آرشیو توانبخشی (توانبخشی)
سال:1397 | دوره:19 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

هدف ضایعه نخاعی از جمله رویدادهای آسیب زاست که تأثیر گسترده ای بر کیفیت زندگی افراد ضایعه دیده می گذارد. همه افراد در برابر رویدادهای ناگوار زندگی واکنش مشابهی نشان نمی دهند. این واکنش ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی باشد. بعضی از افراد تا سال ها پس از رویداد آسیب زا عملکرد عادی ندارند و الگویی از اختلال عملکرد مزمن را نشان می دهند، اما عده ای برای ماه ها مبارزه می کنند و به تدریج به سطوحی از انطباق و سازگاری می رسند و الگویی از بهبود و ترمیم را به دنبال تحمل رنج نشان می دهند. افراد پس از تحمل ضایعه نخاعی تمایل به انطباق و سازگاری با ضایعه دارند، با این حال در زمینه سازگاری و انطباق با ضایعه تفاوت وجود دارد. تعدادی از این افراد نسبت به مشکلات روانی، آسیب پذیر باقی می مانند که این ناسازگاری، علاوه بر تجربه رنج های عاطفی، می تواند سایر حوزه های عملکردی، از جمله سلامت فیزیکی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و سبب افزایش احتمال عوارض ثانویه شود. هدف این مطالعه تبیین عوامل مؤثر بر پذیرش و سازگاری با ضایعه نخاعی بر اساس تجارب این بیماران است. روش بررسی این مطالعه به صورت کیفی و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شد. تحلیل محتوا روشی کیفی برای ارتباط دادن داده ها به موضوع اصلی است و محصول نهایی آن، مفاهیم و طبقات تشکیل دهنده موضوع مورد مطالعه است. مشارکت کنندگان در این مطالعه 23 نفر از بیماران ضایعه نخاعی در سطح شهر تهران بودند که به صورت هدفمند، با بیشترین تنوع از گروه های مختلف سنی، سطوح متفاوت آموزشی و با تجربه ها و نقش های متفاوت در زندگی انتخاب شدند. معیار ورود به مطالعه، تجربه ضایعه نخاعی، گذشت حداقل یک سال از ضایعه، سن بالای 18 سال و نیز تمایل افراد برای در اختیار قرار دادن تجارب خود از موضوع مورد مطالعه بوده است. نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به نقطه اشباع در هر مفهوم ادامه یافت؛ به طوری که داده های بیشتر به ارائه اطلاعات جدید در زمینه این مفاهیم منجر نشد. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته بوده است. داده ها را پژوهشگر اصلی و از طریق مصاحبه های باز و عمیق در سال 1395 جمع آوری کرد و از طریق تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها به استخراج طبقاتی از عوامل تسهیلگر و بازدارنده پذیرش و سازگاری در بیماران ضایعه نخاعی منجر شد. تسهیلگرها در 8 طبقه اصلی شامل حمایت های صحیح، ارتباط با همنوعان، مشارکت اجتماعی، باور معنوی، نگرش مثبت، انگیزاننده ها، دسترسی به امکانات تسهیلگر و عوامل زمینه ای دسته بندی شد و بازدارنده ها نیز در قالب دو مفهوم یا طبقه کلی طبقه بندی شد. طبقه باورهای نادرست فرهنگی و اجتماعی زیر طبقاتی مانند ترحم، بازخوردهای منفی اطرافیان و ناآگاهی از حمایت صحیح و نیز طبقه موانع ساختاری و زمینه ای زیرطبقاتی مانند مشکلات مرتبط با سلامت، معلولیت شهری، ناکارآمدی سازمان های حمایتگر، تنگناه های مالی و نا آگاهی معلولان داشته است. نتیجه گیری نتایج استخراج شده از تجارب بیماران ضایعه نخاعی نشان داد مجموعه ای از عوامل فردی، محیطی و اجتماعی می تواند روند پذیرش و سازگاری با ضایعه را تحت تأثیر قرار دهد و نقشی تسهیلگر یا بازدارنده در فرایند پذیرش و سازگاری با ضایعه داشته باشد. شناخت این عوامل که متناسب با بافت اجتماعی و تجارب واقعی افراد، از مواجهه با ضایعه نخاعی به دست آمده است، می تواند در طراحی برنامه های توانبخشی روانی این افراد و خانواده هایشان کاربرد مؤثری داشته باشد؛ به طوری که با تقویت عوامل فردی و محیطی تسهیلگر، می توان فرایند پذیرش و سازگاری با ضایعه را تسهیل کرد و با کاهش تأثیر عوامل بازدارنده، از تأخیر در پذیرش و سازگاری و نیز بروز عوارض روانی منفی جلوگیری کرد.

