طب پیشگیری
سال:1399 | دوره:7 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

هدف: وزن نوزاد در زمان تولد یکی از شاخص های مهم رشد، بقا و تکامل کودک می باشد. بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط بین وزن هنگام تولد نوزاد با میزان وزن اولیه مادر و میزان وزن گیری مادر در طول بارداری انجام شد. روش ها: این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی روی 92 نفر از زنان باردار که در بیمارستان حضرت ولیعصر(عج) شهرستان فسا در سال 1395 زایمان کرده بودند، انجام شد. نمونه ها به روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری تی مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: میانگین وزن نوزادان در هنگام تولد 29/589± 20/3181 گرم و میانگین نمایه توده بدنی مادران قبل و انتهای بارداری به ترتیب 54/5± 97/23 و 59/7± 61/29 بود. یافته ها بیانگر وجود ارتباط خطی میان وزن نوزادان با وزن مادر در ابتدای بارداری (05/0 >P-Value، 23/0=r) و انتهای بارداری (05/0 >P-Value، 24/0=r) می باشد. در مقایسه وزن هنگام تولد نوزادان بین متغیر شغل، تعداد زایمان های قبلی، نوع زایمان، سن بارداری، مصرف مکمل های دارویی، جنسیت نوزاد رابطه معناداری مشاهده نشد. اما با سابقه خویشاوندی والدین و زمان زایمان (زودرس و به موقع) رابطه معناداری مشاهده گردید. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه اهمیت و ارتباط وزن قبل از بارداری و میزان وزن گیری مادر در طی بارداری بر وزن هنگام تولد نوزاد را نشان داد. بنابراین ارائه دهندگان مراقبت های سلامتی بایستی بر دو فاکتور تناسب و تنظیم نمودن وزن زنان باردار توجهی ویژه داشته باشند.

هدف: کاهش کیفیت خواب و بی خوابی می تواند باعث اختلال در عملکرد روزانه، افزایش خطاهای انسانی و حوادث شغلی گردد. نوبت کاری یکی از فاکتورهای مؤثر بر بی خوابی و کیفیت خواب است. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط اختلالات خواب با فشارخون و نوبت کاری کارکنان بیمارستان شهیدمحمدی انجام شد. روش ها: پژوهش توصیفی-مقطعی حاضر در بین 263 نفر از کارکنان بالینی بیمارستان شهیدمحمدی بندرعباس در سال 1398 با روش نمونه گیری تصادفی انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های اطلاعات دموگرافیک، شاخص شدت بی خوابی مورین، وضعیت نوبت کاری و فشارخون استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افرازSPSS و آزمون های رگرسیون لجستیک، کای اسکور و تی تست انجام شد. نتایج: نتایج نشان داد 39 نفر (8/14 درصد) از کارکنان بیمارستان خواب طبیعی، 118 نفر (9/44 درصد) اختلال خفیف، 90 نفر (2/34 درصد) اختلال متوسط و 16 نفر (1/6 درصد) اختلال شدید خواب داشتند. اختلال خواب در گروه زنان نسبت به مردان بالاتر بود (05/0≥ P-Value). نسبت شانس ابتلا به اختلال خواب در کارکنان نوبت کار 50/3 برابر کارکنان روزکار بود (05/0≥ P-Value). ارتباط معنا داری بین پرفشاری خون با نوبت کاری و اختلالات خواب مشاهده نشد (05/0≤ P-Value). نتیجه گیری: از آنجائی که شیوع بی خوابی در کارکنان بیمارستان بالا است و کار نوبتی باعث افزایش ریسک اختلالات خواب می شود. بنابراین می بایست با تعدیل برنامه های نوبت کاری عوارض ناشی از آن را کاهش داد.

