زیست شناسی دریا (بیولوژی دریا)
سال:1397 | دوره:10 | شماره:39 |تعداد مقالات:8

جلبک قهوه ای Sargassum glaucescens به عنوان یک جاذب ارزان و موثر برای حذف رنگ متیل رد (MR) و تیتان زرد (TY) از آب های آلوده استفاده شد. اثر متغیرهای مختلف مانند زمان تماس، غلظت رنگ و میزان جاذب و pH و دما روی ظرفیت جذب بررسی شد. بیشترین ظرفیت جذب دو رنگ توسط جلبک برای و تیتان زرد و متیل رد به ترتیب برابر با 17/0 و 55/0 میلی مول برگرم بود. مقادیرΔ G، Δ H، Δ S نشان می دهند که جذب زیستی رنگ بر سطح جاذب S. glaucescens، خود به خودی، گرماگیر و در جهت افزایش بی نظمی است. داده های فرآیند با سینتیک درجه دوم توصیف شدند. چند مدل ایزوترم بر داده های آزمایشگاهی برازش شد و برای تیتان زرد مدل Radke-Prausnitz و برای متیل رد مدل ایزوترم Hill بهترین همخوانی را داشت.

این بررسی باهدف تفکیک ذخیره شانک زرد باله عربی (Acanthopagrus arabicus) با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی شکل بدن در غرب و شرق تنگه هرمز از خرداد 1393 تا اردیبهشت 1395 انجام شد. 17 نقطه نشانه (لندمارک) بر روی سمت چپ بدن گونه (A. arabicus) به منظور استخراج داده های شکل بدن تعیین و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. آنالیز شکل هندسی بدن بیشترین تغییرات را در ناحیه سر و ابتدایی بدن گونه نشان داد و بدین ترتیب تفاوت معنی دار شکل بدن در غرب و شرق تنگه هرمز را ثابت کرد (P<0. 05) به طوری که در غرب، موقعیت لندمارک ها در جهت کاهش ارتفاع بدن، افزایش طول سر و متمایل شدن دهان به سمت پایین، متمایل شدن پایه و باله سینه ای و شکمی به قسمت ابتدایی بدن بوده درحالی که در شرق تنگه هرمز برعکس این حالت را نشان داد. همچنین نتایج تحلیل همبستگی CVA، تفاوت معناداری را در شکل بدن در غرب و شرق تنگه هرمز نشان داد، بنابراین می توان جدایی ذخایر را در بین غرب و شرق تنگه هرمز تأیید کرد (P<0. 05).

این تحقیق باهدف مقایسه تأثیر جاذب مصنوعی اسیدآمینه متیونین و جاذب طبیعی عصاره شیرونومید پرورشی بر رشد و ترکیب لاشه لارو تاس ماهی ایرانی (Acipenser persicus) انجام شد. تغذیه 240 قطعه لارو با میانگین وزنی 09/0± 4/0 گرم و طول کل 29/0± 8/3 سانتی متر تحت شرایط پرورشی در مؤسسه تحقیقات بین المللی تاس ماهیان دریای خزر به مدت 8 هفته انجام شد. چهار تیمار غذایی شامل جیره شاهد (بدون جاذب غذایی)، جیره های حاوی 5 و 25 درصد عصاره شیرونومید پرورشی و جیره حاوی متیونین 3 درصد با سه تکرار (طرح کاملاً تصادفی) طراحی گردید. لاروها به طور تصادفی در 12 مخزن 30 لیتری مجهز به سیستم هوادهی معرفی شدند. نتایج نشان داد که وزن نهایی، درصد افزایش وزن بدن، نرخ رشد ویژه، زی توده نهایی، ضریب کارایی پروتئین و درصد زنده مانی لاروها در تیمار 25 درصد عصاره شیرونومید پرورشی نسبت به سایر تیمارهای آزمایشی بالاتر بود (P<0. 05). هم چنین تیمار 25 درصد عصاره شیرونومید پرورشی پایین ترین میزان ضریب تبدیل غذایی را به خود اختصاص داد که با بقیه تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی داری نشان داد (P<0. 05). در پارامترهای آنالیز لاشه از قبیل پروتئین، چربی و رطوبت بین تیمارهای تغذیه ای اختلاف معنی داری مشاهده نگردید (P>0. 05). بر طبق یافته ها، عصاره شیرونومید پرورشی در سطح 25 درصد می تواند اشتهای لاروهای تاس ماهی ایرانی را تحریک نموده و سبب بهبود شاخص های رشد شود.

