اندیشه و رفتار در روان شناسی بالینی
سال:1399 | دوره:14 | شماره:56 |تعداد مقالات:8

ارگاسم حسی زودگر از اوج لذت جنسی است که معمولا با انقباضات غیرارادی و ریتمیک ماهیچه های خاصره ی لگنی، شکمی و مقعدی همراه است. ارگاسم زنان می تواند با تحریک شهوانی بخش های متفاوت جنسی و غیرجنسی ایجاد شود. توانایی زنان در رسیدن به ارگاسم از عدم تجربه ارگاسم تا تجربه ی چندین ارگاسم متغیر است. اختلال ارگاسم در زنان با تاخیر مکرر و دایم یا غیاب ارگاسم به دنبال یک مرحله ی طبیعی برانگیختگی جنسی همراه با استرس و مشکلات بین فردی تعریف می شود. هدف این پژوهش، پیش بینی علایم اختلال ارگاسم بر اساس رضایت زناشویی، نگرانی از تصویر بدن، احساس گناه و خودمختاری جنسی در زنان متاهل بود. برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 288 نفر از زنان متاهل مراجعه کننده به فرهنگسراهای شهر تهران به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و از نظر خودمختاری جنسی، شاخص عملکرد جنسی زنان، احساس گناه، رضایت زناشویی و نگرانی از تصویر بدنی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام بیانگر این بود که احساس گناه، رضایت زناشویی و نگرانی از تصویر تن به ترتیب بهترین پیش بین های علایم اختلال ارگاسم در زنان هستند. نتایج این پژوهش از ارتباط بین احساس گناه، رضایت زناشویی و تصویر تن با نشانگان اختلال ارگاسم حمایت می کند.

وسواس فکری عملی یکی از اختلالات شایعی است که غالباً با سیری مزمن تأثیری منفی بر کارکرد روانی، اجتماعی و شغلی می گذارد. پژوهش های جدید نقش سازه های فراشناختی را در این اختلال نشان داده است. هدف پژوهش حاضر پیش بینی نشانه های وسواس فکری عملی با فراشناخت و باورهای هذیانی بود. برای این منظور، طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 202 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد کرج به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و از نظر وسواس فکری عملی، فراشناخت و باورهای هذیانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که باورهای هذیانی و باورهای فراشناختی به صورت مجزا می توانند نشانه های وسواسی را پیش بینی کنند. همچنین باورهای فراشناختی ناکارآمد، همچون باورهای شناختی منفی در مورد افکار، باورهای فراشناختی منفی در مورد خود و یا کارآمدی شناختی پایین، موجب فعال سازی قضاوت تهدیدکننده در مورد عملکرد فرد می شود، این باورها با ایجاد ارزیابی منفی فکری مزاحم می توانند عملکرد شناختی و رفتاری فرد را مختل کنند، به طوری که این ارزیابی می تواند باعث باعث تشدید هیجان های منفی، همچون ترس شود که نهایتاً به صورت اضطراب بروز می کند. یافته های این پژوهش از پیش بینی پذیر بودن وسواس از طریق باورهای هذیانی حمایت می کند.

خودکشی از جمله ده علت اصلی مرگ در کشور های مختلف جهان است و سالانه بیش از یک میلیون نفر در سال خودکشی می کنند. خودکشی عملی عمدی است که معمولا با قصد از بین بردن خود انجام می شود. اغلب، عوامل استرس زا مانند مشکلات مالی یا مشکلات ارتباط بین فردی در این میان نقش دارند. تنش وخیم و زیاد و تنیدگی شدید، به طور معناداری خطر خودکشی را افزایش می دهد. هدف پژوهش حاضر، پیش بینی ایده پردازی خودکشی براساس اجتناب شناختی و تنظیم شناختی هیجانی در بین دانشجویان بود. برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 240 نفر از دانشجویان دانشگاه زنجان به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و از نظر اجتناب شناختی، تنظیم شناختی هیجانی و افکار خودکشی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد مولفه های (واپس زنی افکار، جانشینی افکار و تبدیل تصور به فکر) از اجتناب شناختی و تنظیم شناختی هیجانی ناسازگار می توانند افکار خودکشی را به طور معناداری پیش بینی کنند. با توجه به نتایج پژوهش، به منظور کنترل افکار خودکشی در بین دانشجویان لازم است ابتدا عوامل مرتبط با آن را شناسایی و مراکز مشاوره دانشگاه در پیشگیری و درمان آن اقدام نمایند.

