پژوهش های سیاستگذاری و برنامه ریزی انرژی
سال:1398 | دوره:5 | شماره:14 |تعداد مقالات:7

صنعت برق، بخش مهمی از اقتصاد کشور را تشکیل می دهد و نیازمند ارزیابی وضعیت موجود از نظر تاب آوری است تا بتوان از طریق بررسی و تحلیل آن به حالت مطلوب دست یافت. هدف از انجام پژوهش ارزیابی و تحلیل تاب آوری زنجیره تامین صنعت برق در حوزه های تولید، انتقال و توزیع با استفاده از روش فازی است. در این پژوهش با جمع آوری نظرات 23 متخصص(که از مدیران و کارکنان باتجربه در صنعت برق و دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر در رشته های مدیریت، مهندسی برق و مهندسی صنایع بودند) و با استفاده از پرسشنامه و روش فازی وضعیت موجود صنعت برق در سه حوزه تولید، انتقال و توزیع طی دوره یکساله 96-97 بررسی و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد نمره ارزیابی تاب آوری صنعت برق در حوزه های تولید، انتقال و توزیع در کل (49. 78) می باشد، همچنین از بین معیارهای موثر بر ارزیابی تاب آوری صنعت برق به ترتیب نمره ارزیابی معیار فرایندی (53. 495)، محیطی (52. 78)، چابکی (52. 025)، بازیگران (49. 7625)، انعطاف پذیری (46. 68) و اقتصادی (44975) می باشد.

شناسایی مهم ترین عوامل موثر بر شدت انرژی با هدف کنترل و مدیریت مصرف انرژی موضوعی بااهمیت است. در مطالعات تجربی انجام شده پیرامون عوامل موثر بر شدت انرژی، تفاوت های قابل توجهی در یافته ها مشاهده می شود که شرایط عدم اطمینان نسبت به مدل را باعث می شوند. یکی از تکنیک های متناسب با شرایط عدم اطمینان مدل، تکنیک میانگین گیری بیزی می باشد. هدف مطالعه حاضر، شناسایی عوامل نیرومند و شکننده موثر بر شدت انرژی در استان های ایران طی سال های 1387 تا 1394 مبتنی بر رویکرد میانگین گیری بیزی است. متغیرهای مورد مطالعه از میان عوامل مختلف اقتصادی، جمعیت شناختی، صنعتی، تجاری، حمل ونقل، بخش انرژی، عوامل مربوط به اقتصاد دانش بنیان و نیز عوامل آب وهوایی انتخاب شده اند. با برآورد بیش از 8 میلیون رگرسیون و میانگین گیری بیزی از ضرایب، از میان 24 متغیر مورد بررسی، 9 متغیر: سهم بخش خدمات از تولید، نسبت صادرات به تولید، سهم نفت و فرآورده های نفتی از مصرف انرژی، درآمد سرانه، قیمت انرژی، تعداد ماه های گرم سال، سرمایه سرانه نیروی کار، تعداد ماه های سرد سال و نرخ رشد جمعیت به ترتیب به عنوان مهم ترین عوامل موثر بر شدت انرژی در استان های ایران شناسایی شدند. همچنین مشخص شد که متغیرهای درآمد سرانه، سهم بخش خدمات از تولید، سهم نفت و فرآورده های نفتی از مصرف انرژی، قیمت انرژی و تعداد ماه های گرم سال بر شدت انرژی اثر منفی دارند اما سایر متغیرهای نیرومند، شدت انرژی را افزایش می دهند. نتایج این تحقیق می تواند از منظر سیاستگذاری مورد استفاده برنامه ریزان حوزه انرژی قرار گیرد.

درمحیط کسب وکار ناپایدار کنونی لازم است تا استراتژی سازمان در موقعیت های مناسب تغییر کند تا سازمان ها بتوانند خود را با شرایط جدید منطبق سازند. برای مواجهه با این تغییرات، سازمان نیازمند قابلیت هایی به نام قابلیت های پویا می باشد. در سازمان های چند کسب وکاره، استراتژی های پرتفولیو برای مدیریت استراتژیک کسب وکارهای متنوعی که سازمان از طریق آن ها به مشتریان خود خدمت رسانی می کند، تدوین، اجرا و کنترل می شوند. با توجه به ضرورت پویایی استراتژی های پرتفولیو، هدف اصلی این مطالعه شناسائی قابلیت های پویا برای تدوین و اجرای استراتژی پرتفولیو در بخش پایین دستی نفت وگاز ایران می باشد. برای این منظور با استراتژی مطالعه موردی به بررسی یکی از هلدینگ های پتروشیمیایی ایران پرداخته می شود. ابزار گرداوری داده مصاحبه و بررسی اسناد و مدارک سازمان بوده است. از مهم ترین قابلیت های پویای مدیریت پرتفولیو می توان به مدیریت تعهدات اجتماعی، مدیریت مسائل زیست محیطی، مشارکت با سازمان های برتر پتروشمیائی دنیا، توسعه و تکامل زنجیره ارزش و مدیریت اکوسیستم تجاری پایین دستی اشاره کرد.

هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و مقایسه کارایی انرژی 30 استان ایران با بهره گیری از رویکردهای مختلف تحلیل پوششی داده ها و نیز روش اندرسون و پترسون طی دوره 1388-1392 می باشد. برای این منظور از ترکیب داده های مختلف ورودی (شامل مصرف کل انرژی، نیروی کار، موجودی سرمایه، مصرف سوخت های فسیلی و مصارف تجدید پذیر) وخروجی های اقتصادی(شامل تولید ناخالص داخلی، ارزش افزوده بخش صنعت وخدمات)، برای ارزیابی و رتبه بندی کارایی انرژی استان ها استفاده شده است. نتایج برآورد مدل، حاکی از بالاتر بودن میزان کارایی مدل هایی است که مصرف انرژی و خروجی های اقتصادی را به شکلی جامع ((مدلM4) برخلاف مدل های ساده در نظر گرفته اند. همچنین بررسی شاخص مالم کویئست (MI) در بین استان های ایران نشان دهنده بهبود کارایی در استان های اصفهان، تهران، بوشهر، ایلام، خراسان رضوی، خوزستان، قزوین، مرکزی، کهگیلویه و بویراحمد و هرمزگان است. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، مهمترین پیشنهاد سیاستی پژوهش به سیاستگذاران و برنامه ریزان انرژی آن است که با تنطیم سیاست های حمایتی از بخش های خاص اقتصادی و یا گسترش منابع انرژی، به جانشینی مصرف منابع تجدید پذیر به جای مصارف سوخت های فسیلی مبادرت ورزیده و از طریق تغییر ساختار اقتصاد به بهبود کارایی انرژی در استان های کشور کمک نمایند.

مصرف انرژی و آسایش حرارتی در ساختمان های اداری با توجه به رشد روزافزون در کلان شهرها و بالتبع آلودگی زیست محیطی اهمیت زیادی دارد. طراحی ساختمانهای با عملکرد بالا امر پیچیده ای است که بایستی اهداف متعدد و متناقضی مانند حداکثر آسایش در برابر کمترین مصرف انرژی یا حداقل مصرف انرژی با کمترین میزان تولید کربن را در مراحل اولیه طراحی پوشش دهد. در همین راستا، در این پژوهش پارامترهای معماری از جمله فرم، جهت گیری، درصد پنجره، ارتفاع طبقه، نوع شیشه، عایق حرارتی و جرم حرارتی با روش بهینه سازی چند هدفه در ساختمانهای اداری بلندمرتبه در تهران بررسی شده است. با توجه به نتایج، درصد پنجره، نوع شیشه و فرم ساختمان تاثیرگذارترین پارامترها، جرم حرارتی و عایق حرارتی کم اثرگذارترین آنها بر اهداف پژوهش هستند. همچنین ساختمانهای با فرم مستطیل و جهت گیری جنوبی با 25% پنجره سه جداره در تمام جهات عملکرد خوبی در شهر تهران دارند.

هدف این پژوهش، ارزیابی امکان تولید انرژی از زباله و کاهش پیامدهای ناشی از دفع غیر اصولی مواد زاید در شهر مشهد بود. یافته ها نشان داد که در بین پنج واریانت مورد ارزیابی، واریانت شماره 5 که بالاترین راندمان انرژی، پایین ترین هزینه و کمترین تولید گازهای گلخانه ای را بدست می آورد، در این شهر قابل اجراست. بر این اساس، می توان در اولین اقدام، یک نیروگاه 1200 کیلوواتی برای شهر مشهد پیشنهاد نمود تا از این طریق بتواند قریب به 150 تن زباله را به صورت روزانه تبدیل نماید. هزینه برآوردی برای راه اندازی این تاسیسات، حدود 15 میلیارد تومان می باشد. این هزینه در طی کمتر از 5 سال مستهلک شده و به سوددهی خالص خواهد رسید. آنالیز حساسیت به وسیله پارامتر نرخ بازده داخلی(IRR) نشان داد که با کاهش 4 درصد از درآمد فروش، میزان IRR به 93/20 درصد می رسد. همین طور با 4 درصد کاهش در دارایی های ثابت و هزینه عملیاتی، نرخ بازده داخلی به ترتیب به 13/23 درصد و 78/22 درصد خواهد رسید.

دیوار جنوبی ساختمان نقش موثری در عملکرد گرمایشی ساختمان دارد و می تواند وابستگی ساختمان را به انرژی های فسیلی کاهش دهد. در این پژوهش تاثیر پارامترهای دیوار جنوبی؛ مساحت شیشه و سایه بان بیرونی، با تغییر زاویه ی دیوار جنوبی (با محور قائم) در ساختمان مسکونی در شهر یزد بررسی شد. جهت انجام پژوهش، پس از مطالعات اولیه، از روش علی؛ شبیه سازی حرارتی با نرم افزار دیزاین بیلدر استفاده شد. زاویه ی دیوار با محور قائم، از صفرتا 60 درجه و سطح شفاف دیوار در انواع: بدون شیشه، دارای شیشه با مساحت یکسان و شیشه سرتاسری، در 33 حالت مدل سازی و انرژی مصرفی ساختمان بررسی شد. یافته ها نشان داد دیوار جنوبی ◦ 15، با حداکثر سطح شیشه خور (تک جداره) دارای سایه بان متحرک بیرونی، در دو بازه ی زمانی (ساعت 8-18) و کل شبانه روز با گام یک ساله، به ترتیب نیازگرمایشی را 43% و 17% و مصرف انرژی (گرمایشی-سرمایشی) را 1/9% و 7/6% کاهش می دهد.