مطالعات انقلاب اسلامی
سال:1399 | دوره:17 | شماره:60 |تعداد مقالات:10

چکیده فارسی: آرمان های انقلابی و ارزش های حاصل از آموزه های دینی، با گذر از مقابله جوئی های ایدئولوژیک جریان های معارض در سال های اولیه پیروزی انقلاب و بلوغ یافتن در پرتو رهنمودهای امام خمینی قدس سره، نظام معنایی منسجمی را پدید آورد که از آن به گفتمان انقلاب اسلامی تعبیر می شود. در طول سال های پس از پیروزی، حد و دامنه مفهومی عناصر تشکیل دهنده این گفتمان، با توجه به مرکزیت گفتمانی دال ولایت فقیه، با رهنمودهای حضرت امام و مقام معظم رهبری، تبیین و به روز رسانی شده است. این پژوهش در راستای حفظ اصالت مفهومی عناصر برسازنده گفتمان انقلاب اسلامی، با استفاده از نظریه گفتمان لاکلا و موفه، در صدد بازکاوی مفهوم دال های ولایت مطلقه فقیه، عدالت اقتصادی، مقابله با نظام سلطه، صیانت از ارزش های فرهنگی و حمایت از مسلمانان (امت گرایی)، در سپهر اندیشه امام خمینی قدس سره و آیت الله خامنه ای برآمده است. نتایج به دست آمده، تلویحات مهمی در زمینه انقلابی بودن و انقلابی ماندن سیاست ها و رویکردهای سیاست مداران و جریان های سیاسی در دوره های گذشته و آتی دارد. چکیده عربی: التطلعات الثوریة والقیَم المستمدة من التعالیم الدینیة، أوجدت من بعد اجتیاز مرحلة التقابل الآیدیولوجی مع التیارات المعارضة فی السنوات الاولى التی أعقبت انتصار الثورة وبلوغ مرحلة النضج فی ظل توجیهات الإمام الخمینی ره، أوجدت نظاماً دلالیاً متکاملاً، یُعبّر عنه بخطاب الثورة الإسلامیة. وعلى مدى السنوات التی تلت انتصار الثورة، جرى تحدیث الأُطُر والمجالات المفهومیة للعناصر المکونة لهذا الخطاب، نظراً الى مرکزیة الخطاب الدلالی لولایة الفقیه، فقد جرى تبیینه وتحدیثه بارشادات وتوجیهات قائد الثورة الإسلامیة. یصب هذا البحث فی سیاق حفظ الأصالة المفهومیة للعناصر المکونة لخطاب الثورة الإسلامیة، اعتماداً على نظریة خطاب لاکلاو وموفه، من أجل اعادة بحث مفهوم دلالات ولایة الفقیه المطلقة، والعدالة الاقتصادیة، ومواجهة نظام الهیمنة، وترسیخ القیَم الثقافیة وحمایة المسلمین (تقارب ابناء الامة)، فی ظل فکر الإمام الخمینی وآیة الله الخامنئی. تحمل النتائج المستخلصة، تلویحات مهمة فی مجال الثوریة وبقاء حالة الثوریة فی السیاسات والتوجهات السیاسة والتیارات السیاسیة فی الأدوار الماضیة والآتیة.

چکیده فارسی: جریان های سیاسی، به عنوان کنشگران حیات سیاسی جوامع، در تحولات سیاسی جامعه ایران، همواره مورد توجه بوده اند. اندیشمندان حوزه سیاست از منظرهای مختلفی به گونه شناسی جریان های سیاسی پرداخته اند. این مسئله پس از پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان یک پدیده اجتماعی در بستر جامعه بسط یافت به این جهت کالبدشکافی جریان های سیاسی از اهمیت دوچندان برخوردار گردید. به این دلیل، این پژوهش به صورت بندی جریان های دهه نخست انقلاب اسلامی از منظر امام خمینی می پردازد. یافته های تحقیق گویای آن است که حضرت امام ضمن بهره جویی از معیارهای مختلف، معنایی متفاوت ازآنچه در منهج فکری محققان است به صورت بندی جریان های سیاسی پرداخته است. چکیده عربی: التیارات السیاسیة بما تمثله من جهات فاعلة فی الحیاة السیاسیة للمجتمعات، کانت على الدوام موضع اهتمام فی التحولات السیاسیة للمجتمع الایرانی. المفکرون فی مجال السیاسة یسلطون الضوء على تنوع التیارات السیاسیة من زوایا وجوانب مختلفة. وقد انتشرت هذه المسألة فی الوسط الاجتماعی فی أعقاب انتصار الثورة الإسلامیة، کظاهرة اجتماعیة، وهذا ما جعل دراسة التیارات السیاسیة تتسم بأهمیة مضاعفة. ولهذا السبب یهتم هذا البحث بتصویر خارطة هذه التیارات فی العقد الأول من عمر الثورة الإسلامیة، ومن وجهة نظر الإمام الخمینی. یُستدل من معطیات هذه الدراسة على أن سماحته قد اتخذ معاییر مختلفة للنظر الى هذه التیارات السیاسیة ورسم خارطتها على نحو مغایر لما هو سائد فی المنهج الفکری للباحثین الذین تناولو هذه القضایا.