هدف: مدیریت مصرف در بخش سلامت از طریق اصلاح الگوی مصرفی در سیستم بهداشتی و درمانی باعث ارتقا کیفیت خدمات سلامت خواهد شد. بنابراین مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل مرتبط با اصلاح الگوی مصرف در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1397 انجام شد. روش ها: پژوهش توصیفی حاضر به روش کیفی انجام شد. عوامل مرتبط با اصلاح الگوی مصرف در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سه مرحله بررسی مستندات، مصاحبه ساختار مند با ده نفر از صاحب نظران و اعتباریابی عوامل ازطریق متددلفی و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته تعیین شد از روش تحلیل چارچوبی برای تحلیل داده ها کیفی و از روش مجموع امتیازات برای اصلاح عوامل استفاده شد همچنین جهت کدگذاری داده ها از نرم افزار MAXQDA و برای تحلیل داده های پرسشنامه از نرم افزار spss نسخه 21 استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد در مرحله کیفی پس از پالایش کدهای اولیه، 39 عامل مرتبط با اصلاح الگوی مصرف در چهار دسته استراتژی کلی (اجرای سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف (21 مؤلفه)، ترویج مصرف کالاهای داخلی (4 مؤلفه)، برنامه ریزی برای ارتقا کیفیت (12 مؤلفه) و رقابت پذیری در تولید (2مولفه) شناسایی شدند. همچنین در فاز دلفی، 11 مؤلفه به عنوان عوامل مرتبط با اصلاح الگوی مصرف در حوزه سلامت تأیید شدند. نتیجه گیری: مسؤولان سلامت و به خصوص نهادهای متولی امر، می توانند اقدامات لازم را در جهت اصلاح و بازنگری الگوی مصرف در حوزه سلامت شامل تدوین پیوست سلامت برای طرح های کلان توسعه ای، اجرای برنامه ارتقای سواد سلامت، شبکه ارائه خدمات جامع و همگانی سلامت، اصلاح الگوی تغذیه، اصلاح فرایندهای معیوب و. . . انجام دهند.

هدف: حوادث ترافیکی از مهم ترین مشکلات حوزه بهداشت عمومی بوده و بار اقتصادی زیادی را برای جوامع مختلف به همراه دارد. بنابراین این پژوهش با هدف تعیین رفتار رانندگی موتورسیکلت سواران و عوامل مرتبط با آن انجام شده است. روش ها: این مطالعه بصورت توصیفی-تحلیلی گذشته نگر انجام شد و 234 نفر از موتورسواران به روش نمونه گیری در دسترس از شهرستان سرباز انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه رفتار رانندگی موتورسیکلت سواران (48-MRBQ)، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) و پرسشنامه 10 سوالی سنجش هیجان استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: میانگین سنی شرکت کنندگان 7/26 و انحراف معیار 09/7 بود. 1/36 درصد شرکت کنندگان در طول 12 ماه گذشته با موتورسیکلت تصادف داشتند. متوسط نمره رفتار رانندگی 79/96، سلامت روان 54 و هیجان خواهی شرکت کنندگان 33/21 محاسبه گردید. نمره خطای ترافیکی با میانگین 90/23 و انحراف معیار 06/8 و افسردگی اساسی با میانگین 47/17 و انحراف معیار 07/4 نسبت به سایر ابعاد رفتار رانندگی و سلامت روان بالاتر بودند. نمره رفتار رانندگی موتورسیکلت سواران با مصرف سیگار، الکل، حشیش، متادون و هروئین در یک سال گذشته ارتباط آماری معناداری داشت. بین نمره رفتار رانندگی و سلامت روان همبستگی آماری معناداری وجود داشت. نتیجه گیری: ارتقاء سطح دانش عمومی بویژه موتورسیکلت سواران در زمینه رفتارهای صحیح رانندگی و اجرای جدی و مستمر قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی ضروری می باشد.

