Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مشخصات نشــریه/اطلاعات دوره

نتایج جستجو

2558

نتیجه یافت شد

مرتبط ترین ها

اعمال فیلتر

به روزترین ها

اعمال فیلتر

پربازدید ترین ها

اعمال فیلتر

پر دانلودترین‌ها

اعمال فیلتر

پر استنادترین‌ها

اعمال فیلتر

تعداد صفحات

27

انتقال به صفحه

آرشیو

سال

دوره(شماره)

مشاهده شمارگان

مرکز اطلاعات علمی SID1
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    127-134
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    347
  • دانلود: 

    191
چکیده: 

سابقه و هدف: آرسنیک یکی از مهم ترین چالش های زیست محیطی در جوامع درحال توسعه است. منابع آب آلوده به آرسنیک از مهم ترین مسیرهای در معرض قرارگیری انسان و حیوان به آرسنیک معدنی است. روش های مختلف فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی برای رفع آلایندگی آرسنیک از محیط های آبی وجود دارد. در مقایسه با مزایا و معایب روش های حذف آرسنیک روش جذب به علت سهولت کاربرد و هزینه کم بر سایر روش ها ارجحیت دارد. ترکیبات آهن دار قابلیت بالایی برای جذب آرسنیک از محلول های آبی دارند. هدف این تحقیق حذف آرسنات از آب با استفاده از اصلاح بیوچار با نمک آهن است که می تواند در احیای منابع آب آلوده به آرسنات برای مصارف آشامیدنی و استفاده دوباره از پساب های صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. مواد و روش ها: به منظور تولید بیوچار اصلاح شده نسبت های 1/0 (0. 1FeBC) و 4/0 (0. 4FeBC) وزنی کلرید آهن 6 آبه به پودر زیست توده حاصل از بقایای هرس درختان سیب اضافه گردید و به همراه یک نمونه شاهد (BC) به مدت یک ساعت در دمای 300 درجه سانتی گراد برای آتشکافت در داخل کوره تحت شرایط محدود اکسیژن قرار داده شد. برای ارزیابی مورفولوژی جاذب های موردمطالعه تصاویر SEM تهیه گردید. آزمایش هم دمای جذب در غلظت های 0، 1، 2، 4، 6، 8 و 10 میلی گرم آرسنات در لیتر انجام شد. غلظت آرسنات در نمونه ها با استفاده از دستگاه جذب اتمی به روش تولید هیدرید (HG-AAS) اندازه گیری شد. داده های آزمایشی به چهار مدل جذبی لانگمویر، فروندلیچ، تمکین و دوبینین – رادوشکویچ برازش داده شد و پارامترهایی نظیر انرژی ظاهری جذب (E)، کارایی حذف، انرژی آزاد گیبس ((∆ G) و فاکتور جداسازی محاسبه گردید. یافته ها: نمک آهن ویژگی های سطح بیوچار را تغییر داده و باعث ایجاد ترکیبات گرانوله شکل در سطح جاذب شد. نتایج نشان داد که با افزایش مقدار آهن در جاذب حذف آرسنات از محلول بیشتر می شود و بیشترین کارایی حذف (86%) برای جاذب 0. 4FeBC در غلظت 1 میلی گرم در لیتر آرسنات به دست آمد. توانایی مدل فروندلیچ در شبیه سازی فرایند جذب آرسنات توسط جاذب های اصلاح شده با آهن بیشتر از مدل های لانگمویر، دوبینین – رادوشکویچ و تمکین است. افزایش محتوی آهن در جاذب ضرایب مدل های فروندلیچ (KF و n)، تمکین (KT و A)، و لانگمویر (KL و qmax) را افزایش، ولی ثابت مدل دوبینین – رادوشکویچ (KDR) و فاکتور جداسازی (RL) را کاهش داد. بیشترین مقدار برای حداکثر ظرفیت جذب (qmax) از جاذب 0. 4FeBC به مقدار 66/7 میلی گرم آرسنات بر گرم جاذب به دست آمد. مقادیر به دست آمده برای انرژی ظاهری جذب (E) نشان داد که فرایند جذب برای بیوچار اصلاح نشده از نوع فیزیکی (کمتر از 8 کیلوژول بر مول) و برای بیوچارهای اصلاح شده از نوع شیمیایی است. بر طبق انرژی آزاد گیبس (∆ G) محاسبه شده فراینده جذب آرسنات توسط جاذب های موردمطالعه خودبه خودی است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این تحقیق اصلاح بیوچار با نمک آهن به علت داشتن قابلیت دسترسی منطقه ای و کاربرد آسان می تواند به عنوان یک جاذب ارزان قیمت برای رفع آلایندگی آرسنات از آب تلقی شود.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 347

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 191 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نویسندگان: 

غلامی لیلا | رحیمی قاسم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    1-23
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    682
  • دانلود: 

    653
چکیده: 

چکیده سابقه و هدف: آلودگی خاک با فلزات سنگین به دلیل اثرات نامطلوب آن بر سلامت اکوسیستم و امنیت غذایی به یک نگرانی جهانی تبدیل شده است. مواد اصلاحی خاک از جمله بیوچار می تواند زیست فراهمی فلزات سنگین در خاک های آلوده و خطر ورود آن ها به زنجیره غذایی را کاهش دهد. بیوچار یک ماده غنی از کربن است که از گرماکافت زیست توده، مانند بقایای کشاورزی و کودهای دامی در شرایط بدون اکسیژن یا با میزان اکسیژن محدود به دست می آید. مطالعات اخیر نشان داده است که بیوچار به دلیل ساختار متخلخل، گروه های عاملی فعال، pH و ظرفیت تبادل کاتیونی بالا، پتانسیل لازم برای تثبیت فلزات سنگین در خاک را دارد. در کشور، اکثر مطالعات بر روی بیوچار مربوط به خاک های آهکی و یا محلول های آبی است و بیوچار به عنوان یک جاذب کارا در جذب سطحی فلزات سنگین در خاک های اسیدی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر کاربرد بیوچار تفاله هویج بر ویژگی های خاک اسیدی و جذب سطحی کادمیم و سرب در خاک می باشد. مواد و روش ها: در این پژوهش بیوچار تفاله هویج از طریق گرماکافت در دمای ℃ 550 به مدت 3 ساعت با نرخ افزایش دمای 25 درجه سانتیگراد بر دقیقه تهیه شد. بیوچار تفاله هویج در سطوح صفر، 4 و 8 درصد به خاک اسیدی افزوده و به مدت 60 روز خوابانده شد. پس از دوره خواباندن به منظور بررسی اثر زمان بر جذب سطحی کادمیم و سرب، 25 میلی لیتر از محلول 400 میلی گرم بر لیتر کادمیم و سرب به 1 گرم از نمونه های خاک اضافه شد و نمونه ها برای زمان های مختلف (4، 8، 12، 16، 20، 24، 28، 32، 36 و 40 ساعت) تکان داده شدند. سپس غلظت کادمیم و سرب اندازه گیری شد. مدل های سینتیک شبه مرتبه اول، شبه مرتبه دوم و الوویچ بر داده های جذب برازش داده شدند. به منظور تعیین همدماهای جذب سطحی، 25 میلی لیتر از محلول کادمیم و سرب با غلظت های مختلف (صفر تا 400 میلی گرم بر لیتر) به 1 گرم از نمونه های خاک اضافه شد و سپس نمونه ها به مدت 24 ساعت تکان داده شدند و در نهایت مدل های همدمای لانگمویر، فروندلیچ و تمکین بر داده های جذب برازش داده شدند. یافته ها: کاربرد بیوچار به طور معنی داری سبب افزایش pH، ظرفیت تبادل کاتیونی و قابلیت هدایت الکتریکی خاک شد و سطح 8 درصد بیوچار نسبت به سطح 4 درصد، در افزایش pH، ظرفیت تبادل کاتیونی و قابلیت هدایت الکتریکی خاک تأثیر بیشتری داشت. نتایج برازش داده های به دست آمده با مدل های همدمای جذب سطحی لانگمویر، فروندلیچ و تمکین نشان داد که جذب سطحی کادمیم و سرب بر روی خاک شاهد و خاک تیمار شده با بیوچار با مدل همدمای لانگمویر مطابقت دارد. مدل سینتیک شبه مرتبه دوم به عنوان بهترین معادله سینتیک جذب سطحی کادمیم و سرب معرفی شد. حداکثر ظرفیت جذب سطحی کادمیم و سرب به ترتیب از 647/25 میلی گرم بر کیلوگرم و 855/71 میلی گرم بر کیلوگرم (در خاک شاهد) به 2078/29 میلی گرم بر کیلوگرم و 3182/7 میلی گرم بر کیلوگرم (در خاک تیمار شده با 8 درصد بیوچار) افزایش یافت. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که بیوچار تفاله هویج با افزایش pH و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک اسیدی سبب افزایش جذب سطحی و کاهش زیست فراهمی کادمیم و سرب در خاک گردید. بنابراین بیوچار تفاله هویج می تواند به عنوان یک جاذب مؤثر و ارزان به منظور اصلاح خصوصیات خاک اسیدی و افزایش جذب کادمیم و سرب در خاک استفاده شود.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 682

