سلامت و بهداشت اردبیل
سال:1398 | دوره:10 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: نیترات به دلیل حلالیت بسیار بالای آن به آسانی به درون خاک و سپس آب-های زیرزمینی نفوذ می کند. آب های سطحی مانند دریاچه ها، مخازن و رودخانه ها در معرض آلودگی با نیترات هستند. فرآیندهای فتوکاتالیستی به دلیل اکسیداسیون کامل، عدم تشکیل متابولیت های چند سیکله و در دسترس بودن کاتالیست ها از قابلیت بالایی برای حذف نیترات برخوردار هستند. هدف از این مطالعه بررسی حذف نیترات از محلول های آبی با استفاده از فتوکاتالیست نانوذره دی اکسید تیتانیوم تحت تأثیر نور فرابنفش (UV) بود. روش کار: این مطالعه تجربی آزمایشگاهی به صورت ناپیوسته با استفاده از فرآیند فتوکاتالیستی در یک راکتور به حجم 1 لیتر و حاوی 250 میلی لیتر نمونه با منبع تابش لامپ فرابنفش UVC دارای توان مصرفی 9 وات انجام شد. همچنین از روش آماری سطح پاسخ CCD که یکی از روش های استاندارد RSM می باشد، برای بررسی فاکتورهای pH، مقدار نانوذره دی اکسید تیتانیم، غلظت نیترات و زمان تماس استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان دادند که که حذف نیترات از محلول های آبی تحت تأثیر عواملی از جمله زمان تماس تابش نور فرابنفش، غلظت نیترات، مقدار نانوذره و pH می باشد. شرایط بهینه حذف نیترات براساس مدل مناسب به دست آمده از روش آماری سطح پاسخ شامل 55/0 گرم بر لیتر نانوذره دی اکسید تیتانیم، 15/35 میلی گرم بر لیتر غلظت نیترات، pH برابر با 5 و زمان تماس 02/50 دقیقه برابر با 59/62 درصد بود. نتیجه گیری: فرآیند مورد استفاده در این مطالعه با توجه به شرایط در نظر گرفته شده قادر به حذف نیترات از محلول های آبی می باشد و تغییر دادن شرایط آزمایشگاهی می-تواند در حذف آن مؤثر باشد. همچنین این فرآیند می تواند به عنوان یک راهکار اقتصادی و عملی برای حذف نیترات از آب آشامیدنی توصیه شود.

زمینه و هدف: اﺳ ﺘ ﺎ ﻧ ﺪ اردهای محیط زﻳ ﺴ تی، ﻣ ﻌ ﻴ ﺎ رهای کمی ﺑ ﺮ ای ﺣ ﻔ ﺎ ﻇ ﺖ ﻣ ﺤ ﻴ ﻂ زﻳ ﺴ ﺖ از ﺁ ﻟ ﻮ دﮔ ﻲ و ﺗ ﺨ ﺮ ﻳ ﺐ هستند. یکی از راهکارهای بهبود کیفیت هوا، استفاده از حدود مجاز منطقی جهت جلوگیری از افزایش آلاینده های هوای آزاد، بیش از ظرفیت جو می باشد. از سوی دیگر این استانداردها نقش موثری در ارزیابی برنامه های کاهش آلودگی هوا ایفا می کنند. روش کار: مطالعه حاضر یک بررسی کتابخانه ای و توصیفی است. در ابتدا رهنمودها و استانداردهای کیفیت هوای آزاد تدوین شده در نقاط مختلف جهان توسط سازمان بهداشت جهانی، آژانس حفاظت محیط زیست امریکا، سازمان مدیریت کیفیت هوای اروپا، شورای ملی تحقیقات پزشکی و بهداشت استرالیا و دولت فدرال کانادا به صورت مجزا مورد بررسی قرار گرفت. همچنین با توجه به روند کار در سایر مناطق، کاستی های تدوین این استانداردها در ایران مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بررسی وضعیت تدوین استانداردها و رهنمودها در برخی نقاط جهان نشان داد که هرچند سازمان ها در روش های تدوین استاندارد باهم تفاوت هایی دارند اما دارای الگوهایی اصولی و منطقی جهت تدوین استانداردها در مناطق خود می باشند. تمامی استانداردهای بررسی شده بر پایه مطالعات اپیدمیولوژیک و اثر آلاینده ها بر سلامت انسان تدوین شده اند. البته WHO در تدوین این رهنمودها از روش ارزیابی خطر کمی استفاده نکرده و تدوین استانداردها بر اساس رهنمودهای خود را منوط به در نظرگرفتن فاکتورهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سلامتی و محیطی مختص هر منطقه می داند. نتیجه گیری: با توجه به بررسی انجام گرفته، تدوین استاندارهای هوای آزاد در ایران نیازمند چارچوبی منطقی و علمی باشد.

