فیزیولوژی و بیوتکنولوژی آبزیان
سال:1399 | دوره:8 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

در پژوهش حاضر میزان ریزترکیبات استرانسیوم (Sr)، باریوم (Ba) و کلسیم (Ca) و همچنین نسبت های Sr: Ca، Ba: Ca و Sr: Ba در اتولیت ماهی سفیدRutilus frisii kutum ماده فعال و غیرفعال تولیدمثلی پنج ساله، به منظور مطالعه تاریخچه مهاجرتی تولیدمثلی این ماهیان توسط دستگاه ICP-MS اندازه گرفته شد. نمونه های آب و ماهیان از قسمت جنوب غرب دریای خزر در ماه های بهمن و اسفند، نزدیک به زمان تخم ریزی این ماهیان، گرفته شدند. میزان Sr آب دریای خزر دو برابر میزان این عنصر در رودخانه بود، ولی تفاوت Ba آب رودخانه و دریا قابل ملاحضه نبود. مقایسه بین دو گروه ماهیان تولیدمثلی و غیرتولیدمثلی نشان داد که با وجود تفاوت کم میزان Sr بین دو دسته ماهی، اختلاف معنی داری بین نسبت Ba: Ca اتولیت آن ها دیده شد. تفاوت در نسبت Ba: Ca می تواند نتیجه حرکت ماهیان به مناطق ساحلی در فصل تولیدمثل و تغذیه در ماهیان غیرتولیدمثلی باشد. به طور کلی این مطالعه نشان می دهد که آنالیز ریزترکیبات شیمیایی اتولیت در تفکیک دو دسته ماهی موثر است. به وسیله نسبت برخی عناصر به کلسیم می توان این دو دسته را از هم تفکیک کرد که ابزاری ارزشمند برای درک الگوی حرکتی ماهیان مولد به حساب می آید و می تواند با اطلاعات ناشی از علامت گذاری تکمیل شود.

به منظور پیش بینی اثرات زیست محیطی نانوذرات اکسید آهن مغناطیسی (مگنتیت یا Bio-Fe3O4) زیست تولید شده توسط جلبک سبز دریایی Ulva flexuosa در محیط های آبی، سمیت آن بر مراحل رویانی و لاروی ماهی گورخری Danio rerio به عنوان یک مدل آبزی، ارزیابی شد. برای این منظور، تعداد10 تخم لقاح یافته ماهی در معرض غلظت های مختلف نانوذرات Bio-Fe3O4 (0، 10، 50، 100، 200 و500 میلی گرم در لیتر) در پلیت های 6 خانه و در 6 تکرار قرار گرفت و ارزیابی نمونه ها بعد از 12، 48، 72، 96، 110و 134ساعت صورت پذیرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که درصد تفریخ تخم ماهی گورخری و نرخ بقای لاروی با افزایش زمان مواجهه و غلظت نانوذرات مگنتیت کاهش یافت (05/0p <)، به نحوی که در بالاترین غلظت (500 میلی گرم در لیتر) پس از 48 ساعت نرخ تفریخ تا 6/36 درصد کاهش نشان داد (LC50 h48: 2/638 میلی گرم در لیتر) و نرخ بقای لاروی نیز پس از 134ساعت به 3/43 درصد رسید (LC50 h134: 4/645 میلی گرم در لیتر). میانگین درصد کل ناهنجاری های اسکلتی در ماهیان گورخری به طور معنی داری تابع الگوی افزایش غلظت و زمان در طی مجاورت با نانوذرات بود و در بالاترین غلظت (500 میلی گرم در لیتر) به 3/13 درصد رسید (05/0p <). از این رو، احتمال می رود اثرات سمیت تا حدودی متاثر از اندازه ذره (8/13 نانومتر) و عملکرد کینتیکی بالقوه سمی ذرات در مقیاس نانو باشد.