پژوهش حاضر باهدف بررسی تغذیه و زیستگاه ماهی Periophthalmus waltoni در سواحل بندرعباس و در یک دوره شش ماهه انجام شد و در آن تعداد 360 نمونه ماهی به وسیله دست صید شدند. بررسی محتویات معده مشخص نمود که این ماهی گوشت خوار است و دارای رژیم غذایی متنوعی می باشد، اما سخت پوستان (خرچنگ ویلون زن) عمده ترین غذای مصرفی این گونه به شمار می آید. نتایج تغییرات ماهانه شاخص پری معده نشان داد که میزان تغییر در ماهه ای مختلف متفاوت بوده و بیشینه شاخص پری معده در مهرماه به دست آمد. شاخص خالی بودن معده نشان داد این گونه جزو گروه ماهیان پرخور است. گستره بهینه فاکتورهای دما، pH، اکسیژن محلول و شوری در آب های سواحل بندرعباس برای P. waltoni به این ترتیب بود: دمای آب 5/35 – 11 درجه سانتی گراد، pH 79/8 – 75/7، اکسیژن محلول در آب 5/6 – 2/4 میلی گرم در لیتر و شوری 42 – 37 قسمت در هزار. با توجه به نوع دانه بندی رسوبات و استفاده از مثلث بافت خاک مشخص شد که زیستگاه P. waltoni سواحل گلی می باشد.

آلودگی فلزات سنگین به دلیل سمیت و ماندگاری بالا در محیط های دریایی یکی از مهم ترین مشکل های محیط زیستی است که از فرآیند های طبیعی و انسانی منشأ می گیرد. فلزات سنگین ازنظر زیستی غیرقابل تجزیه و با سرعت بالا در محیط انباشته می-شوند و با توجه به این که حذف آن ها بسیار دشوار و گاه غیر ممکن است در مدت زمان کوتاهی اثر های مخرب ناشی از افزایش غلظت خود را در محیط نشان می دهند؛ بنابراین پژوهش در زمینه آلودگی فلزات سنگین نقش مؤثری در حفاظت از بهداشت انسانی و کاهش خطر های ناشی از آلودگی فلزات سنگین دارد. در این مطالعه به منظور بررسی غلظت فلزات سنگین روی، مس، نیکل، کبالت، کادمیوم و سرب در آب و جلبک، از 12 ایستگاه در طول سواحل جنوبی دریای خزر، نمونه های آب و جلبک اسپیروژیر در تابستان 1394 جمع آوری گردید و پس از هضم نمونه ها مقدار فلزات سنگین با استفاده از دستگاه های ولتامتر-پلاروگراف و اسپکتروسکوپی جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد روند کاهشی تغییر غلظت فلزات سنگین در آب دریا و جلبک اسپیروژیر به ترتیب روی، مس، نیکل، سرب، کبالت و کادمیوم است. در نمونه های آب بیش ترین میانگین غلظت عناصر روی (38/18) و کادمیوم (60/0) در ناحیه غربی؛ سرب (09/3) و مس (92/18) در ناحیه شرقی؛ نیکل (93/6) و کبالت (36/2) میکروگرم بر لیتر در ناحیه مرکزی و در نمونه های جلبک عناصر کبالت (21/0)، روی (90/12) و کادمیوم (21/0) در ناحیه مرکزی؛ نیکل (18/0) و سرب (14/0) در ناحیه غربی و مس (27/0) میلی گرم بر کیلوگرم وزن تر در ناحیه شرقی سواحل جنوبی دریای خزر مشاهده شده است. نتایج حاصل از بررسی حد مجاز غلظت فلزات سنگین در نمونه های آب نشان داد تمامی عنصر ها با توجه به استاندارد سازمان بهداشت جهانی (WHO) مقادیر کم تر و عناصر روی، سرب و مس دارای غلظت های فراتر از حد مجاز استانداردهای جهانی سازمان مدیریت مواد شیمیایی روسیه (RSCM) و سازمان حفاظت از محیط زیست کشور چین (SEPA) است. شاخص تجمع زیستی نشان داد مقدار و روند این شاخص به صورت روی (1150) > کبالت (163) > سرب (44) > مس (36) > کادمیوم (33) > نیکل (27) است که نشان دهنده توانایی جذب بالای فلزات سنگین توسط جلبک است. ساحل دریای خزر نسبت به سه فلز روی، مس و سرب آلوده است. بیش تر این آلودگی به سبب وجود پساب های کشاورزی، صنعتی و خانگی است.

جنس و عمق قرارگیری بستر های سخت در پراکنش مکانی گونه های بیوفولینگ نقش کلیدی بازی می کنند. اویستر Saccostrea cucullata ازجمله گونه های بیوفولینگ سواحل خلیج فارس می باشد. به منظور تعیین تأثیر جنس بستر بر پراکنش این گونه، تراکم اویسترها روی سه نوع بستر سخت شامل صخره های طبیعی، بلوک های سیمانی و سطوح فلزی در دو فصل تابستان و زمستان 1395 در مناطق بین جزر و مدی بوشهر مورد بررسی قرار گرفت. همچنین به منظور تعیین تأثیر عمق بستر، انواع بستر ها در نواحی بالا و پایین منطقه بین جزر و مدی بررسی شدند. طبق نتایج آنالیز واریانس دو طرفه، تراکم اویستر ها روی بستر های صخره ای طبیعی و سطوح فلزی بیش از بلوک های سیمانی است. هرچند اختلاف بین تراکم اویستر ها روی صخره های طبیعی و سطوح فلزی معنی دار نبود ولی اویستر ها روی سطوح فلزی نسبت های بالاتری از جوامع بیوفولینگ را به خود اختصاص داده بودند. بر اساس نتایج همچنین اختلاف معنی داری در تراکم اویستر ها در نواحی بالا و پایین منطقه بین جزر و مدی مشاهده نشد، در حالی که بر هم کنش تأثیر جنس و عمق بستر معنی دار بود. در مجموع این مطالعه نشان می دهد تراکم اویستر S. cucullata بر روی بستر های فلزی و صخره های طبیعی نسبت به بلوک های سیمانی بالاتر است و عمق قرارگیری بسترها در منطقه بین جزر و مدی بر تراکم این گونه تأثیر زیادی ندارد. به نظر می رسد استفاده از صخره های طبیعی به عنوان موج شکن و محافظ ساختارهای ساحلی می تواند باعث افزایش جمعیت این گونه در مناطق ساحلی شود.