زمینه و هدف: زایلن به طور وسیعی به عنوان حلال در صنایع رنگ، چرم، ساخت حشره کش ها و سایر صنایع مورد استفاده قرار می گیرد که می تواند باعث آلودگی منابع آب گردد. فرآیند جذب یکی از معمول ترین فرآیندها محسوب می شود که برای تصفیه محلول های آبی آلوده به زایلن مورد استفاده قرار می گیرد. لذا هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه راندمان حذف و ایزوترم های جذب زایلن سه جاذب نانوذره مغناطیسی (نانوذره آهن)، نانولوله کربنی تک جداره (SWCNT) و جاذب هیبریدی نانولوله کربنی تک جداره-نانوذره مغناطیسی (SWCNT-MN) بود. روش کار: متغیرهای مورد بررسی در این مطالعه شامل غلظت زایلن، دز جاذب، زمان تماس و pH می باشد. در این مطالعه در مدت زمان 2 تا 20 دقیقه، میزان حذف زایلن توسط نانوراکتور هیبریدی SWCNT-MN ارزیابی گردید. برای بهینه سازی متغیرهای حذف زایلن از نرم افزار Design Expert از طریق روش Taghochi OA استفاده گردید. ایزوترم جذب زایلن توسط نرم افزار ISOFIT بررسی شد. اندازه گیری زایلن نیز با دستگاه GC/MS انجام گردید. یافته ها: راندمان حذف زایلن توسط نانوذرات مغناطیسی (مگنتیک) Fe3O4، SWCNT و نانوراکتورهای SWCNT-MN به ترتیب 8/99، 2/99 و 9/99 درصد بود. بررسی ایزوترم جذب زایلن این سه جاذب نشان داد که ایزوترم GLF مناسب ترین ایزوترم جذب برای هر سه جاذب می باشد. نتیجه گیری: راندمان حذف زایلن توسط نانوراکتورهای SWCNT-MN با راندمان ستون نانو مغناطیسی اختلاف معنی داری نداشت ولی راندمان حذف زایلن توسط ستون نانوراکتورهای SWCNT-MN و ستون نانو مغناطیسی اختلاف معنی داری با راندمان ستون SWCNT داشت. همچنین مقایسه ظرفیت جذب جاذب های مورد استفاده نیز نشان داد که نانوراکتورهای SWCNT-MN دارای ظرفیت جذب بیشتری از نانوذرات مغناطیسی و SWCNTS می باشند.