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 653 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    25-45
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    1079
  • دانلود: 

    826
چکیده: 

سابقه و هدف: فرآورده های نفتی از پرمصرف ترین مواد شیمیایی در دنیای مدرن امروز محسوب می شوند. هیدروکربن های نفتی به یک معضل جهانی برای محیط زیست تبدیل شده است. این ترکیبات در محیط به شدت مقاوم هستند و برای سلامتی انسان مضر هستند. کاربرد فرایند اصلاح زیستی برای حذف هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای از خاک های آلوده یکی از گزینه های اقتصادی و مطلوب می باشد. پس هدف از این آزمایش بررسی درصد حذف آلودگی هیدروکربنی خاک های آلوده به مواد هیدروکربنی (نفت خام) توسط کشت گیاهان سورگوم، جو و برموداگراس با و بدون تلقیح خاک با باکتری های سودوموناس پوتیدا و آزوسپریلیوم براسیلنس بود. مواد و روش ها: در این آزمایش کارایی همزمان گیاه پالایی و زیست پالایی در حذف نفت خام از خاک مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتورها شامل سه سطح آلودگی خاک به نفت (صفر، 4 و 8 درصد وزنی)، چهار تیمار گیاهی (بدون گیاه، برموداگراس (Cynodon dactylon)، سورگوم (bicolor Sorghum) و جو (Hordeum vulgare)) و سه تیمار باکتری (بدون باکتری، سودوموناس پوتیدا و آزوسپریلیوم براسیلنس) بودند. برای انجام آزمایش نمونه های پنج کیلویی خاک با مقادیر مختلف نفت خام آلوده شدند و در گلدان های پلاستیکی ریخته شدند. پس از گذشت شش هفته و به تعادل رسیدن خاک های آلوده شده، این خاک ها با باکتری های سودوموناس پوتیدا و آزوسپریلیوم براسیلنس تلقیح شده و سپس در خاک های آلوده تلقیح شده با باکتری و تلقیح نشده سه گونه گیاهی گرامینه کاشته شدند و90 روز پس از کاشت گیاهان برداشت شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که اثرات متقابل تمام تیمارها بر درصد حذف نفت خام خاک در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردیدند. درصد حذف نفت خام با کشت گیاه به تنهایی، تلقیح باکتری به تنهایی و کاربرد توأم گیاه و باکتری به طور معنی-داری نسبت به شاهد افزایش یافت. کاشت گیاه نسبت به تلقیح خاک با باکتری در کاهش غلظت مواد نفتی مؤثرتر بود و کارکرد باکتری ها را به طور معنی دار افزایش داد. به طوری که بین تیمارهای گیاه به تنهایی، تلقیح باکتری به تنهایی و گیاه+باکتری تفاوت معنی داری از این لحاظ مشاهده شد. بیشترین درصد حذف در تیمار کاربرد توأم گیاه و تلقیح باکتری مشاهده شد. در هر تیمار تلقیح خاک با باکتری، با افزایش سطوح آلودگی نفتی وزن خشک گیاهان کاهش یافت. اما در هر سطح از آلودگی نفتی، با تلقیح خاک با باکتری وزن خشک بخش هوایی افزایش یافت. تلقیح خاک با باکتری ها با حذف مواد آلاینده باعث افزایش وزن اندام های هوایی گردید. با افزایش سطح آلودگی غلظت کلروفیل برگ به طور معنی داری کاهش یافت. ولی با تلقیح خاک با باکتری و کاهش اثرات منفی آلودگی نفتی و فراهمی نیتروژن برای گیاه غلظت کلروفیل در برگ تازه گیاهان افزایش یافت. با افزایش سطوح آلودگی نفتی میانگین غلظت پرولین در برگ تازه گیاهان بطور معنی داری نسبت به شاهد افزایش یافت و بالاترین غلظت آن (در هر گیاه) در سطح 8 درصد وزنی نفت خام به دست آمد. تلقیح خاک با باکتری در خاک های آلوده و غیر آلوده میزان پرولین در برگ گیاهان را افزایش داد. در هر سطح از آلودگی، با تلقیح خاک با باکتری، غلظت پرولین برگ گیاهان افزایش داشت و بالاترین غلظت پرولین در تیمار حاوی بالاترین سطح آلودگی نفتی (8 درصد وزنی) و تلقیح با باکتری سودوموناس پوتیدا اندازه گیری شد. نتیجه گیری: استقرار گیاه به همراه ریزجانداران می تواند به عنوان جزء کلیدی استراتژی حذف هیدروکربن های نفتی در نظر گرفته شود. ازاین رو، این گونه های باکتری و گیاه را می توان برای زیست پالایی خاک های آلوده به نفت خام مورد استفاده قرار داد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 1079

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 826 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    47-68
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    428
  • دانلود: 

    603
چکیده: 

