مجله دانشکده پزشکی
سال:1397 | دوره:76 | شماره:10 |تعداد مقالات:10

اتخاذ سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت، استراتژی مهمی برای دستیابی به پیامدهای مطلوب بارداری و موثر بر سلامت آینده مادر و فرزند اوست. داده های این مطالعه با جستجوی پیشرفته در پایگاه های اطلاعاتیIranmedex، Magiran، SID، IranDoc، PubMed، Google Scholar، Web of Science، Scopus به دست آمد. مقالاتی که دارای متن کامل بودند، با استفاده از کلید واژه های "رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت یا سبک زندگی و بارداری" برای مقالات فارسی و معادل آن ها در مش برای مقالات انگلیسی با محدودیت زمانی 2010 تا اواسط 2017 گردآوری شد. از 3247 مقاله به دست آمده، پس از غربالگری اولیه و ارزیابی منابع، مقالات با طراحی مشاهده ای و کیفی که شامل چهار مقاله فارسی و 25 مقاله انگلیسی بود، وارد مطالعه شدند. مرور مطالعات حاکی از آن بود که نخست زنان طی بارداری به دلیل ترس از سلامت جنین، انگیزه بالایی برای اتخاذ رفتارهای بهداشتی دارند، اما عوامل فردی مانند نداشتن زمان و عدم آگاهی کافی درباره بارداری و عملکردهای مرتبط با سلامت، عوامل اجتماعی شامل مشکلات سیستم بهداشتی و عوامل فرهنگی، مانعی برای اتخاذ چنین رفتارهایی ذکر شده اند. دوم، عواملی همچون سن، تحصیلات، باورهای فردی، عوامل مرتبط با بارداری مانند حاملگی پرخطر و عوامل محیطی از جمله حمایت های اجتماعی و عملکرد سیستم بهداشتی برای پرداختن به رفتارهای مرتبط با سلامت نقش مهمی دارند. می توان گفت برای افزایش توان بالقوه زنان باردار در جهت اتخاذ رفتارهای سالم، تغییر رویکرد سیستم بهداشتی و توجه به تعیین کننده های اجتماعی سلامت ضرورت چشمگیری داشته و جهت انجام مداخلات لازم انجام مطالعات کیفی و دارای طراحی مناسب برای بررسی عمیق موضوع در پس زمینه فرهنگی توصیه می شود.

زمینه و هدف: مصرف قلیان نسبت به سیگار در بین مردم شیوع بالایی یافته است، زیرا مصرف کنندگان بر این باورند که مصرف تنباکو به شکل قلیان نسبت به سیگار اثرات سلامتی کمتری دارد. هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط بین سرطان ریه و مصرف تنباکو به شکل قلیان بود. روش بررسی: این مطالعه از نوع متاآنالیز می باشد، که در دانشگاه علوم پزشکی ایران از دی 1395 تا اردیبهشت ماه 1396 به جستجو الکترونیکی مقالات پرداخته شد، جستجوی مقالات در پایگاه های داده ای (PubMed، MEDLINE and EMBASE) جهت یافتن مقالات مرتبط با تاثیر قلیان بر سلامتی انجام شد. مطالعات مورد-شاهدی و کوهورت منتشر شده بین 1980 تا 2017 در سرتاسر جهان بدون محدودیت زبانی انتخاب شد و ما مقالاتی که به صورت گزارش موردی، خلاصه کنفرانس و مروری و شامل بشر نبودند از مطالعه خارج نمودیم. فرآیند انتخاب مقاله و استخراج داده ها توسط دو پژوهشگر جداگانه انجام شد و با استفاده از مدل های مربوط، به ارزیابی نسبت شانس، هتروژنی و تورش انتشار (Publication bias) پرداخته شد. یافته ها: در این مطالعه تعداد 120 مقاله مرتبط با تاثیر دود قلیان بر سلامتی یافت شد که از این تعداد مقالات منتشر شده، 9 مقاله مرتبط با تاثیر دود قلیان با ریه بودند که برای مطالعه متاآنالیز انتخاب شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که دود قلیان خطر ابتلا به سرطان ریه را با نسبت شانس 3/72 و فاصله اطمینان 4/85-2/60 افزایش می دهد و هتروژنی و تورش انتشار در بین مقالات انتخاب شده مشاهده نشد. نتیجه گیری: شواهد گرد آوری شده نشان داد که ارتباط بین مصرف قلیان و سرطان ریه وجود دارد، که ابتلا به سرطان ریه در اثر مصرف قلیان افزایش می یابد.

