مجله دانشکده پزشکی
سال:1399 | دوره:78 | شماره:12 |تعداد مقالات:11

طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی تا اسفند 1398 بیش از 100. 000 تست مثبت آلودگی به COVID-19 تایید شده است. با توجه به اپیدمی این ویروس نوپدید و نبود اطلاعات کافی در مورد آن، در این مطالعه، مروری بر تازه ترین مطالعات روز دنیا انجام شده است. برای انجام این پژوهش مروری، ابتدا با استفاده از سیستم Mesh کلید واژه هایی مانند COVID-19، SARS-CoV2 و ACE2، بازیابی و سپس به زبان انگلیسی در بانک های اطلاعاتی PubMed، Scopus، Google Scholar، Web of Science بررسی شدند. ویروس COVID-19 از طریق اتصال به Angiotensin-converting enzyme 2 در سلول هایی مانند ریه، ژنوم خود را وارد سلول می کند. هر چند روش انتقال آن به درستی مشخص نیست اما از طریق قطرات تنفسی وارد بدن می گردد. علایم عفونت COVID-19 پس از یک دوره کمون متوسط 2/5 روزه (14-0 روزه) ظاهر می شود. تظاهرات بالینی بسیار گسترده ای از بی علامتی تا اختلات شدید چند ارگانی گزارش شده است. فاصله از زمان شروع علایم تا مرگ از شش تا 41 روز و متوسط 14 روز گزارش شده است. روش استاندارد تشخیص این بیماری RT-PCR است اما به علت تکنولوژی غیرتکامل یافته کشف اسیدهای نوکلییک ویروس، تفاوت حساسیت بین کیت های شرکت های مختلف، تعداد کم ویروس در بیماران و نمونه گیری نادرست، سی تی اسکن قفسه سینه و آزمایشات بالینی در اولویت است. تاکنون درمان قطعی جهت این ویروس پیشنهاد نشده است اما داروهای ضدویروس مانند اوسلتامیویر، گان سیکلوویر، لوپیناویر و ریتوناویر و داروی ضدمالاریای کلروکین فسفات تا کشف واکسن در حال استفاده است.

توسعه صنعت و فناوری، تغییرات در کشاورزی، تجارت و مسافرت جهانی و سازگار شدن میکروب ها از عوامل مهم در وقوع بیماری های نوظهور به شمار می روند. در حال حاضر، جهان در سال 2020 با پاندمی حاصل از ویروسی نوظهور با عنوان کروناویروس جدید (کووید 19) مواجه شده که پس از گذشت حدود شش ماه باعث شد بیش از یک میلیون نفر در دنیا مبتلا و بیش از 500 هزار نفر فوت شوند. کروناویروس جدید در مبتلایان، باعث مشکلات تنفسی با شدت های مختلف و در موارد شدید منجر به مرگ می شود. اولین بار، میزبان انتقال دهنده کروناویروس جدید، خفاش و غذای تهیه شده از این حیوان در کشور چین گزارش گردید. شناسایی مسیر انتقال اولیه ی کروناویروس جدید جهت جلوگیری از وقوع و گسترش شیوع همه گیری ناشی از آن ضرورت دارد. اگرچه تاکنون گزارشی مبنی بر انتقال کروناویروس جدید از طریق مصرف مواد غذایی منتشر نشده است اما با فرض بروز و شیوع این ویروس به دلیل آلودگی مواد غذایی، رعایت اصول بهداشتی و ایمنی اهمیت می یابد. باتوجه به حضور و تکثیر کروناویروس جدید در دستگاه گوارش و تشکیل آیروسل این میکروارگانیسم در مدفوع و امکان انتقال مجدد آن به افراد از منابع مختلف محیطی، در حال حاضر مهمترین اولویت خارج کردن ویروس از محیط های غذایی است. همچنین بروزرسانی روش های ضدعفونی کردن سطوح بویژه نقاط با تماس بالا با دست و توجه به بهداشت شخصی از اهمیت زیادی برخوردار است. از این رو آموزش به کارکنان در خصوص نحوه برخورد با کروناویروس جدید و ارتقای دستورالعمل های بهداشتی، رعایت فاصله و شست وشوی دست ها در محیط های مختلف مرتبط با غذا توصیه می شود.

