پژوهش های جانوری
سال:1398 | دوره:32 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

استرس تأثیرات نامطلوب زیادی بر فرآیند های زیستی موجودات زنده می گذارد. لذا جایگزین نمودن داروهای گیاهی با عوارض کمتر در درمان بیماری ها و بهبود سلامتی حائز اهمیت می باشد. در این مطالعه اثر عصاره آبی آویشن بر روی پارامتر های بیوشیمیایی خون و بافت کبدی در موش های صحرایی ماده تحت استرس بی حرکتی مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش 24 سر موش صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار در محدوده وزنی 12± 173 گرم به طور تصادفی به 4 گروه 6 تایی شامل: گروه اول، کنترل، گروه دوم، گروه تحت استرس بی حرکتی و گروه های سوم و چهارم، تحت استرس بی حرکتی با تجویز خوراکی عصاره آبی آویشن به ترتیب با دوزهای mg/kg 100 و 400 وزن بدن، تقسیم شدند. در پایان دوره تیمار میزان کلسترول، LDL و HDLسرم خون و مالون دی آلدئید( MDA) و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام (TAC) در هموژنات بافت کبدی توسط روش های استاندارد تعیین شدند. نتایج نشان دهنده ی کاهش معنی دار میزان کلسترول، LDL و MDA و افزایش معنی دار در میزان HDL و TACدرگروه های تحت تیمار با عصاره آبی آویشن بود. عصاره آبی آویشن به دلیل خواص آنتی اکسیدانی تا حدودی باعث کاهش میزان کلسترول و LDL سرم خون و حفاظت بافت کبدی در برابر اثرات مخرب ناشی از استرس بی حرکتی می شود.

سمندر لرستان (, Schmidt 1952 Neurergus kaiseri) گونه ای از دوزیستان بومی کشور است که در رودخانه ها، چشمه ها و آبشار های مناطق کوهستانی زاگرس مرکزی، در محدوده جنوب لرستان و شمال خوزستان، دیده می شود. این مطالعه برای اولین بار در کشور بر روی لارو های گونه سمندر لرستانی انجام گرفت تا امکان استفاده از صفات ریختی در تمایزات جمعیتی این گونه بررسی شود. عکسبرداری از لاروها جهت تحلیل ریخت سنجی هندسی در هشت سایت و روی 112 نمونه انجام گرفت. صفات مورد نظر به روش لندمارک گذاری دو بعدی و با استفاده از تکنیک ریخت سنجی هندسی با 19 لندمارک انتخاب و رقومی سازی شد. داده های شکلی حاصل پس از تحلیل روی هم گذاری، با استفاده از روش های آماری چند متغیره PCA) و (CVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از نظر شکلی، تفاوت معنی داری بین لاروها در جمعیت های مورد مطالعه وجود دارد و جمعیت های شمالی و جنوبی این گونه دو گروه مجزا را تشکیل می دهند. با توجه به تفاوت های ریختی در سایت های مورد مطالعه و لزوم حفاظت از آنها و دشواری تشخیص لاروهای این گونه با توجه به الگوهای رنگی بدن، رهاسازی لاروهای کشف شده از شکارچیان باید با احتیاط بیشتری صورت گیرد.

همنوع خواری (کانیبالیسم) ویژگی رفتاری است که در طیف وسیعی از جانوران تعریف می شود و به طور گستردهای در اکوسیستم های آبی و در بیش از 90 درصد چرخه زندگی جانوران به ویژه دوزیستان مشاهده می شود. تغییرات اقلیمی یکی از مهم ترین عوامل تهدید کننده ی تنوع زیستی می باشد. بررسی ها نشان می دهد که دما بر هم کنش گونه ها را تغییر داده و نرخ همنوع خواری را تحت تاثیر قرار می دهد. در این مطالعه، به منظور بررسی اثر تغییرات اقلیمی نوظهور بر همنوع خواری، اثرات مستقل و متعامل سه فاکتور حرارت (حرارت بالا و پایین)، تراکم (تراکم بالا و پایین) و نوسانات سطح آب (سطح آب بالا، پایین و کاهشی) بر همنوع خواری سر، دم و کل بدن به مدت 10 ماه در لاروهای وزغ متغیر (Bufotes variabilis) مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه بطورکلی بیشترین میزان همنوع خواری در تراکم پایین (59. 44 درصد)، حرارت بالا (53. 33 درصد) و سطح آب کم (45 درصد) مشاهده گردید. با بررسی اثر تعاملی، بیشترین درصد همنوع خواری در تیمار دمای بالا/ سطح آب کاهشی/ تراکم کم با میزان 90 درصد ثبت گردید. در مقابل پایین ترین درصد همنوع خواری در تیمار دمای پایین/ سطح آب کاهشی/ تراکم کم با میزان 20 درصد ثبت گردید. نتایج حاصل از آنالیز ANOVA نشان داد، حرارت و تراکم تاثیر معنا داری بر میزان همنوع خواری دارند. در مقابل این تاثیر برای نوسانات سطح آب بی معنا نشان داده شد. تعامل هر سه فاکتور حرارت، تراکم و سطح آب نیز تاثیر معناداری بر همنوع خواری نشان داد.

