پژوهش در پزشکی
سال:1382 | دوره:27 | شماره:4 |تعداد مقالات:15

افزایش توان اقتصادی جوامع صنعتی و رفاه بیش از حد در زندگی، زیادروی در مصرف چربیها، گوشت، شکر، نمک و مصرف دخانیات و از سوی دیگر کاهش فعالیت بدنی همراه با پیشگیری از بروز بیماریهای عفونی و نیز درمان مناسب آنها موجب افزایش متوسط طول عمر انسانها و تعداد سالمندان شده و با افزایش شیوع بیماری های غیر واگیر و خطرات ناشی از آن همراه بوده است. تقریبا دو سوم مرگ ها در کشورهای پیشرفته به علت همین بیماری هاست. در کشورهای واقع درحوزه مدیترانه شرقی، بیماریهای قلبی - عروقی، بیماری های مزمن ریوی، سکته و دیابت نوع 2،سه علت از 6علت اول مرگ و میر را تشکیل می دهند.

سابقه و هدف: آنزیم پاراکسوناز یک آنزیم استراز با اثر آنتی اکسیدان است که بر روی HDL-C حمل می گردد. مطالعات نشان داده اند کاهش فعالیت این آنزیم که در بیماران مبتلا به نارسایی مرحله انتهایی کلیه دیده می شود می تواند استعداد ابتلا به بیماری عروق کرونر را افزایش دهد. مطالعه حاضر جهت بررسی اثر همودیالیز بر روی فعالیت این آنزیم طراحی و انجام شده است. مواد و روشها: در این مطالعه ، 92 بیمار مبتلا به نارسایی مرحله انتهایی کلیه شامل 46 بیمار دیابتی و 46 بیمار غیر دیابتی از مراکز همودیالیز بیمارستانهای دانشگاهی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انتخاب شدند. این افراد مبتلا به اختلال عملکرد تیرویید، حادثه حاد کرونر و یا حادثه عروق مغزی نبودند. پس از تکمیل پرسشنامه، یک نمونه خون وریدی در شرایط ناشتا و قبل از شروع دیالیز از بیماران جمع آوری شد. نمونه بعدی بلافاصله پس از اتمام همودیالیز جمع آوری گردید. کلیه آزمایشات لازم در آزمایشگاه مرکز تحقیقات غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شد. یافته ها: 51 مرد و 41 زن با میانگین سنی 9.5±61.5سال در مطالعه شرکت کردند. فعالیت آنزیم پاراکسوناز قبل از دیالیز 55±40 و بعد از دیالیز 45±63 واحد در میلی لیتر بود که این افزایش معنی دار بود (P<0.05). ظرفیت کلی آنتی اکسیدان تفاوت معنی داری در گروههای دیابتی و غیر دیابتی نداشت ولی در کل بیماران کاهش معنی داری را نشان داد. افزایش فعالیت آنزیم پاراکسوناز ارتباط خطی مستقیم با کیفیت همودیالیز داشت.نتیجه گیری و توصیه ها: بعد از یک نوبت همودیالیز افزایش فعالیت پاراکسوناز وجود دارد. افزایش کیفیت همودیالیز باعث بهبود فعالیت آنزیم فوق می گردد.