هدف بیماری مالتیپل اسکلروزیس (ام اس) نوعی بیماری نورولوژی است که پیامدهای درخور توجهی بر کیفیت زندگی بیماران دارد. بر اساس مطالعات صورت گرفته کیفیت زندگی در افراد دچار ام اس در خطر است؛ این افراد در مقایسه با افراد بدون ام اس کیفیت زندگی پایین تری دارند و این پایین بودن کیفیت زندگی بیشتر در حیطه های فیزیکی، خود مراقبتی، هیجانی و عملکردهای روزمره است. با وجود بررسی عوامل شخصیتی، اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر کیفیت زندگی در این بیماران، مطالعه ای یافت نشد که به بررسی تأثیرتعادل و فعالیت های روزمره زندگی بر کیفیت زندگی این افراد پرداخته باشد؛ بنابراین هدف این مطالعه، بررسی رابطه بین تعادل و فعالیت های روزمره زندگی با کیفیت زندگی در افراد با مالتیپل اسکلروزیس عود فروکش تعریف شد. روش بررسی این تحقیق، مطالعه ای مقطعی موردی است که در آن 40 بیمار مبتلا به ام اس (با نوع) عود فروکش با روش نمونه گیری آسان و تشخیص عصبی در شهر اصفهان انتخاب شدند. فرم گواهی کتبی از همه بیماران و خانواده های آن ها گرفته شد. خصوصیات فردی بیماران به صورت خصوصی نگهداری شد و بیماران در شرایطی که تمایل به ادامه نداشتند، می توانستند تحقیق را ترک کنند. معیارهای ورودی به این شرح است: رضایت بیمار برای شرکت در مطالعه، تأیید تشخیص ام اس عود فروکش، بیمارانی که به بیمارستان های الزهرا و کاشانی مراجعه می کردند، محدوده سنی 20 تا 40 سال، حداقل دو حمله در 24 ماه قبل، نمره کمتر از 505 در مقیاس وضعیت وسعت ناتوانی، ابتلا به ام اس با نوع متوسط و در اصطلاح داشتن تنوع ناتوانی و علائم بیماری، داشتن توانایی و بینش برای همکاری با مطالعه با استفاده از آزمون کوتاه وضعیت ذهنی. معیارهای خروجی عبارتند از: نارضایتی برای ادامه مطالعه، همکاری با مطالعات مشابه در طول 3 ماه گذشته که بر کیفیت زندگی فرد تأثیر داشته است، تعادل یا فعالیت در زندگی روزمره، نقص دیداری یا شنوایی، عود بیماری یا تشدید ناتوانی از متوسط به شدید و هرگونه اختلال هم زمان مانند تشنج. ارزیابی هایی که استفاده شد، عبارتند از: مقیاس میزان وضعیت ناتوانی، مقیاس توازن برگ، شاخص بارتل و پرسش نامه کیفیت زندگی. داده ها با استفاده از نسخه 20 نرم افزار SPSS و روش های آماری مانند همبستگی و رگرسیون فرد تحلیل شد. یافته ها نتایج نشان داد تعادل با مؤلفه های فعالیت فیزیکی (66 درصد)، ایفای نقش جسمی (98 درصد) و شاخص ابعاد جسمی (93 درصد) رابطه مثبت معنادار دارد (0/01>P) و همچنین بین تعادل و سایر مؤلفه های کیفیت زندگی هیچ رابطه معناداری وجود ندارد. مراقبت از خود با مؤلفه فعالیت فیزیکی (60 درصد) و شاخص ابعاد جسمی (56 درصد) رابطه مثبت معنادار (0/01>P) دارد و بین مؤلفه تحرک با مؤلفه فعالیت فیزیکی (75 درصد)، ایفای نقش جسمی (45 درصد) و شاخص ابعاد جسمی (67 درصد) رابطه مثبت معنادار وجود دارد و همچنین بین مؤلفه های مراقبت از خود و تحرک با با سایر مؤلفه های کیفیت زندگی هیچ رابطه معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری نتایج این مطالعه حاکی از توانایی پیش بینی کنندگی تعادل و استقلال در فعالیت های روزمره زندگی در بُعد جسمی کیفیت زندگی بیماران ام اس است. با توجه به مداخلات گسترده ای که در حوزه توانبخشی بیماران ام اس صورت می گیرد، فارغ از بهبودهای فیزیکی، توجه به عوامل مهمی از جمله کیفیت زندگی و مهارت های روزمره زندگی اهمیت ویژه ای پیدا می کند؛ بنابراین، به نظر می رسد با توانبخشی هدفمند سیستم تعادلی و آموزش فعالیت های روزمره زندگی، بتوان شاهد بهبود بُعد جسمی کیفیت زندگی در بیماران ام اس بود.

