محیط زیست طبیعی
سال:1399 | دوره:73 | شماره:1 |تعداد مقالات:15

هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAHs) به دلیل حضور وسیع آن در محیط و خواص سمیت، جهش زایی و سرطان زایی بعنوان یکی از مهمترین آلاینده های محیط زیست محسوب می شوند. این ترکیبات از آلاینده های اصلی خاک محسوب می شوند. یکی از روش های مؤثر، دوستدار محیط زیست و دارای توجیه اقتصادی، زیست پالایی خاک های آلوده می باشد. قارچ ها از موفق ترین ریزسازواره ها در حذف این ترکیبات شاخته شده اند. هدف از این مطالعه شناسایی قارچ های بومی و سازگار با ترکیبات PAH است تا با استفاده از آن جدایه ها نسبت به زیست پالایی این ترکیبات در خاک اقدام نمود. خاک آلوده در محل تجمع لجن های اسیدی حاصل از بازیافت روغن های مستعمل در اطراف شهرک صنعتی اشتهارد، بعنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید. برخی قارچ های بومی از جمله Aspergillus fumigatus، Alternaria chlamydosporigena و Penicillium chrysogenum در منطقه آلوده شناسایی شد. برای آزمایش اثر بخشی قارچ ها در زیست پالایی PAHها، جدایه های شناسایی شده به خاک آلوده تلقیح گردید. پس از گذشت 21 و 50 روز از زمان تلقیح غلظت باقیمانده PAHها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی جرمی اندازه گیری شد. داده های حاصله با استفاده از نرم افزار Excel و بررسی میانگین و انحراف معیار داده ها و آزمون Tukey HSD برای مقایسه میانگین داده ها، تفسیر گردید. نتایج نشان داد هر سه گونه قارچی شناسایی شده در این مطالعه بطور قابل ملاحظه ای در حذف زیستی PAH ها مؤثر بودند. بطوریکه بیشترین میزان حذف مربوط به نفتالن و اسنافتن بدلیل فرار بودن این ترکیبات بود. حذف بنزو [a] پایرن که سرطان زاترین PAH و در عین حال دارای بیشترین وزن مولکولی در این مطالعه است، توسط جدایه های Aspergillus fumigatus، Alternaria chlamydosporigena و Penicillium chrysogenum به ترتیب 50%، 40 %و 32% بوده است. علاوه بر این اختلاف معنی داری بین گونه های مختلف در کاهش غلظت انواع PAH در سطح α =. 05 مشاهده گردید

عملیات حفاری یکی از عملیات های دشوار و پرهزینه در صنعت نفت به شمار می رود. یکی از مشکلاتی که صنایع نفت و گاز با آن مواجه هستند آلودگی های ناشی از پسماند حفاری می باشد. ترکیبات شیمیایی مورد استفاده جهت تنظیم خواص فیزیکی و رئولوژیکی گل و کنده های حفاری می توانند اثرات سوء و مخربی بر محیط زیست داشته باشند. در تحقیق حاضر استفاده از خاک دیاتومه به عنوان ماده ای طبیعی جهت تثبیت و پایدارسازی کنده های حفاری بر روی نمونه های پسماند در میدان چشمه خوش مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی کیفیت پسماند تثبیت شده با استفاده از خاک دیاتومه تست های شین (Sheen)، کن (Can) و ریتورد (Retort) بر روی پسماند پردازش شده انجام شد. همچنین امکان احیای مجدد خاک از طریق کشت بذر گندم و میزان جوانه زدن آن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تست های آزمایشگاهی بر روی پسماند پردازش شده نشان داد که جذب رطوبت و تثبیت کنده ها بخوبی انجام شده است. بر خلاف مواد شیمیایی متداول در صنعت، تغییری در pH پسماندهای مورد پردازش با خاک دیاتومه مشاهده نشد. مقدار بهینه خاک دیاتومه جهت پایدارسازی نمونه های پسماند دارای 65% و 78% ذرات جامد بترتیب برابر با 038/0 و 025/0 گرم به ازای هر سانتیمتر مکعب از کنده های حفاری به دست آمد. رشد بذر گندم در نمونه های تثبیت شده نشان دهنده سازگاری روش مورد استفاده در این تحقیق با محیط زیست است. در این روش نه تنها آلودگی ناشی از پسماند حفاری از محیط زیست حذف شده بلکه امکان احیای خاک میسر می شود. نتایج نشان داد که خاک دیاتومه دارای پتانسیل بسیار خوبی جهت حذف رطوبت و پایدارسازی پسماندهای حفاری است.