استفاده از مواد آنتی فولینگ طبیعی یک رویکرد جدید و مناسب برای حل مشکل جهانی فولینگ زیستی به شمار می آید. در مطالعه حاضر، فعالیت ضدمیکروجلبکی و آنتی فولینگی عصاره های ان هگزانی، متانولی و اتیل استاتی چهار اندام خیار دریایی Holothuria leucospilota شامل دیواره بدن، گناد، لوله گوارش و درخت تنفسی بررسی شد. فعالیت ضد میکروجلبکی عصاره ها بر دو میکروجلبک Chlorella vulgaris و Isochrysis galbana با هدف تعیین کمترین غلظت بازدارندگی (MIC) آزمایش شد. سپس بهترین عصاره ها برای بررسی فعالیت آنتی فولینگی در محیط دریا در قالب پوشش رزین اپوکسی روی پنل های فایبرگلاس (10×10 سانتی متری) رنگ آمیزی شد و به مدت سه ماه در خلیج فارس (بندر گرزه) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که عصاره اتیل استاتی دیواره بدن با کمترین MIC به میزان 062/0 میلی گرم در میلی لیتر در مقابل میکروجلبک I. galbana دارای بهترین عملکرد بازدارندگی بود. در پایان دوره سه ماهه آزمایش در دریا، پنل رنگ شده با رزین اپوکسی همراه با 4 درصد عصاره اتیل استاتی دیواره بدن دارای کمترین وزن نهایی به میزان 32/8 ± 33/123 گرم و همچنین کمترین درصد پوشش فولینگ به میزان 8/57 درصد در مقایسه با سایر پنل های رزین اپوکسی با غلظت های مختلف عصاره بود (05/0>P). با توجه به فعالیت بالای آنتی-فولینگی عصاره اتیل استاتی دیواره بدن H. leucospilota استفاده از آن به عنوان جایگزین بالقوه ترکیبات آنتی فولینگی سمی در رنگ های آنتی فولینگ قابل پیشنهاد است.

آزمایشی 8 هفته ای به منظور بررسی تاثیر سطوح متفاوت پروتئین و منابع مختلف کربنی و بر شاخص ایمنی موکوس، آنزیم های کبدی و باکتری اسید لاکتیک روده در پرورش متراکم بچه ماهیان کپور معمولی (Cyprinus carpio) در سیستم بیوفلوک انجام گرفت. ماهیان با جیره های حاوی 20 یا 30 درصد پروتئین شامل دو گروه در آب شفاف بدون بیوفلوک، دو گروه بیوفلوک با اضافه کردن ملاس، دو گروه بیوفلوک با اضافه کردن سبوس برنج و دو گروه بیوفلوک با افزودن مخلوط ملاس و سبوس برنج تغذیه شدند. در پایان دوره شاخص های ایمنی موکوس (لیزوزیم و ایمونوگلبولین)، آنزیم های کبدی (ALT، AST، LDH، ALP) و تراکم باکتری اسید لاکتیک روده سنجش شد. نتایج نشان داد ماهیان در کل تیمارهای بیوفلوک و تغذیه شده با پروتئین 30 درصد بهبود معنی داری در شاخص ایمنی داشتند (05/0>P). فعالیت آنزیم های کبدی و تراکم باکتری اسید لاکتیک به طور معناداری در تیمار بیوفلوک ملاس و مخلوط ملاس و سبوس و با پروتئین 30درصد نسبت به گروه شاهد بهبود یافت (05/0>P). در مجموع، افزودن مخلوط سبوس برنج و ملاس به عنوان منبع کربنی و در سطح 30 درصد پروتئین جیره در پرورش متراکم بچه ماهیان کپور معمولی به روش بیوفلوک می تواند باعث بهبود شاخص های ایمنی، کبدی و جمعیت باکتری اسید لاکتیک روده شود.

