پژوهش های زبانی
سال:1398 | دوره:10 | شماره:2 |تعداد مقالات:10

تمام زبان های دنیا از شیوه های مختلفی برای خلق واژه های جدید بهره می برند. یکی از این فرایندها ترکیب است. ترکیب از جمله مقولاتی است که بسیاری از زبان شناسان ایرانی و غیر ایرانی از دیرباز مورد توجه و مطالعه قرار داده اند و این امر را می توان به سادگی با مراجعه به مقالات متعدد در این باب و فهرست مطالب کتاب های بی شماری که در زمینه صرف یا دستور نوشته شده اند، مشاهده کرد. بسیاری از تحلیلگران حوزه ساختواژه بخشی از آثار خود را به این موضوع اختصاص داده اند. شاید زایا بودن فرایند ترکیب، دلیلی موجه برای این امر در بسیاری از زبان ها، از جمله فارسی و انگلیسی، است. مراد از ترکیب فرایندی است که به وسیله آن دست کم دو ریشه به هم می پیوندند و یک واژه مرکب می سازند. ترکیب در کنار اشتقاق پربسامدترین روش واژه سازی در زبان فارسی است. طبقه بندی و تحلیل واژه های مرکب یکی از موضوع های بحث برانگیز در پژوهش های زبان شناسی است و تقریبا هر پژوهشگری که به طبقه بندی واژه های مرکب پرداخته، از راه و رسم و دیدگاه خود برای شناسایی گونه های متعدد آن استفاده کرده است. در این مقاله، با تحلیل واژه های مرکب زبان فارسی و ارایه شیوه های مختلف رده بندی واژه های مرکب به معرفی جامع ترین رده بندی که مطابق با رویکرد صرفی نحوی است و بر ساختار نحوی تکیه دارد، می پردازیم. این طبقه بندی جدید بیشترین سازگاری را با واژه های مرکب زبان فارسی دارد و برخلاف طبقه بندی های ارایه شده دیگر، بر ساختار واژه های مرکب تاکید دارد. این تعریف جدید با تعاریفی که غالبا در آثار صرفی نحوی یافت می شود، کم و بیش متفاوت است. در این طبقه بندی واژه های مرکب به دو دسته ریشه ای و ترکیبی تقسیم می شوند. در ساختار مرکب های ریشه ای هسته نقش نمای v حضور ندارد اما در ساختار مرکب های ترکیبی این هسته حضور دارد. بود یا نبود هسته نقش نمای v در ترکیب، وضعیت دوگانه ای ایجاد می کند که منطقا حالت سومی ندارد و در نتیجه نقض پذیر نیست. طبق تعریف جدید، واژه های مرکبی مانند «میهن دوست»، «خداباور » و «جان نثار» به دلیل وجود هسته v در ساختارشان، در گروه مرکب های ترکیبی می گنجند.

پژوهش حاضر بر پایه برنامه کمینه گرا، به بررسی و تبیین ساخت های دارای چند «را» به عنوان نمونه ای از ساخت های موسوم به گروه حرف تعریف شکافته1می پردازد. شکافت در ساختمان گروه حرف تعریف، خود، می تواند فرایند دیگری با نام مضاعف سازی نحوی را به دنبال آورد. در فرایند اخیر، همان گونه که از نامش پیداست، تظاهر بیش از یک نشانگر نحوی ممکن خواهدبود. در زبان فارسی نیز این نشانگر، همان حالت نمای مفعولی با صورت آوایی «را» است. به منظور تبیین چگونگی تظاهر این تکواژ و شکل مضاعف آن، ابتدا، به پیروی از کهنمویی پور (2014)، ساخت اضافه وصفی را هسته انتها فرض می کنیم. سپس، شکل گیری گروه حرف تعریف شکافته را بازتابی از مبتداسازی و تاکید عناصر درونی گروه حرف تعریف قلمدادمی کنیم. ازآن جا که وجود خوانش های مبتداگونه یا تاکیدی نیز مستلزم حضور فرافکن های مبتدا TopPیا تاکید FocP است، به حضور این فرافکن ها درون گروه حرف تعریف قایل می شویم و جایگاه پیشنهادی آن ها را با نظر به شواهد تجربی و ترتیب قرارگیری عناصر در گروه اسمی در حد فاصل بین هسته D و NumP تعیین می کنیم. گفتنی است گروه حرف تعریف شکافته متناظر با گروه متمم ساز شکافته (Split CP) است که از سوی ریتزی (1997) در نظریه زبانی پیشنهاد شده است. در ادامه، همسو با درزی (1388)، تکواژ «را» را تظاهر حالت وابسته در حوزه V+ I می دانیم. حالت وابسته، مطابق با رویکرد بیکر و وینوکوروا (2010)، پرمینجر (2014) و بیکر (2015)، در حوزه ای مشخص به گروه حرف تعریفی اعطامی شود که تحت سازه فرمانی گروه حرف تعریف دیگر فاقد ارزش برای مشخصه حالت است. سرانجام، در خصوص رخداد بیش از یک «را» نیز به فرایند زیرخروج2 قایل می شویم که درنتیجه آن، عنصر خارج شده از درون گروه حرف تعریف اصلی «را»ی دریافت شده را در سطح آوایی با خود حمل می کند.