سابقه و هدف: بروز تغییرات اقلیمی و تأثیر آن بر جریانات آب سطحی و منابع آب زیرزمینی به همراه مدیریت نامناسب منابع آبی، موجب شده که آسیب پذیری اجتماعی و محیط زیستی سیستم های رودخانه ای از افزایش یابد. ارزیابی آسیب پذیری حوضه های رودخانه ای به خصوص در کشورهای درحال توسعه مثل ایران بسیار ضروری است و یکی از اصلی ترین اولویت های بخش منابع آب برای تحقق مدیریت پایدار منابع آب و تدوین سیاست های سازگار با شرایط منطقه ای محسوب می شود. لذا این مقاله به ارزیابی آسیب پذیری سیستم های رودخانه ای در حوضه رودخانه جراحی می پردازد. مواد و روش ها: این پژوهش در حوضه رودخانه جراحی با مساحت حدود 24000 کیلومتر مربع و جمعیت حدود 870000 نفر در جنوب غرب ایران انجام شده است. در این تحقیق از روش آسیب پذیری حوضه های رودخانه ای (RBV) به منظور ارزیابی آسیب پذیری حوضه رودخانه جراحی استفاده شد. این روش به صورت هم زمان آسیب پذیری انسانی و محیطی را ارزیابی می کند و شامل شش شاخص اصلی حکمرانی، اقتصادی، اجتماعی، محیط زیستی، تنش آبی و مخاطرات طبیعی می باشد. در این روش ارزیابی داده ها به صورت کمّی صورت می گیرد. تلفیق داده ها به صورت جمع جبری (رستری) در محیط Arc GIS انجام می شود. یافته ها: نتایج نشان می دهد که آسیب پذیری حوضه رودخانه جراحی در هر یک از شاخص های حکمرانی، اقتصادی، اجتماعی، محیط زیستی، تنش آبی و مخاطرات طبیعی به ترتیب 74/0، 41/0، 061/0، 43/0، 44/0 و 84/0 است. نتایج حاصل نشان داد که حوضه رودخانه جراحی از نظر مخاطرات طبیعی به شدت تحت خطر است و بخصوص خطر سیل تمامی نقاط حوضه را تهدید می کند، همچنین این حوضه در معرض تنش آبی بالایی قرار دارد. بیشترین تنش آبی مربوط به زیر حوضه شادگان در پایین دست حوضه با وضعیت تنش آبی 76/0 است. و زیر حوضه صیدون از نظر با سوادی کمترین نرخ سواد را در بین زیر حوضه های رودخانه جراحی با نرخ 79 درصد دارا می باشد. در بخش محیط زیستی بخش قابل توجهی از زیر حوضه شادگان اثرات محیط زیستی بالایی دارد و نشان دهنده این است که ردپای انسانی در این نقاط بالا است. نتیجه گیری: به طور کلی آسیب پذیری در سه شاخص حکمرانی، تنش آبی و مخاطرات طبیعی در حوضه رودخانه جراحی کاملاً قابل توجه هستند. به خصوص در بخش سیل نتایج نشان داد که خطر سیل تمامی مناطق حوضه را تهدید می کند همچنین؛ بخش عظیمی از زیر حوضه بهبهان و تخت دراز را خطر زمین لرزه بالای تهدید می کند. در بخش تنش آبی نتایج نشان داد که حدود نیمی از حوضه ( زیر حوضه شادگان) از تنش آبی بالایی برخوردار است. از طریق کنترل فساد، بهبود وضعیت ثبات سیاسی ایران و پایین آوردن شاخص شکنندگی دولت شاخص حکمرانی می تواند بهبود حاصل شود. در مورد تنش آبی با توجه به اینکه بیشترین آسیب پذیری مربوط به استفاده آب بیش از حد در بخش کشاورزی است تغییر کاربری زراعی و تغییر الگوی کشت می تواند به طور بالقوه تأثیر مثبت بر تنش آبی در حوضه رودخانه جراحی داشته باشد. همچنین در بخش مخاطرات طبیعی با توجه به اینکه پدیده های خشکسالی، سیل و زمین لرزه حوضه رودخانه جراحی را تهدید می کند می توان با توجه به مدد دانش، آگاهی، برنامه ریزی و مدیریت صحیح قابل پیش بینی خسارت ناشی از این پدیده ها را تا حدودی در حوضه رودخانه جراحی کاهش داد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 428

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 603 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    69-87
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    443
  • دانلود: 

    642
چکیده: 

سابقه و هدف: تنش های محیطی یک مانع بزرگ برای تامین غذای جهانی هستند. زمین های زراعی فاقد تنش نسبتاً کمی وجود دارند که در آن ها گیاهان زراعی به عملکردهای پتانسیل خود می رسند. برای مثال حدود 45 درصد از اراضی کشاورزی جهان که 38 درصد از جمعیت جهان در آن جای گرفته اند، با خشکی موقت یا دائم مواجه هستند (Bot et al., 2000). کنجد با نام علمیSesamum indicum L. به دلیل تحمل به خشکی و گرما، اهمیت بسیاری در توسعه کشاورزی مناطق خشک و نیمه خشک به-عنوان کشت تابستانه دارد (Aien, 2013). در یک تحقیق، رقم کنجد داراب 14 بر اساس شاخص های MP، TOL، SSI، HARM و STI به عنوان رقم برتر در شرایط عادی و تنش رطوبتی معرفی شد (Amani et al., 2012). به دلیل محتوای بالای روغن (55-42 درصد) و کیفیت مناسب آن (میزان کم کلسترول و وجود برخی آنتی اکسیدان ها) نقش مهمی در سلامت انسان دارد و از طرف دیگر گیاهی متحمل به تنش کم آبی و خشکی است (. (Afshari et al., 2014 لذا هدف از اجرای این تحقیق بررسی تأثیر تنش خشکی از طریق اعمال دورهای مختلف آبیاری سطحی و شناسایی رقم برتر بر اساس شاخص های تنش بود. مواد و روش ها: مطالعه و ارزیابی شاخص های تنش خشکی در روش آبیاری سطحی بر عملکرد دانه و اجزای آن، عملکرد روغن دانه، درصد روغن دانه و کارآیی مصرف آب دانه آزمایشی در سال 1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. آبیاری در 2 سطح (آبیاری به ترتیب پس از 100 و 200 میلی متر تبخیر از تشت کلاس A) به عنوان فاکتور اصلی و رقم (محلی بهبهان، SG37-92138، SG51-92138، SG53-92138 و SG55-92138) در 5 سطح به عنوان فاکتور فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: مقایسه میانگین کارایی مصرف آب در اثرات متقابل آبیاری و رقم نشان داد که تیمار 100 میلی متر تبخیر از تشت کلاس A و رقم V5 (SG55-92138) با کارایی مصرف آبی معادل 272/0 کیلوگرم بر مترمکعب دانه کنجد، تیمار برتر بود. میانگین آب مصرفی در یک سال انجام آزمایش در تیمارهای 100 و 200 میلی متر تبخیر از تشت کلاس A به ترتیب معادل 5/547 و 6/438 میلی متر بود. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بیش ترین میزان همبستگی وزن هزار دانه بعد از تعداد دانه در کپسول با عملکرد دانه به میزان 9616/0=r می باشد که بیانگر نقش مؤثر افزایش وزن هزار دانه در بالارفتن عملکرد دانه می باشد. بیش ترین میزان شاخص های STI، MP، GMP، HM و YI به ترتیب به با مقادیر 538/1، 1/1037، 7/1024، 5/1012 و 548/1 در رقم V5 (SG55-92138) محاسبه شد. بیش تر شدن شاخص های فوق در رقم V5 (SG55-92138) نسبت به دیگر ارقام موجب گردید تا این رقم از نظر تنش خشکی به عنوان تیمار برتر معرفی شود. روند کاهشی عملکرد کنجد که با اعمال تنش کم آبی اتفاق افتاده است قطعاً موجب کاهش شاخص های SSI، MP و TOL شده و برعکس کاهش عملکرد کنجد موجب تغییرات صعودی در شاخص های STI، GMP، HM، YI و YSI گردیده است. نتیجه گیری: مقایسه میانگین اثرات متقابل آبیاری و رقم از نظر کارایی مصرف آب نشان داد کاهش مصرف آب در تیمار تنش موجب کاهش عملکرد آب در این تیمارها نسبت به تیمار فاقد تنش شده است. اثر کاهش مصرف آب حتی در تیمارهای تنش به حدی بوده که نتوانسته کاهش عملکرد به وقوع پیوسته در ازای کاهش مصرف آب را پوشش دهد و کماکان تیمار 100 میلی-متر تبخیر از تشت کلاس A علی رغم مصرف بیش تر آب نسبت به تیمار 200 میلی متر تبخیر از تشت کلاس A به دلیل افزایش عملکرد بوجود آمده، بیش ترین کارایی مصرف آب را در بین تیمارها به خود اختصاص داد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 443