زمینه و هدف: علیرغم اهمیت و تاثیر سلامت و آموزش در رشد اقتصادی کشورها، جهت ارتباط بین سلامت و آموزش برای سیاستگذاری بسیار مهم می باشد. هدف این مطالعه بررسی رابطه علیت بین آموزش و سلامت در کوتاه مدت و بلندمدت با استفاده از مدل تصحیح خطای برداری در ایران است. روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه تحلیلی و کاربردی بود که در سطح ملی با استفاده از مدل تصحیح خطای برداری برای کشور ایران انجام شد. آمار و داده های مورد نیاز مطالعه از نوع سری زمانی سالانه است و برای سال های 2017-1990 از وب سایت بانک جهانی استخراج شد. برآورد مدل تصحیح خطای برداری و آزمون های مورد نیاز در نرم افزار Eviews 10 صورت گرفت. یافته ها: نتایج نشان دادند که یک بردار هم جمعی برای تابع سلامت ایران در سال های مورد بررسی وجود دارد یعنی میزان سلامت فعلی نه تنها تابعی از متغیرهای مستقل مدل است بلکه تابعی از متغیرهای سلامت و آموزش در دوره های قبلی نیز است. همچنین در کوتاه-مدت و بلند مدت تعداد سال های تحصیل علیت امید به زندگی و امید به زندگی علیت سال های تحصیل در ایران است. متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه، مخارج بهداشتی سرانه تاثیر مثبت و متغیر تولید دی اکسید کربن سرانه تاثیر منفی بر امید به زندگی داشتند. نتیجه گیری: طبق نتایج تحقیق رابطه علیت دو طرفه بین آموزش و سلامت در کوتاه مدت و بلند مدت در ایران وجود دارد بطوری که در کوتاه مدت و بلند مدت افزایش آموزش می تواند منجر به بهبود وضعیت سلامت، و بهبود وضعیت سلامت می تواند منجر به افزایش آموزش و تحصیلات شود. بنابراین سیاست های بخش های آموزش و سلامت مکمل یکدیگر هستند.

زمینه و هدف: امروزه اندازه گیری دقیق حجم فعالیت بدنی و ارزیابی آمادگی جسمانی به منظور ارتقای سطح بهداشت جامعه ضروری می باشد، لذا هدف از تحقیق حاضر بررسی شیوع چاقی و ارتباط آن با شاخص های آمادگی جسمانی کارکنان ادارات مشهد بود. روش کار: در پژوهش حاضر تعداد 3737 آزمودنی با دامنه سنی بین 20 تا 60 سال (2559 مرد و 1178 زن) برای بررسی وضعیت تن سنجی و آمادگی جسمانی به صورت در دسترس انتخاب و داوطلبانه شرکت کردند. اندازه گیری های تن سنجی و ترکیب بدن نظیر قد، وزن، BMI، WHR و درصد چربی بدن همه آزمودنی ها به دست آمد. آزمودنی ها بر اساس BMI به 4 گروه: زیر وزن نرمال (5/18>BMI)، دارای وزن نرمال (9/24-5/18=BMI)، دارای اضافه وزن (9/29-25=BMI)، و چاق (30< BMI) تقسیم شدند. سطح آمادگی جسمانی آزمودنی ها نیز توسط آزمون های استقامت قلبی عروقی، استقامت عضلانی، قدرت، انعطاف پذیری و تعادل مورد ارزیابی قرار گرفت. از آزمون همبستگی پیرسون برای بررسی ارتباط بین شاخص ها و از آزمون تی مستقل برای مقایسه بین گروهی استفاده شد. یافته ها: براساس یافته ها درصد چربی در آقایان به طور معنی داری کمتر از بانوان است (001/0>p). بیشترین نمایه توده بدنی در آقایان با 9/42 درصد بین 9/29-25=BMI قرارگرفت و در بانوان با 5/36 درصد بین 9/24-5/18=BMI قرارگرفت. همچنین بین شاخص های آنتروپومتریک و حداکثر اکسیژن مصرفی در آقایان و بانوان ارتباط معنی داری وجود داشت (05/0p<). علاوه بر این ارتباط معنی داری بین استقامت قلبی-عروقی (001/0=p)، انعطاف پذیری (037/0=p)، زمان عکس العمل (041/0=p) و زمان تعادل ایستا (024/0=p) در بین آقایان و بانوان وجود داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان دادند که میزان درصد چربی و نمایه توده بدن بیشتر، با سطح آمادگی جسمانی پایین تر مرتبط است. به نظر می رسد که آگاه سازی در زمینه چاقی شکمی و عوامل مرتبط با آن و تشویق افراد به انجام فعالیت بدنی می تواند در کاهش شیوع چاقی شکمی و بیماری های وابسته به آن مؤثر باشد.