هدف: تصفیه زیستی فاضلاب های حاوی جامدات محلول بالا، به دلیل غلظت بالای نمک، امکان پذیر نیست. یکی از روش های تصفیه این گونه فاضلاب ها الکترواکسیداسیون می باشد. هدف از این مطالعه به کارگیری روش سطح پاسخ در بهینه سازی تصفیه فاضلاب های شور با استفاده از فرآیند الکترواکسیداسیون بود. روش ها: این مطالعه تجربی در مقیاس پایلوت انجام گردید. نمونه ها به صورت سینتتیک و در سطح مورد نیاز فاضلاب های شور تهیه گردید. متغیرهای مستقل شامل زمان واکنش، pH، غلظت الکترولیت NaCl و ولتاژ بودند. عملکرد فرآیند براساس پاسخ های درصد حذف COD و TOC ارزیابی شد. تعیین تعداد آزمایشات، آنالیز آماری و مدل سازی داده های آزمایشگاهی و بهینه سازی حذف COD و TOC با به کارگیری طرح مرکب مرکزی و روش پاسخ سطح انجام شد. نتایج: نتایج نشان داد که درصد حذف COD و TOC در شرایط بهینه 8pH=، زمان واکنش 34 دقیقه، مقدار نمک 5/23 گرم در لیتر و ولتاژ 7 ولت به ترتیب برابر با 48/88 درصد و 69 درصد بود. میزان مطلوبیت در این شرایط برابر با 1 بود. نتیجه گیری: الکترواکسیداسیون فرآیندی موثر در کاهش COD و TOC از فاضلاب های شور است. اما امکان تولید پسابی با کیفیت مطابق با استانداردهای دفع فاضلاب به محیط زیست نیست. بدین ترتیب، این فرآیند به عنوان تصفیه اولیه این گونه فاضلاب ها پیشنهاد می گردد. طرح مرکب مرکزی و روش پاسخ سطح برای بهینه سازی متغیرهای موثر در فرآیند حذف COD و TOC به روش الکترواکسیداسیون مناسب است.

هدف: لیشمانیوزها از بیماری های انگلی شایع در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری و یکی از مشکلات عمده بهداشتی ایران می باشد. این مطالعه با هدف بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در مورد لیشمانیوزجلدی طراحی گردید. روش ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی ابزارجمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای محقق ساخته با 28 سوال و در 4 بخش (دموگرافیک، آگاهی، نگرش و عملکرد) می باشد که پس از ارزیابی روایی و پایایی، توسط 384 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز که به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند، تکمیل گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS و آزمون های کای اسکوئر و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج: یافته ها نشان داد بالاترین سطح آگاهی مربوط به دانشکده پزشکی بود. همچنین ارتباط معناداری بین مقطع و نوع دانشکده با آگاهی دانشجویان مشاهده گردید (0001/0˂ P-Value). بهترین نگرش مربوط به دانشجویان کارشناسی بود. ارتباط معناداری بین مقطع تحصیلی با نگرش افراد نسبت به سالک جلدی مشاهده شد (019/0=P-Value). دانشجویان دانشکده های پزشکی و بهداشت عملکرد خوبی در مقابله با این بیماری داشتند و ارتباط معناداری بین دانشجویان دانشکده های مختلف با عملکرد گزارش شد (041/0=P-Value). نتیجه گیری: بطور کلی با توجه به آگاهی، نگرش و عملکرد نسبتا ضعیفی که در بین دانشجویان به عنوان اولین سطح خدمت به مردم وجود دارد، آموزش آنان در مورد بیماری امری ضروری است.