هدف اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از کار به دلیل وجود عوامل خطر حین کار، در سراسر جهان، به ویژه در کشور های در حال توسعه رو به افزایش است. در ایجاد اختلالات اسکلتی عضلانی که شایع ترین بیماری مزمن است، عوامل متعدد خطر (فیزیکی، روانی و ذهنی) مؤثرند. ابزارهای متعددی برای ارزیابی این عوامل خطر استفاده می شود. پرسش نامه ارزیابی مواجهه سریع یکی از ابزارهای دقیق و سریع برای شناسایی این عوامل خطر است که به وفور از آن استفاده می شود. هدف از این مطالعه ترجمه، انطباق فرهنگی و بررسی پایایی پرسش نامه ارزیابی مواجهه سریع به زبان فارسی است. روش بررسی این مطالعه در حوزه روش شناسی است. در این مطالعه معادل سازی بین فرهنگی پرسش نامه ارزیابی مواجهه سریع با استفاده از روش International Quality of Life Assessment Project انجام شد. برای انجام روایی صوری، پرسش نامه مذکور از سوی 12 متخصص ارگونومی و 15 کارگر بررسی و تکمیل شد. در این مطالعه تکرار پذیری نسبی (درون آزمونگر و بین آزمونگر)، تکرارپذیری مطلق و همخوانی درونی برای بررسی پایایی (تکرارپذیری) پرسش نامه مورد نظر بر روی 80 نفر کارگر ساختمانی نیز بررسی شد. این کارگران به دو گروه 30 و 50 نفره تقسیم شدند و تکمیل پرسش نامه با فاصله زمانی 3 تا 7 روز و دو مرتبه انجام شد. یافته ها نسخه ترجمه شده پرسش نامه ارزیابی مواجهه سریع به زبان فارسی، واژگان، جمله بندی و عبارات آسان داشت که مترجمان نیز در این باره اتفاق نظر داشتند و کیفیت ترجمه در مجموع به لحاظ وضوح ترجمه، کاربرد زبان مشترک، یکسانی مفهومی و کیفیت کلی ترجمه مطلوب بود و نظر مترجمان رضایت بخش بود. به عبارت دیگر نتایج حاصل از بررسی روایی صوری، نشان از تأیید همه آیتم ها داشت. میزان تکرار پذیری که از طریق محاسبه ضریب همبستگی درون گروهی برای بین آزمونگرها و درون آزمونگر ها در 6 آیتم موجود حاصل شد، به ترتیب در دامنه های 0/79 تا 0/93 و 0/74 تا 0/89 به دست آمد و همچنین مقدار همخوانی درونی (ضریب آلفای کرونباخ) 0/74 محاسبه شد. مقدار تکرارپذیری مطلق نیز برای 6 آیتم، به ترتیب برای درون آزمونگر و بین آزمونگر در دامنه 0/73 تا 2/8 و 0/4 تا 4/9 به دست آمد. نتیجه گیری نتایج این مطالعه پرسش نامه مد نظر را به لحاظ روایی صوری تأیید می کند؛ به گونه ای که تمامی 16 سؤال آن واضح و ساده و قابل فهم هستند و تنها تغییرات و اصلاحات جزئی صورت گرفته است و تکرار پذیری قابل قبولی دارد؛ بنابراین، پرسش نامه ارزیابی مواجهه سریع را می توان ابزار ارزیابی ریسک برای مطالعات صنعتی و تحقیقاتی در جمعیت های فارسی دانست.

هدف در راه رفتن طبیعی نیروی عکس العمل زمین از سمت داخل زانو عبور می کند و یک بازوی اداکتوری حول این مفصل در سرتاسر مرحله، استانس راه رفتن اعمال می کند. اغلب از وجود بازوی اداکتوری و افزایش بار حاصله از آن روی کمپارتمان داخلی زانو، برای توضیح شیوع بالای استئوآرتریت این کمپارتمان استفاده می شود. در طول راه رفتن عادی، 60 درصد فشار از کمپارتمان داخلی زانو عبور می کند که این موضوع موجب درگیری بیشتر این کمپارتمان در بیماری استئوآرتریت می شود. تغییر راستا و نیروهای بیومکانیکی روی زانو باعث کاهش درد، افزایش عملکرد، بهبود کیفیت زندگی و متغیرهای راه رفتن می شود. استفاده از ارتوزهای زانو به منظور برداشتن وزن از کمپارتمان تحت تأثیر و کاهش درد زانو در افراد دچار استئوآرتریت زانو توصیه شده