فیزیولوژی و بیوتکنولوژی آبزیان
سال:1398 | دوره:7 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

در این مطالعه اثر غلظت های تحت کشنده سم اندوسولفان (0، 16، 32 و 64 میکروگرم بر لیتر) بر بیان ژن آنزیم های آنتی-اکسیدانی (کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز) در ماهی گورخری در بازه زمانی چهارده روزه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نمونه برداری از هر تیمار در روزهای اول، دوم، هفتم و چهاردهم انجام شد. پس از استخراج RNA از کبد و سنتز cDNA، سنجش بیان ژن های آنزیم های آنتی اکسیدانی با استفاده از روش Real Time PCR انجام شد. نتایج در بازه های زمانی مختلف، افزایش بیان نسبی ژن های مورد مطالعه در نمونه های تحت تیمار با اندوسولفان را در مقایسه با گروه شاهد نشان داد (05/0P<). بیان هر دو ژن در 24 ساعت اول دارای بیشترین افزایش نسبی در مقایسه با زمان های دیگر بود و این روند در هر سه غلظت مورد مطالعه مشاهده شد. همچنین بیان نسبی ژن های مورد مطالعه در تمام روزهای مواجهه روند وابسته به غلظت را نشان داد. نتایج این مطالعه حاکی از این است که تغییرات بیان ژن آنزیم های سوپراکسید-دیسموتاز و کاتالاز می تواند به عنوان شاخص موثری در بررسی تغییرات بوم سم شناسی محسوب شود.

پروتئین سیلافین (Silaffin) یکی از پروتئین هایی است که در ریزجلبک Chaetoceros به وفور یافت می شود. این ماده در صنایع آرایشی، بهداشتی و تغذیه موجودات کاربرد دارد. در این پژوهش به مقایسه سیلافین استخراج شده از دو ریزجلبک Chaetoceros muelleri و Chaetoceros calcitrans پرداخته شده است. برای انجام آزمایش، دیواره سیلیسی نمونه های تهیه شده از بندرعباس با استفاده از EDTA و SDS استخراج و غلظت پروتئین آن به روش بردفورد اندازه گیری شد. سپس برای شناسایی اسیدهای آمینه موجود، با روش الکتروفورز SDS-PAGE وزن مولکولی آن ها تخمین زده شد. تجزیه اسیدهای آمینه با استفاده از HPLC صورت گرفت. نتایج حاکی از وجود اختلاف معنی دار در میزان سیلافین استخراج شده از ریزجلبک C. muelleri نسبت به ریز جلبک C. calcitrans بود (05/0>P). همچنین بین دو ریزجلبک از نظر میزان اسیدهای آمینه آسپارتیک اسید، آسپارژین، گلایسین، والین، تیروزین + آلانین، اختلاف معنی دار آماری وجود نداشت (05/0P). بنابراین، می توان چنین نتیجه گرفت که ریزجلبک C. muelleri از نظر میزان پروتئین سیلافین می تواند گزینه مناسب تری برای استفاده در صنایع مختلف با رویکرد بیوتکنولوژی در صنایع غذایی و دارویی باشد.

این پژوهش با هدف تعیین جنسیت زود هنگام 21 قطعه فیل ماهی پرورشی 18 ماهه با استفاده از روش های اولتراسونوگرافی به عنوان یک روش نوین تعیین جنسیت و جراحی کوچک صورت گرفت. برای این منظور از دستگاه اولتراسونوگرافی با ترانسفورماتور خطی، با فرکانس 13-9 مگاهرتز استفاده شد. سپس برای تایید تشخیص جنسیت ماهی ها، شکافی به اندازه 20 تا 25 میلی متر در قسمت شکمی بین پلاک های 2 و 3 ایجاد و گنادها مورد بررسی مستقیم چشمی قرار گرفتند. کارایی تعیین جنسیت با استفاده از روش جراحی کوچک 100 درصد (9 نر و 12 ماده) و اولتراسونوگرافی 95/80 درصد (7 نر، 10 ماده و 4 تشخیص نادرست) تشخیص داده شد. هر چند روش جراحی کوچک، روشی تهاجمی است ولی مطمئن ترین روش محسوب می شود و هیچ گونه تلفاتی در این روش مشاهده نشده است. داده های ریخت سنجی ماهی شامل طول کل، طول استاندار، وزن و فاکتور وضعیت در رابطه با تعیین جنسیت با هر دو روش مذکور با استفاده از آزمون رگرسیون لوجستیک، ارتباط معناداری را با جنسیت فیل ماهی نشان ندادند (05/0

