پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل
سال:1398 | دوره:26 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف: خردکردن چوب مهمترین مرحله در کارخانجات تولید اوراق فشرده چوبی می باشد. تولید چیپس با کیفیت از نقطه نظر ابعاد و اندازه مناسب، نه تنها کیفیت بالای محصول نهایی را تضمین می کند، بلکه باعث کاهش زمان تولید در دستگاه های ثانوی و نهایتا کاهش میزان انرژی مصرفی می گردد. این مطالعه در دانشگاه علوم کاربردی روزنهایم (آلمان) با هدف ارزیابی مشخصههای تاثیرگذار بر میزان مصرف انرژی در خردکن استوانهای انجام گرفت. به همین منظور اثرگونه چوب، سرعت برش، رطوبت و ابعاد چوب در خردکن استوانه ای مورد بررسی قرار گرفت. به منظور ارزیابی دقیق مصرف انرژی در هریک از شرایط آزمونی میزان وزن برابر چوب به چیپس تبدیل گردید. همچنین ضخامت چیپس در تمامی آزمونها ثابت در نظر گرفته شد. مواد و روشها: در این تحقیق از دوگونه صنوبر و بلوط استفاده شد. ابتدا نمونه ها به کمک اره نواری مدل ESTERER Model EB 1400 به الوارهایی با ابعاد 8×4 سانتیمتر و 8×8 سانتیمتر تبدیل شدند. سپس نمونه ها درون خشک کن LAUBER TROCKNUNGSTECHNIK مجهز به سیستم خودکار در دو سطح رطوبتی 18 و 40 درصد خشک شدند. بعد از آن نمونه ها مطابق با جدول طرح آزمایشات که بر اساس آزمون فاکتوریل و با وزن برابر تهیه شده بود، به خردکن تغذیه شدند. با تنظیم سرعت گردش محور در خردکن استوانهای، سرعت برش در سه سطح 16، 20 و 24 متر بر ثانیه مدیریت شد. میزان انرژی مصرفی حین فرآیند بوسیله دستگاه چند کاناله اندازهگیری مصرف انرژی اندازه گیری شد. یافته ها: پس از تجزیه وتحلیل داده ها، نتایج نشان داد، فاکتورهای گونه، رطوبت و سرعت برش بر میزان انرژی مصرفی در خردکن استوانهای در سطح اطمینان 95 درصد تاثیرگذار بود. نمودار اثرات مستقل نشان داد که گونه بلوط نسبت به گونه صنوبر، رطوبت 40 درصد نسبت به 18 درصد و سرعت برش 20 متربرثانیه نسبت به 16 و 24 واجد مصرف انرژی کمتری هستند. نتایح آنالیز واریانس نشان می دهد اثر مستقل ضخامت بر مصرف انرژی معنی دار نمی باشد. سرعت برش بیشترین تاثیر مستقل را بر مصرف انرژی داشته است و رطوبت کمترین اثر مستقل را در سطح اطمینان 95 درصد داشته است. نتیجه گیری: با بررسی نتایج اثرات متقابل مشخص شد، اگرچه ضخامت مستقلا اثر معنی داری بر مصرف انرژی فرآیند نداشته است، اما در تقابل با سایر پارامترها موثر واقع شده است. در گونه بلوط رطوبت 40 درصد با ضخامت 4 سانتیمتر در سرعت برش 20 متر بر ثانیه کمترین انرژی مصرفی را داشته است، در حالیکه درگونه صنوبر، سطح رطوبتی 18 درصد و ضخامت 8 سانتیمتر با سرعت برش 20 متر ثانیه کمترین مصرف انرژی را داشته است. این تفاوت در مصرف انرژی می تواند ناشی از تفاوت در بافت و رفتار ویسکوالاستیک دو گونه در برابر نیروهای برشی باشد. چنانچه احتمالا در گونه صنوبر افزایش سطح رطوبتی و کاهش ضخامت به 4 سانتیمتر میزان تغییر شکل چوب را در برابر نیروی برشی افزایش داده و همین رفتار سبب صرف انرژی بیشتر در برش می شود.