است. در این مطالعه برای بار نخست، تأثیر میزان ارتفاع بار ارتوز بر گشتاور اداکتوری وارده به زانو اندازه گیری شد. درنتیجه، هدف از این مطالعه تغییر میزان گشتاور ابداکشن وارده از سوی ارتوز برای مقابله با گشتاور اداکشن وارده از زمین (نیروی عکس العمل زمین) و بررسی میزان تأثیر حالت های مختلف ارتوزی بر متغیرهای کینماتیکی و کینتیکی بود. روش بررسی این مطالعه از نوع کار آزمایی بالینی بود. جهت مطالعه آینده نگر و غیر تصادفی بود. گروهی از افراد مبتلا به استئوآرتریت درجه خفیف تا متوسط زانو که به مراکز درمانی و بیمارستان های شهر اصفهان مراجعه کردند، بعد از دریافت تأییدیه درجه استئوآرتریت مدنظر 2 و 3 از پزشک متخصص، به مرکز تحقیقات و پژوهش دانشکده توانبخشی ارجاع داده شدند. تعداد شرکت کننده با توجه به مقالات پیشین، 10 بیمار مبتلا به استئوآرتریت درجه 2 و 3 در ناحیه داخلی زانو تعیین شد. 10 بیمار مبتلا به استئوآرتریت داخلی خفیف تا متوسط زانو شامل 9 زن و 1 مرد در مطالعه شرکت کردند. هر آزمودنی 5 شرایط مختلف در مطالعه را سپری کرد. ترتیب و توالی مراحل از طریق قرعه کشی برای هر فرد صورت گرفت. این 5 مرحله شامل بدون ارتوز، ارتوز با طول بار بلند، ارتوز با طول بار رایج، ارتوز با زاویه ابداکشن متوسط و ارتوز با زاویه ابداکشن حداکثر بود. در این مطالعه به منظور ثبت متغیر های کینتیکی و کینماتیکی از سیستم آنالیز حرکت سه بعدی (نسخه 2/7ساخت کشور سوئد) با 7 دوربین (تولید شرکت کوآیسس آمریکا) با فرکانس 100هرتز و 1 صفحه تشخیص نیروی کیستلر (500 در 600 میلی متر، مدل AA 9260، تولید شرکت کیستلر سوئیس) برای جمع آوری اطلاعات راه رفتن آزمودنی ها در مرکز تحقیقات اختلالات اسکلتی و عضلانی دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان استفاده شد. نرم افزار Visual 3D (ساخت کمپانی سی موشن آمریکا، نسخه 4) برای مدل کردن داده های اندام تحتانی استفاده شد. متغیرهای زمانی و مکانی و گشتاورهای وارد شده به مفصل زانو و دامنه حرکتی زانو برای هر فرد در تمام مراحل اندازه گیری شد. اطلاعات به دست آمده وارد نرم افزار Qualysis و برای مدل کردن به نرم افزار Visual 3D وارد شد. از نسخه 22 نرم افزار SPSS برای تحلیل داده ها و آزمون شاپیرو ویلکز برای بررسی نرمال بودن توزیع داده ها استفاده شد. آزمون واریانس اندازه گیری های تکرار شده برای مقایسه تأثیر ارتوز در متغیرهای ذکر شده در بیماران قبل و بعد ارتوز، استفاده شد. یافته ها بین متغیرهای زمانی و مکانی (سرعت، طول گام، کادنس، درصد فازایستایی) در حالات مختلف ارتوزی با یکدیگر و بدون ارتوز، اختلاف معناداری گزارش نشد (P>0/05). بین دامنه حرکتی در هر 3 صفحه (ساجیتال، فرونتال، هورزینتال) هیچ تفاوت معناداری در حالات متفاوت ارتوزی ثبت نشد (P>0/05). بیشترین گشتاور اکستنسوری در حالات بدون ارتوز به مفصل زانو وارد شد، ولی نتایج تحلیل آماری، اختلاف معناداری را گزارش نکرد (P>0/05). گشتاور اداکتوری به طور معنا داری در حالت ارتوز با بازوی اهرمی بلند، کمتر از بدون ارتوز گزارش شد 0/05>P. نتیجه گیری ارتوز با توجه به مداخله نکردن در متغیرهای مکانی و زمانی، هیچ گونه محدودیت حرکتی برای بیماران ایجاد نکرده است. ارتوز با طول بار بلند به دلیل بازوی اهرمی بیشتر تأثیر معنا داری در کاهش گشتاور اداکتوری کمپارتمان داخلی زانو دارد، درنتیجه ممکن است باعث بهبود روند درمان و کاهش گشتاور اداکتوری افراد شود.

