محیط شناسی
سال:1399 | دوره:46 | شماره:3 |تعداد مقالات:6

فلزات سنگین به علت ثبات شیمیایی و قابلیت تجمع در بافت زنده از مضرترین آلاینده های موجود در منابع آب می باشند. تحقیق حاضر با هدف تعیین ریسک سرطان زایی و غیرسرطانزایی فلزات سنگین در منابع آب زیرزمینی دشت ورامین برای دو گروه سنی کودک و بزرگ سال از دو مسیر بلع و مواجهه پوستی انجام شده است نتایج حاصل از ارزیابی ریسک غیر سرطانی فلزات کادمیوم، سرب، کروم، منگنز، روی، مس و آهن نشان داد که شاخص خطر (HI) برای فلز کادمیوم بیش از سایر فلزات است مقدار آن برای گروه سنی بزرگ سال، 428/0 و برای گروه سنی کودک، 02/1 بوده است. بنابراین شاخص خطر فلز کادمیوم برای گروه سنی کودک بالاتر از 1 بوده که سبب بروز اثرات غیر سرطان زایی خواهد شد. همچنین شاخص خطر برای تمامی فلزات سنگین (HItotal) برای دو گروه سنی کودک و بزرگ سال به ترتیب برابر با 4/1 و 583/0 به دست آمده است که برای گروه سنی کودک بالاتر از حد آستانه است. نتایج حاصل از ارزیابی ریسک سرطانی فلز کروم نشان داد که ریسک مازاد سرطان (ELCRtotal) حاصل از مجموع ریسک ناشی از بلع و ریسک مواجهه پوستی برای این فلز برابر با 5-10×528/1 شده است که در محدوده ریسک سرطان زایی قابل قبول قرار گرفته است.

موقعیت جغرافیایی شهر تهران و قرارگیری آن در میان کوه های البرز، استقرار کارخانه ها در اطراف شهر و حجم زیادخودروهای در حال تردد ازجمله عواملی هستند که با استقرار مواد آلاینده، آسایش ساکنان را به خطر انداخته و منجر به آشفتگی در زندگی شهری شده اند. این مسائل ضرورت ایجادآرامش و دسترسی به طبیعت را دو چندان کرده است. به دلیل ارزش بالای زمین، به کارگیری سطوح بلااستفاده از جمله بام ساختمان ها، راه حل مناسبی جهت گسترش فضای سبز به شمار می رود. در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی توجیه پذیری اقتصادی و اقتصادی-محیط زیستی احداث بام سبز درسطح منطقه 9 شهرداری تهران، در سال 1398 صورت گرفته است. برای این منظور از آزمون انتخاب و شاخص های ارزش حال خالص، نرخ بازده داخلی و نسبت فایده به هزینه، بهره گرفته شده است. نتایج نشان دهنده عدم توجیه پذیری احداث بام سبز از بعد اقتصادی در منطقه مورد مطالعه است. درحالی که لحاظ ارزش منافع محیط زیستی در ارزیابی، منجر به ایجاد ارزش حال خالصی برابر 349/11 میلیون ریال بر متر مربع و نرخ بازده داخلی 53 درصد می شود. هم چنین نتایج بیان گرآن است که ارزش محیط زیستی که شهروندان این منطقه برای هرمترمربع از بام سبز قایلند و حاضرند برای احداث آن بپردازند، به طور میانگین معادل 44/5 میلیون ریال به ازای هرمترمربع است. در این حالت نسبت فایده به هزینه معادل 92/1 خواهد بود.

انباشته شدن گاز کربن دی اکسید در جو زمین در طولانی مدت موجب تغییرات اقلیمی و به دنبال آن اثرات نامناسب بر زندگی انسان و اکوسیستم زمین شده است. راهکارهای متنوعی برای جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه ای در سالهای اخیر پیشنهاد شده است. در این پژوهش دو نوع پسماند صنایع سیمان به نام های مگنو و رسپین به عنوان منبع کلسیم برای به دام انداختن دی اکسید کربن بررسی شد. دی اکسید کربن طی مراحل آزمایش از روش تغییر pH به صورت کلسیم کربنات به دام انداخته شد. مورفولوژی، شناسایی فاز و ترکیبات شیمیایی رسوب کلسیم کربنات تولید شده توسط آنالیزهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت. همچنین آنالیز احیای حرارتی رسوب به منظور اثبات پایداری و بررسی رفتار فیزیکی – شیمیایی ترکیب سنتز شده در اثر افزایش دما انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که می توان از پسماند سیمان به عنوان منبع کلسیم برای به دام انداختن دی اکسید کربن به صورت کلسیم کربنات استفاده کرد. همچنین اثبات شد که دی اکسید کربن در کلسیم کربنات تولید شده در دماهای معمولی (کمتر از ℃ 340) پایدار است. در نهایت مشخص شد که می توان محصول با خلوص بالا (195/92 درصد کلسیم کربنات) از خوراک مگنو تولید کرد. همچنین خوراک رسپین دارای بیشترین ظرفیت برای به دام انداختن دی اکسید کربن است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که استفاده از پسماند سیمان مگنو و رسپین برای تولید کلسیم کربنات، پتانسیل ایجاد سیکل یکپارچه کلسیم در صنعت سیمان را به وجود می آورد.