سابقه و هدف: فرآورده های چند سازه چوب پلاستیک در طی سال های اخیر مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته است. قسمت عمده-ایی از ترکیب این چندسازه را مواد لیگنوسلولزی تشکیل می دهد. از معایب الیاف طبیعی می توان به ناسازگاری بین الیاف طبیعی آب دوست و پلیمرهای آب گربز اشاره کرد. این مشکل را می توان با افزودن ماده سازگارکننده به ترکیب کاهش داد. زیرا در اثر افزودن جفت کننده، فصل مشترک بین دو فاز الیاف سلولزی و ماتریس پلیمری بهبود می یابد. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر دو نوع جفت کننده بر خواص فیزیکی و مکانیکی تخته خرده حاصل از پلی پروپیلن-صنوبر انجام شد. مواد و روش ها: از نسبت اختلاط خرده چوب صنوبر به پلی پروپیلن در سطح 10: 90 و از رزین فنل فرم آلدهید به میزان 8 درصد وزن خشک ماده اولیه استفاده شد. از دو نوع جفت کننده تری اتوکسی متیل سیلان و مالئیک انیدرید گرافت شده به پلی پروپیلن به میزان 6 درصد وزن خشک پلی پروپیلن استفاده شد. در ضمن جفت کننده ها به دو روش مختلف (درون رزین و بر روی ذرات پلی پروپیلن) مورد استفاده قرار گرفتند. پس از فرآیند مخلوط کردن مواد اولیه با یکدیگر، کیک خرده چوب در دمای 180 درجه سانتی گراد به مدت زمان 5 دقیقه تحت پرس گرم قرار گرفت. برای انجام آزمون های فیزیکی و مکانیکی از استانداردهای اروپایی مجموعه EN استفاده شد. خصوصیات فیزیکی و مکانیکی تخته ها با استفاده از آزمون فاکتوریل در سطح اطمینان 5 درصد مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که افزودن هر دو نوع جفت کننده سیلان وMAPP سبب بهبود مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته و چسبندگی داخلی و کاهش جذب آب و واکشیدگی ضخامت تخته ها در مقایسه با نمونه شاهد (بدون جفت کننده) گردید. جفت کننده MAPP در مقایسه با جفت کننده تری اتوکسی متیل سیلان خواص مطلوب تری را در تخته ها ایجاد کرد. روش افزودن جفت کننده بر روی ذرات پلی پروپیلن نسبت به درون رزین، باعث بهبود خواص فیزیکی و مکانیکی تخته ها شد. زیرا در روش افزودن جفت کننده بر روی ذرات پلی پروپیلن، همه مقادیر جفت کننده روی ذرات پلی پروپیلن قرار گرفته و لذا احتمال حضور جفت کننده در سطح مشترک بین فاز پلیمر و فاز تقویت کننده افزایش می یابد. نتیجه گیری: توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، استفاده از جفت کننده به طور معنی داری پایداری ابعاد تخته ها را افزایش داد. با افزودن جفت کننده، مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته و چسبندگی داخلی تخته ها افزایش یافت. در مقایسه با خواص تخته های تولید شده با استاندارد EN، با روش افزودن MAPP برروی پلی پروپیلن می توان تخته خرده چوبی با خواص مطلوب به منظور استفاده در شرایط مرطوب (تیپ 3) تولید نمود.