زمینه و هدف: سینوس پیلونیدال ناحیه ساکروم در فراد جوان شایع است. علت بیماری نامشخص بوده و روش های جراحی آن مختلف می باشد. در این مطالعه نتایج درمانی در چهار روش مختلف جراحی سینوس پیلونیدال با پیگیری طولانی مدت بررسی و مقایسه شدند. روش بررسی: این مطالعه به صورت مقطعی از فروردین 1396 تا مهر 1396 در بخش جراحی بیمارستان بقیه الله (عج) تهران انجام شد. مطالعه بر روی 182 بیمار مبتلا به سینوس پیلونیدال پس از انجام عمل جراحی صورت گرفت. این بیماران که به روش های مختلف مانند (باز، بسته، نیمه بسته و محدود) تحت عمل جراحی قرار گرفتند. بیماران در فاصله زمانی حداقل سه سال پس از پایان درمان، از نظر میزان عود، رضایتمندی، مدت زمان ترمیم و بهبود زخم و عوارض پس از درمان مورد پیگیری قرار گرفتند. یافته ها: تعداد 44 بیمار به شیوه عمل جراحی بسته، 48 بیمار به شیوه عمل جراحی باز، 48 بیمار نیمه بسته و 42 بیمار به روش اکسیزیون محدود عمل شدند. بیشترین میزان عود در روش باز وجود داشت و در روش بسته هیچ مورد عود دیده نشد. در روش جراحی بسته میزان خونریزی و پس از عمل کمتری داشتند، همچنین مدت زمان بهبودی سریع تر بود. میانگین میزان رضایتمندی پس از عمل جراحی در کل بیماران 8/7± 88/9 به دست آمد که در روش بسته 5/3± 95/9 در مقایسه با سایر روش های جراحی از برتری بالاتری برخوردار بود (0/001P<). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که در موارد معمولی و غیرپیچیده بیماری سینوس پیلونیدال ناحیه ساکروم، روش اکسیزیون کامل و بستن اولیه دارای عوارض کمتر و رضایتمندی بیشتری است.

زمینه و هدف: شیوع بیماری اوتیسم در حال افزایش است. این بیماری مزمن باعث مرگ زودرس بیماران نمی شود و درمان قطعی ندارد. بنابراین، هزینه های طول عمر آن بسیار زیاد است. هدف این پژوهش محاسبه بار اقتصادی اختلال طیف اوتیسم در شهر تهران در سال 1395 بود. روش بررسی: این مطالعه توصیفی-تحلیلی به صورت مقطعی در شهر تهران در بازه زمانی اردیبهشت تا مهر 1396 با حمایت دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. برای انجام این مطالعه از یک پرسشنامه ی با روایی و پایایی بالا برای محاسبه هزینه های مستقیم پزشکی، هزینه های مستقیم غیرپزشکی و هزینه های غیرمستقیم بیماری اوتیسم استفاده شد. یافته ها: میانگین هزینه کل هر بیمار اوتیسم برابر با 223، 561، 841 ریال بود که به ترتیب 32، 52 و 16% آن مربوط به هزینه های مستقیم پزشکی، هزینه های مستقیم غیرپزشکی و هزینه های غیرمستقیم بود. هزینه مستقیم بیماری اوتیسم حدود 187، 272، 186 ریال بود که 38% آن مربوط به هزینه های مستقیم پزشکی و 62% آن مربوط به هزینه های مستقیم غیرپزشکی بود. هزینه های توانبخشی، دارویی و ویزیت پزشک به ترتیب، 70، 16 و 7% کل هزینه های مستقیم پزشکی را تشکیل می داد. هزینه ی مهاجرت خانواده بیمار اوتیسم به تهران برای دریافت درمان حدود 35% هزینه های مستقیم غیرپزشکی بیماران را تشکیل می داد. حدود 70% هزینه های غیرمستقیم بیماری مربوط به هزینه تولید از دست رفته والدین بیمار به دلیل ترک شغل بود. نتیجه گیری: بیماری مزمن اوتیسم هزینه زیادی را به خانوارها تحمیل می کند که قسمت عمده آن هزینه های مستقیم غیرپزشکی است که تحت پوشش بیمه سلامت نیست.