هدف با تولد کودک ناتوان، والدین با چالش های بسیاری مواجه می شوند. به طور کلی مادرانی که کودک ناتوان دارند در مقایسه با مادران کودکان عادی سلامت روان پایین تری دارند. وجود ناتوانی در خانواده سبب بروز مشکلات روانی و عاطفی برای اعضای خانواده به ویژه مادر می شود. این مادران در مقایسه با مادران کودکان عادی از مسائلی مانند سلامت جسمی و روانی خود غافل می شوند و این شرایط می تواند سبب گوشه گیری و بی علاقگی به برقراری رابطه با اطرافیان در آنان شود که پیامد آن بروز افسردگی و به خطرافتادن سلامت روانی مادران است؛ از این رو لزوم توجه به وضعیت روان شناختی مادرانی فرزند ناتوان دارند و در نظرگرفتن نقش اساسی والدین در هرگونه پیشرفت برنامه های مداخله ای برای افراد ناتوان احساس می شود. به همین دلیل این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی توانمندسازی روان شناختی بر سلامت عمومی مادرانی انجام شد که فرزند ناتوان دارند و تحت پوشش برنامه توان بخشی مبتنی بر جامعه هستند. روش بررسی روش پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل همه مادرانی بود که فرزند ناتوان داشتند و در سال 1396 زیر نظر سازمان بهزیستی شهرستان مرودشت در برنامه توان بخشی مبتنی بر جامعه مشارکت داشتند. از جامعه یاد شده 30 نفر به صورت در دسترس به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه 15 نفری تقسیم شدند. از هر دو گروه پیش آزمون گرفته شد و گروه آزمایش، مداخله توانمندسازی روان شناختی را در 10 جلسه 90 دقیقه ای (هفته ای 2 جلسه) دریافت کردند. در حالی که این مداخله به گروه کنترل ارائه نشد و در پایان برای هر دو گروه پس آزمون اجرا شد. ابزار مورد استفاده پرسش نامه سلامت عمومی 28 سؤالی گلدبرگ و هیلر بود. داده های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافته ها نتایج نشان داد مداخله برنامه توانمندسازی روان شناختی بر سلامت عمومی باعث تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون شده بود (0/001>P)؛ یعنی سلامت عمومی در گروه آزمایش به طور معناداری بهتر از گروه کنترل بود؛ بنابراین، توانمندسازی روان شناختی بر سلامت عمومی مادرانی که فرزند ناتوان داشتند و تحت پوشش برنامه توان بخشی مبتنی بر جامعه بودند، تأثیر دارد. همچنین نتایج نشان داد مداخله برنامه توانمندسازی روان شناختی بر خرده مقیاس سلامت جسمی باعث تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون شده بود (0/001>P)؛ یعنی سلامت جسمی در گروه آزمایش، به طور معناداری بهتر از گروه کنترل، شده است. همچنین مداخله برنامه توانمندسازی روان شناختی بر خرده مقیاس اضطراب باعث تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون شده بود (0/001>P)؛ یعنی اضطراب در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معناداری کاهش یافته بود. همچنین مداخله برنامه توانمندسازی روان شناختی بر خرده مقیاس اختلال در کارکرد اجتماعی باعث تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون شده بود (0/001>P)؛ یعنی اختلال در کارکرد اجتماعی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معناداری کاهش داشته است. بر اساس یافته های این پژوهش، مداخله برنامه توانمندسازی روان شناختی بر خرده مقیاس افسردگی تأثیر معنی داری نداشته است. نتیجه گیری این مطالعه نشان دهنده آن است که توانمندسازی روان شناختی سبب بهبود سلامت عمومی مادران تحت پوشش برنامه توان بخشی مبتنی بر جامعه شد و بر سه خرده مقیاس سلامت عمومی (سلامت جسمی، اضطراب و اختلال در کارکرد اجتماعی) مادرانی که فرزند ناتوان دارند وتحت پوشش برنامه توان بخشی مبتنی بر جامعه هستند، تأثیر داشته است. بنابراین، مسئولان و متولیان برنامه توان بخشی مبتنی بر جامعه، باید توانمندسازی روان شناختی را مهم تلقی کنند و راهکارهای اجرایی شدن گسترده آن را با توجه به پیامدهای مهمی که دارد در داخل کشور عملی کنند. باید یادآوری شود این پژوهش فقط در مادران تحت پوشش برنامه توان بخشی مبتنی بر جامعه اجرا شده است؛ بنابراین، در تعمیم نتایج آن به سایر مادران باید دقت شود. اجرانشدن مرحله پیگیری یکی از محدودیت های این پژوهش بود؛ بنابراین، برای پژوهش های آتی پیشنهاد می شود برنامه آموزشی با حضور هر دو والد (مادر و پدر) اجرا شود. همچنین مطالعه پیگیری نیز برای بررسی تداوم تأثیرات مداخله انجام شود. همچنین به مسئولان و برنامه ریزان سازمان بهزیستی پیشنهاد می شود با اختصاص بودجه بیشتر و حمایت از انجمن های تسهیلگر برنامه توان بخشی مبتنی بر جامعه، کارگاه های توانمندسازی روان شناختی را برای همه اعضای خانواده افراد ناتوان برگزار کنند. در پایان، پیشنهاد می شود با طراحی و اجرای برنامه توانمندسازی روان شناختی برای بهبود سلامت عمومی مادرانی که فرزند ناتوان دارند و تحت پوشش برنامه توان بخشی مبتنی بر جامعه هستند، اقدام شود.

