دانشور رفتار
سال:1383 | دوره:11 | شماره:7 (ویژه مقالات روان شناسی 3) |تعداد مقالات:11

ماهیت چندگونه درون شخصی، بین شخصی و اجتماعی کمال گرایی، مستلزم انتظارات بالای فرد از خود، فرد از دیگران و دیگران از فرداست. این انتظارات ممکن است علاوه بر آسیب های روان شناختی شخصی، مشکلات بین شخصی را نیز توجیه کنند. در این پژوهش رابطه ابعاد کمال گرایی با مشکلات بین شخصی بررسی شد. پنجاه دانشجوی دانشگاه تهران (36دختر و 14پسر) با تکمیل مقیاس کمال گرایی و مقیاس مشکلات بین شخصی در این پژوهش شرکت کردند. نتایج تحقیق نشان داد که بین ابعاد کمال گرایی و مشکلات بین شخصی، همبستگی مثبت معنادار جود دارد: کمال گرایی دیگر مدار با مشکلات بین شخصی در زمینه اطاعت پذیری، صمیمیت و مهارگری؛ کمال گرایی جامعه مدار با مشکلات بین شخصی در زمینه مردم آمیزی و مسئولیت پذیری و کمال گرایی خویشتن مدار با مشکلات بین شخصی درزمینه مسئولیت پذیری همبستگی داشتند. بین نمره های آزمودنی های دختر و پسر برحسب متغیرهای کمال گرایی و مشکلات بین شخصی، تفاوت معنادار مشاهده نشد و نتایج و پیامدهای پژوهش صورت گرفته در این مقاله تبیین و تشریح خواهند شد.

بررسی حاضر به منظور شناسایی عوامل موثر بر ازدواجهای موفق و ناموفق دانشجویان انجام گرفته است. دراین مطالعه 136دانشجوی متاهل به صورت غیر احتمالی انتخاب شدند و مورد بررسی قرار گرفتند و روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی گذشته نگر بود و با استفاده ازپرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر به جمع آوری اطلاعات پرداخته، داده ها با استفاده از آزمون« تی» و تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که عوامل موثر بر ازدواجهای موفق به ترتیب عبارتند از: داشتن اعتماد به یکدیگر، روابط کلامی و غیرکلامی خوب و مبتنی برمراودات سالم، و توافق بر سر مسائل اساسی زندگی از قبیل تصمیم گیری شغلی، هدف های زندگی، تحصیل، شیوه برخورد با فرزندان، مدت زمانی که با هم سپری می شود، فعالیتهای ایام فراغت، بچه دار شدن و روابط جنسی. به علاوه برخی از عوامل شخصی، خانوادگی و اجتماعی موثر بر سازگاری دانشجویان عبارت است از: نوع شغل همسر، طریقه آشنایی با همسر، شیوه حل مشکلات و محل مراجعه در زمان بروز اختلاف با همدیگر. همچنین نتایج نشان داد که سن، رشته تحصیلی، وضعیت تحصیلی دانشجو، و تحصیلات همسر در میزان سازگاری زناشویی آنان اثر گذار نیست.