زمینه و هدف: براساس مطالعات پیشین، استرس بر رفتار غذایی تاثیرگذار و با انتخاب غذاهای ناسالم مرتبط است. همچنین استرس، اضطراب و افسردگی می تواند منجر به بیش خواری و افزایش وزن شود. هدف مطالعه حاضر، بررسی ارتباط بین افسردگی، اضطراب و استرس با رفتار غذایی در دانش آموزان دختر دبیرستانی است. روش بررسی: مطالعه مقطعی از فروردین تا دی 1395 روی دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر تهران با تایید و حمایت دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شد. 400 نمونه به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. پس از گرفتن رضایت و ثبت داده های اقتصادی-اجتماعی، داده های مرتبط با استرس، اضطراب و افسردگی توسط پرسشنامه کوتاه شده (DASS-21) گرد آوری شد. جهت بررسی رفتار غذایی از پرسشنامه بسامد خوراک 168 سوالی (FFQ) استفاده شد. برای ارزیابی ارتباط بین رفتار غذایی با استرس، اضطراب و افسردگی، Chi-square test و مدل برازش لجستیک به کار برده شد. یافته ها: براساس نتایج مقاله حاضر، 49/8% دانش آموزان مورد مطالعه، سطوحی از استرس داشتند، 56/3% آن ها از اضطراب رنج می بردند و 55/3% دارای سطوحی از افسردگی بودند. مصرف نمک در دانش آموزان دارای استرس، افسردگی و اضطراب، نسبت به دانش آموزان عادی بالاتر بود (0/006، 0/02، 0/01P=). مصرف غذای فوری در افراد دارای اضطراب بالا بود (0/07P=). اشخاص افسرده، به ندرت آبمیوه طبیعی می خوردند (0/03P=) و دانش آموزان پراسترس، خیلی کم از آبمیوه های طبیعی (0/006=P) و میوه (0/02P=) استفاده می کردند. نتیجه گیری: دانش آموزانی که سطوحی از استرس، افسردگی و اضطراب داشتند، نسبت به دانش آموزان معمولی دارای عادات غذایی نامطلوبی بودند و این اختلالات می تواند رفتار غذایی را به سمت مصرف بیشتر غذاهای ناسالم گرایش دهد.

زمینه و هدف: تناقضات متعددی در زمینه نقش تنوع های غذایی و مصرف گروه های غذایی بر ابتلا به سندرم متابولیک وجود دارد. این مطالعه با هدف تعیین برهم کنش گروه های غذایی با پلی مورفیسم های CCND2 rs11063069، ZNT8 rs13266634 و MC4R rs12970134 در رابطه با خطر سندرم متابولیک و هریک از اجزای آن انجام شد. روش بررسی: این مطالعه در پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و از فروردین 1384 تا اسفند 1393 انجام شد. در این پژوهش مورد-شاهدی، داده های 1634 (817 جفت)، مورد و شاهد از میان شرکت کنندگان مطالعه کوهورت قند و لیپید تهران انتخاب شدند. افراد مورد و شاهد از نظر سن، جنس و سال های پیگیری جور شدند. دریافت های تغذیه ای از طریق پرسشنامه روا و پایا بسامد خوراک به دست آمد. پلی مورفیسم ها به روش Amplification refractory mutation system-polymerase chain (ARMS-PCR) تعیین ژنوتیپ شدند. یافته ها: برهمکنش بین rs12970134 با مصرف سبزیجات سبز رنگ، گوشت قرمز و نوشیدنی های شیرین شده به ترتیب در ارتباط با خطر HDL-C پایین، تری گلیسرید بالا و قندخون ناشتا بالا مشاهده شد (0/05P<). برهمکنش بین rs13266634 با دریافت میان وعده های شور (0/02P=) و دریافت ماهی (0/04P=) در ارتباط با خطر چاقی شکمی وجود داشت. مصرف سبزیجات توانست اثر rs11063069 بر روی سندرم متابولیک را تعدیل کند و تداخل معنا داری بین rs11063069 با مصرف سبزی ها، سبزی های قرمز-زرد و میوه ها به ترتیب بر روی خطر قندخون ناشتا بالا، HDL-C پایین و فشارخون بالا مشاهده شد. نتیجه گیری: برای پیشگیری از سندرم متابولیک، افراد حامل آلل پرخطر rs12970134 از مصرف گوشت قرمز پرهیز کرده در حالی که مصرف سبزی و ماهی در افراد دارای آلل پرخطر rs11063069 و rs13266634 می بایستی مدنظر قرار گیرد.

