مجله علوم و فنون دریایی
سال:1398 | دوره:18 | شماره:2 |تعداد مقالات:6

استقرار خدمات ارزش افزوده می تواند در دستیابی به یک دیدگاه در راستای تسهیل تصمیمات راهبردی بنادر، بسیار مؤثر باشد. این پژوهش بر مبنای مطالعات تجربی، با رویکرد واقع گرای انتقادی و توصیفی با استفاده از داده های مطالعات موردی از بنادر ایران، صورت گرفته است که به بررسی سهم بالقوه ارائه خدمات ارزش افزوده در بنادر به عنوان یک استراتژی لجستیکی برای افزایش رقابت پذیری بنادر می پردازد. در این پژوهش، کمبود تحقیقات انجام شده در زمینه ارائه خدمات ارزش افزوده در مبانی لجستیک دریایی و پتانسیل آن، همچون یک مزیّت رقابتی در بنادر از دیدگاه کاربران بنادر، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. نتایج، حاکی از این است که خدمات ارزش افزوده ای که براحتی قابل دسترسی و ارائه هستند، بترتیب شامل ارائه خدمات حمل و نقل، خدمات انبارداری، خدمات ارائه آب شیرین، خدمات سردخانه و اماکن مونتاژ محصولات می باشد. براساس فرضیات مطرح شده در این مقاله، ارائه خدمات ارزش افزوده هم در جذب و هم در حفظ کاربران (مشتریان) بنادر سهم ویژه ای داشته و نتیجه گیری انجام شده بر صحت این ادعا دلالت دارد.

خط ساحلی، به عنوان مرزی که جریان آب در آن نسبتاً نفوذناپذیر است، می تواند موجب تغییر الگوی جریان شود و لذا بررسی نقش هیدرودینامیکی آن با وجود سادگی، در مطالعات مهندسی سواحل و حتی اکوسیستم های مرطوب، غیر قابل انکار است. در این پژوهش با استفاده از شبیه سازی سه بعدی در محیط مدل عددی MIKE 3، موسسه هیدرودینامیکی دانمارک، دو نوع شبیه سازی سه بعدی بر اساس معادلات ناویر استوکس جهت بررسی نقش خط ساحلی به صورت حوضه ای مستطیل شکل و انحنادار مطرح شده است. در هر دو شبیه سازی، فرض شده که ویژگی های کانال جزرومدی قشم به صورت علمی برقرار باشد. این پژوهش به خوبی نشان می دهد که الگوی سرعت یکنواخت در حوضه مستطیل شکل با پیچش سرعت در انحنای موجود در حوضه منحنی شکل، تغییر می کند. تنگ شدگی موجود در انحنای حوضه موجب افزایش سرعت (حدود m/s 05/0) با توجه به اصل پایستگی جرم می گردد. بازشدگی پس از پیچش حوضه موجب کاهش سرعت به اندازه ی m/s 1/0 (m/s 4/0 در حوضه مستطیلی به m/s 3/0 در حوضه منحنی شکل و معادل با 25% سرعت) می شود. نکته قابل تأمل دیگر نقش تغییر تراز آب است. در کهکشند، بین مد بالاتر (HHW) و جزر پایین تر (LLW) اختلاف زیادی در الگوی سرعت وجود ندارد، اما در مهکشند که سطح آب بالاتر است، اختلاف m/s 1/0 در حوضه مستطیلی و m/s 2/0 در حوضه منحنی-شکل وجود دارد.

به طور کلی، فعالیت های صیادی با بر هم زدن فرآیند رسوب گزاری و جریانات امواج، کاهش سطح تنوع زیستی و وارد نمودن آلاینده های نفتی به محیط مانگروها یکی از مهمترین آشفتگی های محیطی موثر در افزایش آسیب پذیری این اکوسیستم ها محسوب می شود. از این رو بررسی و نقشه سازی شدت انجام فعالیت های صیادی در سطح رویشگاه های مانگرو نقش مهمی در اجرای فرآیند ارزیابی آسیب پذیری و ارائه راهکارهای مدیریتی و توانمندسازی این اکوسیستم ها جهت به حداقل رساندن و جبران خسارت های ناشی از وقوع مخاطرات محیطی ایفا می کند. لذا هدف این مطالعه بررسی، نقشه سازی و تعیین شدت فعالیت های صیادی در رویشگاه های مانگرو استان هرمزگان بود. بدین منظور، با نقشه سازی گستره رویشگاه های مانگرو، ترسیم 598 سلول شبکه با ابعاد 4×4 کیلومتر در سطح آبهای ناحیه کرانه در بر گیرنده مانگروها و نیز تهیه داده های مربوط به موقعیت جغرافیایی و تعداد شناورهای موجود در بنادر صیادی استان هرمزگان، نقشه شدت انجام فعالیت های صیادی به تفکیک رویشگاه های خمیر، قشم، تیاب، سیریک و جاسک تهیه شد. نتایج نشان داد که بر اساس پراکنش جغرفیایی و تعداد شناورهای موجود در بنادر صیادی استان هرمزگان، شدت فعالیت های صیادی در سطح رویشگاه های مانگرو این استان بدین ترتیب است: رویشگاه خمیر> رویشگاه قشم > رویشگاه تیاب > رویشگاه جاسک>رویشگاه سیریک. نتایج این مطالعه می تواند به عنوان یکی از پیش نیازهای ارزیابی آسیب پذیری مانگروهای ایران مورد استفاده قرار گیرد.