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 642 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    89-108
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    412
  • دانلود: 

    539
چکیده: 

سابقه و هدف: ارزیابی عملکرد عملیات آبخیزداری همواره با مقایسه پاسخ های حوزه آبخیز در شرایط قبل و بعد از اجرای عملیات انجام می شود. این روند سبب می شود تا اثر عملیات در طول زمان پخش شده و اثر واقعی آن دیده نشود و متعاقباً ضعف آن سری عملیات در طول زمان ناشناخته باقی بماند. لذا با توجه به اهمیت سدهای اصلاحی در برنامه های آبخیزداری در ایران، هدف از این مطالعه تعیین زمان واقعی تاثیر یا عمر مفید سدهای اصلاحی در کنترل دبی و بار رسوبی و ارزیابی میزان تاثیر آنها در حوزه آبخیز کند در استان تهران می باشد. مواد و روش ها: ابتدا عمر مفید سدهای اصلاحی در حوزه آبخیز کند بر اساس اطلاعات به دست آمده از منحنی جرم مضاعف بارش-رواناب و پایش های میدانی تعیین شده است. بر اساس طول عمر مفید به دست آمده، دوره مطالعاتی (94-1356) به سه دوره تقسیم شده است: قبل از احداث سدهای اصلاحی (دوره اول)، عمر مفید سدهای اصلاحی (دوره دوم) و اتمام عمر مفید سدهای اصلاحی (دوره سوم) و تغییرات دبی و بار رسوبی خروجی از حوزه آبخیز بررسی شده و با رویکرد رایج مقایسه شده است. برای برآورد بار رسوبی در هر دوره نیز از روش های منحنی سنجه رسوب استفاده شده است. یافته ها: نقاط زمانی وقوع شکستگی شیب در منحنی جرم مضاعف و نیز پایش های میدانی نشان می دهد که مدت زمان تاثیر (عمر مفید) سدهای اصلاحی در حوزه آبخیز کند به طور میانگین چهار سال (از سال 1378 تا اوایل سال 1382) بوده است. نتایج حاصل از ارزیابی اثرات سدهای اصلاحی در منطقه مطالعاتی نشان می دهد که با وجود ثابت بودن شرایط بارش، مقدار دبی خروجی و دبی های مشخصه بیشینه، کمینه و متوسط در دوره دوم نسبت به دوره اول به ترتیب 43، 66/49، 28/53 و 100 درصد کاهش یافته است. مقدار کاهش بار رسوبی در دوره دوم نسبت به دوره اول بسیار محسوس تر بوده و 47/92 درصد می باشد. این در حالی است که با اتمام عمر مفید سدهای اصلاحی (دوره سوم)، مقدار دبی و بار رسوبی خروجی از حوزه آبخیز کند، افزایش یافته و به سطح مقادیر دوره اول باز می گردد. مقایسه نتایج حاصل از این رویکرد ارزیابی (تعیین عمر مفید) با رویکرد رایج (قبل و بعد از اجرای طرح) نیز نشان می دهد که در رویکرد رایج به دلیل توزیع اثر عملیات در طول زمان، عملکرد واقعی سدهای اصلاحی معادل نصف عملکرد واقعی آنها سنجیده خواهد شد. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان می دهد که در نظر گرفتن عمر مفید در فرآیند ارزیابی، نتایج واقع بینانه تری را ارائه خواهد داد. در واقع، هرچند کارایی سدهای اصلاحی در طول عمر مفید آنها در حوزه آبخیز کند، بسیار قابل توجه بوده، اما کوتاهی عمر مفید ضعف قابل توجه این نوع از عملیات های آبخیزداری بوده است. علاوه بر این، تکیه بر سدهای اصلاحی برای پایدارسازی حوزه آبخیز کند راهکار موفقی نبوده و تنها مانع خروج رسوب تولیدی از حوزه آبخیز شده است و به همین دلیل در دروه سوم، پاسخ های حوزه آبخیز به شرایط قبل از اجرای عملیات بازگشته است. لذا، منفعت حاصل از اجرای عملیات آبخیزداری در حوزه آبخیز کند، برون حوزه ای بوده و اثرات درون حوزه ای در آن، محدود به کاهش شیب آبراهه اصلی بوده است. در واقع، در صورتی می توان عمر مفید سدهای اصلاحی را افزایش داد که عملیات آبخیزداری با اثرات درون حوزه ای در اولویت قرار بگیرند و این امر خود مستلزم کنترل فرسایش در مبدا یعنی دامنه ها است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 412

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 539 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    109-125
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    297
  • دانلود: 

    455
چکیده: 

سابقه و هدف تحقیق: زراعت تاج خروس راهی برای افزایش تنوع زیستی در مزرعه محسوب می شود. این گیاه دارای کارایی بالای فتوسنتزی بوده و به شرایط خشکی مقاوم است؛ بنابراین برای کشت در مناطق خشک و کاهش هزینه های آبیاری مناسب است. ویژگی های مطلوب زراعی (سرعت رشد رویشی زیاد در ماه های گرم سال، تحمل به خشکی و بهره وری آب) و کیفی تاج خروس (سطح بالای پروتئین در دانه و علوفه) این گیاه را به عنوان یک گیاه با ارزش علوفه ای مطرح نموده است. مواد و روش ها: این آزمایش به منظور بررسی میزان عملکرد کمی و کیفی و مقدار آب مصرفی تاج خروس علوفه ای در استان گلستان انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. میزان آب مصرفی (شامل آبیاری کامل، آبیاری بر اساس 75، 50 و 25 درصد آبیاری کامل) در کرت های اصلی و ارقام تاج خروس ( شامل دو رقم Cim و loura) در کرت های فرعی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده رقم و اثر ساده آبیاری برصفات ارتفاع بوته، وزن کل علوفه تر، وزن تر و خشک ساقه، وزن کل ماده خشک، بهره وری آب (بر اساس عملکرد وزن تر علوفه)، عملکرد الیاف نامحلول معنی دار بود. اثر آبیاری بر روی همه صفات مورد بررسی در سطح آماری یک درصد نیز معنی دار بود و دو صفت عملکرد پروتئین و بهره وری آب (بر اساس ماده خشک) فقط تحت تأثیر رژیم آبیاری قرار گرفتند. اثرات متقابل رقم×آبیاری بر روی صفات قطرساقه، وزن تر و خشک برگ، نسبت برگ به ساقه، الیاف نامحلول (NDF)، درصد چربی خام، لیگنین، کلسیم و فسفر معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که عملکرد ماده خشک در رقم Cim (6 تن در هکتار) بالاتر از رقم Loura (5/5 تن در هکتار) بود. همچنین بیش ترین بهره وری آب بر اساس وزن تر و وزن خشک به ترتیب برابر 1/17 و 2/2 کیلوگرم بر مترمکعب در تیمار، آبیاری بر اساس 75 درصد تیمار آبیاری کامل به دست آمد. بیش ترین عملکرد پروتئین در تیمار آبیاری کامل حاصل شد و با کاهش میزان آبیاری تا حد 25 درصد از آبیاری کامل میزان پروتئین نیز کاهش یافت. بیش ترین و کم ترین میزان پروتئین در تیمارهای آبیاری به ترتیب 947 و 433 کیلوگرم در هکتار بود. نتیجه گیری: طبق نتایج این بررسی رقم Cim از نظر اکثر صفات صفات زراعی و کیفی علوفه نسبت به رقم Loura برتری داشت به-طوری که از نظر وزن برگ و ساقه، نسبت برگ به ساقه، فسفر و به ویژه بهره وری آب از بیش ترین مقادیر برخوردار بود. در صورت تکرار این نتایج در آزمایش های مشابه و با توجه به نتایج حاصله، جهت دستیابی به علوفه با کیفیت بالا رقم Cim در شرایط آب و هوایی گرگان قابل توصیه است و جهت صرفه جویی در میزان آب (افزایش بهره وری)، لاز م است آبیاری بر اساس 75 درصد نیاز آبی تنظیم شود.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 297