هدف کیفوزِ وضعیتی، یکی از ناهنجاری های شایع ستون فقرات است که آگاهی از وضعیت بدنی و حفظ درست آن می تواند نقش مهمی در پیشگیری و درمان این ناهنجاری داشته باشد. سیستم های بیوفیدبکی یکی از روش های استفاده شده در پیشگیری از اختلالات پوسچرال هستند. هدف از این مطالعه، طراحی ابزار بیوفیدبک به منظور جلوگیری از قرار گرفتن در وضعیت کیفوتیک و ارزیابی پایایی و روایی آن است. روش بررسی 17 دانشجو رده سنی 18 تا 30 سال به صورت غیراحتمالی ساده، در مطالعه شرکت کردند. در این مطالعه برای ارزیابی شاخص کیفوز از خط کش انعطاف پذیر به عنوان استاندارد طلایی استفاده شد. ابتدا دستگاه بیوفیدبک کنترلی کیفوز با محوریت میکروکنترلر با استفاده از حسگر خمشی طراحی شد. این دستگاه شامل یک تولیدکننده لرزش است که در صورت وقوع وضعیت کیفوتیک با فرمان میکروکنترلر شروع به لرزش می کند. به این صورت که با تغییر وضعیت بدنی، مقاوت حسگر خمشی استفاده شده در ابزار بیوفیدبکِ هوشمندِ طراحی شده نیز تغییر می کند و داده هایی که حسگر خمشی ثبت کرده است با یک مدار مقاومتی ساده به تغییرات ولتاژ تبدیل می شود. خروجی حسگر خمشی، وارد A/D میکروکنترلر می شود تا به محض تشخیص وضعیت بدنی ناصحیح، میکروکنترلر یک سیگنال کنترل (بر اساس آستانه برنامه ریزی شده برای میکروکنترلر) به صورت فیدبک لرزشی ارسال کند. در صورتی که مقدار خمیدگی بیشتر از مقدار آستانه باشد و این آستانه خمیدگی، حداقل 30 ثانیه طول بکشد، به کاربر به شکل فیدبک لرزشی هشدار می دهد. هشدار لرزشی مادامی که کاربر در وضعیت بدنی کیفوتیک است، ادامه می یابد و به محض تغییر وضعیت کاربر از کیفوتیک به خنثی، قطع می شود. با نصب ابزار بیوفیدبک طراحی شده در منطقه مد نظر از بدن شرکت کنندگان، درصد خطای ابزار از طریق شمارش تعداد دفعات هشدار در وضعیت خنثی و هشدارندادن در وضعیت کیفوتیک بررسی شد. همچنین برای بررسی تکرارپذیری ابزار بیوفیدبک، اندازه گیری در دو وضعیت خنثی و کیفوتیک برای هر وضعیت دو بار با فاصله 2 ساعت انجام شد. در این تحقیق، روایی ابزار با استفاده از مقادیر حساسیت و ویژگی و پایایی آن با استفاده از ضریب کاپا سنجیده شد. یافته ها اصلاح وضعیت بدنی تکنیکی مؤثر و مورد استفاده است که هدف آن کاهش فشار مکانیکی روی عضلات گردن و شانه از طریق گرفتن وضعیت بدنی خنثی و طبیعی است. تکنولوژی پوشیدنی می تواند روشی برای رسیدن به این هدف از طریق مونیتور کردن مداوم وضعیت بدنی کسی باشد که آن را می پوشد تا در هنگامی که وضعیت بدنی فرد در شرایط نامطلوب قرار می گیرد، فیدبک لازم را به او بدهد. در این تحقیق ابزاری طراحی شد که افراد به راحتی بتوانند آن را بپوشند و استفاده از آن بسیار راحت است؛ بنابراین، می توان از این روش به عنوان روشی مفید، ساده و غیرتهاجمی برای ارزیابی بالینی و اندازه گیری اطلاعات پوسچر کیفوتیک استفاده کرد. با توسعه بیشتر در ثبت داده ها و مکانیسم فیدبک، این سیستم می تواند به سیستم قابل حمل ردیابی و بررسی پوسچر، برای آموزش مبتلایان به انحراف وضعیت تبدیل شود. این سیستم دستگاهی کاربرپسند و هزینه آن پایین است. نتایج نشان دادند مقدار حساسیت ابزار بیوفیدبک طراحی شده برابر با 17/64 درصد و ویژگی آن برابر با 100 درصد است. مقدار شاخص کاپا برای هر دو بار اندازه گیری در وضعیت خنثی برابر با 100 درصد محاسبه شد، اما در وضعیت کیفوتیک در اندازه گیری بار اول برابر با 17/64 درصد و در اندازه گیری بار دوم برابر با 12 درصد به دست آمد. در بررسی تکرارپذیری ابزار بیوفیدبک، بررسی ها نشان دادند نتایج بار اول و بار دوم تفاوت چندانی با هم نداشتند. نتیجه گیری نتایج نشان داد ابزار بیوفیدبک در وضعیت خنثی، روایی کافی را دارد، اما در وضعیت کیفوتیک، روایی کافی ندارد. به عبارت دیگر ابزار بیوفیدبک طراحی شده وضعیت بدنی کیفوتیک را مطابق با استاندارد طلایی (خط کش انعطاف پذیر) به درستی تشخیص نمی دهد و از این نظر باید بیشتر بررسی شود تا نواقص آن رفع شود. همچنین مقادیر شاخص کاپا نشان دادند ابزار بیوفیدبک در وضعیت کیفوتیک پایایی مناسبی ندارد، اما این ابزار پایایی مناسبی در زمان دارد.