این مطالعه برای بررسی اثر افزودن کریسین در رقیق کننده منی بر ویژگی های کیفی اسپرم خروس در شرایط نگهداری برون تنی انجام شد. نمونه های منی از پنج قطعه خروس (سویه راس 308) در سن 44 هفتگی جمع آوری شدند. پس از ارزیابی های اولیه (جنبایی بالای 60 درصد) با یکدیگر مخلوط و به پنج قسمت مساوی تقسیم شده و هر قسمت با یکی از رقیق کننده های زیر رقیق شد: 1) رقیق کننده شاهد منفی (بدون افزودنی)، 2) رقیق کننده شاهد مثبت (حاوی 4 درصد دی متیل سولفوکسید)، 3) رقیق-کننده حاوی 25 میکرومول کریسین (کریسین-25)، 4) رقیق کننده حاوی 50 میکرومول کریسین (کریسین-50) و 5) رقیق کننده حاوی 75 میکرومول کریسین (کریسین-75). فراسنجه های مختلف اسپرم شامل جنبایی کل و پیش رونده، یکپارچگی و فعالیت غشای پلاسمایی در زمان های صفر، 6، 12 و 24 ساعت پس از نگهداری در دمای 4 درجه سانتی گراد، ارزیابی شدند. بر اساس نتایج بدست آمده، سطوح مختلف کریسین نتوانست جنبایی کل و پیشرونده، یکپارچگی و فعالیت غشاء اسپرم ها طی نگهداری در دمای چهار درجه سانتیگراد را تغییر دهد (05/0p>). همچنین، اثر زمان برای همه فراسنجه ها و اثر متقابل تیمار و زمان برای فعالیت غشاء پلاسمایی معنی دار بود. بنابراین، افزودن کریسین نتوانست اثرات منفی وابسته به زمان را طی نگه داری برون تنی اسپرم خروس تعدیل کند. بهرحال، به نظر می رسد برای تایید این نتایج به مطالعات بیشتری نیاز است.

در تحقیق حاضر، 50 قطعه گربه کوسه ماهی عربی (Chiloscyllium arabicum) در دو فصل تولیدمثلی (بهار) و غیرتولیدمثلی (پاییز) از آب های بندر بحرکان واقع در شمال خلیج فارس صید شد. نمونه خون از سیاهرگ دمی ماهیان اخذ و سپس پلاسما جداسازی شد. غلظت هورمون های T3، T4 و TSH به روش الایزا در پلاسمای خون این ماهیان اندازه گیری شد. همچنین، نمونه های بافتی از غده تیروئید ماهیان اخذ و به مایع ثبوت بوئن منتقل شد. جهت مطالعات بافت شناسی، از نمونه ها به روش معمول بافت شناسی قالب های پارافینه تهیه شد. سپس برش های میکروسکوپی به ضخامت 6-5 میکرومتر از قالب های پارافینه تهیه و مورد رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین قرار گرفتند. بر اساس نتایج، غده تیروئید به صورت یک غده دارای کپسول، متراکم و تک لوبی مشاهده گردید. این غده متشکل از فولیکول های تیروئیدی کروی بود که توسط لایه ای از سلول های پوششی که شکل آنها با توجه به میزان فعالیت غده تیروئید در دو فصل متفاوت بود، پوشیده شده بود. فولیکولها توسط مایع کلوئیدی ژلاتینی دارای واکوئل پر شده بودند. در فصل تولید مثل، فولیکولهای تیروئیدی عمدتا کوچک بوده و توسط لایه ای از سلول پوششی مکعبی بلند پوشیده شده بودند و تعداد زیادی واکوئل در مایع کلوئیدی مشاهده شد. در فصل غیرتولید مثلی فولیکولها عمدتا، بزرگ بوده و دارای لایه ای از سلول های سنگفرشی و مایع کلوئیدی با تعداد کمی واکوئل بودند.