لئوناردیت (Leonardite) منشأ هیومیک و فولویک اسید بوده و حاوی گروه های عاملی کمپلکس کننده عناصر سنگین می باشد. به منظور بررسی تاثیر لئوناردیت در سینتیک دفعی کادمیوم (Cd)، روی (Zn) و سرب (Pb) در خاک هایی با منشأ مواد مادری متفاوت، آزمایشی بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 2 فاکتور: 1. نوع خاک (سینیت (Syenite)، شیست (Schist) و گابرو (Gabbro)) و 2. سطح لئوناردیت (0، 2 و 5 درصد) با سه تکرار اجرا گردید. جهت اجرای آزمایش ابتدا خاک ها با عناصر سنگین مورد مطالعه آلوده شدند و پس از اضافه کردن لئوناردیت، نمونه برداری در فاصله زمانی 2، 24، 48 ساعت، 7، 15، 30، 45، 60 و 90 روز انجام شد. برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی، کانی شناسی (XRD) و سینتیک واجذب فلزات سنگین در سطوح مختلف لئوناردیت انجام شد. مقدار واجذب عناصر در نمونه های تیمار شده با لئوناردیت، با گذشت زمان کاهش یافت. پس از برازش داده ها بر معادلات سینتیکی، مدل تابع نمایی و پخشیدگی پارابولیک با ضریب تبیین بالا (R2) و خطای استاندارد کمتر انتخاب گردیدند. نتایج نشان داد ترکیب و نوع کانی های رسی خاک ها متفاوت بود. بر اساس آزمایش های سینتیکی مقدار واجذب فلزات بین سطوح مختلف لئوناردیت و همچنین خاک های مورد مطالعه اختلاف معنی دار داشت و بیشترین مقدار واجذب (a و b) عناصر در خاک حاصله از سینیت مشاهده گردید. همچنین به دلیل کمتر بودن pH و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک سینیت، ضریب پخشیدگی (Kd) نسبت به سایر خاک ها افزایش چشم گیری برای فلزات سنگین مورد مطالعه نشان داد. بر این اساس کاربرد لئوناردیت باید با توجه به ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک ها صورت گیرد.

