طب جنوب
سال:1399 | دوره:23 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

زمینه توبرکلوزیس (TB) با بیش از 10 میلیون مورد جدید در سال و به عنوان یکی از 10 عامل مرگ ومیر مطرح در دنیا، همچنان یکی از مهم ترین مشکلات بهداشت جهانی است. همچنین سل مقاوم به درمان چند دارویی (MDR)، خطر جدی برای سلامت عمومی است. درک الگوی اپیدمیولوژیکی مایکوباکتریوم توبرکلوزیس (MTB)، که موجب برآاورد انتقال اخیر و عود عفونت TB می باشد، با روش های تیپ بندی ملکولی امکان پذیر می باشد. این مطالعه با هدف مسیریابی و تعیین نوع انتقال عفونت مایکوباکتریوم توبرکلوزیس همراه با عوامل دموگرافیکی با روش PGRS_RFLP انجام شد. مواد و روش ها در این مطالعه 90 نمونه جمع آوری شده از بیماران مبتلا به سل ریوی از استان های شمال غرب و غرب ایران، با تشخیص فراوانی توالی های غنی از GC تیپ بندی گردید و عوامل دموگرافیکی مرتبط با انواع انتقال بیماری بررسی شد. یافته ها تمام جدایه های تحت مطالعه به44 خوشه تقسیم شدند، که 28 تیپ آن (3/33 درصد) منحصر به فرد بوده و 16 تیپ در خوشه های چند عضوی قرار گرفتند. و بزرگ ترین خوشه، خوشه 8 عضوی (52/9 درصد)، مربوط به استان های غرب ایران بود. نتیجه گیری تنوع ژنتیکی مایکوباکتریوم توبرکلوزیس دراین منطقه بسیار بالاست. میزان انتقال اخیر بر اساس خوشه بندی دور از انتظار بود (متوسط جهانی 40-30 درصد). انتقال اخیر بیماری در منطقه غرب ایران در مقایسه با منطقه شمال غرب بسیار پویاتر بود. خوشه بندی بر اساس PGRS_RFLP، همبستگی بالای اطلاعات ملکولی و کلاسیک را نشان می دهد. همچنین وجود رابطه معنی دار بین سابقه واکسیناسیون و خوشه بندی لزوم انجام مطالعات گسترده را نشان می دهد.

زمینه ژیاردیا از جمله عوامل عفونی است که می تواند توسط آب های سطحی منتقل و موجب بیماری گردد. در این بررسی عملیات طراحی و ساخت سامانه مغناطیسی به منظور جداسازی کیست ژیاردیا از آب انجام گرفته است. مواد و روش ها در این پژوهش کیست های ژیاردیا با روش ساکارز، تغلیظ گردید. کیست ها با سرم فیزیولوژی مخلوط و با کمک لام نیوبار، غلظت کیست ها در هر میلی متر مکعب، 100 هزار عدد تنظیم شد. کیست های جدا شده از داخل میدان مغناطیسی حاصل از آهن رباهای 200 میلی تسلا عبور داده شدند. همچنین جهت بررسی اثر میدان مغناطیسی بر کشندگی کیست ها، سوسپانسیون حاوی کیست های ژیاردیا یک هفته در معرض میدان مغناطیسی قرار گرفت و درصد بقای انگل به کمک رنگ آمیزی حیاتی ایوزین 1/0 درصد توسط میکروسکوپ نوری گزارش شد. یافته ها نتایج نشان داد که با اعمال میدان مغناطیسی کیست ها به صورت نسبی جذب آهن ربا شده و از سوسپانسیون جدا شدند. همچنین اثر میدان مغناطیسی بر کشندگی کیست های ژیاردیا طی روزهای مختلف مواجهه، تغییر چندانی را نشان نداد (05/0≥ p). نتیجه گیری سامانه مغناطیسی طراحی شده را می توان جهت جداسازی کیست های ژیاردیا تقویت نمود که علاوه بر مقرون به صرفه بودن، فاقد اثرات شیمیایی بر روی آب می باشد.