هدف توانمندسازی فرایندی است که نتیجه نهایی آن خروج معلولان از چرخه فقر و رسیدن به خوداتکایی و خودکفایی و پیوستن به جریان اصلی زندگی است. هدف این تحقیق سنجش توانمندسازی (احساس معنی دار بودن، مؤثربودن، خودمختاری، خوداثربخشی و احساس امنیت) معلولان جسمی (جسمی حرکتی، احشایی و حسی) تحت پوشش سازمان بهزیستی استان کهگیلویه و بویراحمد در سال 1394 و عوامل مرتبط با آن بود. روش بررسی روش انجام تحقیق به صورت پیمایشی از نوع مقطعی تحلیلی بوده که از پرسش نامه محقق ساخته با 4 سؤال زمینه ای (میزان تحصیلات با مقیاس رتبه ای، جنسیت و نوع معلولیت با مقیاس اسمی و سن با مقیاس فاصله ای) و 46 سؤال تخصصی (اعتماد اجتماعی، 10 سؤال؛ مشارکت اجتماعی، 9 سؤال؛ فعالیت های ورزشی، 8 سؤال؛ رفتارهای ترحم آمیز، 4 سؤال و توانمندسازی معلولان 15 سؤال) با مقیاس رتبه ای و پنج طیفی لیکرت، به منظور گردآوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل تمام معلولان جسمی (جسمی حرکتی، احشایی و حسی) تحت پوشش سازمان بهزیستی استان کهگیلویه و بویراحمد (به تفکیک هر شهر) بود که بالغ بر 10 هزار و 189 نفر بودند و با استفاده از فرمول کوکران 370 نفر از آن ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. همچنین از نمونه گیری تصادفی نسبتی بین 8 شهر استان کهگیلویه و بویراحمد استفاده شد؛ به این صورت که در مرحله اول، 8 شهر انتخاب شدند. در مرحله دوم: معلولان جسمی هر شهر با کمک سازمان بهزیستی شهر مربوطه انتخاب شدند و در مرحله سوم این گروه از معلولان با روش تصادفی انتخاب شدند و در آخر به آن ها به طور مستقیم مراجعه شد. در این پژوهش روایی یا قابلیت اعتبار پرسش نامه از طریق روش اعتبار محتوایی و آن هم از نوع اعتبار صوری بود؛ یعنی با مراجعه به عقل سلیم و داوران متخصص و کتب و موضوعات مرتبط آزمون شد. به عبارتی پرسش نامه تهیه شده به استاد راهنما و 10 نفر از صاحب نظران و استادان مختلف حوزه های روش شناسی، روان شناسی و جامعه شناسی تحویل داده شد و نظرات و دیدگاه های هر یک از آن ها درباره شاخص ها، معرف ها و گویه های تحقیق اخذ و پس از جمع بندی، پرسش نامه نهایی تدوین شد. به منظور سنجش پایایی پرسش نامه قبل از انجام نهایی تحقیق، 40 پرسش نامه تکمیل شد و با استفاده از روش کرونباخ، مقدار آلفا برای متغیر توانمندسازی معلولان جسمی، 0/84؛ اعتماد اجتماعی؛ 0/72؛ مشارکت اجتماعی، 0/77؛ ورزش، 0/85 و رفتارهای ترحم آمیز 0/90به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نسخه 21 نرم افزار SPSS صورت گرفت و از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، چولگی و کشیدگی) و آمار استنباطی (آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس، تی دو گروه مستقل، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر) استفاده شد. یافته ها نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین متغیرهای اعتماد اجتماعی (با سه بُعد اعتماد بین شخصی، اعتماد تعمیم یافته و اعتماد نهادی)، مشارکت اجتماعی (با دو بُعد مشارکت رسمی و غیررسمی)، فعالیت های ورزشی (با دو بُعد ارتقای سلامت جسمانی و روانی) با توانمندسازی معلولان جسمی رابطه معناداری وجود دارد (P<0/001). اما بین متغیرهای سن (0/418=P) و رفتارهای ترحم آمیز (0/395=P) با توانمندسازی معلولان جسمی رابطه معناداری وجود ندارد. بر اساس نتایج آزمون تی بر حسب مشخصات جمعیت شناختی معلولان جسمی، نشان داده شد بین جنسیت و توانمندسازی معلولان جسمی تفاوت معناداری وجود ندارد (0/756=P). بر اساس نتایج آزمون تحلیل واریانس بر حسب مشخصات جمعیت شناختی معلولان جسمی، نشان داده شد بین نوع معلولیت و توانمندسازی معلولان جسمی تفاوت معناداری وجود ندارد (0/174=P)، اما بین سطح تحصیلات و توانمندسازی معلولان جسمی تفاوت معناداری وجود دارد(P<0/001). افراد با تحصیلات بیشتر، میانگین توانمندی بیشتری دارند. نتایج تحلیل آزمون رگرسیون نشان داد مهم ترین متغیرهای مؤثر در توانمندسازی معلولان جسمی شامل اعتماد نهادی (0/327=β )، اعتماد به محیط (0/133=β )، مشارکت غیررسمی (0/132=β ) و میزان تحصیلات (0/118=β ) است و واریانس توانمندسازی معلولان جسمی حدود 28 درصد، از متغیرهای مستقل معنادار موجود در مدل تأثیر پذیرفت. در بین سازه های کلی اثرگذار، مشارکت اجتماعی بیشترین تأثیر را بر توانمندسازی معلولان جسمی گذاشت و بعد از آن به ترتیب اعتماد اجتماعی، میزان تحصیلات و فعالیت های ورزشی قرار داشتند. نتیجه گیری نتایج این پژوهش نشان داد چهار متغیر سن، جنسیت، نوع معلولیت و رفتارهای ترحم آمیز نتوانستند تغییرات توانمندسازی معلولان جسمی را تبیین کنند، اما چهار متغیر اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، فعالیت های ورزشی و میزان تحصیلات توانستند تغییرات توانمندسازی معلولان جسمی را تبیین کنند و پیشنهاد می شود تحقیقات مربوط به توانمندسازی معلولان جسمی، در راستای شناخت بهتر عوامل و موانع توانمندسازی این معلولان، تداوم یابد.