درد مزمن یک مشکل سلامتی است که تاثیر زیادی بر هیجانات و کارکردهای جسمانی و اجتماعی فرد دارد. افراد مبتلا به بیماری های مزمن علاوه بر مشکلات جسمانی با مشکلات روانی زیادی نیز روبرو می شوند که این عوامل روانی به طور متقابل بیماری آن ها را تحت الشعاع قرار می دهد. هدف از این پژوهش بررسی اثر بخشی ذهن آگاهی بر روی بهزیستی روانشناختی و نشانه های درد در کودکان مبتلا به بیماری های مزمن (دیابت) بود. برای این منظور، طی یک پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل، 30 کودک مبتلا به دیابت در مرکز دیابت یزد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل کاربندی شدند. آزمودنی ها قبل و بعد از انجام پژوهش، از نظر بهزیستی روانشناختی و نشانه های درد مزمن مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه آزمایش برنامه 10 جلسه ای درمانی ذهن آگاهی را دریافت کرد. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد درمان ذهن آگاهی بر بهزیستی روانشناختی و نشانه های درد مزمن موثر است. به نظر می رسد ذهن آگاهی به درک این نکته کمک می کند که هیجان های منفی ممکن است رخ دهند، اما جز ثابت و دائمی شخصیت نیستند و به فرد این امکان را می دهد که به جای پاسخ غیرارادی به رویدادها با تأمل و تفکر پاسخ دهد و ذهن آگاهی تاثیر مثبتی بر بهزیستی روان شناختی و کاهش نشانه های درد مزمن در کودکان مبتلا به بیماری های مزمن (دیابت) دارد.

بیماری انسداد مزمن ریوی، به عنوان یکی از شایع ترین بیماری های ریوی ماهیت پیش رونده و ناتوان کننده ای داشته و کارکردهای روان-شناختی بیماران را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری غالباً با کاهش توانایی های شناختی همراه می باشد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای تهی شدن ایگو در رابطه فراهیجان منفی و خستگی با نارسایی شناختی بیماران مبتلا به انسداد مزمن ریوی بود. بدین منظور، طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 204 بیمار مبتلا به انسداد مزمن ریوی شهر کرمان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و از نظر نارسایی شناختی، تهی شدن ایگو، فراهیجان منفی و خستگی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد فراهیجان منفی، خستگی و تهی شدن ایگو با نارسایی شناختی رابطه مثبت معناداری دارند. همچنین نتایج تحلیل مسیر حاکی از آن بود که تهی شدن ایگو در رابطه فراهیجان منفی و خستگی با نارسایی شناختی نقش میانجی جز دارد. بدین معنا که بخشی از رابطه فراهیجان منفی و خستگی با نارسایی شناختی به واسطه تهی شدن ایگو رخ می دهد. بنابراین، با توجه به نتایج پژوهش حاضر با فراهم کردن مداخلات درمانی مبتنی بر کاهش فراهیجان منفی و خستگی می توان میزان تهی شدن ایگو را در بیماران انسداد مزمن ریوی کاهش داد و بدین طریق در جهت پیشگیری و یا کنترل نارسایی شناختی این بیماران اقدام نمود.

ارتباط موثر بین زوجین به طور گسترده ای به عنوان جز موثری از رابطه ی زناشویی موفق شناخته می شود و نارضایتی از رابطه یکی از رایج ترین دلیل زوجین برای مراجعه به زوج درمانی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش تمایزیافتگی خود با واسطه گری سرمایه های روان شناختی در پیش بینی الگوهای ارتباطی زنان بود. برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی 250 نفر زن متاهل ساکن مشهد به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و از نظر الگوهای ارتباطی زوجین، سرمایه های روان شناختی و تمایزیافتگی خود مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد بین سرمایه های روان شناختی و الگوی ارتباط سازنده، الگوی کناره گیری-توقع، و الگوی اجتناب متقابل، تمایزیافتگی و الگوی ارتباط سازنده، الگوی کناره گیری-توقع و الگوی اجتناب متقابل، همبستگی معناداری به دست آمد. همچنین، آزمون بوت استراپ، نقش میانجی سرمایه های روان شناختی را در رابطه بین تمایزیافتگی و الگوهای ارتباطی تایید کرد. در مجموع، نتایج پژوهش حاضر نشان داد الگوهای ارتباطی زناشویی از طریق تمایزیافتگی و سرمایه های روان شناختی قابل پیش بینی است و تمایزیافتگی با میانجی گری سرمایه های روان شناختی با الگوهای ارتباطی مرتبط است. سرمایه های روان شناختی یکی از متغیرهای اثرگذار بر کیفیت رابطه زناشویی و نحوه تعاملات زناشویی است.