زمینه و هدف: فوتوتراپی موثرترین روش درمان زردی نوزادان است و فوتوتراپی متناوب باوجود موثر بودن، دارای فواید بیشتر و عوارض کمتر نسبت به فوتوتراپی مداوم است. مطالعه حاضر با هدف مقایسه دو روش فوتوتراپی متناوب و مداوم بر کاهش بیلی روبین سرم نوزادان ترم زرد و ارزیابی طول مدت بستری ومدت فوتوتراپی در این دو روش صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه کارآزمایی بالینی در 60 نوزاد ترم زرد که از دی ماه سال 1395 تا دی ماه 1396در بیمارستان لقمان تهران بستری گردیدند، انجام شد. نوزادان به صورت تصادفی به دو گروه فوتوتراپی متناوب (اول) و مداوم (دوم) تقسیم شدند. در گروه (دوم) دستگاه فوتوتراپی در تمام شبانه روز روشن بود. در گروه (اول) دستگاه فوتوتراپی 16 ساعت روشن و هشت ساعت (از ساعت 10 شب تا شش صبح) خاموش می شد و پس از فوتوتراپی بیلی روبین سرمی بتوالی اندازه گیری شد. معیار ورود شامل نوزادان ترم زرد با علت غیرهمولیتیک بستری در بخش بود و معیارهای خروج شامل سپسیس و بیلی روبین بیش از mg/dl 18 و ایکتر همولیتیک بودند. پیامدهای زودرس شامل میزان کاهش بیلی روبین و مدت بستری و مدت فوتوتراپی و دیررس نظیر کرنیکتروس بررسی گردیدند. یافته ها: دو گروه از نظر معیارهای دموگرافیک مشابه بودند. طول بستری بر حسب روز در گروه مداوم 0/60± 2/3 و در گروه متناوب 0/93± 2/46 بود و تفاوت معناداری نداشتند (0/516P=) مدت زمان فوتوتراپی بر حسب ساعت در گروه فوتوتراپی مداوم 16/39± 45/26 و در گروه متناوب 11/82± 46 بود که از نظر آماری تفاوت معناداری نداشتند (0/843P=) سرعت کاهش بیلی روبین پس از 36 ساعت در دو گروه یکسان بود وتفاوت معنادار آماری نداشتند (0/429P=). نتیجه گیری: فوتوتراپی متناوب به اندازه فوتوتراپی مداوم در کاهش بیلی روبین نوزادان ایکتریک موثر می باشد.

