازه گیری شده با دو متغیر اندازه حسابرس و دوره تصدی حسابرس بررسی شده است. در پژوهش حاضر موسسات حسابرسی از نظر اندازه به دو گروه موسسه های بزرگ و موسسه های غیر بزرگ تقسیم شده اند و دوره تصدی حسابرس نیز به دو گروه دوره تصدی چهار سال و کمتر از چهار سال تقسیم می شود. بررسی فرضیه های پژوهش با استفاده از تجزیه و تحلیل رگرسیون خطی در دوره زمانی 1387 تا 1391 نشان داد که شرکت های با ارزش بالا سطح اقلام تعهدی اختیاری بیشتری ندارند و کیفیت حسابرسی نیز بر این رابطه تاثیرگذار نیست. در این راستا می توان نتیجه گرفت که شرکت های پرارزش به وضعیت عملکرد آتی خود اطمینان داشته و در نتیجه تلاش نمیکنند تا با استفاده از اقلام تعهدی اختیاری اقدام به مدیریت سود نمایند. بعلاوه حسابرسی با کیفیت بیشتر نیز اثر کاهشی معنی داری بر سطح مدیریت سود این شرکت ها ندارد.

اطلاعات نامتقارن زمانی به وقوع می پیوندد که منافع گروهی بر گروه دیگر برتری یابد. معمولاٌ سرمایه گذاران به دنبال سرمایه گذاری در شرکت هایی هستند که عدم تقارن اطلاعاتی در حداقل ترین سطح ممکن خود باشد. تغییرات هزینه سرمایه شرکت ها بیشتر نشات گرفته از تصمیمات تامین مالی بلندمدت شرکت ها بوده و افشا داوطلبانه اطلاعات زمانی به وقوع می پیوندد که اطلاعات در دست سهامداران نهادی و سایر سهامداران تفاوت زیادی نداشته باشد. عدم تقارن اطلاعاتی در بازار سرمایه از عوامل مهم مربوط به تصمیمات هزینه سرمایه محسوب می شود هدف این پژوهش بررسی رابطه بین اطلاعات نامتقارن، هزینه سرمایه و کیفیت افشا است. این پژوهش از نوع مطالعه کتابخانه ای و تحلیلی علی بوده و مبتنی بر تحلیل داده های تابلویی (پانل دیتا) است. در این پژوهش اطلاعات مالی 107 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 1389 تا 1394 بررسی شده است. نتایج تحقیق در ارتباط با تایید فرضیه اول پژوهش نشان از آن داشت که بین اطلاعات نامتقارن و هزینه سرمایه شرکت ها رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد. درنهایت با توجه به تجزیه و تحلیل های صورت گرفته در ارتباط با تایید فرضیه دوم پژوهش به این نتیجه رسیدیم که بین کیفیت افشا و هزینه سرمایه شرکت ها رابطه معنادار و معکوسی وجود دارد.

این تحقیق رابطه میان محافظه کاری اجتماعی و جهت گیری اخلاقی حسابداران و حسابرسان را مورد بررسی قرار می دهد. روش تحقیق برای جمع آوری مبانی نظری تحقیق، کتابخانه ای و برای جمع آوری داده های تحقیق، از پرسشنامه استفاده شده است. فرضیه های تحقیق از طریق تحلیل های ناپارامتریک و هم چنین رگرسیون چند متغیره مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بیانگر آن است که آرمان گرایی با محافظه کاری اجتماعی رابطه ای معنی دار دارد. اما نسبی گرایی رابطه ای با محافظه کاری اجتماعی ندارد. همچنین میان نوع شغل، محل اشتغال و جنسیت رابطه ای معنی دار با سطح محافظه کاری اجتماعی وجود دارد. نتایج نشان می دهد که سطح محافظه کاری اجتماعی در میان حسابرسان بیشتر از حسابداران است و زنان نیز در مقایسه با مردان محافظه کاری کمتری دارند. همچنین محافظه کاری اجتماعی میان دو جامعه حسابداران و حسابرسان شاغل در بخش دولتی بیشتر از بخش خصوصی است.

تعیین نرخ مؤثر مالیاتی یکی از مهمترین موضوعات مالی پیش روی شرکتها می باشد و به دلیل تاثیر گذاری بر رقم سود خالص، می تواند بر تصمیمات شرکتها در ارتباط با سیاستهای مالی و سر مایه گذاری موثر واقع شود. هدف این پژوهش، مطالعه تاثیرنرخ موثر مالیاتی برساختار سرمایه، تصمیمات سرمایه گذاری و سود تقسیمی سهام می باشد. جامعه آماری این پژوهش کل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1388 تا1393 می باشد، که از بین آنها 94 شرکت به عنوان نمونه از طریق روش غربالگری انتخاب شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که نرخ مؤثر مالیاتی بر نسبت بدهی (اهرم مالی) در ساختار سرمایه تاثیر منفی دارد. همچنین نرخ موثر مالیاتی بر ساختار سررسید بدهی و تصمیمات سرمایه گذاری و سود تقسیمی سهام تأثیری ندارد.