هدف فلج مغزی شامل ناهنجاری های غیر پیش رونده در مغزِ در حال رشد است که منجر به بروز مشکلات حرکتی و محدودیت های عملکردی در زندگی روزمره می شود. وجود مشکلات حرکتی در کودکان مبتلا به فلج مغزی به کاهش مشارکت در فعالیت های روزمره منجر می شود که یکی از جنبه های مهم سلامت و رشد کودک است و به رشد جسمانی و روانی اجتماعی او کمک می کند. مشارکت، رضایت از زندگی را ارتقا می بخشد. از طرفی دیگر، خانواده نقش برجسته ای در شناسایی و تأمین نیازهای رفاهی کودک دارد. همچنین خانواده نقشی اساسی در تضمین سلامت و رفاه کودکان ایفا می کند. به همین دلیل است که امروزه توجه به خدمات بهداشتی و مرتبط با رشد، از مدل کودک محور سنتی به مدل خانواده محور تغییر شکل داده است؛ از این رو فهم اولویت های والدین به منظور مشارکت در انجام فعالیت های روزمره زندگی کودکان برای ارائه خدمات مراجع محور بسیار حائز اهمیت است. روش بررسی این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی است و شرکت کنندگان، 78 کودک و نوجوان 3 تا 18 ساله مبتلا به فلج مغزی و والدینشان در شهر یزد بودند. نمونه گیری به صورت دردسترس بود؛ بدین ترتیب که از میان همه مراکز خصوصی و دولتی توانبخشی استان یزد، بر حسب قرعه کشی یک مرکز دولتی و دو مرکز خصوصی انتخاب و نمونه ها از بین مراجعان به مراکز مذکور انتخاب شدند. اولویت های والدین برای مشارکت کودکان در فعالیت های روزمره زندگی از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و با کمک مقیاس عملکردی کانادایی بر اساس درکشان از عملکرد کودک و میزان رضایتشان از سطح عملکردی کودک ارزیابی شد. این اولویت ها در سه حوزه مراقبت از خود، مولد بودن و اوقات فراغت و عملکرد کاری دسته بندی شد. همچنین سطح عملکرد حرکتی درشت کودک بر اساس سیستم طبقه بندی عملکرد حرکتی درشت به پنج سطح طبقه بندی شد. تجزیه و تحلیل آماری داده های به دست آمده با نسخه 16 نرم افزار SPSS انجام شد. به منظورتوصیف داده ها از شاخص میانگین، انحراف معیار و آزمون کای دو در جدول توافقی با نسبت درست نمایی استفاده شد. 4یافته ها در این مطالعه میانگین سنی کودکان شرکت کننده 8/12 با انحراف معیار 4/22 گزارش شد. مهم ترین اولویت کارکردی گزارش شده از سوی والدین کودکان مبتلا به فلج مغزی، فعالیت های مراقبت از خود بوده است. تحرک نیز دومین اولویت مهم کودکان در زندگی روزمره شناخته شده است. همچنین نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل آماری نشان داد بین گروه های سنی و سطوح مختلف حرکتی ارتباط معناداری در اولویت های گزارش شده یافت نشده است (P≥ 0/05). نتیجه گیری والدین اولویت های کارکردی را در ابعاد عملکردی مشابهی در گروه های سنی و سطوح کارکرد حرکتی درشت مختلف کودکان فلج مغزی گزارش دادند که عمدتاً متمرکز بر فعالیت های مراقبت از خود است. این مسئله انعکاسی است از آرزوی والدین برای رفع نیازهای مراقبت از خود، از جانب کودک که نه تنها به کاهش فشارهای مراقبتی منجر می شود، بلکه به ارتقای مشارکت در فعالیت های اجتماعی و استقلال در زندگی فردی منجر می شود. اولویت مهم دیگر در زمینه مراقبت از خود، تحرک است؛ چراکه کودکان فلج مغزی برای مدیریت فعالیت های روزمره به تحرک نیاز دارند.