امروزه در امر آموزش زبان، خطاها نه تنها به عنوان نشانه های ناتوانی زبان آموز در یادگیری زبان دوم محسوب نمی شوند، بلکه به عنوان عاملی برای ارزیابی میزان توانش زبانی زبان آموزان در یادگیری زبان دوم به شمار می روند. با توجه به این موضوع در پژوهش حاضر تلاش شده است تا خطاهای نوشتاری فارسی آموزان قزاق بر اساس انگاره کوردر مورد تجزیه وتحلیل قرار گیرد. پرسش اصلی پژوهش تعیین خطاهای پربسامد در نوشتار فارسی آموزان قزاق است و فرضیه مورد نظر بر بیشتر بودن خطاهای دستوری نسبت به خطاهای واژگانی در نوشتار فارسی آموزان قزاق تاکید دارد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری این تحقیق فارسی آموزان قزاقی هستند و نمونه آماری پژوهش تعداد 24 فارسی آموز قزاق دختر و پسر با متوسط سنی 19 سال هستند که در رشته زبان فارسی در دانشگاه «آبلای خان» قزاقستان مشغول یادگیری زبان فارسی به عنوان زبان دوم بوده اند. فارسی آموزان به طور میانگین دو ترم تحصیلی را گذرانده اند. ابزار پژوهش 24 برگ نوشته از فارسی آموزان قزاق است که مربوط به آزمون پایانی درس نگارش آن ها با حق انتخاب یک موضوع از بین پنج موضوع پیشنهادی است. به طور متوسط هر نوشته دارای 150 کلمه است. در مجموع، پیکره تحقیق حدودا 4000 واژه است. ابتدا خطاهای زبانی فارسی آموزان قزاق بر اساس انگاره پیشنهادی کوردر شناسایی و استخراج گردید؛ سپس بر اساس نوع خطاها دسته بندی و توصیف گردید و با استفاده از نرم افزارهای آماری، میزان فراوانی و تکرار خطاها تعیین گشت و در نهایت مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد از مجموع 466 خطای شناسایی شده در نوشتار فارسی آموزان قزاق، بیشترین خطاها متعلق به عدم رعایت نکات دستوری با 231 مورد و 47 درصد از مجموع خطاها بوده و پس از آن خطاهای نویسه ای-آوایی با 182 مورد و 41 درصد از جمع خطاها، بیشترین خطاست. خطاهای واژگانی با 43 رخداد و 10 درصد از مجموع خطاها، در رتبه بعدی فراوانی خطاها قرار دارد و کم ترین خطاها با 10 رخداد و 2 درصد خطا ها، مربوط به خطاهای کاربردشناختی است.