در مطالعه حاضر نقش باکتری های پروبیوتیک و هالوفیل در سیستم بیوفلوک با منابع مختلف کربنی نشاسته ذرت، (تیمارهای 1 و 4)، ملاس چغندر قند (تیمارهای 2 و 5)، سبوس برنج (تیمارهای 3 و 6) با ویناس نیشکر (در تمامی تیمارها) در حضور پروبیوتیک تجاری (Bacillus subtilis و Bacillus coagulans) (تیمارهای 1، 2 و 3) و ترکیب آن با باکتری هالوفیل Bacillus sp. (تیمارهای 4، 5 و 6) در شوری 5± 60 گرم در لیتر طی 42 روز مورد بررسی قرار گرفت. کمترین مقدار نیتریت و نیترات در تیمار 6 و کمترین میزان آمونیاک در تیمار 1 ثبت شد. تیمارهای 2 و 5 بیشترین حجم فلوک (mL/L 48-41) را تولید کردند. به لحاظ ارزش غذایی، تیمارهای 2، 3، 5 و 6 به طور معنی داری بالاترین پروتئین (25-20 درصد) و مواد معدنی و 80-75 درصد) را داشتند، ولی تیمارهای 1 و 4 به طور معنی داری بالاترین کربوهیدرات (64 درصد) را داشتند. سنجش اسیدهای چرب بیوفلوک نشان دادند که تیمارهای 2 و 5 بالاترین مقدار PUFA n-3 (32 درصد) را داشتند و تیمارهای 3 و 6 به طور معنی داری بالاترین مقدار اسیدهای چرب MUFA (25-22 درصد) را به خود اختصاص دادند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد منابع مختلف کربنی اثر معنی داری بر کیفیت بیوفلوک داشتند، اما استفاده از پروبیوتیک به صورت مجزا و ترکیبی با باکتری هالوفیل تاثیر معنی داری بر کیفیت بیوفلوک نداشت.

مصرف بالای سموم کاربامات باعث افزایش نگرانی نسبت به اثرات سمی آن شده است. در این راستا، ا ین مطالعه به منظور بررسی اثر ژنوتوکسیک سم کارباریل بر شکستگی DNA بافت های کبد و آبشش گورماهی کویری Aphanius kavirensis در شرایط آزمایشگاهی به اجرا در آمد. طول دوره آزمایش 9 روز با غلظت های 0، 5/0، 1 و 5/1 میلی گرم در لیتر سم کارباریل بود و نمونه گیری از آبشش و کبد در روزهای اول، پنجم و نهم صورت گرفت. نتایج نشان داد که درصد شکستگی DNA با افزایش غلظت سم رابطه معنی داری نداشت (05/0P). روند تغییرات در آسیب DNA در طی زمان در بین دو بافت کاملا متفاوت بود به نحوی که بیشترین آسیب در بافت آبشش در روز اول و در بافت کبد در روز پنجم مشاهده شد و پس از آن کاهش معنی داری در درصد شکستگی DNA در هر دو بافت در روز نهم مشاهده شد که نشان دهنده مکانیسم هایی در هر دو ساختار برای ترمیم آسیب وارد شده توسط سم است. در مجموع، بیشترین شکستگی DNA در این گونه در اوایل قرارگیری در معرض آفت کش مشاهده شد که نرخ این شکستگی به مرور زمان ممکن است کمتر یا محو شود.

این مطالعه به منظور بررسی تاثیر کیفیت آب بر روی جمعیت فیتوپلانکتون و وضعیت غذایی استخرهای پرورش میگوی گمیشان انجام شد. طی دوره پرورش (اردیبهشت تا مهر 1395) از 6 استخر و در هر استخر سه ایستگاه، نزدیک ورودی، میانی و نزدیک خروجی با استفاده از بطری های یک لیتری تیره نمونه برداری انجام گرفت. در محل نمونه برداری برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آب شامل دما، شوری، pH، اکسیژن محلول، شفافیت و هدایت الکتریکی اندازه گیری و ثبت شد. برای اندازه گیری نیترات و فسفات و همچنین شناسایی و شمارش فیتوپلانکتون ها نمونه های آب به آزمایشگاه منتقل شد. در مجموع 23 جنس متعلق به 6 شاخه برای استخرهای مورد مطالعه ثبت شد. شاخه های Bacilloriophyta و Dinophyta در خرداد ماه در جمعیت فیتوپلانکتون غالب بودند. در میان ماه های مورد مطالعه اختلاف معنی داری در فراوانی شاخه های فیتوپلانکتون وجود داشت (05/0>P). نتایج نشان داد که بیشتر شاخص های محیطی ثبت شده در محدوده مطلوب قرار داشتند، در حالی که اختلاف اکسیژن محلول و شوری قابل توجه بود. تجزیه و تحلیل آزمون پیرسون نشان داد که ارتباط بین فراوانی فیتوپلانکتون ها و شاخص های محیطی در دوره مورد مطالعه معنی دار بود.