سابقه و هدف: برهم کنش ریشه از عوامل مهم تأثیرگذار بر آنزیم های تراوش یافته در فضای ریزوسفری هستند که بسته به ساختار ریشه، نوع گونه و عمق خاک از توزیع مکانی ناهمانندی برخوردارند. تاکنون پژوهش های محدودی در رابطه با شناسایی اهمیت مکانی فرآیندهای ریزوسفر گونه های جنگلی انجام شده است. گونه های درختی با توجه به مورفولوژی و فیزیولوژی ریشه و نیازمندی های مواد مغذی فضای ریزوسفری متفاوتی دارند. این تحقیق با هدف بررسی تغییرات مکانی تراوش آنزیم اوره آز در فضای ریزوسفر نهال های بلندمازو و پلت در کشت خالص و آمیخته انجام شده است. مواد و روش: در این پژوهش 18 ریزوترون نوین برای دستیابی به هدف تحقیق بکار گرفته شد که هرکدام 12 درگاه دستیابی رستری برای گرفتن تراوش های ریشه داشتند. این درگاه ها در عمق ها و فواصل مشخص از یکدیگر ایجاد شد تا امکان محاسبه تغییرات مکانی آنزیم های تراوش یافته از ریشه را فراهم سازد. دو عمق پایین تر (50 و 75 سانتی متر) از خاک معدنی و در دو عمق بالاتر (15 و 30 سانتی متر) از ترکیب خاک و لاشبرگ (4% وزنی) پر شدند. در چهار تیمار ترکیب گونه ای خالص بلندمازو و پلت، آمیخته و کنترل (بدون کشت نهال)، نهال های یکساله دو گونه بلندمازو و پلت کاشته شدند. نمونه برداری از عمق گوناگون خاک ریزوترون ها شش ماه پس از کشت گیاهان انجام شد و فعالیت آنزیم اوره آز در خاک به روش کاندلر ارزیابی گردید. کارایی آنزیمی در این مقاله با تفاضل فعالیت آنزیمی هر محل مشخص از مقدار متناظر کنترل (بدون ریشه) محاسبه شد و نشان دهنده کارایی کاتالیتیکی نیست. یافته ها: نتایج نشان داد که میزان تراوش اوره آز در ترکیب های متفاوت کشت در سطح احتمال 95 درصد اختلاف معنی داری دارد و بیشترین تراوش آنزیم در کشت خالص بلندمازو و آمیخته و کمترین تراوش در کنترل مشاهده گردید. بررسی تغییرات مکانی فعالیت آنزیم اوره آز تراوش شده در عمق های گوناگون خاک تنها در مورد تیمار آمیخته در سطح احتمال 95 درصد معنی دار بود. کارایی آنزیم اوره آز در عمق های گوناگون خاک در تیمارهای کشت خالص پلت و کشت آمیخته در سطح احتمال 95 درصد معنی دار بود در حالی که در فواصل مختلف از یقه نهال فقط در تیمار خالص بلندمازو معنی دار بود. بیشترین میزان تراوش اوره آز در عمق 75 سانتی متری مشاهده شد. نتیجه گیری: میزان تراوش مکانی اوره آز بیشتر وابسته به تراکم ریشه در مکان های مختلف است که این مسئله هم وابسته به چگونگی برهم کنش ریشه ای نهال های کشت شده و نوع سیستم ریشه ای آن ها است. در این تحقیق برهم کنش ریشه ای تیمار آمیخته به دلیل ایجاد آشیان های اکولوژیک مناسب تر موجب افزایش فعالیت و کارآیی اوره آز شده است. با این حال چون تراوش اوره آز در فواصل مختلف از یقه نهال هرگز معنی دار نبود، نتایج نشان دهنده عدم قطعیت تراوش مکانی اوره آز ریزوسفر است.

سابقه و هدف: از گونه های مهم جنگل های هیرکانی راش و گونه همراه آن یعنی ممرز می باشد. با توجه به اهمیت اقتصادی و اکولوژیک این گونه ها، ضروری است به منظور مدیریت و حفاظت صحیح از این جنگلها اطلاعات کافی در رابطه با ساختار و سطح تنوع درختی تیپ راش و ممرز و گونه های همراه آنها جمع آوری و در اختیار مدیران جنگل قرار گیرد که در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین در این مطالعه، برای نخستین بار در منطقه مورد بررسی، تحلیل همبستگی و تحلیل رگرسیون بین شاخصهای تنوع زیستی و متغیرهای مستقل محیطی انجام شد که از گامهای اساسی در برنامه ریزی و مدیریت جنگل است. مواد و روشها: به این منظور شاخص های تنوع زیستی (شاخص شانون وینر و سیمپسون) در رویشگاه راش و ممرز و در سطح قطعات نمونه ثابت ده آری به صورت جداگانه اندازه گیری و مقایسه شد. همچنین، همبستگی و تحلیل رگرسیون این شاخص ها با 16 فاکتور اکوفیزیوگرافیکی که نماینده شرایط زیست محیطی منطقه می باشند شامل نوردهی فصلی، میانگین درجه حرارت هوا، ارتفاع بالا از نزدیکترین نقطه زهکشی شده، شاخس خیسی توپوگرافی، رطوبت نسبی، سرعت باد و سطوح انعکاسی و تشعشی به دست آمد که در بین آنها تنها چهار فاکتور دارای همبستگی معنی دار با شاخص های تنوع زیستی بود که شامل دمای هوای نزدیک سطح زمین، شاخس