سابقه و هدف: با در نظر گرفتن اینکه 85 درصد سکته های ایسکمیک در محدوده شریان مغزی میانی رخ می دهد و اینکه سونوگرافی داپلر ترانس کرانیال یک روش حساس و غیر تهاجمی برای بررسی جریان خون عروق مغزی است، هدف از این مطالعه اندازه گیری تغییرات جریان خون این عروق در طی سکته ایسکمیک این شریان بود تا بتوان پیش بینی درست و سریعی از ایجاد و پیش آگهی این سکته ها داشت.مواد و روشها: در این مطالعه که بصورت توصیفی انجام گرفت، شریانهای سیستم گردش خون قدامی مغز 44 بیماری که از سکته مغزی در محدوده شریان مغزی میانی رنج می بردند و برای اولین بار دچار سکته مغزی شده بودند، توسط TCD (Transcranial Doppler) بررسی شد.یافته ها: حداکثر سرعت سیستول (PSV) و سرعت متوسط جریان (MFV) در شریان مغزی میانی همان طرف کاهش پیدا کرده بود که باعث غیر قرینگی بیش از 15% در 61.4% از بیماران شده بود(P<0.005) . PSV و MFV در شریان مغزی قدامی افزایش پیدا کرده بود که باعث افزایش نسبت همان طرف مقابل در 72/2 درصد از بیماران شده بود(P<0.005) . اندکس ضربان (PI) در شریان مغزی میانی همان طرف نسبت به شریان مغزی میانی طرف مقابل افزایش معنی داری نشان داد که بیانگر مقاومت عروق دیستال بود. اندکس مقاومت (RI) در شریان مغزی میانی همان طرف و طرف مقابل تفاوت معنی داری نداشت و این اندکس ارتباطی با اندازه نهایی انفارکت نداشت.نتیجه گیری و توصیه ها: انفارکت های ایسکمیک شریان مغزی میانی باعث کاهش MFV و PSV در شریان مغزی میانی همان طرف و افزایش MFV و PSV در شریان مغزی قدامی همان طرف می شوند.

سابقه و هدف: الکترودیاگنوزیس روش استاندارد تشخیص سندرم تونل کارپ می باشد. در این تحقیق با استفاده از این روش، میزان تغییر پارامترهای الکترونوروگرافی بعد از درمانهای جراحی مورد بررسی قرار می گیرد. موارد و روشها: 16 بیمار مبتلا به سندرم تونل کارپ ایدیوپاتیک انتخاب شدند و قبل از عمل جراحی یافته های الکترودیاگنوستیک آنها جمع آوری شد. دو هفته بعد از جراحی کلاسیک برای این سندرم پارامترهای فوق مجدد ارزیابی شد و با استفاده از آزمون آماری زوجی یافته های قبل و بعد از عمل جراحی مورد مقایسه قرار گرفتند. یافته ها: مقایسه داده های قبل و بعد از جراحی بیانگر تغییر معنی دار در حداقل چند پارامتر الکترونوروگرافی در تمام بیماران، صرف نظر از شدت بیماری، بود. بیشترین میانگین تغییرات در دامنه پاسخ حسی عصب مدیان در انگشت سوم حادث شد. نتیجه گیری و توصیه ها: تمام پارامترهای الکترونوروگرافی در دو هفته اول بعد از جراحی، بهبودی را نشان می دهند. بدین ترتیب الکترونوروگرافی می تواند به عنوان یکی از ابزارهای ارزیابی جراحی سندرم تونل کارپ مورد استفاده قرار گیرد.

سابقه و هدف: کم گزارش دهی انرژی دریافتی یکی از معضلات عمده تحقیقات اپیدمیولوژیک تغذیه ای است. هدف این مطالعه تعیین تاثیر کم گزارش دهی انرژی دریافتی بر برآورد دریافت مواد مغذی است. مواد و روشها: ارزیابی دریافتهای غذایی با استفاده از یاد آمد 24 ساعته خوراک برای دو روز توسط پرسشگران مجرب در 901 فرد بالای 16 سال که بطور تصادفی جهت ارزیابی دریافتهای غذایی انتخاب شده بودند، صورت گرفت. میزان متابولیسم پایه با استفاده از سن، جنس و وزن تعیین شد و نسبت انرژی دریافتی به میزان متابولیسم پایه کمتر از 1.35 به عنوان کم گزارش دهی و 2.39-1.35 به عنوان گزارش دهی طبیعی تعریف شد. جهت تعدیل اثر انرژی از روش residual استفاده شد. یافته ها: میزان شیوع کم گزارش دهی در کل افراد 31% بود که در زنان شایع تر از مردان بود 40%)  در مقابل 19%، (p<0.01. میانگین سنی زنان کم گزارش ده بیشتر از زنان طبیعی بود (14±35 در مقابل 13±32 سال، (P<0.05 اما این تفاوت در مردان مشاهده نشد. میزان دریافت مطلق درشت مغذیها و ریز مغذیها ( به استثنای B2 در زنان و B6 و روی در هر دو جنس) در افراد کم گزارش ده پایینتر از افراد با گزارش دهی طبیعی بود اما پس از تعدیل اثر انرژی دریافتی تفاوت معنی داری بین دو گروه در مردان و زنان دیده نشد.نتیجه گیری و توصیه ها: یافته ها حاکی از تاثیر کم گزارش دهی انرژی دریافتی بر برآورد دریافت برخی مواد مغذی است. لذا توصیه می شود در مطالعاتی که به دنبال یافتن ارتباط یک ماده مغذی با بیماریهای مزمن هستند اثر انرژی تعدیل شود.