زمینه حس بویایی نقش مهمی در زندگی انسان دارد و درک بوهای مختلف کیفیت زندگی را ارتقا می دهد. یکی از علل به نسبت شایع اختلال حس بویایی پولیپ بینی می باشد. درمان های مختلفی جهت این بیماری وجود دارد که مهم ترین آن تشخیص و رفع علت زمینه ای و درمان دارویی است. بعضی از پولیپ های بینی وسینوس به درمان دارویی پاسخ نداده یا بعد از بهبود دچار عود می شوند و لذا نیازمند جراحی هستند. هدف از اجرا این طرح تعیین کیفیت بویایی در بیماران مبتلا به پولیپوز سینوس و بینی قبل و بعد از عمل جراحی اندوسکوپی می باشد. مواد و روش ها 36 بیمار به مطالعه وارد شدند. در این مطالعه توصیفی تحلیلی بیماران مراجعه کننده به بیمارستان ولیعصر بیرجند در سال 1395 که با تشخیص پولیپوزیس سینوس-بینی بستری شده و کاندید عمل جراحی اندوسکوپی سینوس و پولیبکتومی هستند به مطالعه وارد شدند. ارزیابی کیفیت بویایی قبل از عمل و چهار هفته بعد از عمل صورت پذیرفت. ارزیابی بویایی توسط پرسشنامه نیمه ساختاریافته در خصوص کیفیت بویایی، چشایی و اشتها همراه با تست تشخیص بویایی Quick به وسیله مصاحبه محقق با بیمار انجام شد. داده ها پس از جمع آوری به نرم افزار SPSS ویرایش 23 وارد شد. ضمن ارایه نتایج آنالیز توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انجراف معیار) از آنالیز تحلیلی (تست مک نمار و آزمون ویلکاکسون) استفاده شد. مقدار معناداری 05/0>P در نظر گرفته شد. یافته ها تمامی بیماران تحت عمل جراحی آندوسکوپیک پولیپکتومی قرار گرفتند. میانگین سنی بیماران تحت عمل 69/11± 14/39 سال بوده است. بیش از نیمی از بیماران مذکر بودند (21 نفر، 3/58 درصد). سابقه پولیپ بینی، سابقه آسم، سابقه رنیت آلرژیک و سابقه حساسیت به آسپرین در 8/27، 1/11، 2/47 و 8/27 درصد بیماران وجود داشت. پولیپ بینی در 3/58 درصد بیماران دو طرفه و در 7/41 درصد بیماران یک طرفه بوده است. کیفیت بویایی بعد از عمل بهبود قابل ملاحظه ای را نشان می دهد (001/0>p). حس بویایی قبل در 75 درصد بیماران و بعد عمل در 100 درصد بیماران وجود داشته و اختلاف مشاهده شده معنی دار بوده است (004/0=p). نتیجه گیری اختلال بویایی در بیماران مبتلا به پولیپ از فراوانی قابل ملاحظه ای برخوردار می باشد و در مجموع نتایج این مطالعه نشان دهنده بهبود معنادار بویایی بیماران تحت عمل پولیپکتومی می باشد (هم در بعد کیفیت و هم در بعد وجود حس بویایی).

زمینه بازیافت از مهم ترین اقدامات جهت مدیریت مواد جامد زاید شهری می باشد. به منظور طراحی برنامه آموزشی ضروریست تا عوامل تاثیرگذار بر رفتار شناسایی شود. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل پیشگویی کننده رفتار بازیافت در ساکنین شهر بوشهر بر اساس نظریه بسط یافته رفتار برنامه ریزی شده می باشد. مواد و روش ها در این مطالعه مقطعی تعداد 582 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس مورد بررسی قرار گرفتند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه مشتمل بر سوالات جمعیت شناختی، سوالات مربوط به سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده و رفتار بازیافت استفاده گردید. پس از جمع آوری داده ها، تجزیه وتحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS ویرایش 20 انجام شد. یافته ها در این مطالعه، 221 نفر از 582 شرکت کننده (38 درصد) رفتار بازیافت را انجام می دادند. بین آگاهی از برنامه جمع آوری و بازیافت زباله (001/0>P)، دریافت بسته های تشویقی جهت تفکیک زباله (003/0=P) و مراجعه خودروهای جمع آوری زباله های بازیافتی (001/0=P) با انجام رفتار بازیافت ارتباط معنادار دیده شد. سابقه رفتار گذشته (229/0=OR، 001/0>P) و هنجارهای توصیفی (187/1=OR، 003/0=P) پیشگویی کننده رفتار بازیافت بودند. نتیجه گیری نتایج مطالعه حاضر بیانگر این موضوع است که مراجعه منظم خودروهای جمع آوری زباله، ارایه تسهیلات محیطی از جمله ارایه بسته های تشویقی و اطلاع یافتن شهروندان در مورد زمان مراجعه خودروهای جمع آوری کننده زباله تفکیکی می تواند منجر به انجام رفتار گردد. به علاوه، دوستان، بستگان و خانواده از طریق ایجاد هنجار، نقش الگو برای سایر اعضا را داشته و در ارتقاء رفتار تاثیرگذار می باشند. همچنین ایجاد تجربه مثبت متعاقب رفتار، در تداوم رفتار ضروریست.