خیسی توپوگرافی، سرعت باد و مجموع انرژی تابشی خورشیدی در هر رویشگاه می باشد. همچنین آزمون t جهت بررسی معنی داری اختلاف شاخصهای تنوع زیستی بین دو رویشگاه انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد در رویشگاه ممرز هر دو شاخص تنوع زیستی بالاتر از رویشگاه راش بوده است. با بررسی ضریب همبستگی متغیرهای محیطی ذکر شده با شاخص تنوع شانون در هر رویشگاه مشخص شد که ضرائب همبستگی متغیرها با شاخص تنوع در رویشگاه ممرز بالاتر از راش بود، به جز ضریب همبستگی مربوط به متغیر مجموع انرژی تابشی که در رویشگاه راش بالاتر و دارای شیب منفی بود که نشان دهنده سرشت سایه دوستی گونه راش در مقایسه با ممرز می باشد. همچنین نتیجه آزمون t تست نشان داد که در مورد شاخص تنوع شانون بین دو رویشگاه اختلاف معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: به طور کلی، شاخص های تنوع زیستی دارای توانایی زیادی در تشریح وضعیت جنگل داشته و از مزایای این شاخص ها صحت بالا، ارزان بودن و انعطاف پذیری دانست. نتایج این پژوهش نشان دهنده بالاتر بودن شاخصهای تنوع زیستی در رویشگاه ممرز نسبت به راش بود که می تواند به دلایل مختلفی باشد. در حقیقت، تعیین شاخصهای تنوع زیستی در جوامع جنگلی در گام اول و سپس، بررسی و تعیین عوامل محیطی اثرگذار بر تنوع زیستی گونه های درختی، همچنین مقایسه جوامع و رویشگاه های جنگلی مهم، از منظر این عوامل، به منظور اعمال مدیریت مناسب جنگل، مهم و ضروری می-باشد.

سابقه و هدف: هدف از این تحقیق، تاثیر رژیم آبیاری بر رشد نهال های تولیدی تادار (Celtis caucasica willd. ) در مبدأهای جغرافیایی کرج، همدان، خرم آباد، و شیراز است. مواد و روش ها: بعد از جمع آوری بذور جهت مطالعه ی اثر تیمارهای آبیاری و مبدأ بذر، اقدام به کاشت بذور در گلدان های پلی اتیلن شد. تا قبل از جوانه زنی بذور، همه ی گلدان ها دارای شرایط یکسان بودند. پس از آن، به مدت شش ماه از اوایل خرداد تا اواخر آبان ماه تحت چهار تیمار آبیاری شاهد، سه روزه، پنج روزه و هشت روزه در سه تکرار 30 تایی قرار گرفتند. در انتهای فصل رویش، ارتفاع نهال، قطر یقه، سطح برگ، طول ریشه، طول ساقه و درصد زنده مانی نهال ها اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج آزمون توکی نشان داد اثر مبدأ بذر بر تمام صفات اندازه گیری شده معنی دار می باشد (05/0p<). تیمار آبیاری به طور معنی داری بر ارتفاع نهال، قطر یقه و مساحت برگ تاثیر داشت(05/0p<). به طور میانگین، بیش ترین مقدار پارامترهای اندازه گیری شده در مبدأ بذر کرج و کم ترین، در مبدأ همدان بود. به طور متوسط، درصد زنده مانی نهال ها در تمام رژیم های آبیاری 70 درصد به دست آمد و بیش ترین درصد زنده مانی متعلق به تیمار شاهد بود. بیش ترین مقدار رویش نهال ها در تیمار شاهد و کم ترین در تیمار پنج و هشت روزه مشاهده شد. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود برای جنگل کاری در کرج، از بذرهای مبدأ کرج استفاده شود. همچنین، با توجه به این که تفاوت چشمگیری در رویش نهال ها در تیمارهای آبیاری مشاهده نشد، از تیمار آبیاری هشت روزه با توجه به مقرون به صرفه تر بودن این رژیم، استفاده شود. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود برای جنگل کاری در کرج، از بذرهای مبدأ کرج استفاده شود. همچنین، با توجه به این که تفاوت چشمگیری در رویش نهال ها در تیمارهای آبیاری مشاهده نشد، از تیمار آبیاری هشت روزه با توجه به مقرون به صرفه تر بودن این رژیم، استفاده شود. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود برای جنگل کاری در کرج، از بذرهای مبدأ کرج استفاده شود. همچنین، با توجه به این که تفاوت چشمگیری در رویش نهال ها در تیمارهای آبیاری مشاهده نشد، از تیمار آبیاری هشت روزه با توجه به مقرون به صرفه تر بودن این رژیم، استفاده شود. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود برای جنگل کاری در کرج، از بذرهای مبدأ کرج استفاده شود. همچنین، با توجه به این که تفاوت چشمگیری در رویش نهال ها در تیمارهای آبیاری مشاهده نشد، از تیمار آبیاری هشت روزه با توجه به مقرون به صرفه تر بودن این رژیم، استفاده شود.