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 455 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    2020
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    127-143
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    169
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

Background and Objectives: Arsenic contamination is one of the serious environmental challenges in developing countries. Contaminated water is the main source of human and animal exposure to inorganic arsenic. There are various physicochemical and biological methods to remove arsenic from aquatic environments. Compared to the advantages and disadvantages of arsenic removal methods, the adsorption method is preferred over other methods due to its ease of use and low cost. Iron-rich materials have a high capacity to adsorb arsenic from aqueous solutions. The objective of this study is an assessment of arsenate removal from water using biochar modification by iron salt, which can be used for the recovery of arsenate contaminated water resources for drinking water supply and reuse of industrial effluents. Materials and Methods: In order to prepare iron modified biochar 0. 1 (0. 1FeBC) and 0. 4 (0. 4FeBC) ratios of FeCl3. 6H2O were added to apple pruning residues powder and pyrolized in the furnace for an hour at 300 ° C under limited oxygen condition as well as a control sample without iron. SEM images were used for characterization of the morphology of the adsorbents. The isotherm experiment was carried out at initial concentrations of 0, 1, 2, 4, 6, 8 and 10 mg arsenate/L and remaining arsenate in solution was determined using hydride generation atomic absorption spectroscopy (HG-AAS). Experimental data were fitted to Langmuir, Freundlich, Temkin, and Dubinin– Radushkevich isotherm models and parameters such as apparent energy of adsorption (E), adsorption efficiency, Gibb’ s free energy (Δ G) and separation factor were calculated. Results: Iron modified the surface properties of biochar and increased the amount of the granular compounds on the adsorbents surface. The results showed that by increasing the adsorbent iron content, the removal of arsenate from solution increased and the highest removal efficiency (86%) was obtained for the 0. 4FeBC adsorbent at 1 mg Arsenate/L. The ability of the Freundlich model to simulate the process of arsenate adsorption by iron-modified adsorbents was higher than the Langmuir, Dubinin– Radushkevich and Temkin models. Along with increasing the iron content in the adsorbents Freundlich (KF and n), Temkin (KT and A), Langmuir (KL and qmax) coefficients increased, while the Dubinin– Radushkevich (KDR) coefficient and separation factor (RL) decreased. The highest value for the maximum absorption capacity (qmax) was obtained for 0. 4FeBC in the amount of 7. 66 mg of arsenate per gram of adsorbent. According to the values of apparent energy of adsorption (E), adsorption process for unmodified biochar is physical (less than 8 kJ/mol) and for the modified biochar is chemisorption. Based on Gibbs free energy (Δ G) values, the adsorption process of arsenate by adsorbents is spontaneous. Conclusion: According to the results of this study, iron-modified biochar due to local accessibility and easy application can be considered as an inexpensive absorbent for removal of arsenate from water.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 169

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    145-161
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    450
  • دانلود: 

    681
چکیده: 

سابقه و هدف: ایران در یک منطقه گرم و خشک قرار دارد و مصرف بهینه آب با روشی که به گیاه آسیب نرسد، از اهمیت بالایی برخوردار است. گیاه کاسنی در تیره گیاهان آوندی قرار دارد، ارتفاع آن به 120 سانتیمتر می رسد و دارای یک ریشه ضخیم می باشد. یکی از موارد بهینه سازی مصرف آب، استفاده از بنتونیت و پلیمر سوپرجاذب است. در این پژوهش به تأثیر این دو ماده بر رشد گیاه کاسنی پرداخته شده است. مواد و روش ها: آزمایش در سال زراعی 1397-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند واقع در 5 کیلومتری جاده بیرجند– کرمان با مقیاس عرض جغرافیایی 32 درجه و 56 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 59 درجه و 13 دقیقه شرقی انجام گرفت. این پژوهش تنش خشکی در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تیمار آبیاری شامل 100 و 50 درصد در سه تکرار با 6 بستر کشت، اعمال گردید. یافته ها: به طور کلی تنش خشکی بر عملکرد گیاه کاسنی اثر معناداری داشته است. همچنین بیشترین میانگین وزن خشک برگ در اثر متقابل سطوح آبیاری 100 و 50 درصد و سطوح مختلف کشت به ترتیب برابر 66/3686 و 33/2453 کیلوگرم بر هکتار است. بیشترین میانگین اثر متقابل سطوح آبیاری 100% و 50% و سطوح مختلف کشت بر وزن تر ریشه به ترتیب معادل 6/3626 و 6/2526 کیلوگرم بر هکتار و بیشترین میانگین وزن خشک ریشه در اثر متقابل سطوح آبیاری 100 و 50 درصد و سطوح مختلف کشت به ترتیب برابر 6/1276 و 3/903 کیلوگرم بر هکتار می باشد. با توجه به داده های به دست آمده از این تحقیق می توان کمترین مقدار را در تیمار شاهد و بیشترین مقدار اندازه های بدست آمده مربوط به ترکیب تیمار بنتونیت 5/4 کیلوگرم و پلیمر سوپر جاذب می باشد و می توان تأثیر ترکیب این دو تیمار را بر گیاه مشاهده کرد. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد اعمال بنتونیت و پلیمر سوپرجاذب بر رشد گیاه اثر مثبتی خواهد داشت و می توان مقاومت گیاه را در برابر تنش آبی افزایش داد و بیشترین عملکرد را از گیاه کاسنی در شرایط آب و هوایی منطقه بیرجند را شاهد بود. ن از این تحقیق می توان کمترین مقدار را در تیمار شاهد و بیشترین مقدار اندازه های بدست آمده مربوط به ترکیب تیمار بنتونیت 5/4 کیلوگرم و پلیمر سوپر جاذب می باشد و می توان تأثیر ترکیب این دو تیمار را بر گیاه مشاهده کرد. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد اعمال بنتونیت و پلیمر سوپرجاذب بر رشد گیاه اثر مثبتی خواهد داشت و می توان مقاومت گیاه را در برابر تنش آبی افزایش داد و بیشترین عملکرد را از گیاه کاسنی در شرایط آب و هوایی منطقه بیرجند را شاهد بود.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 450

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 681 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    163-178
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    490
  • دانلود: 

    617
چکیده: 