زمینه و هدف: با توجه به نقش های متعدد آلبومین در بدن، تزریق فرآورده دارویی آن به عنوان یکی از راهکارهای درمانی یا مدیریتی در شرایطی نظیر خونریزی های شدید، سوختگی ها، نارسایی های کبدی و بیماری های همولیتیک نوزادان در دستور کار پزشکان قرار می گیرد. با در نظر گرفتن این موضوع که آلبومین، فراوان ترین پروتیین پلاسما محسوب می شود، طراحی یک روش مناسب برای تخلیص آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعه پیش رو، به بررسی دو روش مستقیم و تلفیقی کروماتوگرافی تعویض یونی در تخلیص آلبومین از پلاسمای انسانی و مقایسه کیفیت فرآورده های نهایی حاصل شده به هر دو روش می پردازد. روش بررسی: این مطالعه از بهمن 1397 تا مهر 1398 در مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران انجام پذیرفت. در این پژوهش، 10 کیسه حاوی پلاسمای انسانی به صورت تصادفی گرد آوری و برای تخلیص پروتیین آلبومین با روش های مستقیم و تلفیقی کروماتوگرافی تبادل یونی به کار گرفته شد و خلوص فرآورده های نهایی، به واسطه انجام تست های الکتروفورز استات سلولز و SDS-PAGE مقایسه گردید. نمونه حاصل از روش تلفیقی، پاستوریزه شد و به منظور بررسی تجمعات پلیمری، آنالیز HPLC برروی آن انجام گرفت. یافته ها: فرآورده نهایی حاصل شده با روش تلفیقی کروماتوگرافی تعویض یونی برخلاف روش مستقیم از خلوص مناسبی برخوردار بود با میانگین حدود 95% و میزان پلیمر موجود در آن نیز توسط آنالیز HPLC کمتر از 5% برآورد گردید (05/0

زمینه و هدف: کاربرد سلول های بنیادی مزانشیمی در ترمیم زخم های مزمن از چالش برانگیزترین موضوعات در حوزه سلول درمانی است. مطالعه حاضر با استفاده از تصویربرداری امواج فراصوت به بررسی اثربخشی تزریق اینترادرمال سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از ژله وارتون بندناف در ترمیم زخم های دیابتی در مدل حیوانی پرداخته است. روش بررسی: این مطالعه تجربی از مهر 1398 تا مهر 1399 در دانشگاه علوم پزشکی تهران بر روی 10 نمونه بندناف نوزادان تازه متولد شده در بیمارستان میلاد تهران انجام شد. ابتدا سلول های بنیادی مزانشیمی از ژله وارتون جداسازی شدند. توانایی تمایزی سلول ها و بیان مارکرهای اختصاصی سلول های بنیادی مزانشیمی بررسی شد. مدل دیابت در 42 موش صحرایی نر نژاد ویستار ایجاد شد. حیوانات به دو گروه تزریق نرمال سالین و تزریق سلول تقسیم شدند. ضخامت و چگالی پوست با استفاده از تصویربرداری اولتراسوند در روزهای 7، 14 و 21 ارزیابی شد. در آخر داده ها با استفاده از Student’ s t-test و Analysis of variance مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج بررسی سلول ها نشان داد که سلول های بنیادی مزانشیمی از سلامت و کیفیت لازم برخوردار بودند. نتایج اندازه گیری بیومتریک پوست ناحیه زخم در موش های صحرایی نشان داد که ضخامت و چگالی پوست در روزهای هفت، 14 و 21 در گروه تزریق سلول های بنیادی مزانشیمی ژله وارتون نسبت به گروه کنترل دارای افزایش معناداری بود. نتیجه گیری: تزریق سلول های بنیادی مزانشیمی ژله وارتون در ناحیه اینترا درمال زخم دیابتی، باعث ترمیم سریع تر زخم در موش های صحرایی دیابتی می گردد. بر این مبنا استفاده از این سلول های بنیادی می تواند در سلول درمانی به ویژه در حیطه ترمیم زخم های مزمن مورد توجه قرار گیرد.