سابقه و هدف: یافتن گونه های مقاوم به خشکی با هدف احیای جنگل های زاگرس از اهمیت زیادی برخوردار است. مطالعات چندانی درباره تاثیر نانوذرات بر روی گیاهان چوبی به خصوص تغییر در خصوصیات فیزیولوژیک آنها صورت نگرفته و بیشتر تحقیقات در این زمینه به گیاهان علفی و زراعی معطوف می شود. بنابراین در پژوهش حاضر، اثر نانوذرات سیلیس بر نهال های بنه (Pistacia atlantica subsp. mutica) به منظور شناخت واکنش گیاه به تنش وارده جهت دستیابی احتمالی به گونه ای مقاوم به خشکی با هدف احیای جنگل های زاگرس پرداخته شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر با تعداد 126 اصله نهال در قالب فاکتوریل و بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار، شش سطح نانوذرات سیلیس (صفر، 100، 300، 700، 1500 و 3000 میلی گرم بر لیتر) به مدت 30 روز و سه سطح تنش خشکی (شاهد، آبیاری یک روز در میان؛ متوسط، آبیاری چهار روز در میان؛ و شدید، قطع کامل آبیاری) انجام شد. در پایان آزمایش، صفات فیزیولوژیک (کلروفیلa، b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، هیدرات های کربن، محتوای پرولین و آنزیم های آنتی اکسیدانی پراکسیداز گایاکول و کاتالاز در برگ نهال ها مورد اندازه گیری قرار گرفت. یافته ها: نتایج آزمایش نشان داد که استفاده از نانوذرات سیلیس سبب افزایش انواع کلروفیل و کاروتنوئید، افزایش پرولین، کربوهیدرات و آنتی اکسیدان ها تحت تنش خشکی گردید. نهال ها به تیمارهای نانوذرات واکنش های متفاوتی نشان دادند، به طوری که بیشترین مقدار کربوهیدرات و کاتالاز درغلظت 700، کلروفیلa، b، کل و کاروتنوئید درغلظت 3000 و پرولین و پراکسیداز نیز در غلظت 300 مشاهده شد. همچنین، سطوح تنش خشکی سبب کاهش انواع کلروفیل، کاروتنوئید و افزایش کربوهیدرات محلول، پرولین و آنزیم های آنتی اکسیدان شد. نتیجه گیری: در مجموع می توان نتیجه گرفت که بسیاری از صفات فیزیولوژیک تحت تاثیر تنش خشکی افزایش یافتند و نانوذرات سیلیس اثر مثبتی بر صفات انواع کلروفیل و کاروتنوئید داشتند. غلظت های 300، 700 و 3000 میلی گرم بر لیتر نسبت به سایر غلظت ها روی بسیاری از صفات فیزیولوژیک مذکور موثر بودند. کاهش انواع کلروفیل و کاروتنوئید و افزایش کربوهیدرات، پرولین و آنزیم های آنتی اکسیدان از روشهای مقابله گیاهان به تنش خشکی اعمال شده می باشد. با توجه به فقدان اطلاعات پایه ای درباره مکانیسم های مقاومتی در گونه های بومی جنگلی زاگرس در پاسخ به نانو ذرات، این تحقیق کمک فراوانی به توسعه دانش نانو تکنولوژی در گیاهان چوبی خواهد نمود. مطالعات در مورد تاثیر نانو ذرات سیلیس برای دوره های آزمایش طولانی تر و نیز گونه های مختلف می تواند راه مناسبی برای یافتن نتایج بهتر و مستدل تر باشد شاید در نهایت منجر به تولید اقتصادی نهال های مقاوم به خشکی شود.