انتشارات اتمسفری از کارخانجات سیمان، یکی از منابع اصلی آلودگی محیط زیست است. فلزات سنگین از جمله مهمترین عناصر منتشر شده در طول فرایند صنعت سیمان به شمار می آید. هدف از تحقیق حاضر بررسی وضعیت آلودگی فلزات سنگین سرب و منگنز در اراضی اطراف کارخانه سیمان یاسوج بود. بدین منظور تعداد 61 نمونه خاک از عمق 0-30 سانتی متری از خاک اطراف کارخانه نمونه-برداری شد. ویژگی های مختلف خاک شامل غلظت کل فلزات سرب، منگنز، پ هاش، هدایت الکتریکی خاک، کربن آلی و کربنات کلسیم معادل اندازه گیری شد. به منظور بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون کلموگروف-اسمیرنوف استفاده شد. در سری داده های نرمال از روش کریجینگ برای تهیه نقشه های پهنه بندی استفاده شد. در سری داده های غیر نرمال از روش IDW1 برای تهیه نقشه های پهنه بندی استفاده شد. مقادیر pH از 72/3 تا 02/8، هدایت الکتریکی از 07/0 تا 96/0، ماده آلی از 82/0 تا 19/2 و کربنات کلسیم معادل از 44/18 تا 54 درصد بدست آمد. مقادیر سرب در نمونه های خاک در دامنه ی 25/2 تا 75/168 میلی گرم بر کیلوگرم و مقادیر منگنز در دامنه ی 45 تا 708 میلی گرم بر کیلوگرم متغیر بودند. نتایج پهنه بندی در منطقه مورد مطالعه نشان داد بیشترین مقدار سرب و منگنز در محدوده داخل کارخانه می باشد. مقادیر سرب و منگنز در تعدادی از نمونه های برداشت شده در محدوده داخل کارخانه بیشتر از مقدار استاندارد جهانی USEPA2 بود و این نمایانگر مقدار تجمع این فلزات در خاک و آلایندگی این کارخانه می باشد. با توجه به این نتایج، توصیه می شود که اقدامات زیست محیطی خط تولید سیمان برای کاهش انتشار آلاینده ها انجام شود. همچنین مهم است که فعالیت های پاکسازی در خاک به منظور کاهش سطوح سرب و منگنز برای جلوگیری از بلایای طبیعی زیست محیطی انجام شود.

برنامه ریزی برای مدیریت آتی جنگل ها، بدون داشتن اطلاع کافی از وضعیت تخریب جنگل ها در گذشته میسر نیست. مطالعه حاضر به منظور مدل سازی درجات تخریب جنگل با استفاده از رگرسیون لجستیک رتبه ای در حوضه آبخیز 12 ماسال انجام پذیرفت. در این مطالعه عوامل شیب، ارتفاع از سطح دریا، جهت جغرافیایی، فاصله از رودخانه ها، فاصله از شبکه راه ها، فاصله از مناطق مسکونی و مراکز جمعیتی و فاصله از دامسراها به عنوان متغیر های مستقل و درجات مختلف تخریب جنگل به عنوان متغیر وابسته وارد مدل رگرسیونی شدند. استخراج متغیر های مستقل از نقشه های رقومی منطقه و ثبت درجات تخریب جنگل از طریق برداشت نمونه های زمینی صورت گرفت. برای تعیین میزان تأثیر هر عامل از روش تحلیل سلسله مراتبی و به منظور مدل سازی عوامل از رگرسیون لجستیک رتبه ای با پنج تابع اتصال شامل: Cauchit، Negative log-log، Complementary log-log، Logit و Probit استفاده شد. از آزمون های آماری نسبت تشابه و والد نیز برای بررسی معنی داری مدل و ضرایب آن استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل ساخته شده با تابع اتصال Probit از قابلیت مناسب در مدل سازی درجات تخریب برخوردار است. همچنین نتایج نشان داد که 32/20760 هکتار از جنگل های حوضه مورد مطالعه (معادل 83 درصد از سطح کل جنگل های منطقه) با درجات بسیار کم تا متوسط تخریب مواجه هستند. در نتیجه تدوین برنامه های حفاظتی برای 83 درصد از سطح جنگل های حوضه و اجرای عملیات احیائی برای 17 درصد از سطح این جنگل ها (مطابق با نقشه درجات تخریب جنگل ارائه شده در این مطالعه) اثر مطلوبی بر بهبود وضعیت جنگل های حوضه مورد مطالعه خواهد داشت.