تالاب ها ازجمله اکوسیستم های با ارزش شناخته می شوند که به سبب عملکردهای متنوع خود، ارزش های کارکردی قابل برنامه ریزی دارند. کنوانسیون رامسر شامل معیارهایی برای تالابهای بین المللی است که هر تالاب باید به این معیارها عمل کنند تا به عنوان تالابی بین المللی شناخته شوند. با توجه به معیار نخست این کنوانسیون تالابی بین المللی است که شاخص و کمیاب و منحصر به فرد باشد. از این رو تحقق این معیار در تالاب شادگان با استفاده از برنامه ریزی خطی و نرم افزار لینگو مورد بررسی قرار گرفت. هدف از انجام این پژوهش معرفی شرایط بهینه برای تالاب و محاسبه مساحت کلی و پهنه مربوطه به تفکیک انواع زیستگاه آبی است. مدل تعریف شده در لینگو شامل محاسبه مقدار 81 هزار هکتار به عنوان مساحت کلی بهینه و مقادیر 100، 48، 11 هزار هکتار به عنوان مساحت بهینه برای سه پهنه شیرین، شور و لب شور است. مساحت سه پهنه در وضعیت موجود از طریق شاخص آبی برابر با 100، 27، 8 شد. از طریق نسبت گیری بین وضع موجود و بهینه، حداقل مساحت قابل قبول نیز برآورد شد. نتایج این بررسی حاکی از آن بود که معیار نخست کنوانسیون در شرایط فعلی تالاب تأمین می شود.

حواس انسان ابزار درک پدیده ها، محیط و فضای پیرامون وی هستند. اما توجه بیش از اندازه به منظر و محیط بصری به عنوان زمینه ادراک و شناخت، موجب تضعیف دیگر مناظر حسی میگردد و تاثیر یکپارچه و همبسته قلمروی چندگانهی تجارب حسی را به سمت یک جانبه نگری سوق میدهد. لذا بررسی جایگاه ادراکات حسی، برای برقراری دوباره ی پیوند همه جانبه میان انسان و جهان پیرامون وی ضرورت مییابد. با توجه به اهمیت منظر چندحسی در کیفیت ادراک حسی محیط کالبدی، این پژوهش به ارزیابی کیفی ابعاد حسی منظر در باغ ارم شیراز از دیدگاه مخاطبان میپردازد. هدف پژوهش حاضر، کاربردی است و از نظر ماهیت با راهبرد توصیفی-تحلیلی و راهکار پرسشنامه انتظام یافته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هر یک از مناظر حسی بساوایی، بویایی، شنوایی، چشایی و بینایی به ترتیب بر کیفیت کلیت منظرچندحسی اثرگذارند. از این میان حس المسه بیشترین و حس بینایی بر خالف آنچه در ظاهر انتظار میرود، کمترین ضریب تاثیر را در میان حواس پنجگانه دارند. در پس هر منظر حسی، گردآمدن تمامی حواس نظام چندحسی فرای ریزشاخصها موجب میشود حواس مختلف با قرارگیری در کنار هم و اثرگذاری برهم، یکدیگر را تعالی بخشند و در نتیجه کیفیت محیط از طریق ایجاد منظرچندحسی ارتقاء یابد.

گردشگران، مقصد گردشگری را به صورت مفهومی ادراکی در نظر می آورند که می توان آن را به صورت ذهنی و از طریق تجربه تفسیر نمود. تصویری که قوی و پایدار در ذهن گردشگر از مقصد گردشگری ایجاد می شود؛ می تواند هویت رقابتی و برند گردشگری شهر را تعریف و تقویت نماید. منظر شهری یکی از اصلی ترین عواملی است که می تواند بر برند شهری تاثیر به سزایی داشته باشد. زیرا آنچه در ابتدا توجه افراد را به خود جلب می کند و اولین قضاوت ها را نسبت به شهر در ذهن گردشگران ایجاد می کند، منظر شهری است. هدف از این پژوهش سنجش میزان شناخت تصویری گردشگران از منظر شهر اصفهان و بررسی تصویر مقصد گردشگری به منظور تبیین برند مقصد گردشگری از نگاه گردشگران داخلی و خارجی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه و نمونه موردمطالعه شامل 384 نفر از گردشگران داخلی و خارجی اصفهان در بازه زمانی تابستان 98 است. از نرم افزار spss جهت تحلیل یافته ها و آزمون فریدمن جهت رتبه بندی تصاویر استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد میدان نقش جهان و پل خواجو بالاترین میانگین رتبه بندی را در شناخت تصویری گردشگران داشته اند. همچنین منظر تاریخی، منظر طبیعی، صنایع دستی و داستان های رمزگونه به ترتیب اولویت گردشگران به عنوان علت سفر و برتری رقابتی اصفهان است.