هدف از انجام تحقیق حاضر، مطالعه تاثیر زبان فارسی بر ساخت فعل مرکب ترکی آذربایجانی است. داده ها از منابع معتبر ترکی آذربایجانی و تعاملات زبانی سی نفر از گویشوران ترکی آذربایجانی مناطق مرکزی استان اردبیل جمع آوری شده است. افعال قرضی فارسی در ترکی آذربایجانی و افعال مرکب بومی ترکی آذربایجانی از میان داده های گردآوری شده، استخراج گردید و فراوانی کاربرد هر کدام از این نوع فعل ها در گفتار گویشوران ترکی آذربایجانی تعیین گردید. تحقیق حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است؛ زیرا ابتدا داده ها در چارچوب الگوهای انطباق فعل در زبان قرض گیرنده، طبقه بندی و توصیف می شود و سپس بر اساس دیدگاه های مطرح در تماس زبانی، مورد تحلیل قرار می گیرد. بررسی داده ها نشان داد که هیچ نوع فعل خودایستای فارسی در چارچوب ساخت های ترکی آذربایجانی قرار نمی گیرد و زبان ترکی آذربایجانی برای انطباق فعل های زبان فارسی از دو راه کار عمده ساخت فعل سبک و درج غیرمستقیم بهره می برد. فراوانی داده های منطبق با راه کار اول (جزء غیرفعلی فارسی + فعل سبک ترکی آذربایجانی) نسبت به داده های راه کار دوم (اسم یا صفت فارسی + وند فعل ساز ترکی آذربایجانی) و افعال مرکب بومی ترکی آذربایجانی، خیلی بیشتر است. برخلاف تعدادی از تحقیقات پیشین که ساخت فعل مرکب در ترکی آذربایجانی را، ساخت قرضی از زبان فارسی تصور کرده است؛ یافته های این تحقیق نشان داد که ساخت فعل سبک در ترکی آذربایجانی، ساختی تازه و ناآشنا نیست. بلکه این ساخت در خود زبان ترکی آذربایجانی وجود دارد و فقط فراوانی کاربرد آن با بهره گیری از راه کار گسترش (در پدیده برخورد زبان ها) افزایش یافته است. گویشوران ترکی آذربایجانی از میان دو ساخت فعل ساز زبان خود (وندافزایی یا ساختواژی و ساخت فعل سبک)، الگوی منطبق با ساخت مشابه و متناظر در زبان فارسی (ساخت فعل سبک) را انتخاب کرده و با قرض گیری جزء غیرفعلی فارسی، فراوانی کاربرد این ساخت را در زبان خود افزایش داده اند. این تغییر در جهت همگرایی زبان ترکی آذربایجانی با زبان فارسی انجام یافته است که از پیامدهای طبیعی برخورد و تماس زبان ها است.

شبه وند کلمه پرکاربردی است که به پایه های مختلف متصل می شود، نقش وندی اشتقاقی را بازی می کند و کلمات مشتق به وجود می آورد. این عناصر زبانی به لحاظ ساختواژی مستقل محسوب می شوند ولی در گذر زمان و تحت تاثیر عوامل مختلف معانی مجازی می یابند و در ترکیبات اشتقاقی حاضر می شوند. در این پژوهش به بررسی موردی دو پیشوندواره زبان فارسی، «خوش، بد-» با دو مفهوم متقابل و با بسامد بسیار زیاد در زبان فارسی، در چارچوب صرف شناختی و با استفاده از مدل هماوند (2011) پرداخته می شود. روش گردآوری داده ها پیکره بنیاد و پیکره مورد استفاده این پژوهش فرهنگ انوری (1381) بوده است. ابتدا تمام واژه های دارای این پیشوندواره ها استخراج و پس از طبقه بندی در چارچوب صرف شناختی هماوند تحلیل شدند. این عناصر زبانی دارای هر سه عملیات شناختی «مقوله سازی»، «پیکربندی» و «مفهوم سازی» هستند. بر اساس عملیات «مقوله سازی» این عناصر علاوه بر معنای اصلی و فرهنگ لغتی خود دارای معانی دیگری بودند که شماری از این معانی «پیش نمونه» و شماری نیز «حاشیه ای» بودند. پیشوندواره «خوش-» دارای دو معنای پیش نمونه ای زیبایی و خوبی و پنج معنای حاشیه ای فراوانی، پایبندی، فقدان، مهارت و راحتی بود، و پیشوندواره «بد-» دارای یک معنای پیش نمونه ای زشتی و پنج معنای حاشیه ای فراوانی، عدم پایبندی، دشواری، شدت، برخورداری از ویژگی مثبت. بر اساس عملیات «پیکربندی»، «قلمروهای» مختلف بررسی شدند. هر کدام از این پیشوندواره ها دارای قلمروهای مشخص و نماهایی مجزا از این قلمروها بودند. پیشوندواره «خوش-» دارای دو قلمرو مقدار و حالت و پیشوندواره «بد-» دارای قلمرو تمایز بود. بر اساس عملکرد «مفهوم سازی» به بررسی واژه هایی پرداخته شد که دارای پایه مشترک هستند اما عناصر پیشوندی مترادفی بر سر آن ها قرار می گیرند و «تفاسیر» مختلف معنایی حاصل می کنند. یافته های این پژوهش می تواند موید این واقعیت باشد که تمام عناصر زبانی دارای مفاهیمی هستند که بیانگر تجربه ذهنی متفاوت سخنوران زبان اند و پیشوندها به طور کل و پیشوندواره ها به طور خاص از این قاعده مستثنا نیستند.