چکیده فارسی: صلح و همزیستی مسالمت آمیز میان ملت ها و دولت ها ضرورتی انکارناپذیر، در راستای حفظ بقای انسان و مطابق با آموزه های اسلامی است. ارزش ذاتی مفهوم صلح در منظومه فکری آیت الله خامنه ای زمانی درک می شود که منتج به عدالت، امنیت، حفظ کرامت انسان و اخلاق گردد. مسئله پژوهش حاضر این است که اندیشه صلح مطلوب در منظومه فکری آیت الله خامنه ای دارای چه ویژگی هایی است که منتج به صلح عادلانه می گردد؟ مدعای مقاله آن است که صلح و همزیستی مسالمت آمیز در اندیشه سیاسی آیت الله خامنه ای اصالت داشته و مبنا و ریشه فکری آن، به آموزه های اسلامی بر می گردد و بر مؤلفه هایی مانند صلح ساختاری، نگاه غایی به صلح، اجرای عدالت و تاکتیکی پنداشتن مقوله «نرمش قهرمانانه» استوار است. در این مقاله سعی شده است با به کارگیری روش تحلیل محتوا مفهوم صلح و مضافات آنان که منتج به صلح عادلانه می گردد، پرداخته شود. چکیده عربی: السلام والتعایش السلمی بین الشعوب والدول ضرورة لا یمکن انکارها، فی سیاق حفظ بقاء الإنسان ویتطابق مع التعالیم الإسلامیة. القیمة الذاتیة لمفهوم السلام فی المنظومة الفکریة لآیة الله الخامنئی یمکن ادراکها حین تکون لها مخرجات تصب فی صالح العدالة، والأمن، وحفظ کرامة الإنسان والأخلاق. القضیة التی یتناولها هذا البحث هی: ما خصائص فکرة السلام المنشودة فی المنظومة الفکریة لآیة الله الخامنئی، التی تنتهی الى ایجاد سلام عادل؟ یذهب هذا البحث الى أن السلام والتعایش السلمی فی الفکر السیاسی لآیة الله الخامنئی فکر أصیل ویعود من حیث مبدئه ومنطلقاته الفکریة الى التعالیم الإسلامیة، ویقوم على مکونات مثل السلام المبدئی، والرؤیة الغائیة للسلام، وتطبیق العدالة، والظن بتکتیکیة القول بالمرونة البطولیة. انتهج هذا البحث اسلوب تحلیل المحتوى لمفهوم السلام ومتعلقاته التی تنتهی الى بناء سلام عادل.