سابقه و هدف: فرسایش آبی و خاک ورزی در اراضی کشاورزی شیب دار فرآیندی مخرب و جدی محسوب شده که به تدریج منجر به تغییر مورفولوژی منطقه می شود. درعین حال، اندازه گیری فرسایش خاک و میزان رسوب به صورت مستقیم در بسیاری از حوزه های آبخیز، امری تقریباً غیرممکن به شمار می آید؛ بنابراین مدل سازی و شبیه سازی فرسایش خاک برای درک فرآیندهای کنترل فرسایش خاک، پیش بینی میزان رواناب و فرسایش خاک و تعیین یا انتخاب اقدامات مناسب حفاظت خاک مهم است. مواد و روش ها: منطقه موردمطالعه، زیرحوضه نمونه از زیرحوضه های زوجی کچیک استان گلستان از زیرحوضه های چندگانه آبخیز گرگان رود است. این منطقه با وسعت تقریبی 192 هکتار، کاملاً از نهشته های حاصلخیز و فرسایش پذیر لسی پوشیده شده است. در این پژوهش برای برآورد فرسایش آبی و خاک ورزی منطقه موردمطالعه از نسخه 2004 مدل WaTEM/SEDEM استفاده شد. با استفاده از روش نمونه برداری دنباله ای موسوم به روش مدل مبنا با رویکرد مینیماکس، 20 موقعیت مکانی مختلف جهت تعیین میزان فعالیت 137Cs، موقعیت های فرسایش، انتقال و رسوب مشخص شد. در نهایت پس از تعیین میزان فعالیت رادیونوکلوئید 137Cs، مقدار فرسایش و رسوب با استفاده از مدل های تبدیل اعم از مدلMass BalanceII برای کاربری کشاورزی و مدل Diffusion and Migration برای سایر کاربری ها مشخص شد و سپس نقشه نقطه ای فرسایش و رسوب برای ارزیابی مدل تهیه شد. یافته ها: با استفاده از رادیونوکلوئید 137Cs، 90 درصد موقعیت های اندازه گیری در معرض فرسایش بودند. متوسط فرسایش اندازه-گیری شده در این موقعیت ها با استفاده از مدل های تبدیل رادیونوکلوئیدها بالغ بر 1/21 تن در هکتار در سال تعیین شد. با استفاده از این مدل ها، نسبت تحویل رسوب حدود 97 درصد تعیین شد که نشان دهنده پتانسیل بالای منطقه برای تولید رسوب می باشد. متوسط فرسایش آبی و خاک ورزی با استفاده از مدل WaTEM/SEDEM به ترتیب 28/8 و 78/4 تن در هکتار در سال و متوسط رسوب حاصل از فرسایش آبی و خاک ورزی در مناطق رسوب گذاری به ترتیب 14/18 و 89/7 تن در هکتار در سال برآورد شد. متوسط فرسایش و رسوب توسط این مدل برای کل محدوده موردمطالعه به ترتیب 46/1 و 85/0 تن در هکتار در سال بوده و میزان تحویل رسوب 58/0 برآورد شد. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق حاکی از کم تخمینی مدل WaTEM/SEDEM نسبت به مقادیر اندازه گیری شده 137Cs است؛ درنتیجه مدل فرسایشی WaTEM/SEDEM در نهشته های لسی، فرسایش پذیر و حاصلخیز شمال شرق استان گلستان کارایی بالایی ندارد. هرچند الگوی مکانی فرسایش و رسوب آبی و ناشی از خاک ورزی می تواند در اجرای اقدامات حفاظت آب وخاک مؤثر باشد. از طرفی با توجه به وسعت بالای اراضی زراعی شیب دار در نهشته های لسی استان، لحاظ کردن فرسایش خاک ورزی در تصمیمات بسیار حائز اهمیت است. هرچند برای قطعیت بیش تر، به واسنجی مدل و تکرار اجرای آن در سایر حوزه های آبخیز زراعی نیاز است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 490

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 617 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    179-194
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    539
  • دانلود: 

    619
چکیده: 

آب به عنوان کمیاب ترین نهاده در تولید محصولات کشاورزی، نه تنها محدودکننده فعالیت های کشاورزی بلکه محدود کننده دیگر فعالیت های اقتصادی و اجتماعی نیز به شمار می رود. با افزایش جمعیت و توسعه در ابعاد مختلف و بالا رفتن سطح استانداردهای زندگی، تامین نیازهای آبی بخش های مختلف با محدودیت های زیادی مواجه می شود. بنابراین باید از سیاست های مناسبی برای مدیریت تقاضای آب استفاده کرد. یکی از این سیاست ها قیمت گذاری منابع آب با روش های مختلف در بخش کشاورزی می باشد. از آنجایی که در سیاست های قیمت گذاری در مناطق مختلف کشور در اکثر موارد تنها از روش قیمت گذاری سطحی استفاده گردیده است که با توجه به مسئله بحران آب و رشد روز افزون تقاضا و شکاف بین عرضه و تقاضای آب روش مذکور انگیزه کافی برای مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی را ایجاد نمی کند لذا در همین راستا در مطالعه حاضر جهت استفاده بهینه منابع آب در راستای اهداف حفاظت آب و خاک شهرستان گنبدکاووس از استان گلستان، علاوه بر قیمت گذاری سطحی به روش قیمت گذاری حجمی و ترکیب آن با روش سطحی نیز پرداخته شده که جزء نوآوری مطالعه حاضر می باشد. با توجه به اینکه سیاست های مختلف کشاورزی را نمی توان در محیط آزمایشگاهی مورد بررسی و تحلیل قرار داد، لذا بایستی آثار بالقوه این سیاست ها قبل، حین یا بعد از اعمال با استفاده از ابزارهای مناسب تحلیل سیاستی مورد بررسی قرار گیرند. لذا با توجه به اهمیت موضوع، در این مطالعه از روش برنامه ریزی ریاضی مثبت (PMP) جهت شبیه سازی رفتار کشاورزان در اراضی پایین دست سد گلستان (1) شهرستان گنبدکاووس در حالت اجرای روش های مختلف قیمت گذاری آب نظیر قیمت گذاری سطحی، حجمی و ترکیبی استفاده گردید. در این مطالعه داده های مورد نیاز با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای گردآوری و تعداد 20 سناریو (5 سناریو سطحی، 5 سناریو حجمی و 10 سناریو ترکیبی) مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات مطالعه حاضر نیز از بسته نرم افزاری GAMS استفاده گردیده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد با افزایش قیمت آب تقاضای آب در روش های مختلف قیمت گذاری آب (سطحی، حجمی و ترکیبی) بین 6/22 الی 8/48 درصد کاهش می یابد. در بین روش های مختلف قیمت گذاری آب، بیشترین و کمترین کاهش تقاضای آب به ترتیب مربوط به روش قیمت گذاری سطحی و ترکیبی می باشد. به کارگیری روش های مناسب قیمت گذاری آب باعث می شود که آب بین متقاضیان متناسب با ارزش تولید نهایی توزیع شده و انگیزه لازم جهت صرفه جویی و جلوگیری از اتلاف آن ایجاد شود. بنابراین بر اساس نتایج این مطالعه پیشنهاد می گردد از روش قیمت گذاری حجمی و سطحی به صورت ترکیبی استفاده شود.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 539

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 619 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    195-207
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    273
  • دانلود: 

    532
چکیده: 