سابقه و هدف: با توجه به رابطه بین پره اکلامپسی و سطح بالای انسولین، در این مطالعه تغییرات انسولین ناشتا در طول حاملگی در خانمهای مبتلا به پره اکلامپسی با افراد حامله با فشار خون طبیعی دوران بارداری مقایسه شده است.مواد و روشها: در یک مطالعه nested case-control، با پیگیری 674 خانم باردار سرم سه ماهه دوم و سوم16  خانم باردار سالم و 16 خانم مبتلا به پره اکلامپسی از نظر سطح گلوکز و انسولین ناشتا مقایسه شد. دو گروه از نظر سن، پاریته، سن حاملگی و شاخص توده بدن قبل از حاملگی همسان شدند. داده ها با آزمون t و t زوجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین سطح گلوکز در دو گروه و در طول حاملگی تغییرات معنی داری نداشت. سطح انسولین در گروه پره اکلامپسی طی حاملگی از 1/3±15/3 به µIu/ml و 1.4± (P<0.01) 25.3 و در گروه شاهد نیز از 0.9±10.4 به µIu/ml و 1.3±16.2 افزایش یافت(P<0.01) . انسولین ناشتا در تمام مراحل در گروه پره اکلامپسی بیشتر از گروه شاهد بود (P<0.01). مقدار افزایش میانگین انسولین ناشتا در طول حاملگی در گروه اکلامپسی بیشتر از گروه شاهد بود (P<0.01).نتیجه گیری و توصیه ها: در افراد مبتلا به پره اکلامپسی سطح انسولین ناشتا در سه ماهه دوم و قبل از بروز علایم بالینی بیماری نسبت به حاملگی طبیعی بالاتر است و هنگام بروز بیماری افزایش بیشتری پیدا می کند. این تغییرات ممکن است با وجود مقاومت به انسولین در مکانیسم های انتقال یون سدیم در غشا سلول ارتباط داشته باشد.