پژوهش های متعدد در زبان های مختلف نشان داده اند که در حالت کلی پردازش بندهای موصولی فاعلی آسان تر و سریع تر از پردازش بندهای موصولی مفعولی است. با این همه، انتظارات گفتمانی ای وجود دارند که خاص بندهای موصولی مفعولی هستند و بر پردازش این بندها تاثیر می گذارند. طبق ادعای فاکس و تامسون (1990)، بندهای موصولی مفعولی با کارکرد زمینه سازی گفتمان ارتباط دارند، درحالی که بندهای موصولی فاعلی با کارکردهای دیگری نظیر معرفی اطلاعات نو درباره گروه های اسمی توصیف شده مرتبط هستند؛ بنابراین، دشواری پردازش بندهای موصولی مفعولی می تواند ناشی از غیرمنتظره بودن مواجهه با اطلاع نو و به طور خاص تر، عدم ارجاع گروه اسمی درونی به مبتدای گفتمان باشد. بر این اساس، چنانچه بندهای موصولی فاعلی خارج از بافت گفتمانی باشند و گروه اسمی درونی آنها نیز پیشتر مورد اشاره قرار نگرفته باشد، تفاوتی در سرعت پردازش آنها ایجاد نمی شود، اما اگر گروه اسمی درونی بندهای موصولی مفعولی مبتدای بافت پیشین باشد، احتمال کاهش سرعت پردازش این بندها نسبت به زمانی که در بافت پیشین به گروه اسمی درونی آنها اشاره نشده باشد وجود دارد. هدف اصلی این تحقیق، ارزیابی سرعت و صحت درک بندهای موصولی فاعلی و مفعولی دارای گروه اسمی کامل درونی در حضور یک بافت (یک جمله پیش از ساخت های موصولی فاعلی و مفعولی) است. پژوهشگران، با استفاده از روش آزمایش برخط خواندن خودگام، سرعت پردازش بخش های مختلف جمله های موصولی فاعلی و مفعولی را در دو موقعیت بررسی کردند. در موقعیت اول، گروه اسمی درونی بندهای موصولی فاعلی و مفعولی در جمله پیشین حضور ندارد (بافت خنثی) و در موقعیت دوم، گروه اسمی درونی بندهای موصولی فاعلی و مفعولی، مبتدای جمله پیشین است (بافت مبتدایی). چهل بزرگسال تک زبانه فارسی زبان در این آزمایش شرکت کردند. داده های به دست آمده نشان دادند که عوامل گفتمانی به تسهیل فرایند پردازش بندهای موصولی مفعولی کمک می کنند و پردازش بندهای موصولی مفعولی پس از بافت مبتدایی، سریع تر از پردازش بندهای موصولی فاعلی در بافت مشابه است.

مقوله «فراگفتمان» [1] که از جمله مباحث فراگیر در حوزه تحلیل گفتمان است، دربردارنده مشخصه های انسجامی و بینافردی است و به ایجاد ارتباط میان متن و بافت حاوی این اطلاعات با هدف برقراری ارتباط با مخاطب، ساماندهی متن و تفسیر آن توسط مخاطب کمک می نماید. در گفتمان علمی، ساختار و انسجام متنی ایجاب می کند، نویسندگان به طور مناسب از فراگفتمان و انواع آن شامل فراگفتمان تبادلی و برهم کنشی و راهبردهای آنها بهره برند لذا وجود تفاوت معنی دار در کاربرد فراگفتمان و انواع راهبردهای آن در نمونه بارز گفتمان علمی زبان فارسی که همانا مقالات پژوهشی حوزه های علمی مختلف است، مورد توجه قرار می گیرد. فراگفتمان تبادلی جهت سازماندهی اطلاعات گزاره ای متن به کار می رود و مشتمل بر پنج راهبرد گذار، نشانگر قالبی، نشانگر درون متنی، گواه نما و تاویل نما است. پژوهش حاضر در صدد آن است تا با رویکردی پیکره بنیاد3 و بر اساس انگاره هایلند (2005) به واکاوی فراگفتمان تبادلی4در مقالات علمی پژوهشی زبان فارسی بپردازد. بدین منظور، تعداد 120 مقاله علمی پژوهشی در سه حوزه علوم انسانی، علوم پایه و فنی مهندسی از پیکره محک سمیم انتخاب و با تلفیق روش رایانه ای (نرم افزار واژه نمای انت کانک) و دستی به شناسایی و استخراج نشانگرهای فراگفتمان تبادلی و طبقه بندی آنها پرداخته شد. تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از آن است که بر اساس آزمون آماری SPSS، تفاوت معنی داری در کاربرد فراگفتمان تبادلی میان مقالات سه حوزه علمی مذکور وجود دارد، این امر دلالتی است بر این که گرچه مقالات علمی به ژانر واحد (گفتمان علمی) تعلق دارند اما از ماهیت حوزه علمی وابسته نیز متاثر می شوند. بازبینی تفکیکی انواع راهبردهای فراگفتمان تبادلی نشان می دهد که از میان آنها، تنها نشانگرهای قالبی به طور یکسان میان سه حوزه علمی گوناگون توزیع شده اند و وجود تفاوت معنی دار در بسامد رخداد راهبردهای گذار، نشانگر درون متنی، گواه نما و تاویل نما میان حوزه های علمی مورد بررسی محرز می گردد.