انتخاب مناطق حفاظت شده، یکی از مهمترین اقدامات برای حفاظت از تنوع زیستی محسوب می شود. رویکردهای تک منظوره و یا مبتنی بر انتخاب گونه های کاریزماتیک منجر به تشکیل شبکه حفاظتی غیر معرف از تنوع زیستی یک کشور می گردد. برای رفع این مشکل، رویکرد برنامه ریزی سیستماتیک حفاظت معرفی شده است. با توجه به اینکه طبق پیشنهاد مطرح شده توسط UNEP تا سال 2020 سطح مناطق تحت حفاظت کشور باید از 10 درصد تا 17 درصد افزایش یابد، در این پژوهش، الگوریتم Zonation برای اولویت بندی مناطق جدید برای افزوده شدن به شبکه حفاظتی کنونی به کار گرفته شد. به این منظور 36 گونه های جایگزین تنوع زیستی متشکل از گونه های آندمیک و یا در رده تهدید فهرست سرخ IUCN متعلق به پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان انتخاب شدند. مدل مطلوبیت زیستگاه با روش بیشینه بی نظمی تهیه شد. سپس، الگوریتم Zonation با سه قانون حذف پیکسل زون بندی منطقه هسته ای، تابع افزاینده فایده و برنامه ریزی مبتنی بر هدف و با ثابت نگاه داشتن شبکه حفاظتی فعلی بر روی نقشه های مطلوبیت زیستگاه گونه های پیاده شد. انتخاب 20 درصد از مناطق با بالاترین اولویت حفاظتی پیشنهاد شده توسط هر سه روش، حفاظت از زیستگاه گونه های جایگزین را حداقل 16 درصد افزایش می دهد. مناطق پیشنهادی توسط روش تابع افزاینده فایده به طور متوسط 98/34 درصد از زیستگاه های گونه های جایگزین را در بر می گیرند که بیش از دو روش زون بندی منطقه هسته ای (74/28 درصد) و برنامه ریزی مبتنی بر هدف (1/31 درصد) است.

در این مطالعه اثر رشد اقتصادی، مصرف انرژی، ظرفیت زیستی و آزاد سازی تجاری بر ردپای اکولوژیکی مصرف بعنوان شاخصی از تخریب محیط زیست با استفاده از داده های پنل دوره 1990 الی 2013، مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج آزمون های ایستایی، متغیرهای مورد استفاده در مدل همگی در سطح ایستا نبوده و با یکبار تفاضل گیری ایستا شدند. همچنین نتایج آزمون های پدرونی و کائو نشان داد که متغیرهای مورد استفاده هم جمع هستند. به منظور برآورد روابط بلندمدت میان متغیرها از روش FMOLS استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که یک رابطه مثبت و معنی دار میان ردپای اکولوژیکی و ظرفیت زیستی و یک رابطه منفی و معنی دار میان آزادسازی تجاری و ردپای اکولوژیکی وجود دارد. همچنین افزایش مصرف انرژی منجر به افزایش ردپای اکولوژیکی می شود. همچنین نتایج نشان داد که یک رابطه N شکل میان رد پای اکولوژیکی و رشد اقتصادی وجود دارد و این امر حاکی از آن است که افزایش رشد اقتصادی در این منطقه به تخریب بیشتر محیط زیست منجر خواهد شد.

سنبل آبی یکی از علف هرزهای مهاجم جهان است که در سال های اخیر به عنوان تهدید جدی برای بیشتر تالاب های شمال کشور مطرح بوده است. هدف از پژوهش حاضر استفاده از کمپوست و ورمی کمپوست این گیاه به عنوان بستر کشت برای گل لیلیوم بود. ابتدا کمپوست و ورمی کمپوست سنبل آبی تهیه شد. آزمایش به صورت طرح کاملاً تصادفی با نه تیمار شامل پیت 50% + پرلیت 50% (تیمار شاهد) و درصدهای 25، 50، 75 و 100 درصد کمپوست و ورمی کمپوست به اجرا در آمد. نتایج نشان داد بیشترین ارتفاع گیاه و تعداد غنچه ی باز شده مربوط پیت +پرلیت بود اما تفاوت معناداری بین تیمار مذکور با بسترهای 25، 50، 75 کمپوست و 25 و 50 ورمی کمپوست وجود نداشت. بیشترین تعداد سوخک در کمپوست 25% تولید شد. حداکثر محتوای کلروفیل b مربوط به کمپوست 25 و 100 درصد بود. بیشترین ریشه ی هوایی در 100 درصد ورمی کمپوست مشاهده شد. بالاترین غلظت نیتروژن برگ در بستر حاوی 25% ورمی کمپوست بود. غلظت فسفر در تیمار پیت + پرلیت در حداکثر بود. کمترین غلظت پتاسیم در تیمار 75 و 100% ورمی کمپوست مشاهده شد. بیش ترین غلظت کلسیم برگ مربوط به تیمار پیت + پرلیت بود، که تفاوت معنی داری با تیمارهای 25 و 75% کمپوست نداشت. با توجه به نتایج بدست آمده کمپوست سنبل آبی و درصدهای پایین تر ورمی-کمپوست می تواند جایگزین بستر پیت، در پرورش گیاه لیلیوم رقم سرانو باشد.