سابقه و هدف: داروهای OTC از جمله داروهای پر مصرف می باشند که با توجه به عدم نیاز به ارایه نسخه، امکان خود درمانی را در اختیار بیمار قرار می دهند. در این خصوص میزان آگاهی و اطلاعات بیمار در رابطه با داروهای OTC، عاملی بسیار مهم در مصرف صحیح این داروها و کاهش میزان عوارض جانبی و ناخواسته آنها می باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان آگاهی و اطلاعات بیماران مراجعه کننده به داروخانه های سطح شهر تهران در رابطه با داروهای OTC درخواست شده آنها بود.مواد و روشها: این تحقیق در حد فاصل فروردین 1381 لغایت فروردین 1382، بر روی 1100 بیمار متقاضی دریافت داروهایOTC ، که به 120 داروخانه واقع در نقاط مختلف شهر تهران مراجعه کرده بودند، انجام گرفت. از هر بیمار در کنار سوالات شخصی، سوالاتی بصورت شفاهی پیرامون OTC و بویژه دوز، دوره مصرف و عوارض جانبی مهم داروی درخواست شده پرسیده می شد و پاسخها توسط فرد مصاحبه کننده ثبت می شدند. یافته ها: 53% مراجعین مرد و 47% زن بودند. 28% (بیشترین تعداد) مراجعین در رده سنی بین 45-36 سال بودند. 35% آنها دارای تحصیلات دیپلم و 11% بی سواد بودند. قرص استامینوفن، قرص سرماخوردگی بزرگسالان و سوسپانسیون AlMgS در مجموع 43% تقاضاها را در بر داشتند. 20% بیماران از وجود داروهای بدون نسخه OTC بی اطلاع بودند. 95% بیمارن سابقه قبلی مصرف داروی درخواست شده را داشتند و از اثربخشی آن راضی بودند. 41% بیماران از اطلاعات مطلوبی نسبت به میزان و دوره مصرف داروی خود برخوردار نبودند و تنها 0.8% بیماران از عوارض جانبی مهم داروی درخواست شده خود مطلع بودند. همچنین رابطه معنی داری میان میزان آگاهی و اطلاعات مراجعین با سطح تحصیلات و سابقه مصرف داروی OTC درخواست شده توسط آنها مشاهده گردید. نتیجه گیری و توصیه ها: میزان اطلاعات دارویی بیماران مراجعه کننده به داروخانه های سطح شهر تهران داروهای OTC و بخصوص دوز مصرفی، دوره درمان و عوارض جانبی آنها در حد مطلوبی نمی باشد و نیازمند ارتقا بویژه از طریق ارایه مشاوره های دارویی توسط پزشک و دکتر داروساز است.

سابقه و هدف: جنگ به عنوان یک عامل استرس زا می تواند منجر به عوارض ناگواری در زندگی انسانها شود. افرادی که مستقیما در جنگ شرکت می کنند و به نوعی در معرض تروماهای ناشی از این بلای خانمانسوز قرار می گیرند اولین قربانیان جنگ هستند. اثرات جنگ تا اعماق خانواده ها و جامعه نیز نفوذ می کند. خانواده مجروحین، معلولین، شهدا و اسرا قربانیان فراموش شده جنگ محسوب می شوند. هدف این مطالعه بررسی سلامت روانی و شیوع اقسردگی در خانواده جانبازان جنگ تحمیلی استان قم و همسران آنان می باشد. مواد و روشها: در این مطالعه مقطعی دو پرسشنامه معتبر GHQ و Beck و یک پرسشنامه حاوی اطلاعات جمعیت شناختی روی 250 جانباز و همسر جانباز (160 مرد و 90 زن) اجرا شد. در واقع 90 زوج مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه ها از بین جانبازان اعصاب و روان استان قم که دارای پرونده جانبازی بودند، بطور تصادفی انتخاب شدند. یافته ها: آزمون بک میزان افسردگی جانبازان (از خفیف تا شدید) را 96.3 درصد و میزان افسردگی همسرانشان را 88.9 درصد نشان داد. آزمون GHQ  94.5 درصد جانبازان اعصاب و روان و 86.7 درصد همسران آنها را مشکوک به عدم سلامت روان معرفی می کند. نتیجه گیری و توصیه ها: بر اساس نتایج حاصل ار این نتایج حاصل از این تحقیق اختلالات اضطرابی، انطباقی، و اختلال در روابط بین فردی در بین خانواده ها چشمگیر بود. دراین خصوص توصیه می شود ضمن توجه به جنبه های بهداشت روان جانبازان مطالعات بیشتر صورت گیرد.