تاس ماهی سیبری گونه مناسبی برای آبزی پروری است. مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر گلوتامین روی رشد و شاخص های خونی و ایمنی بچه تاس ماهی سیبری و آگاهی از مقادیر بهینه گلوتامین در شرایط پرورش به مدت 8 هفته انجام شد. این بررسی روی 126 قطعه ماهی با میانگین وزنی 56/7± 71/45 گرم در شش تیمار (شاهد، 5، 10، 15، 20 و 30 گرم گلوتامین در هر کیلوگرم جیره) و سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد اختلاف معنی داری در شاخص های رشد وجود نداشت (05/0P>). وزن نهایی، طول نهایی، درصد افزایش وزن بدن، ضریب تبدیل غذایی، ضریب رشد ویژه و نرخ رشد روزانه در ماهیان تغذیه شده از جیره محتوی 30 گرم گلوتامین در هر کیلوگرم جیره نسبت به تیمارهای دیگر در سطح بالاتری بود. بیشترین ضریب چاقی نیز در ماهیان تغذیه شده از جیره محتوی 5 گرم گلوتامین در هر کیلوگرم جیره مشاهده شد. همچنین، اختلاف معنی داری در تعداد گلبول های و سفید، میزان هموگلوبین، هماتوکریت، MCV، MCH، MCHC، نوتروفیل و لیزوزیم وجود نداشت (05/0P>)، اما لنفوسیت، مونوسیت، ائوزینوفیل، IgM و ایمونوگلوبین کل اختلاف معنی دار داشتند (05/0P<). گلوتامین تاثیر معنی داری در اکثر شاخص های خونی تاس-ماهی سیبری نداشت، ولی افزایش شاخص های ایمنی مانند لنفوسیت، مونوسیت، ایمنوگلوبین کل و IgM مشاهده شد. به نظر می رسد که افزودن اسید آمینه گلوتامین به جیره پایه در این رده سنی و شرایط پرورشی ضرورتی نداشت و جیره پایه نیازهای ماهیان را برآورده کرده است.

در این مطالعه اثر تنش های شوری و نور شدید بر وزن تر، مقادیر رنگدانه های فتوسنتزی، پروتئین و کربوهیدرات در جلبک Scenedesmusمورد مطالعه قرار گرفت. به منظور تنش شوری از محیط کشت BG11 با غلظت های 0، 100، 200 و 300 میلی مولار کلرید سدیم استفاده شد و برای تنش نور شدید جلبک ها یک هفته بعد از واکشت، به مدت 0، 2، 4 و 6 روز در معرض شدت نور 114 میکرومول فوتون بر متر مربع در ثانیه قرار گرفتند. چهارده روز بعد از واکشت، وزن تر جلبک Scenedesmusتحت هر دو تنش کاهش یافت. کمترین مقدار وزن تر، رنگدانه های فتوسنتزی، پروتئین و کربوهیدرات در غلظت 300 میلی مولار سدیم کلرید و تیمار 6 روزه نور شدید و بیشترین آن در نمونه های شاهد مشاهده شد. محتوای کاروتنوئید کل هم به شدت تحت این تنش ها کاهش یافت. بیشترین مقدار بتاکاروتن و لوتئین در نمونه های شاهد و کمترین آن ها در غلظت 300 میلی مولار شوری و تیمار 6 روزه نور شدید مشاهده شد. محتوای آستاگزانتین در این تنش ها افزایش یافت و در غلظت 300 میلی مولار کلرید سدیم و همچنین تیمار 6 و 4 روزه نور شدید بیشترین مقدار آستاگزانتین مشاهده شد. این نتایج نشان می دهند که کلرید سدیم در غلظت-های اعمال شده و نیز تنش نور شدید در سطوح مختلف باعث کاهش قابل توجه رشد جلبک شد، ولی به همین نسبت مقدار آستاگزانتین را برای مقابله با این تنش ها افزایش داد. همچنین کاهش وزن و شاخص های دیگر نشان دهنده مقاومت پایین و عدم سازگاری این گونه جلبکی به شدت نور بالا و شوری زیاد است.