یکی از چالش های صنعت آبزی پروری، وجود سموم مایکوتوکسینی در جیره آبزیان و اثرات تخریبی آن بر ماهی است که برای تعدیل یا رفع این مشکل می توان از مواد آنتی اکسیدانی در جیره استفاده کرد. مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش حفاظتی گیاهان آویشن و رزماری جیره غذایی در کاهش اثر سمی آفلاتوکسین ب1 و زیرالنون جیره بر برخی شاخص های ایمنی ماهی قزل آلای رنگین کمان انگشت قد انجام پذیرفت. تعداد 180 قطعه بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان (2/0± 3 گرم) در سه تیمار شامل تیمار 1 فاقد سم (تیمار شاهد)، تیمار 2 حاوی µ g/kg50 آفلاتوکسین ب1 و µ g/kg400 زیرالنون و تیمار 3 حاوی µ g/kg50 آفلاتوکسین ب1 و µ g/kg400 زیرالنون به همراه %2 پودر رزماری و %2 آویشن (در سه تکرار) به مدت 4 هفته تیمار شدند. نتایج نشان داد که فعالیت لیزوزیم و کمپلمان، آنتی بادی و گلبول های قرمز و سفید تحت تاثیر جیره های-آزمایشی قرار نگرفتند (05/0P) و کمترین و بیشترین میزان این شاخص ها به ترتیب به تیمار دوم و سوم اختصاص داشت (05/0>P). نتیجه آن که افزودن پودر گیاهان رزماری و آویشن به جیره غذایی، سبب بهبود سیستم ایمنی ماهی قزل آلای رنگین کمان تغذیه شده با جیره های غذایی آلوده به سموم قارچی، به ویژه در شاخص های تکثیر لنفوسیت و نسبت لنفوسیت به نوتروفیل شد.

فرآورده های زیستی و طبیعی از دوران باستان به عنوان مهمترین منبع تهیه داروها مورد توجه بوده اند. این مطالعه نیز با هدف بررسی خواص آنتی اکسیدانی و ضدباکتریایی و سمیت سلولی ستاره شکننده Ophiocoma erinaceus انجام گرفت. عصاره های دیسک مرکزی و بازوی ستاره شکننده با استفاده از سه حلال ان هگزان، اتیل استات و متانول به دست آمد. فعالیت آنتی اکسیدانی هر یک از عصاره ها، با استفاده از روش های قدرت احیاکنندگی و ظرفیت کل آنتی اکسیدانی سنجیده شد. میزان ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی نیز به روش اسپکتروفتومتری مورد ارزیابی قرارگرفت. همچنین اثر ضدباکتریایی سه سویه باکتری گرم مثبت و یک سویه باکتری گرم منفی مورد بررسی قرارگرفت. آزمون سمیت سلولی با استفاده از لارو آرتمیا صورت پذیرفت. عصاره متانولی در هر دو روش بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی را دارا بود و عصاره اتیل استاتی بازوی ستاره شکننده و عصاره متانولی دیسک مرکزی به ترتیب بیشترین خاصیت ضدباکتریایی را در باکتری Pseudomonas aeruginosa و Serratia marcescens داشتند. نتایج اختلاف معنی داری را نشان داد (05/0P<). همچنین عصاره اتیل استاتی بازوی ستاره شکننده و عصاره متانولی دیسک مرکزی به ترتیب در غلظت های 500 و 1000 میکروگرم بر میلی لیتر دارای بیشترین سمیت بودند. یافته ها حاکی از آن است که ستاره شکننده مورد مطالعه دارای خاصیت آنتی اکسیدانی، ضدباکتریایی و سمیت سلولی است. از این رو، خالص سازی و شناسایی این ترکیبات پیشنهاد می شود.