زمینه و هدف: ترومبوز وریدهای عمقی یکی از شایعترین مشکلاتی است که در بخش مراقبت های ویژه می تواند وضعیت عمومی بیمار را پیچیده تر نماید. این مطالعه با هدف بررسی عوامل پیشگویی کننده ترومبوز وریدهای عمقی در بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان امین اصفهان صورت گرفت. روش بررسی: مطالعه گذشته نگر حاضر، 2000 پرونده تمامی بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه را طی فروردین 1394 تا اسفند 1396 بررسی نمود. از این میان 20 بیمار مبتلا به ترومبوز وریدهای عمقی بودند. 40 پرونده از بیماران این جامعه که ترومبوز وریدهای عمقی نداشتند نیز به تصادف انتخاب شدند. سن، جنس، معیار ولز، نمره آپاچی، وضعیت تغذیه، پارامترهای کلینیکی، علت بستری، مدت بستری، بیماری ایجاد شده در بخش مراقبت های ویژه و درمان صورت گرفته استخراج شد و در بین دو گروه مورد و کنترل مورد مقایسه قرار گرفت. یافته ها: سن بیماران مبتلا به طور معناداری بیش از گروه کنترل بود (008/0=P). افزایش در نمره معیار ولز و مدت بستری، داشتن بیماری های داخلی و پنومونی ایجاد شده در بخش مراقبت های ویژه به ترتیب شانس بروز ترومبوز را 75/18، 92/1 و 75/2 و 28/2 برابر بالاتر می برد. افزایش سطح پتاسیم و استفاده از بانداژ به همراه هپارین به ترتیب شانس بروز ترومبوز را 31/2 و 55/2 برابر کاهش داده اند (05/0

زمینه و هدف: زردی از مشکلات شایع نوزادان است که در موارد شدید به کرنیکتروس منجر می شود. از آنجایی که تشخیص و درمان به موقع زردی در پیشگیری از عوارض آن اهمیت دارد، ارزیابی بیلی روبین پیش از ترخیص نوزاد ضروری است. روش های تشخیصی مختلفی برای اندازه گیری سطح بیلی روبین وجود دارد. از این رو این مطالعه با هدف مقایسه روش اندازه گیری پوستی بیلی روبین با اندازه گیری بیلی روبین سرم با اسپکتروفتومتری برای غربالگری زردی نوزادان ترم پیش از ترخیص از بیمارستان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه مشاهده ای تحلیلی بر روی 600 نوزاد سالم، با وزن تولد حداقل g 2000 و سن حاملگی حداقل 35 هفته از مهر 1391 تا اسفند 1391 در بیمارستان حافظ شیراز انجام شد. بیلی روبین نوزادان با دو روش اسپکتروفتومتری و پوستی با دستگاه بیلی چک دارای طول موج های چندگانه اندازه گیری و مقایسه شد. یافته ها: آزمون آماری همبستگی معناداری را بین دو روش اسپکتروفتومتری و پوستی نشان داد (63/0r=)، (05/0P<). بین بیلی روبین اندازه گیری شده با هر یک از دو روش در گروه های مختلف جنسی (896/0=P)، وزن تولد (419/0=P) و نوع تغذیه (323/0=P) اختلاف معنادار مشاهده نشد، ولی در گروه های مختلف سن حاملگی و سن پس از تولد اختلاف معنادار شد (0001/0>P). همچنین یافته ها ارتباط معناداری را بین دو روش اسپکتروفتومتری و پوستی در متغیرهای دموگرافیک نشان داد (0001/0>P). نتیجه گیری: به طورکلی روش اندازه گیری پوستی، بیلی روبین را کمتر از روش سرمی تخمین می زند و این اختلاف در نوزادان با سن حامگی و سن پس از تولد کمتر، قابل توجه تر می باشد.