در این تحقیق اثرات استفاده از پروبیوتیک لاکتوباسیلوس دلبروکی در سه مرحله از زندگی تاسماهی ایرانی (مرحله اول: شروع تغذیه فعال، مرحله دوم: ماهیان انگشت قد با وزن حدود 10 گرم، مرحله سوم: ماهیان جوان حدود 144 گرمی)، بر شاخص های رشد، تغذیه و بقاء مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله اول، پروبیوتیک از طریق غنی سازی ناپلی آرتمیا برای تغذیه لارو های تازه به تغذیه افتاده تاسماهی ایرانی به مدت 15 روز استفاده گردید، در مراحل دوم (به مدت یک ماه) و سوم (به مدت دو ماه) پروبیوتیک به غذا اسپری و برای تغذیه ماهیان استفاده گردید. در پایان روز پانزدهم مرحله اول تحقیق، مقادیر طول کل، وزن کل، افزایش وزن و رشد ویژه در ماهیان تغذیه شده با ناپلی آرتمیای غنی سازی نشده (تیمار 3) به طور معنی داری بیش تر از سایر تیمار ها بود. از نظر ضریب تبدیل غذایی و درصد بقاء، فقط ماهیان تغذیه شده با غذای کنسانتره با سایر تیمار ها اختلاف معنی دار داشتند. در پایان روز سی ام، مقادیر طول کل، وزن کل، افزایش وزن و رشد ویژه در ماهیان تغذیه شده با جیره ترکیبی کنسانتره و ناپلی آرتمیای غنی سازی نشده (تیمار 4) به طور معنی داری بیش تر از سایر تیمار ها بود. در پایان مرحله دوم، هیچ کدام از تیمار ها از نظر شاخص های بررسی شده، اختلاف معنی داری نشان ندادند. در پایان مرحله سوم تحقیق، مقادیر وزن کل، افزایش وزن و رشد ویژه در ماهیان تغذیه شده با هردو سویه پروبیوتیک به طور معنی داری بالاتر از گروه شاهد بود. بنابراین برای بهبود رشد و بقاء ماهیان جوان تاسماهی ایرانی بایستی حداقل 2 ماه با غذای حاوی پروبیوتیک تغذیه شوند.

امواج ناشی از باد به دلیل انرژی بالای خود یکی از مهم ترین پدیده های هیدرودینامیکی دریا هستند که از اهمیت ویژه ای در مهندسی دریا برخوردار می باشند. با توجه به اهمیت پیش بینی مشخصات امواج ناشی از باد، در این مطالعه کارایی مدل عددی نسل سوم موج در پیش بینی امواج (WaveWatch-III) مورد بررسی قرار گرفته و نتایج این مدل، با ارتفاع موج بدست آمده از ماژول SW نرم افزار MIKE مقایسه شده است. به عبارت دیگر در این مقاله روش پیش بینی مشخصه های موج به کمک دو مدل WW3 و SW ارائه می شود. برای مقایسه بهتر نتایج این دو مدل، محیط و سرعت باد یکسان در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که تطابق خوبی مدل WW3 با نتایج مدل SW دارد که این تطابق با افزایش عمق آب و فاصله گرفتن از ساحل، کم خواهد شد به نحوی که در آب های عمیق (عمق آب تقریبی 500 متر) و در فواصل دور از ساحل (50 کیلومتری از ساحل)، مدل SW مقادیر بیشتر و محافظه کارانه تری برای مشخصات موج پیش بینی می کند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که مدل WW3 مدت زمان بیشتری می بایست صرف کند تا به حالت پایدار برسد.

با توجه به اهمیت آنتی اکسیدان ها در درمان بیماری های مزمن و جایگزینی آنتی اکسیدان های طبیعی با آنتی اکسیدان های مصنوعی و به منظور دستیابی به ترکیبات آنتی اکسیدانی طبیعی با منشا میکروبی، از اکتینومیست های دریایی که منبع غنی از ترکیبات زیستی هستند، استفاده شد. در این تحقیق، 15 ایزوله باکتری اکتینومیست دریایی که از رسوبات ناحیه بین جزرومدی ساحل دیلم جداشده شده اند، برای آنالیز مولکولی و بررسی روابط فیلوژنی ایزوله های مورد مطالعه، درخت فیلوژنی بر اساس توالی های 16S rDNA، رسم گردید. علاوه بر این، در مطالعه حاضر، محتوی فنلی تام (TPC) توسط معرف فولین سیوکالتو و با استفاده از اسیدگالیک به عنوان یک مرجع استاندارد تعیین شد و نتایج بر حسب میلی مولارگالیک اسید بیان شد. سپس پتانسیل آنتی اکسیدانی عصاره ها با روش قدرت کاهندگی آهن Fe+3 (FRAP) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که قدرت کاهندگی با محتوای فنلی تام مرتبط بود. دربین ایزوله های مورد بررسی، ایزوله AHA1 بیشترین محتوی فنلی تام (1419میکرومولار) و کمترین مقدار AMJ1 (8/608) و همچنین دو ایزولهAHA3 و AMJ5 به ترتیب بیشترین (66/230 میکرومولار) و کمترین (57/75 میکرومولار) فعالیت آنتی اکسیدانی با روش قدرت کاهندگی آهن را نشان دادند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که سویه های مورد مطالعه فعالیت آنتی اکسیدانی خوبی ازخود نشان دادند، که می توان از انها برای جداسازی و شناسایی ترکیبات مهم آنتی اکسیدانی جهت مطالعات بیشتر استفاده کرد.