زمینه و هدف: امروزه گردشگری بزرگترین صنعت خدماتی در دنیا است. به علت موقعیت منطقه ای، نیروی متخصص و مراکز درمانی با کیفیت، گردشگری پزشکی یکی از حوزه هایی است که ایران در این زمینه مزیت رقابت بالایی دارد. علیرغم این مزیت ها تبدیل نشدن به برند گردشگری، یکی از مشکلات در جذب مشتریان است. در همین راستا این مقاله به بررسی چالش های اساسی فراروی برندسازی گردشگری پزشکی پرداخته است. روش کار: پژوهش حاضر از بعد هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت پژوهش، اکتشافی و از لحاظ رویکرد از نوع پژوهش کیفی است. در این پژوهش داده های حاصل از مصاحبه با 16 نفر شامل دو گروه متخصصین حوزه گردشگری و پزشکی و گردشگران پزشکی در استان اردبیل با استفاده از روش تئوری داده بنیاد در طی سه مرحله (کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی) تحلیل گردیدند. یافته ها: در تحلیل داده ها تعداد 37 مفهوم از کل مصاحبه ها استخراج شد و نهایتاً این مفاهیم در کدگذاری انتخابی در شش گروه چالش های زیرساختی، فرهنگی-اجتماعی، قانونی، اخلاقی، ترویجی، و رقابتی دسته بندی شدند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، در برندسازی گردشگری پزشکی اردبیل، چالش های اساسی شناسایی شده و مفاهیم مربوطه به هر حوزه بایستی مد نظر قرار گیرند.

سابقه و هدف: جمعیت سالمندان جهان در حال افزایش است. اختلال خواب یکی از مشکلاتی است که به موازات کهولت سن ایجاد شده و سبب کاهش تدریجی کیفیت زندگی فردی در سالمندان می شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی کیفیت خواب و عوامل مرتبط در سالمندان بستری در بیمارستان امام خمینی (ره) خلخال در سال 1395 بود. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی بود که بر روی 409 نفر از سالمندان بستری در بیمارستان امام خمینی (ره) شهر خلخال در سال 1395 انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه کیفیت خواب پیترزبورگ بوده و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته های مطالعه حاضر نشان داد که میانگین نمره کل کیفیت خواب شرکت کنندگان در مطالعه 31/3± 61/8 می باشد. نمره کیفیت خواب در زنان بالاتر از مردان بود و مردان کیفیت خواب بهتری داشتند، اما ارتباط آماری معنی داری بین دو جنس مشاهده نشد. همچنین بررسی ارتباط بین متغیرهای دموگرافیک و کیفیت خواب سالمندان نشان داد که بین سن و تعداد فرزندان با کیفیت خواب ارتباط آماری معنی داری وجود نداشت، اما بین سایر متغیرها از قبیل وضعیت تاهل، شغل، درآمد و بخش بستری ارتباط آماری معنی داری وجود داشت (05/0p<). نتیجه گیری: مجموع یافته های مطالعه حاضر نشان داد که کیفیت خواب سالمندان بستری در بیمارستان ضعیف می باشد که با برخی از متغیرهای زمینه ای ارتباط