یکی از روش های مورد استفاده برنامه ریزان و مدیران جهت مدیریت تغییرات کاربری اراضی، مدل سازی آن است. تحقیق حاضر با هدف پیش-بینی تغییرات کاربری اراضی حوزه ی آبخیز سد استقلال میناب با استفاده از شبکه عصبی پروپسترون چند لایه و زنجیره-مارکوف در افق 1409 است. جهت تهیه نقشه ی کاربری اراضی منطقه ی مورد مطالعه از تصاویر سری ماهواره های لندست 5 سنجنده TM (سال 1374)، لندست 7 سنجنده ETM+ (سال 1382)، لندست 8 سنجنده OLI (سال 1395) استفاده گردید. برای این منظور از الگوریتم حداکثر احتمال در سه مقطع زمانی مذکور استفاده گردید. مدل سازی پتانسیل انتقال، به کمک الگوریتم شبکه ی عصبی پرسپترون و تعدادی متغیرهای دینامیک و استاتیک و جهت پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در دوره آتی، از زنجیره ی مارکوف استفاده گردید. جهت محاسبه صحت پیش-بینی مدل از پارامترهای روش GEOMOD و آماره های کاپا استفاده شد. نتایج ارزیابی دوره های واسنجی با استفاده از روش GEOMOD و پارامترهای N(n)، N(m)، H(m)، M(m)، K(m)، P(m) و P(p) و آماره های کاپا نشان داد که دوره ی واسنجی 1374 تا 1395 بالاترین صحت را جهت پیش بینی تغییرات کابری اراضی سال 1409 داشت. نتایج تغییرات کاربری اراضی حاکی از آن بود که طی دوره ی واسنجی، از میان شش طبقه ی کاربری جنگل، مرتع، اراضی کشاورزی، اراضی مسکونی، اراضی بایر و مخازن آبی، بیش ترین افزایش مساحت مربوط به اراضی کشاورزی با 05/627 کیلومتر مربع و بیش ترین کاهش مساحت، مربوط به اراضی مرتعی (35/580 کیلومترمربع) بوده است. تخریب اراضی مرتعی بیش تر در راستای تبدیل این اراضی به اراضی کشاورزی و اراضی مسکونی بوده است. هم چنین نتایج مدل سازی کاربری اراضی برای سال 1409 نشان داد که در دوره ی زمانی مورد مطالعه (1374-1409) مساحت اراضی کشاورزی 101128 کیلومتر مربع افزایش داشته و از 36/7% به 9/16 % رسیده است. اما مساحت اراضی مرتعی 1000 کیلومتر مربع کاهش و از 8/56 % به 4/47 % رسیده است. در صورت ادامه روند کنونی تا سال 1409 کاهش سطح اراضی مرتعی و تبدیل آن ها به اراضی کشاورزی جهت افزایش بهره وری از اراضی، اتفاق خواهد افتاد.