زمینه و هدف: زگیل تناسلی از شایعترین عفونت قابل انتقال جنسی است. 1% جمعیت فعال از نظر جنسی را مبتلا می کند. بنابر مطالعات پیشین، این بیماری کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار داده و باعث تحمیل هزینه های مالی بر سیستم های بهداشتی می شود. روش بررسی: مطالعه حاضر یک مطالعه مورد-شاهدی است که در بهار سال 2018 انجام شد. کیفیت زندگی 65 بیمار مبتلا به زگیل مقعدی-تناسلی که برای درمان بیماری خود به بیمارستان بوعلی سینا ساری در سال 2018 مراجعه کرده بودند، با 65 فرد کنترل سالم بررسی شد. از پرسشنامه کیفیت زندگی World Health Organization Quality of Life Brief Version (WHOQOL-BREF) استفاده شد. یافته ها: براساس نتایج، در بین مبتلایان به بیماری زگیل مقعدی-تناسلی شرکت کننده در طرح، اکثریت دچار افت کیفیت رابطه جنسی پس از ابتلا به این بیماری نشدند (70%). تفاوت معناداری بین میانگین نمرات سلامت جسمی و نمرات سلامت روانی در دو گروه شاهد و بیمار وجود نداشت. میانگین نمره سلامت جسمی با شدت بیماری ارتباط نداشت (0/13P=) ولی نمره سلامت روانی با شدت بیماری تفاوت معناداری داشت (0/01P=). نمرات سلامت جسمی در کل افراد شرکت کننده ارتباط معنادار با جنسیت داشت به طوری که در جنس زن سطح سلامت جسمی پایین تر از جنس مرد بود، اما میانگین نمره سلامت روانی بیماران زن و مرد تفاوت معناداری نداشت (0/18P=). نتیجه گیری: میانگین نمره سلامت جسمی و روانی در زنان پایین تر از مردان بود و اگرچه در این مطالعه بین سلامت روانی در گروه شاهد و گروه کنترل تفاوت معناداری وجود نداشت، اما نتایج نشان داد که شدت بیماری با سلامت روانی ارتباط مستقیم دارد.

زمینه و هدف: هپاتیت B از شایعترین عفونت های ویروسی قابل انتقال از راه خون است که همچنان یکی از مشکلات بهداشتی جهان محسوب می شود. هدف از این مطالعه، بررسی شیوع عفونت ویروس هپاتیت B میان اهداکنندگان خون بود. روش بررسی: این مطالعه توصیفی مقطعی گذشته نگر، در 216004 نفر اهداکنندگان خون داوطلب مراجعه کننده به پایگاه های انتقال خون از ابتدای فروردین سال 1390 تا 1394 انجام گردید. سپس آزمایش آنتی ژن سطحی هپاتیت B مثبت با روش الایزا (Enzyme-linked immunosorbent assay، ELISA) و نوترالیزاسیون انجام گرفت. یافته ها: در افراد مورد مطالعه، 279 نفر آنتی ژن سطحی هپاتیت B مثبت بودند که 97/14% مرد و 2/86% زن بودند که این اختلاف از لحاظ آماری معنادار بود (0/001P<). تعداد آنتی ژن سطحی هپاتیت B مثبت بین افراد متاهل (85/3%) به طور معناداری نسبت به افراد مجرد (14/7%) بیشتر بود (0/001P<). میانگین سنی افراد آلوده 10/3± 39/6 سال بود. ارتباط میزان آلودگی به ویروس هپاتیت B با متغیرهای سن، مدرک تحصیلی از لحاظ آماری معنادار بود (0/001P<). نتیجه گیری: مطالعه نشان داد میزان شیوع آنتی ژن سطحی هپاتیت B بین اهداکنندگان خون طی چهار سال مطالعه کاهشی چشمگیر داشته است.

زمینه و هدف: سرطان پستان یکی از شایع ترین سرطان ها در زنان سرتاسر دنیا است. میزان شیوع سرطان پستان در زنان ایرانی در حال افزایش است. عوامل خارجی و داخلی مختلفی بر روی ثبات ژنوم و خطر ابتلا به سرطان پستان تاثیر دارند. چندشکلی های تک نوکلئوتیدی موجود در ژن های تعمیری DNA با افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان در ارتباط هستند. هدف از مطالعه حاضر بررسی ارتباط بین خطر سرطان پستان و پلی مورفیسم FokI در ژن XRCC3 بود. روش بررسی: این مطالعه موردی-شاهدی در بازه زمانی مهر 1395 تا اسفند 1396 در زنان مبتلا به سرطان پستان و زنان سالم واقع در استان مرکزی در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه اراک، شهر اراک انجام شد. در این مطالعه ارتباط پلی مورفیسم FokI ژن XRCC3 با خطر ابتلا به سرطان پستان در زنان با استفاده از روش هضم آنزیمی PCR-RFLP مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: اختلاف معناداری بین دو گروه بیمار و کنترل برای سه ژنوتیپ جایگاه rs1799794 مشاهده نشد (0/435P=). نتیجه گیری: ارتباط معناداری میان چندشکلی FokI در ژن XRCC3 و خطر ابتلا به سرطان پستان وجود نداشت.