بیماران مبتلا به صرع، بیش تر در معرض مشکلات شناختی هستند. صرع ممکن است موحب آسیب های شناختی گردد و یا آسیب های موجود از قبل را تشدید کند. عوامل گوناگونی در این آسیب ها موثر شناخته شده اند، از جمله آسیب شناسی عصبی، نوع حمله، سن شروع حملات، مسائل روانی اجتماعی و آثار جانبی درمان. درمان صرع ممکن است با متوقف کردن یا کاهش حملات، آسیب های شناختی را بهبود بخشد. گروهی متشکل از پنجاه بیمار صرعی نوع ایدیوپاتیک با حملات پارشیل ( نوع ساده و مرکب) و ژنرالیزه که دارای آسیبهای شناختی بودند، ابتدا قبل از شروع برنامه درمانی و مجددا پس ازگذشت سه ماه از متوقف شدن حملات صرع، مورد مطالعه قرار گرفتند. برخی از کنشهای شناختی همچون هوش (کلامی، عملی و کلی) حافظه، ادراک فضایی و خودپنداری بیماران با انجام آزمون های نوروسایکولوژیک مورد ارزیابی واقع شد. محدوده سنی بیماران بین 20 تا 40 و حداقل سطح تحصیلات آن ها سوم راهنمایی بود. هیچ یک از بیماران در طول شش ماه قبل از شروع درمان سابقه استفاده از داروی ضد صرع نداشتند و به منظور کنترل کردن حملات، ازداروی ضد تشنج کاربامازپین استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل داده های حاکی از این است که نقایص مشاهده شده در هوش و حافظه بیماران صرعی پس از قطع حملات بهبود یافته و این بهبودی از اعتبار آماری در سطح P<0.01 برخوردار است. در حالی که در ادراک فضایی و خود پنداری بیماران بهبود قابل ملاحظه ای که ازنظر آماری معنادار باشد مشاهده نگردید.

هدف اساسی پژوهش حاضر، وارسی مقایسه ای رابطه حرمت خود با ابعاد سلامت روان و موفقیت تحصیلی بوده است. بر این اساس، 525 دانشجوی دوره کارشناسی (224دانشجوی دخترو 301دانشجوی پسر) مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشانگر رابطه معنادار بین حرمت خود و سلامت روان (ابعاد A، B، C، D و کل) در دو جنس و به طور کلی بوده است. البته مقایسه همبستگی های مشاهده شده در دو گروه دختران و پسران، در مورد متغیرهای مورد اشاره، بیانگر تفاوت معنادار نبوده است. همچنین گفتنی است که بین پیشرفت تحصیلی و حرکت خود رابطه معناداری دیده نشده درحالی که پیشرفت تحصیلی با سلامت روان به طور کلی و با اضطراب و بی خوابی رابطه معناداری در کل و در آزمودنی های پسر داشته است. مقایسه نتایج دختران و پسران دانشجو بیانگر تفاوت معنادار دو گروه در متغیرهای حرمت خود و افسردگی وخیم بوده، بین دیگر متغیرهای تحقیق در دو گروه دختران و پسران دانشجو تفاوتی دیده نشده است. قابل اشاره است که اثر تعاملی بین جنس و سالهای تحصیلی تنها در مورد متغیر نارسا کنش وری اجتماعی معنادار بوده است.

این تحقیق در سال 1380 با هدف بررسی مقایسه ای وضعیت ازدواج مجدد در بین همسران شهدا و همسران متوفیان عادی (زنان فاقد شوهر) انجام گرفت. سوال اصلی پژوهش این بود که میزان ازدواج مجدد دربین این زنان چقدر است؟ عمده ترین دلایل عدم ازدواج آن ها چیست؟ وضعیت و میزان سازگاری زناشویی در بین آنان چگونه است و سرانجام این که میزان سازگاری زناشویی در بین آنان با چه متغیرهایی ارتباط دارد؟ تحقیق به روش توصیفی و با استفاده از آزمونهای SCL90، رضایت زناشویی اینریچ و پرسشنامه محقق ساخته انجام شد و درآن، تعداد 450 نفر از زنان فاقد شوهر ( 243نفر از همسران شهدا و 207 نفر از همسران متوفیان عادی) از شهر تهران انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج تحقیق نشان داد که حدود 24.5 درصد از زنان فاقد همسر ازدواج مجدد داشته اند. از بین 24.5 درصد از زنانی که ازدواج مجدد داشته اند 36 درصد دچار ناسازگاری زناشویی بودند و ازدواج 16 درصد در حال انحلال بود. سن زنان به عنوان تنها متغیر مرتبط با میزان سازگاری شناخته شد و سایر متغیرها همچون شهید یا متوفی عادی بودن، میزان تحصیلات، نسبت فامیلی با همسر فعلی و وضعیت ازدواج شوهر فعلی ارتباط معناداری با میزان سازگاری زناشویی نداشت. عمده ترین دلایل عدم ازدواج مجدد در بین زنان مورد بررسی عبارت بود از نگرانی از آینده فرزندان، نداشتن حوصله، عدم نیاز نسبت به ازدواج مجدد، نبود مورد مناسب، و وجود تعهد به پیمان قبلی با شهید یا متوفی. همچنین تحقیق نشان داد که بیش ترین علایم در بین زنان فاقد همسر در برگیرنده اختلال بدنی شکل، وسواس، افسردگی، اضطراب و پارانویید بود که این نسبت ها در بین همسران متوفیان عادی بیش تر از همسران شهدا دیده شد.