زمینه الگوی غذایی یک جمعیت منعکس کننده ترجیحات و عادات غذایی و وضعیت اقتصادی اجتماعی و جمعیتی نظیر قومیت و محل سکونت است. تاکنون مطالعات مختلفی در ایران به بررسی الگوهای غذایی در جمعیت های مختلف پرداخته اند ولی اطلاعات راجع به الگوهای غذایی در روستاها در مقایسه به شهرها محدود است. هدف این مطالعه، تعیین الگوهای غذایی غالب و مقایسه امتیاز این الگوها در زنان شهری و روستایی شهرستان دشتستان (استان بوشهر) بود. مواد و روش ها در این مطالعه مقطعی 302 زن (168 شهری و 134 روستایی) 20 تا 59 ساله ساکن شهرستان دشتستان به روش نمونه گیری چند مرحله ای (خوشه ای طبقه بندی شده) انتخاب شدند. دریافت های غذایی معمول افراد در طول یکسال گذشته با استفاده از پرسشنامه نیمه کمی بسامد خوراک حاوی 166 قلم غذایی که روایی صوری آن برای جامعه مورد مطالعه بررسی و تایید شده بود، به دست آمد. جهت شناسایی الگوهای غذایی غالب از روش تحلیل عاملی استفاده شد. تحلیل من ویتنی برای مقایسه امتیاز الگوهای استخراج شده در زنان شهری و روستایی به کار برده شد. یافته ها سه الگوی غذایی غالب شناسایی شد: "الگوی غذایی سالم"، "الگوی غذایی غربی" و "الگوی غذایی سنتی". امتیاز الگوی غذایی غربی در زنان شهری به طور معنی داری بیشتر از زنان روستایی بود (05/0>P). امتیاز سایر الگوها تفاوت معنی داری بین مناطق شهری و روستایی نداشت. نتیجه گیری یافته های مطالعه نشان داد که با وجود اینکه شهرستان دشتستان به عنوان یک کلانشهر نمی باشد میزان تبعیت از الگوی غذایی غربی در زنان شهری قابل توجه است که نشان دهنده ضرورت اتخاذ برنامه های آموزشی برای ارتقاء وضعیت تغذیه درجامعه مورد مطالعه می باشد.

زمینه امروزه از روش های مولکولی در تشخیص بیماری ها، تولید واکسن ها، داروها و تولید پروتیین های نوترکیب استفاده می شود، لذا یکی از مراحل مهم انتخاب وکتور مناسب برای کلون و بیان ژن های هدف است. از آنجا که بیان پلی ژن های سنتتیک یا اصطلاحا آنتی ژن های کایمریک با وزن مولکولی بالا نیاز به شرایط ویژه ای دارد، مطالعه حاضر به هدف ارزیابی میزان اهمیت نوع وکتور برای بیان اینگونه آنتی ژن ها انجام شد. مواد و روش ها توالی 1250 جفت بازی متشکل از اپی توپ های هشت آنتی ژن مهم انگل لیشمانیا اینفانتوم طراحی و توسط شرکت بیوماتیک (کانادا) سنتز شد، توالی به صورت جداگانه درون دو وکتور بیانی pET25b و pET32a کلون و سپس به باکتری (DE3) E. coli BL21ترانسفورم و تحت شرایط مشابه بیان شدند. لیزابه باکتری توسط SDS PAGE بررسی و با وسترن بلات مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها نتایج SDS PAGE و وسترن بلات نشان داد که تولید پروتیین نوترکیب کامل و بی نقص توسط وکتور pET25b موفقیت آمیز نبوده است. این در حالی بود که پروتیین نوترکیب حاصل از بیان توالی پلی اپی توپی مذکور در وکتور pET32a به صورت موفقیت آمیزی تولید و تایید گردید. نتیجه گیری با توجه به بیان موفقیت آمیز توالی پلی اپی توپی درون وکتور pET32a و شناسایی و تایید پروتیین مربوطه، از طرفی عدم موفقیت حصول پروتیین در وکتور pET25b نشان داد که در مورد بیان برخی توالی های موزاییکی خاص کم بودن ویژگی حلالیت ممکن است به طور کلی دستیابی به پروتیین را با مشکل مواجه کند بنابراین انتخاب نوع وکتور بیانی باید با دقت بیشتری صورت گیرد.