زمینه و هدف: تاخیر در تکامل در نوزادان پره ترم بیشتر از نوزادان ترم برآورد شده است. شناسایی عوامل مستعدکننده تاخیر تکاملی می تواند به متخصصان این حوزه در پیشگیری از مشکلات تکاملی نوزادان کمک کند. هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل مستعدکننده تاخیر تکاملی شیرخواران پره ترم در سال اول زندگی بود. روش بررسی: در این پژوهش تحلیلی-مقطعی، 87 شیرخوار پره ترم به روش نمونه گیری در دسترس در بازه زمانی فروردین 1397 تا اسفند 1398 و از دو بیمارستان امام حسین (ع) و مهدیه انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات دموگرافیک و اولیه شیرخواران مانند سن، جنسیت، سن بارداری و مشکلات بالینی مشاهده شده در بدو تولد از طریق پرونده پزشکی شیرخواران گردآوری شد. به منظور ارزیابی وضعیت تکاملی شیرخواران در یک سالگی، از تست غربالگری تکامل ASQ استفاده شد. یافته ها: 23 شیرخوار (4/26%) تکامل غیر طبیعی داشتند. بین سن، قد بدو تولد، وزن یک سالگی، قد یک سالگی، مدت اتصال به ونتیلاتور، آپگار دقیقه اول و بیستم، تشنج، کاهش رفلکس های نوزادی، پنومونی، تغذیه با شیر مادر در یک سال اول زندگی، بروز ضایعه رتینوپاتی، کاردرمانی و یافته های غیرطبیعی نوار قلبی با وضعیت تکاملی شیرخواران در یک سالگی رابطه آماری معناداری وجود داشت. تنها متغیر تغذیه با شیر مادر در یک سال اول زندگی قدرت پیش بینی وضعیت تکاملی شیرخواران را داشت (18/0=OR). نتیجه گیری: احتمال بروز تاخیر تکاملی در شیرخواران پره ترمی که در یک سال اول زندگی با شیر مادر و یا ترکیب شیر مادر و غذای کمکی تغذیه می شدند به میزان یک پنجم کمتر از شیرخوارانی بود که در یک سال اول زندگی از شیر مادر تغذیه نمی کردند.

زمینه و هدف: این مطالعه به عنوان یک بررسی ساختار یافته و فراتحلیل در جهت تعیین سطح کیفیت زندگی بیماران تحت درمان با همودیالیز و دریافت کنندگان پیوند کلیه در ایران و مقایسه این دو با هم انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه یک مرور سیستماتیک و متاآنالیز است. از بین پژوهش های متعددی که در این زمینه انجام شده بود، تمام مطالعات مرتبط از خرداد 1374 تا تیر 1397 که در ایران انجام شده اند مورد بررسی قرار گرفتند. 9 پژوهش (که از لحاظ روش شناختی، فرضیه سازی، روش تحقیق، جامعه آماری، حجم نمونه، روش نمونه گیری، ابزار اندازه گیری و روش تحلیل آماری) مورد قبول بودند انتخاب شدند و فراتحلیل بر روی آنها انجام گرفت. ابزار این پژوهش، چک لیست فرا تحلیل بود. یافته ها: در نهایت، 9 مطالعه وارد فرآیند متاآنالیز شد. کل حجم نمونه مورد بررسی 1736 نفر بودند. نتایج آنالیز نمره های کل کیفیت زندگی بیماران پیوند کلیه و بیماران تحت همودیالیز نشان داد که میانگین کلی کیفیت زندگی بیماران پیوندی 42/66± 12/42 و میانگین نمره کلی بیماران همودیالیزی 36/68± 9/42 می باشد. اختلاف میانگین کیفیت زندگی بیماران پیوند کلیه و بیماران تحت همودیالیز از لحاظ آماری معنادار بود (001/0P=). بیماران پیوند کلیوی کیفیت زندگی بهتری نسبت به بیماران دیالیزی داشتند. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که بیمارانی که تحت عمل پیوند کلیه قرار گرفته اند به طور معناداری از کیفیت زندگی بیشتری نسبت به بیمران همودیالیزی برخوردارند و می توان نتیجه گرفت که پیوند کلیه به میزان قابل توجهی QOL را در بیماران تحت درمان با دیالیز بهبود می بخشد.