هدف از انجام این تحقیق، بررسی تفاوتهای جنسی و تاثیر عامل شغل پدر، و تحصیلات والدین بر منبع مهارگذاری دانش آموزان دوره راهنمایی بود. به این منظور 143 نفر (77پسر و 66 دختر) از دانش آموزان پایه دوم و سوم راهنمایی شهر شیراز به شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب گردیدند. برای سنجش منبع مهارگذاری از مقیاس ناویکی و استریکلند که دارای سه خرده مقیاس است استفاده شد: 1) قدرت در مقابل ناامیدی و درماندگی. 2) مقاومت در درگیری با والدین، در رسیدن به هدف و دربرابر افراد قدرتمند، 3) شانس و سرنوشت در مقابل کوشش. نتایج نشان داد که در نمره کلی و عامل دوم و سوم مقیاس یاد شده بین دختران و پسران تفاوتی وجود ندارد، اما دختران در عامل قدرت در مقابل ناامیدی و درماندگی از پسران برتر بودند .(p<0.01) افراد طبقه اجتماعی بالا- براساس ملاک تحصیلات والدین- نسبت به طبقه پایین از منبع مهارگذاری درونی تری برخوردار بودند و در موارد زیر نسبت به طبقه پایین برتری داشتند:1) قدرت در مقابل ناامیدی و درماندگی، 2) مقاومت در درگیری با والدین، در رسیدن به هدف و در برابر افراد قدرتمند. همچنین افراد طبقه اجتماعی بالا- براساس ملاک شغل- نسبت به طبقه پایین تنها در عامل دوم مقیاس ناویکی و استریکلند برتری نشان دادند.

نظریه های علمی در ورای خود، دارای مبانی متافیزیکی هستند، خواه این امر به صراحت بیان شود یا نشود. این مبانی نقش مهمی را در تحول نظریه های علمی، تقریبا در همه مراحل آن، ایفا می کنند. در نظر گرفتن دیدگاه ها متافیزیکی جدیدی به منزله مبانی نوین، می تواند منجر به فراهم آوردن نظریه های علمی نوینی خواهد شد. در این مقاله دیدگاه اسلام در باب ماهیت آدمی به منزله مبانی نوینی برای بسط علوم انسانی، به ویژه روان شناسی، پیشنهاد شده است. بر اساس این دیدگاه در مورد انسان، اصول معینی برای تبیین عمل در اختیار خواهد بود. اصول زیر پیشنهاد شده اند: عقلانیت، تصمیم گیری: جدال ورزی، خود فریبی، تحریف نظام مند، و اضطرار. برای نشان دادن این که این دیدگاه در روان شناسی مورد نیاز است، تحلیلی از نظریه اسکینر در باب عمل صورت پذیرفته است. هرچند وی اصرار می ورزد که هم خصیصه التفاتی عمل آدمی و هم قصد، در نظریه وی مورد توجه قرار گرفته است . در این مقاله استدلال شده است که سبک وی در تبیین، مکانیستی است و این سبک، قاصر از آن است که بتواند قصد و خصیصه التفاتی عمل آدمی را تبیین کند.