تهران آلوده ترین شهر کشور محسوب می شود که این آلودگی می تواند آثار دراز مدت و کوتاه مدتی بر سلامت انسان داشته باشد. از این رو پیش بینی غلظت آلاینده ها می تواند در برنامه ریزی های پیشگیری و کنترل مفید واقع شود. روشهای متفاوتی برای پیش بینی وجود دارد و دراین میان سالها، روش های شبکه ی عصبی پیشرفت قابل توجهی در پیش بینی آلودگی هوا داشته است. در این مطالعه، از شبکه ی عصبی مصنوعی پرسپترون سه لایه به منظور پیش بینی غلظت آلاینده های PM10، CO و شاخص کیفیت هوا (AQI) در هوای شهر تهران استفاده شد. داده های غلظت آلاینده ها از اداره ی کنترل کیفیت هوای تهران جمع آوری شد و داده های هواشناسی از اداره ی کل سازمان هواشناسی کشور طی سال های 1392 و 1393 جمع آوری شد. بیشترین ضریب همبستگی (R2) برای آلاینده PM10 با مقدار 0. 83 در فصول گرم بود و بیشترین ضریب همبستگی آلاینده CO مربوط به فصول سرد بود (R2=0. 74). در نهایت بیشترین ضریب همبستگی AQI در فصل سرد (R2=0. 57) بود. در مدل رگرسیون خطی بیشترین ضریب همبستگی با مقدار 0. 58 برای آلاینده PM10 در فصول گرم بود. بیشترین ضریب همبستگی در این مدل برای آلاینده CO با مقدار 0. 33 در فصل سرد بود. درنهایت بیشترین ضریب همبستگی AOI (R2=0. 31) در فصل گرم بود. این به این معنی است که با تغییرات متغیرهای هواشناسی، غلظت CO و ذرات معلق و مقادیر شاخص AQI تغییر می کند به گونه ای که افزایش باد باعث پراکنش آلاینده و کاهش غلظت آن می شود و افزایش درجه حرارت باعث افزایش غلظت آلاینده می شود. بنابراین بین آنها ارتباط وجود دارد.

آتش سوزی، سالانه خسارت قابل ملاحظه ای را به عرصه های طبیعی وارد میسازد. اتوماتای سلولی ابزاری است برای مدلسازی و شبیه سازی فرایندهایی که در جهان واقعی رخ میدهند. با علم به نحوه ی گسترش آتش سوزی و تهیه نقشه ریسک آتش سوزی، از این نقشه ها میتوان برای جلوگیری و پیشگیری از آتش سوزی و خسارات ناشی از آن استفاده کرد. در این تحقیق ابتدا پهنه بندی ریسک آتش سوزی در جنگلهای ارسباران با استفاده از عوامل محیطی چون شیب، جهت شیب، پوشش گیاهی و جهت باد غالب و بهره گیری از مدل Fire risk مشخص شده، سپس از مدل اتوماتای سلولی در غالب روش الکساندریدیس برای شبیه سازی نحوه ی گسترش جبهه ی آتش استفاده گردید. به دلیل وقوع آتش سوزی های زیاد ثبت شده در جنگل های ارسباران و غنای سرشار فلور و فون در آن، مستلزم حفاظت بیشتر مخصوصا از نظر آتش سوزی است. بررسی نتایج مدل Fire risk نشان داد که 36/56 درصد از منطقه دارای پتانسیل زیاد و خیلی زیاد برای وقوع آتش سوزی میباشد و جهت شیب و مقدار آن بیشترین تاثیر را در وقوع و گسترش جبهه ی آتش دارند. همچنین میزان همبستگی نقشه نهایی پتانسیل وقوع آتش سوزی با خطوط ارتباطی بیش از 73/0 میباشد که نشان میدهد عامل انسانی سهم بسزایی در ایجاد حریق داشته است. نتایج بدست آمده از مدل اتوماتای سلولی نیز نشان دادند که استفاده از این مدل همراه باGIS، علاوه بر سرعت بخشیدن به شبیه سازی گسترش جبهه آتش و قابلیت نمایشی پویا از آن، از دقت بالایی (88/0) نیز برخوردار است.