سابقه و هدف: بسیاری از گونه های جنس اکالیپتوس با رشد سریع و تنوع ژنتیکی بالا برای جنگل کاری در مناطق مختلف اکولوژیک استفاده می شوند. این پژوهش به منظور ارزیابی عملکرد برخی گونه ها و پروونانس های اکالیپتوس به مدت سه سال در ایستگاه تصفیه فاضلاب در پنج کیلومتری شمال شرقی شهر قم اجرا گردید. مواد و روش ها: آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور ژنوتیپ در شش سطح و زمان در سه سطح در چهار تکرار روی نهال های پنج ساله اکالیپتوس اجرا شد. آبیاری با استفاده از فاضلاب تصفیه شده شهر قم صورت گرفت. ژنوتیپ های انتخابی شامل شش پروونانس از گونه های Eucalyptus camaldulensis Dehnh.، E. Microtheca Muell. و E. rubida Deane & Maiden بود. صفات رویشی شامل: ارتفاع نهال برحسب متر، قطر تنه در ارتفاع 30 سانتی متری از سطح زمین بر حسب سانتی متر، رشد ارتفاعی، رشد قطری و نسبت ارتفاع به قطر اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل های آماری نظیر تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات بین ژنوتیپ های انتخابی و سال های مختلف صورت گرفت و در نهایت سازگاری و عملکرد رشدی گونه ها در شرایط آزمایش معرفی گردید. یافته ها: اثر تیمار (گونه ها و پروونانس های مختلف اکالیپتوس)، اثر تکرار، اثر متقابل تکرار در تیمار و اثر سال بر ارتفاع درخت در سطح احتمال 1% معنی دار بود. مقایسه میانگین صفات نشان داد که گونه ها و پروونانس ها از نظر ارتفاع در پنج گروه مجزا و یک گروه مشترک قرار گرفتند که از بین آنها E. camaldulensis 41ch در بالاترین گروه قرار گرفت. همچنین از نظر قطر تنه نیز درختان در چهار گروه مجزار قرار گرفتند. براساس این نتایج E. camaldulensis 41ch بیشترین قطر تنه و پس از آن E. camaldulensis Qom در گروه های اول و دوم قرار گرفتند. همچنین از نظر رشد ارتفاعی E. camaldulensis 41ch و E. camaldulensis Qom در گروه اول و گونه های E. microtheca 62 و E. rubida 166sh در گروه آخر قرار گرفتند. از نظر رشد قطری تنه E. camaldulensis Qom در گروه اول و گونه E. rubida 166sh در گروه آخر قرار گرفت. از نظر نسبت ارتفاع به قطر تنه گونه های مورد بررسی در دو گروه مجزا و سه گروه مشترک قرار گرفتند، بر اساس این نتایج 41zh E. camaldulensis با بیشترین نسبت ارتفاع به قطر تنه در گروه اول قرار گرفت. نتیجه گیری: نتایج کلی تحقیق در طی سه سال اجرای طرح نشان داد که E. camaldulensis 41ch از نظر قطر و ارتفاع بیشترین مقدار را داشت. به نظر می رسد این پروونانس برای تولید صنعتی چوب نسبت به سایر گونه ها و پروونانس های اکالیپتوس عملکرد بالاتری داشته باشد. همچنین E. camaldulensis Qom نیز از نظر رشد قطری و ارتفاعی در رتبه اول قرار داشت، به نظر می رسد این برتری به دلیل منشأ بذر (قم) و سازگاری با شرایط منطقه باشد. در مجموع نتایج پژوهش نشان داد که در میان گونه های مورد بررسی E. camaldulensis بالاترین رتبه را از نظر رشد ارتفاعی و رشد قطری داشت و پس از آن E. microtheca در رتبه بعدی قرار گرفت.