سابقه و هدف: فرسایش خاک یک چالش بزرگ جهانی بوده که مهار آن با استفاده از روش های مناسب و متناسب ضروری است. در این راستا طی سال های اخیر پژوهش های مختلفی با استفاده از افزودنی ها و اصلاح کننده های شیمیایی به منظور کاهش اثرات مخرب رواناب و هدررفت خاک صورت پذیرفته است. محدودیت های محیط زیستی، اثربخشی کم و زمان بر بودن، دسترسی کم و حجم زیاد مورد نیاز، کاربرد افزودنی ها در شکل معمول را با چالش مواجه کرده است. بنابراین به سبب عملکرد مناسب افزودنی ها در کاهش هدررفت خاک و آب، اصلاح و ارتقاء کیفیت عملکرد افزودنی ها اجتناب ناپذیر است. در حال حاضر ضایعات و پسماندهای مختلفی در صنایع مهم و از جمله چوب و کاغذ تولید می شود. در این خصوص می توان به نرمه ها و ذرات ریز موجود در پساب کارخانه های کاغذ اشاره نمود. نرمه ضایعاتی، قطعات ریزی از الیاف بوده که به صورت اجتناب ناپذیر در فرآیندهای تولید کاغذ و بازیافت آن خرد می شود. لذا با توجه به مشکلات ناشی از مقدار بیش از حد نرمه ها در فرآیند تولید کاغذ و مقوا و در عین حال قابلیت مناسب حفظ و نگه داری آب توسط آن ها به نظر می رسد که می توان از آن به عنوان یک ماده افزودنی طبیعی برای کاهش هدررفت خاک و آب استفاده نمود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیرپذیری تولید رواناب و هدررفت خاک از افزودنی نرمه ضایعاتی در کرت های آزمایشگاهی کوچک انجام شد. برای این منظور ابتدا از خاک مورد مطالعه ی حواشی جاده مرزن آباد-کندلوس واقع در غرب استان مازندران نمونه برداری صورت گرفت. خاک مورد نظر پس از هوا خشک کردن از الک دو و هشت میلی متری عبور داده و برای لایه بالایی کرت هایی با ابعاد 50 ×50 سانتی متر و با ارتفاع 30 سانتی متر قرار داده و تمامی کرت های مورد نظر از پایین تا عمق 18 سانتی متر از پوکه معدنی به عنوان لایه زه کش پر شد. افزودنی نرمه ضایعاتی به شکل مایع و پاشش یکنواخت در سه سطح 5/0، یک و 5/1 لیتر بر مترمربع و با سه تکرار به همراه تیمار افزودنی آب خالص و تیمار شاهد (خشک) روی 24 کرت و در مقیاس آزمایشگاهی و تحت شبیه سازی باران با شدت حدود 70 میلی متر بر ساعت و دوام 30 دقیقه انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که افزودنی نرمه با سه سطح 5/0، یک و 5/1 لیتر بر مترمربع، میزان رواناب تولیدی را به ترتیب 35-، 5-و 15+ درصد و با اختلاف غیرمعنی دار (05/0P>) و میزان هدررفت خاک را 47، 84 و 71 درصد و با اختلاف معنی دار (05/0P<) نسبت به تیمار شاهد (خشک) کاهش داده است. در واقع نتایج حاصل از این پژوهش حد بهینه استفاده از افزودنی نرمه در کاهش رواناب و هدررفت خاک را به ترتیب 5/1 و یک لیتر بر متر مربع تأیید نمود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر ضرورت استفاده از افزودنی های زیست سازگار را به لحاظ بهره گیری از پساب کارخانه های کاغذ و جلوگیری از ورود آن به منابع آب و خاک و هم چنین کاهش میزان رواناب و هدررفت خاک در مناطق حساس کشور برای زمینه سازی توسعه پایدار را بیان می دارد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 273

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 532 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    209-221
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    267
  • دانلود: 

    547
چکیده: 

سابقه و هدف: اطلاع از نسبت کاربری های اراضی و نحوه تغییرات آن درگذر زمان یکی از مهم ترین موارد در برنامه ریزی و مدیریت اراضی است. با آگاهی از نسبت تغییرات کاربری ها درگذر زمان می توان نحوه تغییرات در آینده را پیش بینی نمود و اقداماتی پیشگیرانه انجام داد. رویکرد مشارکت مردمی برای اصلاح کاربری اراضی به منظور جلوگیری از بهره برداری غیر اصولی از اراضی، از مهم ترین ابزارهای کاربردی مدیریت بهینه منابع آب، خاک و گیاه می باشد. در این تحقیق به بررسی دیدگاه مردم در خصوص برنامه ریزی اصلاح کاربری اراضی حوزه آبخیز چهل چای در استان گلستان پرداخته شد. مواد و روش ها: در این تحقیق با استفاده از پیمایش میدانی، پرسشنامه ای تهیه شد که روایی آن با کسب نظر اساتید و کارشناسان فن و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (87/0∝ =) تأیید گردید. جامعه آماری موردمطالعه در این پژوهش شامل روستاییان ساکن حوزه آبخیز چهل چای است. مجموع جمعیت این حوزه آبخیز حدود 13. 017 نفر است که از میان کل جامعه آماری تعداد 373 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از تکنیک توصیفی در محیط نرم افزار SPSS استفاده گردید. در ابتدا عواملی که مانع اصلاح و بهینه سازی کاربری اراضی تحت مالکیت روستاییان و کشاورزان است شناسایی و امتیازدهی گردید. سپس عواملی که باعث افزایش پذیرش عملیات اصلاح و بهینه سازی کاربری اراضی زراعی توسط کشاورزان و روستاییان می شود، مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: مهم ترین موانع اصلاح کاربری اراضی از نظر مردم، عدم تمکن مالی روستاییان، عدم حمایت بانک ها و نهاده های دولتی، عدم آگاهی کشاورزان و ارزش پایین اراضی کشاورزی ازنظر تولید در واحد سطح می باشند. همچنین، مهم ترین عوامل مؤثر بر افزایش پذیرش عملیات اصلاح کاربری اراضی شامل مشارکت دادن مردم در تدوین راه حل ها و برنامه ها، تضمین مالکیت اراضی تحت تصرف، ارائه مشوق های مالی و معنوی، دسترسی راحت کشاورزان به مهندسان و کارشناسان و برگزاری کلاس ها و دوره های آموزشی و ترویجی معرفی شدند. درنهایت با مقایسه پذیرش مردمی در مورد راهکارهای بهینه سازی کاربری اراضی نشان داده شد که روستاییان نسبت به گزینه کشت علوفه دائمی جهت بهینه سازی اراضی زراعی شیب دار و همچنین تبدیل اراضی زارعی شیب دار به باغات مثمر موافق هستند و در صورت اجرای عملیات و برنامه اصلاح کاربری اراضی روستاییان آمادگی کلی جهت اجرای برنامه های اصلاحی کاربری اراضی را دارند و در صورت تدوین برنامه بیش از سه چهارم اراضی خود را برای اجرای عملیات و برنامه ها قرار خواهند داد. نتیجه گیری: طبق نتایج به دست آمده، مهم ترین اقدامی که قبل از اجرای برنامه های آبخیزداری در روستاها باید صورت گیرد افزایش آگاهی روستاییان ازاین گونه برنامه ها و دخالت دادن آن ها از مراحل اولیه اجرای برنامه است. درنتیجه پذیرش عمومی برنامه هایی که مردم در آن مشارکت دارند بیشتر است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 267

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 547 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    223-236
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    343
  • دانلود: 

    575
چکیده: 