مشکلات مربوط به بیش فعالی-کمبود توجه در بزرگسالان به دلیل اتمام دوران مدرسه یا دانشگاه و انتخاب شغل هایی که نیاز زیادی به تمرکز طولانی ندارند کمتر نمایان می شود و فرد شکایت کمتری در این زمینه دارند، اما این نشان از بهبود میزان توجه و تمرکز در آنان نیست زیرا اگر دوباره در موقعیت هایی که نیازمند تمرکز طولانی و دقیق است قرار بگیرند مشکلاتی را تجربه خواهند کرد و در عین حال ممکن است مشکلات ذهنی و رفتاری مختلفی را تجربه کنند. هدف پژوهش حاضر تعیین ارتباط سرگردانی ذهن، تحمل آشفتگی و کمیت و کیفیت خواب با شدت علایم بیش فعالی-کمبود توجه در بزرگسالان بود. جامعه آماری این پژوهش شامل 90 نفر بزرکسال با نشانه های بیش فعالی-کمبود توجه بود که به صورت نمونه ی در دسترس انتخاب و از نظر ذهن بیش از حد سرگردان، تحمل آشفتگی و کیفیت خواب مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد شدت علایم بیش فعالی-کمبود توجه با نمره کلی سرگردانی ذهن رابطه مثبت و با نمره کلی تحمل آشفتگی و کمیت و کیفیت خواب رابطه منفی دارد و نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد 42 درصد از کل واریانس شدت نشانه های بیش فعالی-کمبود توجه به وسیله سرگردانی ذهن، 35 درصد به وسیله تحمل آشفتگی و 15 درصد نیز به وسیله کمیت و کیفیت خواب پیش بینی می شود. نتایج به دست آمده نشان داد می توان شدت نشانه های ADHD را به وسیله سرگردانی ذهن، تحمل آشفتگی و کمیت و کیفیت خواب پیش بینی کرد.

اختلال اضطراب اجتماعی، یکی از اختلالات اضطرابی شایع، مزمن و ناتوان کننده و از علل مهم افت عملکرد اجتماعی و تحصیلی دانشجویان است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثربخشی آموزش ذهن شفقت ورز بر علایم اختلال اضطراب اجتماعی و سرمایه های روان شناختی در افراد دارای اختلال اضطراب اجتماعی انجام گرفت. برای این منظور طی یک پژوهش آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه 8 نفر از دانشجویان داوطلب دارای بالاترین نمره از نقطه برش در پرسشنامه اضطراب اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز انتخاب و به مدت 8 هفته و هر هفته یک جلسه تحت آموزش ذهن شفقت ورز قرار گرفتند. آزمودنی ها پیش از شروع درمان، در طی درمان، پس از درمان در مرحله پیگیری دو، چهار و شش هفته ای از نظر اضطراب اجتماعی و سرمایه روان شناختی مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا (05/0>p) و فرمول درصد بهبودی استفاده شد. نتایج نشان داد آموزش ذهن شفقت ورز منجر به کاهش علایم اختلال اضطراب اجتماعی، افزایش سرمایه های روان شناختی در افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی می شود. پیگیری دو، چهار و شش هفته ای حاکی از پایداری نسبی تغییرات بود. این پژوهش از اثربخشی آموزش ذهن شفقت ورز بر علایم اختلال اضطراب اجتماعی و سرمایه های روان شناختی دانشجویان دختر دارای اختلال اضطراب اجتماعی حمایت می کند.