مستقیم دارد. انجام اقداماتی در بیمارستان ها در جهت کاهش اختلالات خواب ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: دیابت ملیتوس به عنوان یک بیماری متابولیک با اختلال در شاخص مقاومت به انسولین و فاکتورهای قلبی-عروقی همراه است. هدف تحقیق حاضر تاثیر یک دوره تمرین ترکیبی و مصرف مکمل زنجبیل بر استقامت قلبی-تنفسی، ترکیب بدن و شاخص مقاومت به انسولین زنان چاق دیابت نوع دو بود. روش کار: تعداد 60 نفر از زنان مبتلا به دیابت نوع دو و دارای پرونده پزشکی در انجمن دیابت سبزوار در سال 1395، (سن: 20/5± 2/49 سال، شاخص توده بدنی: 01/3± 98/30 کیلوگرم بر مترمربع) به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند و به شکل تصادفی در چهار گروه قرار گرفتند: گروه های تمرین ترکیبی شدت بالا (تمرین مقاومتی 75 تا 85 درصد یک تکرار بیشینه و تمرین استقامتی 70 تا 85 درصد ضربان قلب بیشینه) با مصرف مکمل زنجبیل و دارونما، گروه های تمرین ترکیبی شدت متوسط (تمرین مقاومتی 50 تا 74 درصد یک تکرار بیشینه و تمرین استقامتی 50 تا 70 درصد ضربان قلب بیشینه) با مصرف مکمل زنجبیل و دارونما. در گروه های مکمل، روزانه کپسول های 800 میلی گرمی پودر ریزوم زنجبیل و در گروه های دارونما، کپسول های حاوی آرد گندم در دو نوبت مصرف شد. 24 ساعت قبل و بعد از 12 هفته دوره تمرینی، شاخص های لیپیدی (LDL، HDL، TG، Chol)، شاخص های بیوشیمیایی (انسولین، گلوکز و هموگلوبین گلیکوزیله)، ترکیب بدنی و استقامت قلبی تنفسی سنجیده شد. داده ها با آزمون Anova یکسویه و در سطح معنی داری 05/0>p بررسی شدند. یافته ها: نتایج نشان دادند در تمامی گروه های تمرینی شاخص های ترکیب بدنی، لیپیدی و استقامت قلبی-تنفسی بهبود معنی داری یافت (05/0>p)؛ اما در بین گروه ها تفاوت معنی داری مشاهده نشد. مقاومت به انسولین در گروه تمرین شدید+ دارونما و تمرین متوسط+ مکمل نسبت به تمرین شدید+ مکمل کاهش معنی داری داشت (05/0>p). مقادیر هموگلوبین گلیکوزیله نیز در گروه تمرین شدید+ دارونما و تمرین شدت متوسط+ دارونما نسبت به تمرین متوسط با مکمل پایین تر بود (05/0>p). مقادیر گلوکز خون در گروه های تمرین شدید با و بدون مکمل و تمرین با شدت متوسط+ دارونما نسبت به تمرین با شدت متوسط+ مکمل کاهش معنی داری داشت (05/0>p). نتیجه گیری: به نظر می رسد تمرین با هر دو شدت در مقایسه با مصرف مکمل بر بهبود شاخص های ترکیب بدنی، لیپیدی، استقامت قلبی-تنفسی و برخی شاخص های گلیسمی تأثیر بهینه ای داشته است. گرچه تمرین با شدت متوسط به همراه مکمل نسبت به سایر گروه ها در بهبود حساسیت انسولینی اثرگذاری بیشتری را نشان داد. بنابراین برای بررسی اثرات سینرژیک تمرین در استفاده از مکمل برای بهبود شاخص های فوق نیاز به تحقیقات دقیق تری در آینده است.