عوارض استفاده از سموم برای کنترل Tribolium castaneum شامل مقاومت این آفت و خطر بقایای آفت کش ها در محصولات انباری می باشد. بنابراین، یکی از اهداف این تحقیق مربوط به ارزیابی اثر شرایط بذر گندم یا حضور قارچ B. bassianaروی انتخاب میزبان گیاهی توسط شپشه ی آرد روی سه رقم چمران، چمران2 و پیشتاز بود (دمای 1± 27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5± 85 درصد و تاریکی) که نشان داد که شپشة آرد قادر به تشخیص و اجتناب از قارچ بود. همچنین، میانگین نسبت افراد بدست آمده از بذرهای خسارت ندیده (05/0± 67/0) به طور معنی دار بیشتر از بذرهای خسارت دیده و بدون آلودگی قارچی (05/0± 33/0) بود. میان میانگین نسبت افراد بدست آمده در بذرهای خسارت ندیده و خسارت دیده با آلودگی قارچی تفاوت معنی داری وجود نداشت. ارزیابی اثر شرایط بذر گندم بر انتقال قارچ B. bassiana طی استقرار شپشه ی آرد درون بذور گندم نشان داد که انتقال قارچ B. bassiana طی استقرار شپشه ی آرد اتفاق افتاده است. طی استقرار، اختلاف معنی دار در میانگین اجساد شپشه ی آرد حاوی قارچ بدست آمده از بذر های خسارت دیده و خسارت ندیده در هر سه رقم گندم وجود داشت. بطور مثال، میانگین اجساد حاوی قارچ در رقم چمران روی بذور خسارت دیده و ندیده به ترتیب 85/0± 25/37 و25/1± 75/40 بود. نتایج نشان داد که با وجود اینکه شپشة آرد قادر به تشخیص حضور قارچ است ولی خسارت دیده بودن بذور تأثیری بر تعامل شپشه ی آرد و قارچ نداشت. انتقال افقی قارچ به خوبی در میان کلنی انجام شد که نشان دهنده وجود مؤثر اجساد حاوی اسپور قارچ است که می توانند منبع آلودگی قارچی قابل ملاحظه ای در انبارهای غلات باشد.

برخی حلزون ها میزبان واسط ترماتودهای دو کامیان میباشند. بنابراین از نظردامپزشکی و پزشکی حایز اهمیت هستند. مطالعه انجام گرفته در مورد فون حلزون های شهرستان ارومیه در سالهای 1395 و 1396 می باشد. همچنین این مطالعه فراوانی و انتشار و پراکندگی گونه های حلزون را در شهرستان ارومیه مورد مطالعه قرار میدهد. در این بررسی از مناطق مختلف ارومیه از خاک لابلای علوفه ها، زیر سنگ، تنه درختان از حلزونها نمونه برداری صورت گرفت. حلزون های جمع آوری شده درالکل 70 درجه به همراه مشخصات محل جمع آوری و تاریخ به آزمایشگاه ارسال گردید. شناسایی حلزون ها بر اساس کلید های شناسایی و با توجه به ریخت شناسی صدفها صورت گرفت. در این مطالعه مختصات 915 حلزون از مناطق مذکور مورد بررسی قرار گرفت. درمجموع 9 گونه حلزون بشرح زیر مورد شناسایی قرار گرفت: Helicella derbentina( 43. 71٪ )، Helicella krynickii (27/32%)، Euomphalia pisiformis (11. 47%)، Helix lucorum (6. 55%)، Lauria cylandrica(3. 82٪ )، Assyriella ceratomma(3. 27٪ )، Zebrina hohenackeri (2. 18٪ )، Succinea putris(1. 09٪ )، Jaminia isseliana(0. 54٪ ). با توجه به اینکه برخی گونه های گزارش شده قادرند ترماتودهای انگلی را به دام و انسان منتقل کنند. لذا باید مطالعات جامعتری در خصوص اکولوژی حلزون ها و اپیدمیولوژی ترماتود ها صورت بگیرد.

کرم خوشه خوار انگور Lobesia botrana (Denis & Schiffermü ller, 1775) (Lepidoptera: Tortricidae) یک آفت مهم در استان فارس بوده و در سال های طغیانی خسارت فراوانی را ایجاد می-کند. زیست شناسی این آفت تحت شرایط آزمایشگاهی و در شرایط آب وهوایی داریون در سال 1393 مورد بررسی قرار گرفت. در شرایط آزمایشگاهی پس از گذشت یک هفته تعداد تخم به ازای هر ماده به طور میانگین 66/52 تخم بود و، بیشترین و کمترین درصد تخم گذاری به طور میانگین به ترتیب روی خوشه ها (2/62) و روی شاخه ها (1/18) مشاهده شد. میانگین طول دوره جنینی، لاروی و شفیرگی به ترتیب4/7، 6/18و4/5روز محاسبه شد. در شرایط طبیعی میانگین تعداد تخم هر شب پره ماده در نسل اول تا چهارم به ترتیب 4/72، 6/75، 6/84 و 8/58 عدد شمارش شد. در این شرایط میانگین دوره رشد جنینی طی نسل های اول تا چهارم به ترتیب برابر با 2/8، 6، 6/4 و 4/4 روز بود. میانگین دوره لاروی شب پره خوشه خوار انگور طی نسل های اول تا چهارم به ترتیب برابر با 8/25، 23، 20 و 6/19 روز محاسبه شد. میانگین مدت زمان تعذیه برای لاروهای نسل اول تا چهارم به ترتیب برابر با 4/24، 4/21، 6/18 و 4/17 روز به دست آمد. طول دوره شفیرگی برای نسل های اول تا سوم به ترتیب برابر با 2/7، 5 و 8/4 محاسبه شد و شفیره های نسل چهارم درون پیله ای سفید رنگ در پناهگاه های زمستانی از جمله پوستک های درختان مو زمستان گذرانی نمودند.