هدف: از آنجائی که بیماری ایدز در سنین باروری شایع و در سال های اخیر تعداد آن رو به افزایش بوده است، هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه مصرف پروفیلاکسی پری ناتال، با ابتلای به ایدز، در کودکان مادران مبتلا به ایدز، در کرمانشاه طی سال های 1384 تا 1396 بود. روش ها: مطالعه توصیفی-تحلیلی حاضر از نوع گذشته نگر بود ابزار گردآوری داده ها چک لیست تهیه شده از ریسک فاکتورهای انتقال ویروس ایدز از مادر به فرزند بود. جامعه پژوهش 66 نفر از کودکان دارای ماداران مبتلا به ایدز، از میان بیماران مرکز مشاوره بیماری های رفتاری در کرمانشاه بود. اطلاعات این کودکان با مطالعه پرونده بیمار ثبت شد. با والدین 44 نفر از کودکان اچ آی وی منفی جهت انجام مجدد سرولوژی ایدز، تماس گرفته شد. دادهها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: نتایج نشان داد رابطه معناداری بین سال تولد کودک، میزان بهره مندی مادر از پروفیلاکسی و اولین CD4 مادر پس از زایمان با انتقال ویروس ایدز به نوزاد وجود دارد (05/0˂ P-Value)، اما بین سطح تحصیلات مادر و بهره مندی او از پروفیلاکسی (05/0˂ P-Value)، و همچنین بین نحوه زایمان، نحوه شیردهی، سن حاملگی خانم باردار، سیگار کشیدن، اعتیاد تزریقی با انتقال ویروس ایدز از مادر به فرزند (05/0˂ P-Value)، ارتباط معناداری وجود ندارد. به علاوه، بین سن حاملگی مادر در زمان زایمان و وزن کودک بدو تولد با انتقال ویروس ایدز از مادر به فرزند ارتباط معناداری مشاهده شد(05/0˂ P-Value). نتیجه گیری: از آنجائی که پروفیلاکسی پری ناتال می تواند اثرات مثبتی بر کاهش انتقال ویروس ایدز از مادر به فرزند داشته باشد؛ ضروریست است پرسنل پزشکی بکارگیری این روش را نیز مدنظر قرار دهند.

هدف: تامین روشنایی مطلوب در سالن های مطالعه می تواند بر بهبود و افزایش سلامت، هوشیاری، دقت و کاهش خطای دانشجویان مؤثر باشد. این مطالعه با هدف ارزیابی شدت روشنایی و تابش فرابنفش در کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در زمستان 1397 انجام گرفت. روش ها: در این مطالعه مقطعی میزان شدت روشنایی طبیعی، مصنوعی و کل در مراکز ایستگاه های تعیین شده در 8 سالن مطالعه در ارتفاع 80 سانتی متری و به روش موضعی در سطوح میزهای مطالعه به وسیله لوکس متر اندازه گیری شدند. اندازه گیری تابش فرابنفش به وسیله دستگاه HAGNER EC1 مجهز به سنسور UVA در سطوح میزهای مطالعه هم زمان با اندازه گیری شدت روشنایی انجام گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: میانگین شدت روشنایی طبیعی و مصنوعی در روش شبکه ای به ترتیب در 5/62 درصد و 100 درصد و در روش موضعی نیز به ترتیب در 50 درصد و 75 درصد سالن های مطالعه کمتر از استاندارد کشوری (300) و میانگین شدت روشنایی کلی در هر دو روش اندازه گیری شده بالاتر از این مقدار استاندارد بود. دانشکده بهداشت بخش برادران بالاترین میانگین تابش فرابنفش در زمان اندازه گیری شدت روشنایی طبیعی و کل و دانشکده پیراپزشکی بالاترین میزان میانگین تابش فرابنفش را در زمان اندازه گیری شدت روشنایی مصنوعی به خود اختصاص داد. نتیجه گیری: عدم تناسب نیاز محیط با منابع روشنایی، ارتفاع نامناسب منابع، توزیع غیریکنواخت روشنایی، طراحی و چیدمان نامناسب میزهای مطالعه و پنجره ها و لامپ های با تابش فرابنفش نسبتا بالا از جمله عوامل ایجاد سیستم روشنایی نامطلوب در سالن های مطالعه بودند که نیازمند طراحی مجدد و تدابیر اصلاحی می باشند.