سابقه و هدف: وقوع سیلاب با دوره بازگشت های نادر در بیشتر مناطق کشور و اثرات زیان بار جانی و مالی ناشی از آن که اغلب نیز به دلیل اقدامات انسانی تشدید می شوند، باعث شده تا به مقوله مدیریت سیلاب بیش ازپیش پرداخته شود. در این راستا شبیه سازی پهنه سیلاب یکی از اقدامات مؤثر در کاهش میزان این خسارات می باشد. به منظور شبیه سازی این پهنه مدل های متعدد هیدرولیکی توسعه یافته اند. مدل های عددی هیدرولیکی می توانند یک بعدی، دوبعدی و سه بعدی باشند. ازآن جهت که در اجرای اقدامات مهندسی و مدیریتی مربوط به سیل، لازم است تا پهنه آن با دقت کافی و با هزینه کم شبیه سازی شود، در تحقیق حاضر از یک مدل هیدرولیکی دوبعدی با عنوان Nays 2D Flood استفاده شده است. مواد و روش ها: مدل فوق در بازه کوتاهی از شاخه ارازکوسه قبل از الحاق آن به رودخانه گرگان رود برای رخداد سیل 26 اسفندماه 1398، به عنوان یک واقعه نادر، مورداستفاده قرار گرفت. بدین منظور یک لایه DEM با قدرت تفکیک یک متر و هیدروگراف سیل با گام زمانی یک ساعت به مدل معرفی گردید. پس از انتخاب شبکه سلولی مناسب و تهیه نقشه زبری کانال و دشت سیلابی از روی تصاویر Google Earth، مدل مذکور اجرا گردید. یافته ها: نتایج این شبیه سازی شامل نقشه های عمق، پهنه سیل و سرعت جریان می باشد. ارزیابی نتایج مربوط به پهنه بندی در پژوهش حاضر از طریق محاسبه ضریب F و مقایسه پهنه شبیه سازی شده توسط مدل با تصاویر مشاهده شده از آن که توسط ماهواره سنتینل2 در تاریخ 16 فروردین 1398 ثبت گردیده است، صورت پذیرفت. میزان آماره F در تحقیق حاضر 78/0 محاسبه گردید. این رقم گواه این است که تطابق قابل قبولی بین پهنه محاسبه شده توسط مدل و پهنه مشاهده شده توسط ماهواره مذکور وجود دارد. مساحت پهنه سیل در تصویر ماهواره ای 95/13 هکتار می باشد، در حالیکه پهنه شبیه سازی شده توسط مدل 30/14 هکتار برآورد گردید. جهت ارزیابی نتایج مربوط به عمق، از داده های منحنی سنجه استفاده گردید. میزان عمق محاسبه شده، توسط مدل در تاریخ 16 فروردین 1398 برابر 22/6 متر می باشد. در همین تاریخ عمق آب طبق منحنی سنجه معادل 63/6 متر، مشاهده شده است. میزان خطا در این ارزیابی 18/6 درصد محاسبه گردید. نتیجه گیری: این نتایج، حاکی از این است که مدل Nays 2D flood عملکرد قابل قبولی داشته است و می توان از آن در تحقیقات آینده نیز استفاده کرد. با توجه به اینکه حرکت سیل در دشت سیلابی در طول و عرض می باشد، مد ل های دو بعدی که این واقعیت را لحاظ می کنند بر مدل های یک بعدی ارجحیت پیدا می کنند. نتایج این تحقیق و تحقیقات مشابه، نشان از دقت خوب این مدل ها در شبیه سازی پهنه سیل در خارج از مجرای رودخانه می باشند. مدل مذکور با در اختیار داشتن یک لایه DEM با قدرت تفکیک بالا بدون نیاز به داده های مقاطع کانال در مواقعی که سیل از بستر رودخانه خارج شده باشد، با دقت مناسب قابل استفاده است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 343

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 575 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    27
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    237-244
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    705
  • دانلود: 

    602
چکیده: 

سابقه و هدف: با توجه به اهمیت مسائل کیفیت آب و شرایط زیست محیطی، دمای آب رودخانه ها از دو جنبه ی اقتصادی و زیست محیطی دارای اهمیت می باشد. این پارامتر تأثیر مستقیمی بر تمامی پارامترهای کیفیت آب داشته و نقش مهمی را در زندگی و زیستگاه آبزیان ایفا می کند. در نتیجه، با توجه به پیامدهای مهم درجه حرارت برای انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی و مدیریت مؤثر شیلات، درک وضع حرارتی رودخانه و فرآیندهای تبادل حرارتی مرتبط با آن مهم است. مدل های قطعی و آماری بسیار زیادی برای تخمین دمای آب رودخانه ها توسط محققین مختلف ارائه شده است. تاکنون مدل سازی دمای آب رودخانه ها عموماً بر اساس دمای هوا بوده است. این درحالی است که احتمالاً متغیرهای هیدرولیکی رودخانه و نیز متغیرهای هواشناسی بر دمای آب رودخانه ها تأثیر دارند. همچنین تاکنون برای مدل سازی دمای آب رودخانه ها از الگوریتم های نوین و هوشمند به صورت محدودی استفاده شده است. بنابراین در این پژوهش به منظور تخمین دمای آب رودخانه محمّدآباد واقع در استان گلستان از الگوریتم برنامه ریزی بیان ژن (GEP) استفاده شده و در مد ل سازی علاوه بر دمای هوا، متغیرهای هیدرولیکی و هواشناسی نیز مشارکت داده شده اند. مواد و روش ها: برنامه ریزی بیان ژن (GEP) یک الگوریتم تکاملی است که از جمعیتی از افراد استفاده کرده و آن ها را مطابق برازندگی انتخاب می کند و تغییرات ژنتیکی را با استفاده از یک یا چند عملگر ژنتیکی اعمال می نماید. برای انجام این تحقیق، متغیرهای هواشناسی و هیدرولیکی شامل دمای هوا، رطوبت، سرعت وزش باد، پوشش ابر، دبی و سرعت جریان رودخانه طی یک دوره آماری 7 ساله (1391-1385) به عنوان متغیرهای ورودی و دمای آب رودخانه به عنوان متغیر خروجی انتخاب شدند. یافته ها: بر اساس مقایسه آماری نتایج مدل های مختلف GEP با 1 تا 6 متغیر ورودی، مشخص شد که الگوی 6 پارامتری نسبت به الگوهای دیگر دارای بیشترین دقت از نظر ضریب تعیین و مجذور مربعات خطا است. این مقادیر برای داده های آموزش به ترتیب 92/0 و c˚ 8/1 و برای داده های آزمون 90/0 و c˚ 3/2 به دست آمده است. میانگین خطای روش GEP در مراحل آموزش و آزمون به ترتیب 67/14 و 80/12 درصد می باشد، این در حالی است که خطای مدل رگرسیون خطی بیش از 38 درصد به دست آمد. همچنین نتایج نشان داد که مدل برنامه ریزی بیان ژن در مقایسه با مدل رگرسیون خطی چندمتغیره از کارایی بیشتری برای تخمین دمای آب رودخانه برخوردار است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق می توان با دقت قابل قبولی از مدل GEP در تخمین دما رودخانه ها استفاده نمود. همچنین مشخص شد که علاوه بر دمای هوا که بیشترین تأثیر بر دمای آب رودخانه را دارد، متغیر دبی جریان نیز دارای تأثیر است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 705

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 602 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
telegram sharing button
whatsapp sharing button
linkedin sharing button
twitter sharing button
email sharing button
email sharing button
email sharing button
sharethis sharing button