فیل ماهی (Huso hoso) و تاس ماهی ایرانی (Acipenser persicus) با ارزش ترین خاویار دنیا را تولید می کنند، به همین دلیل تولید ماهیان تمام ماده در این گونه ها اهمیت بسیار زیادی دارد. از این رو، در مطالعه حاضر تاثیر استفاده از هورمون 17-بتا استرادیول در جیره غذایی بر رشد و ماده سازی دو گونه فیل ماهی و تاس ماهی ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. میانگین وزن اولیه در فیل ماهی و تاس ماهی ایرانی به ترتیب 172 و 47 گرم بود. تراکم ذخیره سازی 25 عدد فیل ماهی در هر مخزن 1000 لیتری و 14 عدد تاس ماهی در هر مخزن 200 لیتری بود. در هر دو گونه، هورمون استرادیول به مقدار 0 (شاهد) و 30 میلی گرم (تیمار هورمونی) به ازای هر کیلوگرم غذا اضافه شد و در قالب دو تیمار و دو تکرار در فیل ماهی و دو تیمار و سه تکرار در تاس ماهی ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو گونه فیل ماهی و تاس ماهی ایرانی به ترتیب بعد از 40 و 100 روز، رشد به شدت تحت تاثیر هورمون استرادیول قرار گرفت. بررسی برش های بافتی گنادها نشان داد که در هر دو گونه، درصد ماده ها در تیمار هورمونی بیش تر از شاهد بود. در تیمار هورمونی فیل ماهی 5/72 درصد ماده، 5/17 درصد نر و 10 درصد با جنسیت نامشخص بودند. در تیمار هورمونی تاس ماهی 85 درصد ماده، 10 درصد نر و 5 درصد با جنسیت نامشخص بودند. ولی در گروه شاهد هر دو گونه، ماده ها کمتر از 60 درصد بودند. بنابراین استفاده از هورمون استرادیول در تغییر جنسیت گونه های بررسی شده، نسبتا موثر بود. هر چند به دلیل اثرات منفی آن بر رشد و سلامتی ماهیان، تعیین مقدار مناسب نیازمند مطالعات بیشتری است.

هدف این مطالعه ارزیابی تغییرات وابسته به غلظت و زمان در آنزیم های گوارشی روده (لیپاز، آمیلاز و پروتئاز) و آسیب-شناسی بافت روده در بچه تاس ماهی ایرانی در مواجهه با غلظت های تحت حاد سم مالاتیون (0، 05/0، 1/0 و LC502/0) برای مدت 7 روز است. بر اساس نتایج فعالیت آنزیم های لیپاز، آمیلاز و پروتئاز در مواجهه با مالاتیون نسبت به غلظت و زمان کاهش یافت (P<0. 05). به طوری که کمترین میزان فعالیت آنزیم ها در تیمار 2/0 میلی گرم در لیتر سم مالاتیون در پایان آزمایش بود. مهم ترین اثرات آسیب شناسی مالاتیون بر بافت روده در مقایسه با گروه شاهد شامل خونریزی، از بین رفتن سلول های اپیتلیال روده، جوش خوردن پرزهای روده، از بین رفتن حاشیه مسواکی سلول های اپیتلیال، پوسته پوسته شدن سلول های اپیتلیال، صاف شدن سطح پرزهای روده، واکوئل زایی سیتوپلاسم، هیپرتروفی سلول های اپیتلیال روده، چروکیده شدن پرزهای روده و نکروز سلولی ناحیه عضلانی بود. آسیب های بافت روده در غلظت های بالاتر با گذشت زمان، شدیدتر بود. نتایج نشان می دهد حتی مقادیر کم (LC50 05/0) مالاتیون می تواند اثرات نامطلوب بر سلامت بچه تاس ماهیان ایرانی که از گونه های مهم دریای خزر محسوب می شود، داشته باشد.

در این مطالعه اثر عصاره اتانولی گیاه شوید بر رشد، ترکیب بدن، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی ماهیان قزل آلای رنگین-کمان با میانگین وزن 32/0± 12 گرم مورد بررسی قرار گرفت. ماهی ها به روش خوراکی با غلظت های 500، 1000، 1500 و 3000 میلی گرم بر کیلوگرم جیره عصاره شوید به مدت 56 روز تغذیه شدند. نتایج نشان داد از نظر شاخص های رشد بیشترین میزان افزایش وزن بدن، نرخ رشد ویژه و بهترین ضریب تبدیل غذایی در تیمارهای 1000 و 1500 میلی گرم بر کیلوگرم مشاهده شد (05/0>P). از طرفی بیشترین و کمترین میزان پروتئین لاشه به ترتیب در تیمارهای 3000 و 1500 میلی گرم و بیشترین و کمترین میزان چربی نیز در تیمارهای 1500 و 3000 میلی گرم عصاره اتانولی شوید مشاهده شد (05/0>P). همچنین بیشترین میزان فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز به ترتیب در سطوح 1500 و 1000 میلی گرم و کمترین میزان هر دو آنزیم در تیمار 3000 میلی گرم بود. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، غلظت های 1000 و 1500 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره شوید موجب افزایش وزن و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز در این ماهی شد.