چکیده فارسی: ازجمله اقدامات برنامه ریزی شده دشمنان انقلاب اسلامی نفوذ فرهنگی است که سال های اخیر در تقابل با نظام جمهوری اسلامی از آن بهره گرفته اند. با توجه به اهمیت این مسئله، پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی در پی تبیین ماهیت نفوذ فرهنگی و بیان راهکارهای مقابله با آن است. نگارنده با توجه به رهنمودهای مقام معظم رهبری، پس از تبیین ماهیت نفوذ فرهنگی، به بررسی ابعاد نفوذ که شامل سه عرصه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است، می پردازد، و پس از بیان شیوه ها و ابزارهای نفوذ فرهنگی راهکارهای آن را در دو محور مورد بررسی قرار می دهد. در محور اول راهکارهای فرهنگی در حوزه معرفتی شناختی بیان می شود که شامل: پذیرش نفوذ فرهنگی، ترویج باورهای دینی و شناخت فرهنگ اسلامی است و در محور دوم راهکارهای فرهنگی در حوزه رفتاری بررسی می شود که شامل: مدیریت فرهنگی، فعالیت تشکیلاتی و ابتکار عمل در امور فرهنگی است. چکیده عربی: من الاجراءات المدروسة لأعداء الثورة الإسلامیة، هو التغلغل الثقافی الذی أخذت تمارسه فی السنوات الأخیرة فی مواجهتها لنظام الجمهوریة الإسلامیة فی ایران. نظراً الى أهمیة هذه المسألة، فقد أُجری هذا البحث باسلوب وصفی وتحلیلی من أجل تبیین ماهیة النفوذ والتغلغل الثقافی وتعیین سبل مواجهته. فی ضوء توجیهات قائد الثورة الإسلامیة، یهتم هذا البحث ابتداءً من بعد تبیین ماهیة التغلغل الثقافی، بدراسة أبعاد هذا التغلغل الذی یمتد الى ثلاث مجالات وهی: المجال الاقتصادی، والسیاسی، والثقافی. ومن بعد بیان أسالیب وأدوات التغلغل الثقافی، یکشف عن خطواته الاستراتیجیة فی محورین. یبیّن فی المحور الأول استراتیجیاته وتوجهاته الثقافیة فی المجال المعرفی وهو ما ینطبق على تقبل النفوذ الثقافی، وترویج المعتقدات الدینیة ومعرفة الثقافة الإسلامیة، وفی المحور الثانی یتناول الأسالیب الثقافیة فی المجالات السلوکیة التی تشمل: الإدارة الثقافیة، والعمل والنشاط التنظیمی والابتکار فی الشؤون الثقافیة.

چکیده فارسی: چالش های بین ایران و آمریکا ابعاد گوناگونی دارد که عمدتاً از منظر سیاسی تحلیل می شود اما در نگرش غالب متفکرین و استراتژیست های غربی این چالش ها ریشه عمیق تری دارد. در این مقاله تلاش می شود با بهره گیری از روشی توصیفی تحلیلی و با تأکید بر افکار سه نظریه پرداز موثر آمریکایی (کیسینجر، هانتینگتون و فوکویاما) به این پرسش پاسخ داده شود که چرا امریکایی ها نگاه شان به چالش با جمهوری اسلامی صرفاً سیاسی نیست و ریشه عمیق تری برای این چالش قائل هستند؟ یافته های پژوهش مؤید این مسئله است که براساس اندیشه های کیسینجر، هانتینگتون و فوکویاما، چالش های ایران و آمریکا ابعادی فراتر از یک چالش سیاسی دارد و اصل این تضاد بر سر «حفظ» یا «تغییر» نظم جهانی و تمدن سازی است، بدین سبب ایران یا آمریکا بدون تغییر در اصول یا مبانی رفتاری خود نمی توانند با یکدیگر تعامل عادی داشته باشند. چکیده عربی: التحدیات بین ایران وامریکا لها أبعاد مختلفة، وغالباً ما یجری تحلیلها من زاویة سیاسیة، ولکنها فی نظر معظم المفکرین والخبراء الاستراتیجیین الغربیین ذات جذور أعمق. ینتهج هذا البحث المنهج الوصفی والتحلیلی وبالترکیز على أفکار ثلاثة منظرین أمریکیین مؤثرین وهم: کیسینجر، وهنتنغتون، وفوکویاما)، للإجابة عن سؤال وهو: لماذا ینظر الأمریکیون الى الصراع مع الجمهوریة الإسلامیة فی ایران على أنه لیس سیاسیاً بحتاً، بل یرون له جذوراً أعمق؟ معطیات هذا البحث تدل على أن هذا الصراع وفقاً لأفکار کل من کیسینجر، وهنتنغتون، وفوکویاما بی ایران وامریکا له ابعاد أعمق من مجرد صراع أو تحدٍّ سیاسی، بل له جذور من التضاد یتلخص جوهرها فی «حفظ» أو «تغییر» النظام العالمی والبناء الحضاری فی العالم، ولهذا السبب لا یمکن أن تکون هناک علاقات عادیة بین ایران وامریکا ما لم تغیّر أحداهما اصولها أو مبادئ سلوکها.