در یک تحقیق میان رشته ای، به منظور چگونگی درک گفتمان و ایجاد انسجام در یک متن با استفاده از دستگاه الکترومغزنگاری 32 کاناله، آزمایشی برای بررسی نحوه پردازش رابطه هم مرجعی حین هم مرجع شدن عبارت ارجاعی ضمیری با عبارت پیشینه با استفاده از روش پتانسیل رخداد-وابسته (ای آرپی) انجام شد. در این تحقیق، متن های دوجمله ای به زبان فارسی طراحی شدند. برای تحلیل دقت ارجاع ضمیری شخصی "او" در جمله دوم هر متن، دو حالت پایه و ابهام در ارجاع بسته به پیشینه های بالقوه موجود در جمله نخست مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج به دست آمده از مقایسه حالت ابهام نسبت به حالت پایه با توجه به اصل میزان در دسترس بودن پیشینه حاکی از وجود مولفه های ای آرپی است که برای تحلیل دقت ارجاع میان تمام زبان ها مشترک است. در این پژوهش، با استفاده از طراحی آزمونی مطابق با مدل های روان شناسی زبان، نقش گفتمانی و هزینه پردازش حالت ابهام در ارجاع نسبت به حالت پایه با حضور دو مولفه Nref و LAN مشخص شد. مولفه Nref نشان دهنده دشواری در برقراری رابطه هم مرجعی میان یک عبارت ارجاعی با دو پیشینه بالقوه در متن است. دو پیشینه بالقوه در جمله نخست باید به یک میزان مبهم باشند تا باعث تحریک و ایجاد مولفه Nref شوند. بررسی افزایش شدت مولفه LAN که نشان دهنده افزایش فعالیت حافظه کاری است، تحلیل مناسبی برای دقت ارجاع و تعیین میزان سهولت در ایجاد ارجاع ارایه می دهد. در مطالعه اصل میزان در دسترس بودن پیشینه، با استفاده از دو عنصر مهم نقش گفتمانی و هزینه پردازش سازوکارهای عصبی در تحلیل دقت ارجاع مورد مطالعه قرار گرفتند. این دو مولفه بیانگر دشواری در بازنمایی مجدد پیشینه صحیح و ایجاد رابطه هم مرجعی میان ضمیر ارجاعی و دو پیشینه موجود در متن است. از آنجایی که تشکیل رابطه هم مرجعی از طریق ضمیر ارجاعی در حالت ابهام در ارجاع نسبت به حالت پایه سخت تر است، هزینه پردازش آن به خاطر عدم برجستگی پیشینه نیز بیشتر است.