زمینه لیشمانیا ماژور توسط پشه خاکی هایی از جنس فبوموتوموس منتقل شده و در انسان باعث زخم های جلدی می شود. کورکومین از زردچوبه به دست آمده و مشتقات مختلفی از آن تهیه می شود. در پژوهش حاضر اثر کورکومین و مشتقات کورکومین بر لیشمانیا ماژور در محیط برون تنی مورد بررسی قرار گرفته است. مواد و روش ها کورکومین با خلوص 70 و 90 درصد و مشتقات آن یعنی بیس دی متوکسی کورکومین BDMC، دی استیل کورکومینDAC، وانادیل کورکومین 2 (CUR) VO، وانادیل دی استیل کورکومین 2 (DAC) VO، ایندیوم کورکومین 3 (CUR) In و گالیوم کورکومین 3 (CUR) Ga سنتز و غلظت های 50 تا 800 میکروگرم/ میلی لیتر آن ها در گلیسیرین تهیه گردید. 106 پروماستیگوت لیشمانیا ماژور به هر چاهک پلیت 96 خانه اضافه و 100 میکرولیتر از هر کدام از مشتقات کورکومین به آن افزوده شده و به مدت 24 ساعت در دمای 25 درجه سانتی گراد نگهداری شد. سنجش میزان کشندگی ترکیبات بر علیه لیشمانیا ماژور و همچنین بررسی اثر سمی آن ها بر روی سلول های (vero) با استفاده از تست MTT ارزیابی گردید. یافته ها اثر کشنده کورکومین و مشتقات آن بر علیه لیشمانیا با افزایش غلظت دارای سیر افزاینده ای بود. شاخص IC50 ضد لیشمانیایی کورکومین 70 و 90 درصد، بیس دی متوکسی کورکومین BDMC، دی استیل کورکومین DAC، وانادیل کورکومین 2 (CUR) VO، وانادیل دی استیل کورکومین 2 (DAC) VO، ایندیوم کورکومین 3 (CUR) In و گالیوم کورکومین 3 (CUR) Ga به ترتیب عبارت بودند از، 110، 93، 101، 103، 98، 103، 51 و 58 میکروگرم/ میلی لیتر و اثر کشنده این ترکیبات بر علیه سلول های (vero) نیز به ترتیب عبارت بودند از 1/33، 19، 21، 3/20، 17، 21، 3/25، 16 درصد. نتیجه گیری گالیوم کورکومین و ایندیوم کورکومین نسبت به کورکومین و سایر مشتقات، بیشترین اثر ضد لیشمانیایی را از خود نشان داده و در عین حال ایمن ترین مشتقات کورکومین برای سلول های پستاندار بودند.

مدل مارپیچ پنج گانه توسط کاریانیس و کمبل ارایه شده است. محیط های طبیعی جامعه و اقتصاد از عمده ترین پیش ران های این مدل نوآوری هستند. دانشگاه نسل سوم (همگرایی دولت، صنعت و دانشگاه)، دانشگاه نسل چهارم (همگرایی دولت، صنعت، دانشگاه و جامعه مدنی) و دانشگاه نسل پنجم (همگرایی دولت، صنعت، دانشگاه، جامعه مدنی ومحیط زیست)، به ترتیب در قالب مارپیچ سه گانه، مارپیچ چهارگانه ومارپیچ پنج گانه کار می کنند. بر طبق دیدگاه های کاریانیس و کمبل، ویژگی های برجسته دانشگاه نسل پنجم را می توان به صورت یک نظام نوآوری دانش بنیان مفهوم سازی نمود که این نظام حساس به محیط طبیعی جامعه بوده، به تولید دانش در قالب مد 3 چهارچوب تولید دانش پرداخته، هم تکاملی و هم زیستی پارادایم های گوناگون را مورد حمایت قرارداده، یک اکوسیستم همکاری در توامان با رقابت برای مدیریت دانش شکل داده و دمکراسی دانش را ارتقا می بخشد.