زمینه و هدف: گونه های ترایکوسپورون معمولا به عنوان عوامل ایجاد کننده عفونت های پوستی شناخته می شوند و در بیماری های سیستمیک و منتشر به ویژه در بیماران دچار نقص ایمنی نیز دخیل هستند. معرفی بیمار: این مطالعه گزارش عفونت کچلی پا ناشی از ترایکوسپورون آساهی در یک فرد سالم 39 ساله نظامی با پوشش مستمر پوتین در اغلب ساعات فعالیتش در طول روز، در اردیبهشت 1398 می باشد. در روش های آزمایشگاهی ماکروسکوپی و میکروسکوپی با استفاده از آزمایش مستقیم و همچنین کشت عامل ایجاد کننده، جنس تریکوسپورون تشخیص داده شد. در آنالیز مولکولی با تکثیر منطقه ITS و انجام سکوینسینگ (Sequencing)، گونه ترایکوسپورون آساهی (Trichosporon asahii) تعیین هویت گردید. بیمار با استفاده از داروی خوراکی فلوکونازول و کلوتریمازول موضعی به مدت چهار هفته تحت درمان قرار گرفت و بهبودی حاصل شد. نتیجه گیری: شرایطی که باعث می شود پاها به مدت طولانی در معرض تعریق و رطوبت و تاریکی باشند (پوشیدن کفش و پوتین به مدت طولانی)، احتمال ابتلا به بیماری های پوستی قارچی را افزایش می دهند. بنابراین، رعایت کامل بهداشت فردی ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: مرگ ناشی از صاعقه به طور طبیعی جز حوادث محسوب شده و مشکل خاصی برای پاتولوژیست قانونی ایجاد نمی کند. ولی گاه جسد در فضای باز و بدون آثار خاصی پیدا می شود و ممکن است در خصوص مرگ تردیدهایی وجود داشته باشد. معرفی بیمار: اصابت ناگهانی صاعقه به یک مرد 23 ساله در عصر یک روز در مهر 1397 که جهت تفریح همراه با دوستان خود به یکی از پارک های جنوب تهران رفته بود منجر به مرگ وی گردید. پس از انتقال جسد جوان مذکور به پزشکی قانونی طی حدود 14 ساعت بعد معاینه ظاهری صورت گرفت که نمای لیخنبرگ (برگ سرخس) روی قسمت فوقانی میانی قدام تنه مشهود بود. نتیجه گیری: نمای لیخنبرگ به عنوان تصویری از صاعقه شناخته شده و سرنخ مهم برای برخورد صاعقه با افراد یا اجساد است. این نما یک پدیده فیزیکی با نواحی قرمز رنگ و درختی شکل روی پوست است که ظرف یک ساعت پس از اصابت آذرخش ایجاد می شود و معمولا 24 تا 48 ساعت بعد ناپدید می گردد.