تحلیل گفتمان به بررسی تاثیر روابط انسانی، جنسیتی، فرهنگی و ارزش های اجتماعی بر گفتمان می پردازد و چگونگی نمایش این روابط در متن را مطالعه می کند. در این راستا، این پژوهش در بررسی پدیده اجتماعی چانه زنی از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی با توجه به فرآیند کنترل ذهن مخاطب بهره می گیرد. به باور فوکو، قدرت محدود به ساختار تعاملی از پیش تعیین شده ای نیست و مشارکان کلام به واسطه ماهیت غیرقطعی قدرت، در گفتمان های مختلف نقش های متفاوتی ایفا می کنند. داده های این تحقیق به صورت میدانی و با استفاده از پرسش نامه (164 عدد) و گفتگو ی ضبط شده (850 دقیقه) در سه منطقه از شهر کرمانشاه جمع آوری گردید. تحلیل داده ها نشان داد که مشارکان کلام از سازوکارهای زبانی ویژه ای در سطوح خرد (واژگانی و نحوی) و کلان (آوایی و معنایی) برای نیل به اهداف خود در چانه زنی سود می برند. در این میان، کاربرد واژه های گفتمان مدار بیشترین بسامد را به خود اختصاص داده است. همچنین، سه راه کار گفتمانی متداول در چانه زنی مشاهده شد که شامل دستاویز قرار دادن باور های مذهبی، تمسک جستن به آیین و آداب ورسوم قومی و عرق بومی گری و طرح مشکلات اقتصادی، اجتماعی و طبقاتی است. نتایج به دست آمده نشان می دهند که مشارکان چانه زنی که شامل فروشنده و خریدار هستند، نقش های گفتمانی متفاوتی را ایفا می کنند که باعث می شود چانه زنی در دسته گفتمان های معکوس، به تعبیر فوکو، قرار بگیرد. فروشنده، در سلسله مراتب قدرت، به واسطه داشتن جایگاه مالکیت مشارک فرادست و خریدار مشارک فرودست است؛ اما در فرایند کنترل ذهن، این خریدار است که به صورت پنهانی سعی در کنترل فروشنده در راستای خواسته خود است؛ از این رو، خریدار نقش کنترل گری را دارد که از پایین به بالا بر مشارک فرادست اعمال قدرت می کند. با توجه به اینکه کنترل ذهن فروشنده بدون اقناع وی و بدون ایجاد تغییر یا جهت دادن به جهان بینی مخاطب میسر نیست، چانه زنی در دسته کارهای رتوریک طبقه بندی می شود و خریدار در فرایند خرید، نقش رتور را دارد.

در این مقاله به بررسی حذف فعلی (اضمار فعل) در الکتاب سیبویه (م. 180 ه. ق) پرداخته ایم. در ابتدا به اصطلاح شناسی این حوزه اشاره و توضیح داده شده است که اصطلاح «حذف» در عربی میانه (دوره الکتاب) اغلب به سطح واجی زبان دلالت دارد؛ این در حالی است که «اضمار» به حذف در سطح نحوی (و نیز کاربردی و حتی شناختی) زبان اشاره دارد. از این رو در تبیین داده های مورد بحث، از اصطلاح «اضمار فعل» بهره خواهیم برد. پس از آن، انواع اضمار فعل در الکتاب معرفی و دسته بندی جدیدی از آن با توجه به دلیل حذف پیشنهاد شده است؛ بر این اساس می توان دلیل حذف فعل را حضور گوینده و شنونده در بافت موقعیتی یا فرهنگی مشترک و یا حضور عاملی زبانی (دستوری) دانست. علاوه بر این، در این مقاله داده ها از منظری متفاوت مورد توجه قرار گرفته اند؛ از منظر مدلی صوری که برای تحلیل زبان طبیعی به کار برده می شود: مدلی همچون «دستور موازی». چرا که داده ها هر چند که برآمده از بافتی تاریخی هستند، می توانند در نمونه های زنده زبان های دنیا تناظرهایی داشته باشند. در چارچوب دستور موازی، پیشنهاد کرده ایم تا سطحی شناختی میان روساخت نحوی داده ها و مرجع غیرزبانی شان در نظر گرفته شود؛ سطحی که گوینده و شنونده را قادر می سازد که عبارت حذفی را با وجود ساخت حداقلی نحوی تولید و یا درک کنند و آن را با مرجع غیرزبانیش به درستی مرتبط سازند. ارتباط میان داده و مرجع غیرزبانیش در قالب سازوکاری از دستور موازی که به «مجوزدهی غیرمستقیم» معروف است تبیین شده است. سازوکاری که به نظر می رسد با «تقدیر» که فرایندی تعبیری در دستور زبان عربی دوره میانه است شباهت هایی دارد. پیشنهاد ما هم چنین با مدل کلی ساخت ذهن که توسط جکندوف (1997، 2002، 2010) مطرح شده، هماهنگ می باشد و علاوه بر آن می تواند جنبه هایی از حذف بافتی در عربی دوره میانه را که با کلید واژه «حال» بیان شده تبیین نماید.