چکیده فارسی: حوزه های علمیه در ایجاد و حفظ ارزش های انقلاب اسلامی از نقش قابل اعتنایی برخوردار هستند. به این جهت دشمنان انقلاب اسلامی برای پیشبرد اهداف خود درصددند حوزه های علمیه را به عامل زوال و فنای انقلاب مبدل نمایند. از این رو با ایجاد و بهره مندی از پیشران های آنتی تز انقلاب اسلامی در حوزه های علمیه زمینه انحطاط و افول انقلاب از درون حوزه های علمیه را دنبال می نمایند. در این پژوهش با مصاحبه از صاحب نظران حوزوی و روش تحلیل مضامین، پیشران های آنتی تز انقلاب اسلامی در حوزه های علمیه سنجیده شده اند. پیشران های آنتی تز انقلاب اسلامی در حوزه های علمیه که در این پژوهش شناسائی و مورد تحلیل قرار گرفته اند عبارتند از: تضعیف منزلت اجتماعی، استحاله ارزش ها و مبانی انقلاب اسلامی، ناکارآمدسازی حوزه های علمیه در مدیریت مسائل اجتماعی، تقویت جبهه ها و جریان های مخالف در حوزه های علمیه، ابهام افزائی، فقدان هوش راهبردی و گسترش و ترویج واپس گرائی در حوزه های علمیه. چکیده عربی: للحوزات العلمیة (بصفتها معاهد دینیة) دور لا یُستهان به فی ایجاد قیَم الثورة الإسلامیة وثباتها. وهذا هو ما دفع أعداء الثورة الإسلامیة الى السعی لتحویل الحوزات العلمیة الى عامل للقضاء على هذه الثورة. ومن هنا فقد اهتموا بایجاد وتوظیف دوافع مناهضة الثورة الإسلامیة فی الحوزات العلمیة لجعلها سبباً لانحطاط وافول الثورة من داخل الحوزات العلمیة. أجرى هذا البحث تقییماً لدوافع مناهضة الثورة الإسلامیة فی الحوزات العلمیة من خلال اجراء لقاءات مع أصحاب النظر فی أوساط الحوزات العلمیة، بمنهجیة تحلیل المضامین. دوافع مناهضة الثورة الإسلامیة فی الحوزات العلمیة، التی التی توصل الیها هذا البحث وأجرى تحلیلاً لها عبارة عما یلی: إضعاف المکانة الاجتماعیة، واستحالة قیَم ومبادئ الثورة الإسلامیة، جعل الحوزات العلمیة عاجزة عن ادارة الشؤون الاجتماعیة، ودعم الاتجاهات والتیارات المعارضة فی الحوزات العلمیة، تکریس أجواء الغموض، الافتقار الى الذکاء الاستراتیجی، ونشر وترویج التخلف فی الحوزات العلمیة.

چکیده فارسی: ارتباط تنگاتنگ میان انسان و سیاست، سیاست را به مفهومی سهل و پیچیده تبدیل کرده است. در تبیین ماهیت سیاست، با چهار نظریة کلان مواجه هستیم: 1. نگرش عامیانه، 2. نگرش قدرت محور، 3. نگرش اخلاق محور و 4. نگرش الهی. نگرش عامیانه، که از جریان عملی سیاست در بسیاری از جوامع نشأت می گیرد، سیاست مقوله ای شیطانی از جنس زور و نیرنگ تفسیر می شود. در نگرش قدرت محور، سیاست مقوله دو چهره ای است که از طرفی بانی نظم و امنیت است و از طرف دیگر عامل سلطه گری، تعارض و پیکار. در نگرش اخلاقی، سیاست در پیوند با اخلاق معنا می یابد و باید انتظارات اخلاقی از آن داشت؛ و در نگرش الهی، سیاست مقولة الهی است؛ «جعل الله» و «عهد الله» است. با سیاست مسیر حرکت جامعه به سمت سعادت دنیوی و اخروی هموار می شود. به واسطة آن اخلاق انسانی و متعالی در جامعه منتشر می شود؛ دین خداوند در جامعه به جریان می افتد و خود از آن تغذیه کرده و بارور می شود. چکیده عربی: العلاقة الوثیقة بین الانسان والسیاسة، حوّل السیاسة الى مفهوم سهل ومعقّد. عند تبیین ماهیة السیاسة، نجد أمامنا أربع نظریات عامة: 1) نظرة العوام من الناس، 2) النظرة القائلة بمحوریة السلطة، 3) النظرة القائلة بمحوریة الأخلاق، و4) النظرة الإلهیة. نظرة العوام من الناس وهی منبثقة من التیار العملی للسیاسة فی الکثیر من المجتمعات، وهی تنظر الى السیاسة على أنها مقولة شیطانیة یغلب علیها طابع القهر والخداع. أما النظرة القائلة بمحوریة السلطة فترى أن السیاسة مقولة ذات حدّین؛ حدّ یتولى اقرار النظم والأمن، وحدّ آخر یتصف بالتسلّط، والتعارض والمواجهة. وفی النظرة القائلة بمحوریة الأخلاق، تصوّر یرى أن السیاسة تجد معناها فی الاقتران بالأخلاق، وینبغی أن نتوقع منها کل ما هو أخلاقی؛ وفی النظرة الإلهیة، تُعتبر السیاسة مقولة الهیة؛ وهی «جعل من الله» و«عهد الله». وبالسیاسة یتمهد السبیل لحرکة المجتمع نحو السعادة الدنیویة والاخرویة. وبها تنتشر الأخلاق الإنسانیة والنبیلة فی المجتمع؛ ویأخذ دین الله مداه فی المجتمع، ویستمد قوته منها وتقوى شوکته فی ظلها.