در این پژوهش، مواد مغذی، کلروفیل-آ و فراسنج های فیزیکی وشیمیایی نظیر شوری و pH در 23 ایستگاه در سواحل بندر بوشهر، با توجه به وجود نقاط حساسی همچون شناگاه ها و ورودی روان آب های سطحی و فاضلاب ها در دو فصل گرم (شهریور 96) و سرد (بهمن 96)، اندازه گیری و مقایسه شدند. نتایج این مطالعه نشان دهنده بالا بودن اکسیژن محلول و pH در مناطقی از آب های ساحلی است که احتمالاً به دلیل وجود اجتماعات گسترده ای از جلبک های دریایی در این ناحیه است. همچنین، نتایج نشان داد که نیترات، نیتریت، آمونیوم، سیلیکات، دما، هدایت الکتریکی، شوری، اکسیژن محلول و کلروفیل-آ دارای اختلاف معنی داری بین دو فصل می باشند (05/0>p). مقایسه فصل های سرد و گرم نشان دهنده درصد بالای غلظت نیترات و سیلیکات در منطقه مورد مطالعه است. غلظت نیترات و آمونیوم اندازه گیری شده در فصل سرد (به ترتیب µ g/L 79/324 و µ g/L 66/12) بسیار بیشتر از فصل گرم (به ترتیب µ g/L 43/123 و µ g/L 91/1) بود. همچنین در اکثر ایستگاه های نزدیک به ساحل غلظت نیترات بالاتری مشاهده گردید به طوری که غلظت آن در دو فصل در نقاط ساحلی µ g/L 91/229 و در فاصله 5 کیلومتری از ساحل µ g/L 56/81 تعیین شد. در کل با استفاده از یک شاخص تعیین کیفیت آب می توان گفت که، در زمان انجام این پژوهش، وضعیت آب سواحل شهر بوشهر از نظر میزان مواد مغذی و کلروفیل-آ در وضعیت خطرناکی قرار ندارد. نتایج بدست آمده از این پژوهش می تواند در بخش های سلامت شهروندان و محیط زیست و نیز در توسعه صنعت گردشگری بندر بوشهر توسط تصمیم گیران محلی مورد استفاده قرار گیرند.

فلزات سنگین از جمله آلاینده هایی محسوب می شوند که از طریق منابع متعدد انسان ساخت یا طبیعی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم وارد پیکره های آبی می شوند. رودخانه بهشت آباد یکی از منابع آبی مهم در استان چهارمحال و بختیاری می باشد. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی میزان فلزات سنگین (آرسنیک، کادمیوم، کروم، مس، سرب و روی) در رسوب رودخانه بهشت آباد چهارمحال و بختیاری طراحی شده است. نمونه های رسوب در دو دوره به صورت سالانه از 6 سانتی متر بالایی بستر جمع آوری شد. نمونه های رسوب، درون جعبه های یونولیتی حاوی یخ در دمای 4 درجه سانتی گراد به آزمایشگاه منتقل شدند. غلظت کل عناصر آرسنیک، کادمیوم، کروم، مس، سرب و روی پس از عصاره گیری با دستگاه ICP-MASS تعیین شد. توصیف آماری نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. غلظت متوسط آرسنیک، کادمیوم، کروم، مس، سرب و روی به ترتیب: 34/1، 18/0، 96/25، 51/11، 7/9 و 57/29 میلی گرم بر کیلوگرم بود که کمتر از حد سمیت می باشد. با توجه به نتایج شاخص خطر بالقوه بوم شناختی، فاکتور آلودگی، شاخص زمین شیمیایی و فاکتور غنی شدگی، بر اساس غلظت زمینه، آلودگی قابل توجه و شدید از فلزات سنگین در رسوبات رودخانه مشاهده نشد. غلظت مس در برخی از ایستگاه های مطالعاتی اثر زیستی نامطلوب بر موجودات آبزی دارد. به طور کلی منشا فلزات سنگین در رسوبات رودخانه بهشت آباد با توجه به نتایج حاصل، منشا طبیعی بوده و برای پیشگیری از ایجاد آلودگی باید از ورود آلاینده های بر اثر پسآب کشاورزی و پرورش ماهی و فاضلاب های خانگی به رودخانه پیشگیری کرد.