سابقه و هدف: بهبود شرایط محیط کشت جنین به دلیل اهمیتی که در تکنیکهای پیشرفته درمان نازایی دارد، مورد توجه وسیع محققان می باشد. فراهم آوردن شرایط لازم برای امکان عبور جنین ها از مرحله حساس ایست رشد می تواند به عنوان یکی از معیارهای مهم ارزیابی کیفیت محیط کشت مورد توجه قرار گیرد. یکی از تکنیک های مهم برای بهینه کردن شرایط محیط کشت استفاده از روش هم کشتی (Coculture) می باشد. در این تحقیق تاثیر هم کشتی سلول های گرانولوزا بر تکوین جنین های یک سلول موش مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روشها: جنین های یک سلول از موش های سوری به دنبال تحریک تخمدانی توسط HMG وhCG  به دست آمدند. سلول های گرانولوزا با استفاده از هیالورونیداز 0/1 درصد از سلول های تخم جدا شده و با استفاده از روش پرکل به طور نسبی از سلو ل های خونی پاکسازی شدند. جنین ها در محیط هامز F10 (گروه شاهد) و محیط هامز F10 با هم کشتی سلول های گرانولوزا (گروه مورد) به مدت 120 ساعت کشت شدند. یافته ها: 22.4% از جنین های کشت داده شده در محیط هم کشتی مرحله ایست رشدی را پشت سر گذاشته در حالی که این نسبت به طور معنی دار در گروه شاهد کمتر بوده است (12.8% ، P<0.05). همچنین در گروه هم کشتی نسبت بالاتری از جنین های که مرحله ایست رشدی را پشت سر گذاشته بودند با ادامه رشد به مرحله بلاستوسیست رسیدند (11.2% در مقابل 2.4% ، P<0.05). نتیجه گیری و توصیه ها: بر اساس یافته های این تحقیق می توان گفت که سیستم هم کشتی سلول های گرانولوزا شرایط مناسب تری را در مقایسه با محیط کشت هامز F10 برای تکوین جنین ها فراهم می آورد.

پروبیوتیک ها ارگانیسم های زنده ای هستند که با تعدیل فلور میکروبی روده، اثرات مفیدی را بر روی سلامت میزبان اعمال می کنند. آنها عموما از منابع انسانی بوده و غیربیماری زا محسوب می شوند. پروبیوتیک هایی که بیش از همه در زمینه های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته اند، باکتری های تولید کننده اسیدلاکتیک شامل گونه های لاکتوباسلیوس و بیفیدو باکتریا است. مکانیسم اثر پروبیوتیک ها کاملا شناخته شده نیست ولی مکانیسم هایی برای توجیه اثرات پیشگیری کننده و درمانی آنها در بیماریهای انسان پیشنهاد شده است که از آن جمله می توان به تولید ترکیبات مهار کننده باکتریها، تعدیل pH روده، بلوک جایگاه های اتصال باکتریها، رقابت برای جذب مواد غذایی و تقویت سیستم ایمنی اشاره نمود.

آلومینیوم یک عنصر غیر ضروری برای بدن انسان است که انسان در تماس با آن قرار دارد. مقدار آلومینیوم در رژیم غذایی پایین است و مقدار ناچیزی از آن از طریق دستگاه گوارش جذب می شود با این حال انسان از راههای متعدد در معرض این عنصر قرار می گیرد گزارشهایی در مورد مسمومیت از راه غذا برای این عنصر وجود ندارد ولی ورود آلومینیوم زیاد به بدن می تواند اثرات سمی به دنبال داشته باشد. در سالهای اخیر بررسی اثرات سمی این عنصر مورد توجه قرار گرفته است. اثرات سمی آن روی رفتار، سیستم اعصاب، سیستم هورمونی، خونسازی و متابولیسم کلسیم از جمله مواردی است که مورد مطالعه قرار گرفته است. در مدلهای حیوانی نیز اثرات سمی این عنصر روی حافظه، تولید مثل، غده های درون ریز، ترشح معده، خونسازی و سیستم ایمنی مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقاله نتایج تعدادی از این مطالعات را بازبینی، مقایسه و مورد بحث قرار میدهد.به نظر می رسد علیرغم این که تاکنون آلومینیوم یک عنصر غیر ضروری برای بدن تشخیص داده شده است و نیز علیرغم عدم وجود محدوده مطمئنی از دریافت آن با توجه به تماس زیاد انسان با آن از طریق مختلف و اثرات سمی دراز مدت، توجه اقدامات ایمنی در مورد کسانی که در معرض تماس با این عنصر هستند، حایز اهمیت باشد.