چکیده فارسی: فرهنگ یکی از پایدارترین مؤلفه های قدرت ملی و عامل کاتالیزور در مناسبات جهانی قلمداد شده و سران کشورها با استفاده از دیپلماسی فرهنگی و راهبرد «حمایت گرایی مثبت»، بودجه بسیاری را جهت هدایت افکار عمومی جهان با هدف تأمین منافع بدون کاربرد زور صرف می نمایند؛ اما در سال های اخیر انتقاداتی نسبت به بودجه و کارایی مراکز مشابه در ایران مطرح می شود. این مقاله درصدد بررسی آن است که جامعة المصطفی ص العالمیه، چه نقش و جایگاهی در تأمین منافع ملی جمهوری اسلامی ایران از طریق دیپلماسی فرهنگی دارد؟ این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی بر آن باور است که این مرکز فعال در عرصه دیپلماسی فرهنگی، از طرق مختلف به ارائه تصویر مثبت از اسلام، ایران و تشیع در میان اقشار فرهیخته کشورها و همچنین خنثی سازی جلوه های منفی در افکار عمومی منطقه و جهان می پردازد. چکیده عربی: الثقافة واحدة من المکونات الأکثر ثباتاً فی القوة القومیة وتمثل عاملاً محفّزاً فی العلاقات الدولیة، وکثیراً ما یوظّف قادة الدول الدبلوماسیة الثقافیة واستراتیجیة «الحمائیة الایجابیة»، الکثیر من النفقات لتوجیه الرأی العام العالمی بغیة ضمان المصالح بعیداً عن استعمال أسالیب القوّة؛ ولکن أُثیرت فی السنوات الأخیرة انتقادات لنفقات ومدى کفاءة وجدوى المراکز المشابهة فی ایران. تتناول هذه الدراسة دور ومکانة جامعة المصطفى ص العالمیة، فی تأمین المصالح القومیة للجمهوریة الإسلامیة فی ایران عن طریق الدبلوماسیة الثقافیة؟ اعتمدت هذه الدراسة الاسلوب الوصفی والتحلیلی المبنی على الدراسة المکتبیة والمیدانیة اعتقاداً منها أن هذا المرکز الذی یمارس نشاطاً فی مجال الدبلوماسیة الثقافیة، یقدّم بطرائق مختلفة صورة مشرقة عن الإسلام، وایران والتشیع، بین الأوساط المثقفة فی مختلف البلدان، ویعمل على مواجهة وافشال الانعکاسات والصور السلبیة التی تُشاع فی أوساط الرأی العام فی المنطقة والعالَم.