سابقه و هدف: درختان کهنسال بلوط ایرانی و بنه از اهمیت و جایگاه خاصی در جنگلهای زاگرس برخوردارند. شناخت ویژگی های اکولوژیک رویشگاهی در ارتباط با موقعیت درختان کهنسال می تواند اطلاعات خوبی جهت ارائه راه کارهای مدیریتی برای حفظ درختان کهنسال و یا گسترش تعداد آنها به ما دهد. پژوهش حاضر با هدف شناخت ویژگی های اکولوژیک رویشگاه های درختان کهنسال بلوط ایرانی و بنه در جنگل های بلوط استان ایلام انجام شد. سابقه و هدف: درختان کهنسال بلوط ایرانی و بنه از اهمیت و جایگاه خاصی در جنگلهای زاگرس برخوردارند. شناخت ویژگی های اکولوژیک رویشگاهی در ارتباط با موقعیت درختان کهنسال می تواند اطلاعات خوبی جهت ارائه راه کارهای مدیریتی برای حفظ درختان کهنسال و یا گسترش تعداد آنها به ما دهد. پژوهش حاضر با هدف شناخت ویژگی های اکولوژیک رویشگاه های درختان کهنسال بلوط ایرانی و بنه در جنگل های بلوط استان ایلام انجام شد. مواد و روش ها: طی جنگل گردشی های زیاد، درختان کهنسال بر اساس معیار قطر برابر سینه شناسایی و انتخاب شدند و ویژگیهای کمی آنها شامل قطر برابر سینه و قطر حداقل و حداکثر تاج و شرایط رویشگاهی آنها شامل شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، عمق خاک، نزدیکی به رودخانه یا منبع آب اندازه گیری یا ثبت شد. مواد و روش ها: طی جنگل گردشی های زیاد، درختان کهنسال بر اساس معیار قطر برابر سینه شناسایی و انتخاب شدند و ویژگیهای کمی آنها شامل قطر برابر سینه و قطر حداقل و حداکثر تاج و شرایط رویشگاهی آنها شامل شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، عمق خاک، نزدیکی به رودخانه یا منبع آب اندازه گیری یا ثبت شد. یافته ها: نتایج نشان داد که درختان کهنسال بلوط عمدتا در طبقه شیب ملایم و درختان کهنسال بنه بیشتر در طبقه شیب نسبتا ملایم قرار دارند. اکثر درختان کهنسال شناسایی شده بلوط و بنه در جهت جنوبی قرار گرفته اند. درختان کهنسال بلوط اغلب در طبقه ارتفاعی 1700-1300 متر از سطح دریا پراکنش دارند، اما درختان کهنسال بنه در طبقات ارتفاعی 1700-1300 و 2000-1700 متر از سطح دریا پراکنش یافته اند. از نظر دسترسی به آب های جاری، هیچ یک از درختان کهنسال بلوط و بنه به منابع آبی دسترسی نداشته و همگی از بارش های جوی تغذیه می شوند. سطح تاج درختان کهنسال بلوط و بنه بهتر از قطر برابر سینه آنها به تغییرات شرایط رویشگاه پاسخ داده و نحوه تغییرات آن بسته به نوع گونه متفاوت بود. اکثر درختان کهنسال شناسایی شده به دلیل اینکه در شیب های ملایم قرار گرفته اند، از عمق خاک مناسب تری نسبت به محیط اطراف خود برخوردارند. نتایج نشان داد که درختان کهنسال بلوط عمدتا در طبقه شیب ملایم و درختان کهنسال بنه بیشتر در طبقه شیب نسبتا ملایم قرار دارند. اکثر درختان کهنسال شناسایی شده بلوط و بنه در جهت جنوبی قرار گرفته اند. درختان کهنسال بلوط اغلب در طبقه ارتفاعی 1700-1300 متر از سطح دریا پراکنش دارند، اما درختان کهنسال بنه در طبقات ارتفاعی 1700-1300 و 2000-1700 متر از سطح دریا پراکنش یافته اند. از نظر دسترسی به آب های جاری، هیچ یک از درختان کهنسال بلوط و بنه به منابع آبی دسترسی نداشته و همگی از بارش های جوی تغذیه می شوند. سطح تاج درختان کهنسال بلوط و بنه بهتر از قطر برابر سینه آنها به تغییرات شرایط رویشگاه پاسخ داده و نحوه تغییرات آن بسته به نوع گونه متفاوت بود. اکثر درختان کهنسال شناسایی شده به دلیل اینکه در شیب های ملایم قرار گرفته اند، از عمق خاک مناسب تری نسبت به محیط اطراف خود برخوردارند. نتیجه گیری: ویژگی های اکولوژیک مطلوب موقعیت های رویشگاهی درختان کهنسال شناسایی شده از دلایل پایداری آنها در امتداد عمر طولانی خود هستند.