بیماری کووید 19 پاندمی اخیر است که با سرعت قابل توجهی به شهرها و کشورهای مختلف جهان گسترش یافت و به طور همه جانبه در فهرست اصلی ترین و مهم ترین اولویت مشکلات جهانی قرار گرفت. 1 پاندمی اگرچه در ظاهر مسیله حوزه بهداشتی است، اما پیامدهای گسترده و غیرمنتظره ای در همه ابعاد زندگی انسان ها و حاکمیت دولت ها ایجاد کرده است. در خصوص بیماری کووید 19 با توجه به این که ویروس موردنظر از طریق تماس در تعاملات و روابط بین فردی منتقل می شود و گسترش می یابد بیماری ناشی از آن، بیش از آن که مسیله بهداشتی باشد مسیله اجتماعی-سیاسی و جهانی است. ازآنجاکه ویروس کرونا در ابتلا افراد به بیماری کووید 19 هیچ مرزی را به رسمیت نشناخت، جزو کمتر رخدادهای تهدیدکننده بقاء در نظر گرفته می شود که همه گروه های انسانی را بدون تبعیض و با رفتاری عادلانه مورد هدف قرارداد، با این حال، تفاوت ها و نابرابری در مراقبت های پیشگیرانه، درمانی و توان بخشی که نقش انسان ها در آن حاکم است نمایان شد و همچنان که برای پیشگیری از انتقال و فراگیرشدن این بیماری، محدودیت تعاملات و روابط بین فردی که زندگی روانی، اجتماعی، اقتصادی و معنوی مردم در آن معنا می یابد، لازم شد، مشخصا پیامدهای این محدودیت، برای همه افراد و گروه های اجتماعی یکسان نبود و نیست. افرادی که به صورت روزمزد کار می کنند، کسانی که مکان زندگی مستقل ندارند، پول کافی برای تهیه مایحتاج روزانه، لوازم بهداشتی، خدمات درمانی و حتی سرگرمی خانگی ندارند، بدون حمایت اجتماعی و پشتوانه مالی، در شرایط عدم حضور در اجتماع، بیش از سایرین از حق معیشت، امنیت، رفاه و متعاقبا سلامتی بی بهره می شوند. در این خصوص با توجه به اهمیت نقش عوامل اجتماعی در زندگی افراد و گروه ها، تصمیم گیری برای کاهش یا قطع زنجیره انتقال بیماری و جلوگیری از پیامدهای فاجعه بار آن، حتی در محدوده زمانی کوتاه، بدون پرداختن به شرایط متفاوتی که انسان ها در آن متولد می شوند و کار و زندگی می کنند، قطعا پردردسر و پرهزینه است. با این وجود، اگرچه در حوزه سلامت و بهداشت به اندازه کافی به عوامل اجتماعی بهاداده نشده است، این عوامل درواقع کل زندگی انسان، سلامتی و بقای او را تحت تاثیر قرار می دهند. در این خصوص ضروری است دولت ها و سیاست گذاران به طور جدی و گسترده به عوامل اجتماعی موثر بر سلامت توجه داشته باشند. به ویژه این که، نظام سلامت هر جامعه برای کنترل سریع تر و مناسب تر عوامل بیماری زا و بهبود وضعیت سلامت جامعه، بایستی عوامل پزشکی را در همراهی با عوامل غیرپزشکی موثر بر سلامت و بیماری مدنظر قرار دهد. به ویژه که مشارکت در بعد اجتماعی سلامت، مسیولیت همگانی اعم از مردم، سازمان ها، کل کشور و جامعه جهانی است. آن سوی سکه نیز این گونه است که رفتار اجتماعی مردم در هر جامعه، بر روند بهبود یا توسعه بحران بیماری و همه گیری ناشی از آن تاثیر دارد. به این صورت که ویژگی های روانی، اجتماعی و شخصیتی افراد، و میزان مسیولیت پذیری و تعهدی که نسبت به حفظ سلامت و حقوق خود و دیگران دارند تعیین کننده رفتار سلامتی جویانه یا مخاطره آمیز در جامعه است. در این زمینه، آموزش های اجتماع محور و مبتنی بر جامعه بایستی بیش از هر زمان دیگر موردتوجه باشد. با توجه به آنچه گفته شد لازمه ارایه مداخلات سلامتی و اقدامات بهداشتی، برنامه ریزی در رویکرد اجتماعی و جامعه محور است. زمانی می توان از نتایج شگفت انگیز بهبود سلامتی در جوامع بهره مند شد که بیماری و محدودیت های سالم زیستن به عنوان مسیله اجتماعی تعریف شوند و در ساختار و بافت اجتماعی منحصربه فرد، مطالعه گردند.