چکیده فارسی: انقلاب ها در تحولات اجتماعی و سیاسی کشورها تأثیرگذار هستند. انقلاب اسلامی ایران نیز از این امر مستثنی نبوده و به عنوان منبع تحولات اجتماعی و سیاسی کشورهای دور و نزدیک به شمار می رود. آنچه در این پژوهش به عنوان سؤال اصلی دنبال می شود، آن است که انقلاب اسلامی ایران موجب چه تحولاتی (نوآوری فکری و فیزیکی) در آرژانیتن شده است؟ فرضیه پژوهش نیز به این شکل تعریف شده است که انقلاب اسلامی در ابعاد مختلف، تأثیراتی هم بر مسلمانان و هم بر پیروان سایر مذاهب و نیز نحله های سیاسی آرژانتین گذاشته است. همچنین یافته های پژوهش حاضر در چارچوب نظریه پخش و مبتنی بر 9 محور: مبدأ، مقصد، زمان، موضوع، محیط، انواع، مجاری، موانع و دستاوردهای پخش با عنایت به تقویت موقعیت اجتماعی و سیاسی مسلمانان، و تمایل اقلیت های اجتماعی و سایر نحله های سیاسی به ج. ا. ایران در آرژانتین سامان یافته است. چکیده عربی: للثورات تأثیر فی التحولات الاجتماعیة والسیاسیة للبلدان. والثورة الإسلامیة فی ایران أیضاً غیر مستثناة من هذا الأمر، وتعدّ مصدراً لتحولات اجتماعیة وسیاسیة فی البلدان البعیدة والقریبة. ما یُطرح هنا کسؤال أساسی فی هذا البحث هو ما التحولات التی أدت الیها الثورة الإسلامیة فی ایران (الفکریة منها والمادیة) فی الأرجنتین؟ وتمت صیاغة فرضیة البحث أیضاً على نحو یفید أن الثورة الإسلامیة أحدثت تأثیرات فی االجوانب المختلفة لحیاة المسلمین وکذلک أتباع سائر الدیانات ومختلف الاتجاهات والتیارات السیاسیة فی الأرجنتین. ووضعت معطیات هذا البحث فی اطار نظریة الانتشار، وهی مبنیة على تسعة محاور وهی: المبدأ، المقصد، والزمان، والموضوع، والبیئة، والأنواع، والمسارات، والمعوقات، والمعطیات فی ظل تعزیز المکانة الاجتماعیة والسیاسیة للمسلمین، وتعاطف الأقلیات الاجتماعیة وسائر الاتجاهات السیاسیة فی الأرجنتین، مع الجمهوریة الإسلامیة فی ایران.

چکیده فارسی: نظریه جک گلدستون به عنوان تئوری نسل چهارم انقلاب ها، در انقلاب اسلامی ایران و تحولات سیاسی یمن مورد مطالعه واقع شده است. نظریه مذکور انقلاب اسلامی را علت تولد نسل چهارم نظریه انقلاب ها می داند. رهبری، آرمان و ایدئولوژی، فرهنگ و باورها و شبکه ارتباطی و شخصیت ها از شالوده و اساس این نظریه است؛ که از این رهیافت استخراج شده است. براساس یافته ها و نتایج مقاله به نظر می رسد مدل نظری گلدستون به علت عبور از عوامل تاریخ طبیعی، عمومی و ساختاری در نتیجه تکامل نظریه ها از یک سو، و از سوی دیگر توجه به زمینه های معنوی، شبکه مردمی و حضور رهبری را از عوامل و بسترهای شکل گیری انقلاب و رخداد سیاسی مهم قلمداد می کند. مصادیق و نمونه های عینی بررسی شده در کشور ایران و یمن، این فرضیه را تأیید می کند. چکیده عربی: نظریة جاک غولدستون بصفتها نظریة للجیل الرابع من الثورات، أُخضعت للدراسة والنظر فی ما یخص الثورة الإسلامیة فی ایران والتحولات السیاسیة فی الیمن. ترى هذه النظریة أن الثورة الإسلامیة کانت سبباً لنشوء جیل رابع من من نظریة الثورات. من مقومات هذه النظریة وأسسها: القیادة، والآیدیولوجیة والتطلعات، والثقافة والمعتقدات، وشبکة التواصل والعلاقات، والشخصیات؛ وهذه الامور تم التوصل الیها من خلال هذه المقاربة. یبدو وفقاً لمعطیات ونتائج هذا البحث أن النموذج النظری لغولدستون، وبسبب اجتیازه لعوامل التاریخ الطبیعی، والعمومی والبنیوی، یرى أن من مقومات وعوامل انبثاق الثورة والحدث السیاسی تکامل النظریات من جهة، ومن جهة اخرى الاهتمام بالعناصر المعنویة، والمکوّن الشعبی ووجود القیادة. المصادیق والنماذج العینیة التی أُخضعت للبحث والدراسة فی ایران والیمن، تؤید صحة هذه الفرضیة.