شهرستان ملارد دارای دو آبخوانه تهران-کرج و قطعه چهار می باشد که نقش مهمی در تامین آب شرب روستاهای این شهرستان ایفا می کند. بر این اساس کیفیت و کمیت آب های زیرزمینی در محدوده مورد مطالعه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک بر کمیت و کیفیت آب های زیرزمینی شهرستان ملارد واقع در استان تهران می باشد. بدین منظور اطلاعات کمی و کیفی31 حلقه چاه آب شرب طی بازه زمانی 6 ساله جمع آوری شد. همچنین به منظور تعیین ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک 17 نمونه برداشت گردید و ویژگی های فیزیکی خاک شامل نوع بافت خاک، ضریب یکنواختی، ضریب انحنا، ضریب قابلیت نفوذ، درصد رطوبت اشباع، درصد تخلخل مفید و ویژگی های شیمیایی خاک شامل میزان هدایت الکتریکی، سدیم، پتاسیم، کربنات کلسیم، کل جامدات محلول، pH و درصد نمک محلول اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در مناطق شرقی به علت بافت لومی-رسی خاک و با توجه به مناسب بودن ضریب نفوذ پذیری و رطوبت اشباع، میزان آبدهی چاه ها نسبت به مناطق دیگر بالاتر می باشد. همچنین مشخص گردید که پارامترهای شیمیایی خاک نظیر کربنات کلسیم، هدایت الکتریکی، کل جامدات محلول، سدیم و پتاسیم دارای همبستگی مثبت و قوی با پارامترهای کیفی آب زیرزمینی در پادگانه های آبرفتی(Q) می باشد. در مناطق کشاورزی و مسکونی نیز میزان نیترات آب آشامیدنی با میزان EC، TDS و نمک محلول در خاک دارای همبستگی مثبت و نسبتا قوی است.

سیستم پرورش ماهی در قفس های دریایی به این دلیل که یک سیستم باز تلقی می شود، در صورت عدم استفاده بهینه از نهاده ها به ویژه غذای ماهیان می تواند موجب انتشار مقادیر قابل توجهی آلاینده به اکوسیستم دریایی شود. با این وجود، بررسی و اندازه گیری اثرات جانبی پرورش ماهی در قفس به همراه ارائه راهکارهایی برای استفاده بهینه از غذای ماهیان، می تواند به عنوان ابزاری موثر برای کاهش پیامدهای جانبی این سیستم به کار گرفته شود. از این رو بررسی حاضر با هدف اندازه گیری میزان نیتروژن، فسفر و کربن به عنوان مهم ترین آلاینده های آزاد شده به اکوسیستم دریایی ناشی از پرورش قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) در قفس و ارائه پیشنهاد هایی برای کاهش انتشار این آلاینده ها در سطح استان مازندران انجام شده است. در فصل پرورشی 96-1395 تعداد 9 مزرعه فعال پرورش ماهی در قفس در این استان وجود داشته است که میزان انتشار آلاینده ها به محیط آبی در هر یک از مزارع، با روشی غیر مستقیم ارزیابی شد. بر پایه نتایج، به ازای هر تن ماهی قزل آلای تولید شده در قفس های پرورش ماهی به طور میانگین 979/73 کیلوگرم نیتروژن، 893/13 کیلوگرم فسفر و 353/488 کیلوگرم کربن به محیط آزاد شده است. نرخ تبدیل غذایی (نسبت غذای داده شده به ماهیان به میزان ماهی تولید شده) نیز بین 4-897/0 با میانگین 249/1 بود که حاکی از تغییرات شدید کارایی تغذیه است. بر اساس یافته ها ضعف دانش فنی قفس داران به خصوص در انتخاب زمان مناسب شروع و پایان دوره و مدیریت تغذیه میزان آلاینده های آزاد شده به محیط را افزایش خواهد داد.