گرمایش جهانی در ایران که یکی از نمایه های آن افزایش میانگین دمای سطح آب در خلیج فارس است، باعث سفید شدگی و مرگ ومیر گسترده در جوامع مرجانی خلیج فارس شده است. هدف اساسی این تحقیق برآورد سطح سازگاری موردنیاز آبسنگ های مرجانی خلیج فارس برای بقا در شرایط اقلیم شبیه سازی شده سال 2099 است. در این راستا دمای سطح آب خلیج فارس تا سال 2099 با خروجی مدل گردش عمومی جو HADCM3 تحت سناریوی A2 و ریزمقیاس نمایی آماری SDSM، شبیه سازی گردید. با به کارگیری مدل تحلیل همبستگی پیرسون ارتباط بین میزان پدیده سفید شدگی و میانگین دمای سطح آب بخش شمالی خلیج فارس در اقلیم دوره پایه (1982-2017)، به دست آمد و یک مدل برآوردگر خطی برای برآورد آن توسعه داده شد. درنهایت در مدل برآوردگر توسعه داده شده، از سری زمانی شبیه سازی شده دمای سطح آب تحت سناریوی A2 برای دوره آماری 2018-2099، استفاده گردید و میزان فرایند سفید شدگی برای آن دوره شبیه سازی گردید. نتایج نشان داد که پیک افزایش دمای آب در ماه های شهریور و مرداد بوده است و در این دو ماه بیشترین استرس حرارتی روی کلونی های مرجانی وارد خواهد شد. کلونی های مرجانی خلیج فارس برای بقا در دوره تغییر اقلیم تا سال 2060 با مشکل حادی روبرو نخواهند شد و توانایی سازگاری با اقلیم آن دوره را در بدبینانه ترین سناریو دارند. درحالی که از سال 2060 به بعد به صورت پیوسته آنومالی های مثبت دمای سطح آب شروع شده و آب سنگ های مرجانی خلیج فارس برای بقا در شرایط اقلیمی سال 2060 به بعد نیاز به این دارند که سطح سازگاری دمایی خود را به طور متوسط 2 درجه سانتی گراد افزایش دهند.

این تحقیق باهدف بررسی اثرات کاربرد آرد هسته ی دانه ی انار، به عنوان یک مکمل غذایی در جیره ی غذایی ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) و به منظور رشد بهتر و مطلوب تر فرا سنجه های رنگ، در مدت 90 روز از آذرماه تا اسفندماه 1393 در مجموعه ی آبزی اکسیر کوثر واقع در جنوب شرقی تهران انجام شد. جامعه آماری موردمطالعه شامل 600 عدد بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزن 74/6 گرم (انحراف معیار 34/1) و میانگین طول چنگالی 50/5 (انحراف معیار 14/0) سانتی متر، در 5 گروه صفر، 3، 2، 1 و 4 تقسیم بندی شدند. هر گروه 3 تکرار داشت. 4 تیمار اصلی، به ترتیب حاوی 3، 2، 1 و 4 درصد آرد هسته ی دانه ی انار بودند. نتایج آزمایش های طیف سنجی رنگ نشان دهنده ی افزایش فرا سنجه ی روشنایی یا شفافیت (*l) با بیشترین مقدار 60/58 و افزایش فرا سنجه از قرمز تا سبز (*a) با بیشترین مقدار 94/2 در ماهیان تیمار 1 بود. هم چنین بیشترین میزان فرا سنجه ی از آبی تا زرد (*b) با مقدار 12/10 و مربوط به ماهیان گروه شاهد گزارش شد. این نتایج نشان دادند که کاربرد آرد هسته ی دانه ی انار در بهبود رنگ گوشت ماهی قزل آلای رنگین کمان به خصوص در سطح 1 درصد، دارای تأثیر معنی دار بوده است (p< 0/05) که احتمالاً به دلیل حضور رنگ دانه های مؤثر به ویژه آستاگزانتین، در آرد هسته ی دانه ی انار می باشد. لازم به ذکر است که این مقاله برگرفته از پایان نامه ی کارشناسی ارشد می باشد.