زمینه و هدف: عملیات حفاری چاههای نفت به دلیل ماهیت و نوع فعالیتهایش با مخاطرات شغلی مختلفی سر و کار دارد، که باعث بروز بیماری ها، حذف نیرو و خسارات مالی زیادی به سیستم اقتصادی جامعه می شود. لذا رعایت ایمنی به منظور حفاظت از نیروی انسانی و صیانت از تجهیزات، برای همه ی کارکنان امری ضروری است. هدف مطالعه ی حاضر ارزیابی مخاطرات شغلی واحد عملیات حفاری و ارائه اقدامات کنترلی به منظور کاهش سطح ریسک این مخاطرات می باشد. روش کار: بدین منظور فهرستی از لیست احتمالی ریسک های ایمنی و بهداشتی تهیه شده و برای تأیید درستی آن در اختیار تعدادی از کارشناسان حوزه حفاری قرار گرفت. سپس باتوجه به وضعیت ریسک ها، گزینه های کلی ریسک در فاز بهره برداری دکل های حفاری 28 و 101، از طریق فرم HAZAN مورد غربالگری قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان دادند که 48 درصد از مجموع ریسک های موجود در رتبه 1 (قابل قبول)، 29 درصد ریسک ها دارای رتبه 3، 22 درصد ریسک ها دارای رتبه 2 و 2 درصد از ریسک ها نیز در سطح غیرقابل قبول قرار داشتند. نتیجه گیری: ریسک های قابل قبول بیشترین درصد را به خود اختصاص داده و بیان کننده این امر است که با استفاده از کنترل های مهندسی و نظارت بیشتر می توان خطرات را کنترل کرد و در مدت زمان معقولی سطح ریسک های رتبه 1 و2 را نیز به رتبه 3 و یا 4 کاهش داد. همچنین فعالیت های جوشکاری، عملیات سیال حفاری و شروع حفاری جزء سه اولویت اول سطح ریسک پذیری غیرقابل قبول هستند و بیشترین مخاطرات شغلی را برای کارکنان این صنعت ایجاد می کنند.

زمینه و هدف: در بین انبوه گنجینه های ارزشمند روایی اسلام احادیث زیادی به ابعاد سلامتی، بیماری و درمان انسان ها اشاره کرده است. رشد دانش پزشکی باعث توجه بیشتر به روایات طبی شده و برخی افراد با ناآگاهی و عده ای نیز با سودجویی، درمان بیماری ها را با استناد به این گونه روایات توجیه کرده اند. از جهت دیگر عده ای نیز در این زمینه مدعی شده اند که احادیث طبی سند نداشته و موضوعیت ندارند و قابل اعتنا نمی باشند این پژوهش می خواهد به این سوال پاسخ دهد که: تأکید روایات طبی بر درمان بوده و یا پیشگیری، و آیا این گونه روایات قابل استناد هستند؟ و اینکه آیا مخاطب روایات طبی، منحصر به فرد مراجعه کننده می باشد یا مانند فقه و بر اساس اشتراک در تکلیف، می توان احادیث طبی را هم تعمیم داد؟ روش کار: این پژوهش با مراجعه به برخی منابع حدیثی مرتبط با موضوع و تحلیل و توصیف محتوایی، در پی شناخت و بیان احادیثی است که بر جنبه پیشگیرانه بیماری ها متمرکز است، که با رجوع به کتابخانه ها، سایت های اینترنتی معتبر، سی دی ها، میکروفیلم ها و مجلات علمی صورت گرفته، مطالب به صورت فیش برداری جمع آوری شده و مورد نگارش واقع شده است. یافته ها: یافته های مطالعه حاضر عبارتند از: 1-آن چه در روایات اهل بیت (ع) بیش از مسأله درمان بر آن تأکید شده، مسأله حفظ الصحه و بهداشت فردی و عمومی است که در ردیف توصیه های سبک زندگی قرار می گیرند. 2-بسیاری از روایات که بر درمان متمرکزند جنبه خصوصی و شخصی داشته و بر عکس، احادیثی که بر حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری ها تأکید دارند عمومی بوده، بالطبع همه می توانند از آن استفاده کنند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان دادند اولاً مراجعه به احادیث پزشکی همچون دیگر احادیث صادره از معصومین (ع (، کاری تخصصی بوده و در این زمینه باید از هر نوع پیش داوری و تفسیر به رأی، اجتناب کرد؛ و اینکه احادیث متعددی پیشگیری را بهتر از درمان دانسته و بر جنبه های پیشگیرانه بیماری ها تأکید دارند. مانند: پرهیز از پرخوری، توصیه به انجام برخی کارها که در سلامت و عدم ابتلای انسان به بیماری ها مؤثر است، رعایت اصول و آداب تغذیه از قبیل خوردن غذا به هنگام گرسنگی و اشتها، خوب جویدن و کوچک برداشتن لقمه، پرهیز از دمیدن در غذا، استفاده از خلال دندان و. . .