مجله دانشکده پزشکی
سال:1399 | دوره:78 | شماره:8 |تعداد مقالات:11

بیماری سیستیک فیبروزیز (CF)، شایع ترین بیماری ژنتیکی اتوزوم مغلوب بوده و با نقص در ژن Cystic fibrosis transmembrane conductance regulator (CFTR) بروز می کند. ژن CFTR یک کانال پروتیینی انتقال دهنده کلر را به شکل گسترده بر روی سطوح اپی تلیالی بدن مثل ریه، پانکراس، روده، کبد و پوست بیان می کند. از جمله اثراتی که ژن معیوب CFTR بر روی پروتیین CFTR می گذارد می توان به نقص در انتقال کلر و کاهش کانال های کلر بر سطح سلول اشاره کرد. بروز مشکلات ذکر شده در کانال CFTR باعث بسته شدن و عفونت های مکرر مجاری هوایی، ترشح ناکافی غدد برون ریز و بد جذبی مواد غذایی می شود. دانشمندان تحقیقات بسیاری را در راستای شناخت بیشتر بیماری CF و راه کارهای بهبود کیفیت زندگی مبتلایان به این بیماری انجام داده اند. علیرغم پیشرفت های صورت گرفته، به دلیل پیچیدگی زیاد این بیماری و درگیری گسترده اندام های مختلف بدن هنوز درمان قطعی برای این بیماری یافت نشده است. مطالعه و بررسی این بیماری در تمام سطوح می تواند دریچه ای را در یافتن روش های جدید درمانی بگشاید. در چند سال گذشته داروهای ترکیبی برای تصحیح و تقویت عملکرد کانال CFTR معرفی شده که تاثیر به سزایی در کاهش علایم این بیماری دارند. افزون بر دارو، با پیشرفت گسترده روش های مهندسی ژنتیک و افزایش دقت ابزار های دستکاری ژنتیک، به طور مستقیم ژن معیوب CFTR تصحیح شده و علایم بیماری از بین می رود. این مقاله با بررسی بیماری CF در حوزه ی ژنتیک و تاثیر آن بر روی سطوح پروتیینی و فیزیولوژیک، تصویر جامعی از این بیماری را به نمایش گذاشته و به معرفی درمان های معمول و جدید می پردازد.

زمینه و هدف: سندرم QT طولانی یک اختلال در ریپلاریزاسیون بطنی است که می تواند به صورت تشنج یا شبه تشنج بروز کند. هدف از این مطالعه یافتن فراوانی موارد سندرم QT طولانی و سایر اختلالات هدایتی قلبی است که در ابتدا به عنوان تشنج تلقی و درمان می شوند و ممکن است غفلت از آن با خطر مرگ ناگهانی همراه باشد. روش بررسی: این مطالعه به صورت آینده نگر از نوع مورد-شاهد با بررسی 480 بیمار در سه گروه انجام شد. بیماران از بین کودکان و نوجوانانی که از فروردین تا اسفند 1396 با تشخیص اولیه تشنج به اورژانس مرکز آموزشی-درمانی طالقانی گرگان ارجاع شدند انتخاب گردیدند. گروه ها عبارت بودند از: گروه الف: بیماران با تشنج بدون تب (160 نفر) گروه ب: بیماران با تشنج توام با تب (160 نفر) و یک گروه شاهد. نوار قلب به محض بستری انجام شد. یافته ها: در گروه تشنج همراه با تب، از نظر احتمال سندرم QT طولانی، 123 کودک در گروه با احتمال اندک، 33 کودک در گروه با احتمال متوسط و چهار کودک در گروه با احتمال بالا واقع بودند. در بین کودکان مبتلا به تشنج بدون تب 112 کودک در گروه با احتمال اندک، 42 کودک در گروه با احتمال متوسط و شش کودک در دسته با احتمال بالا برای سندرم QT قرار داشتند. نتیجه گیری: سندرم QT طولانی می تواند با تظاهر تشنج یا شبه تشنج خود را نشان دهد. بیمارانی که با تشخیص اولیه تشنج ارزیابی و درمان می شوند، ممکن است مبتلا به اختلال مغزی نبوده و در اصل دچار اختلال در سیستم هدایتی قلب و مبتلا به آریتمی باشند.

زمینه و هدف: گلودرد و خشونت صدا پس از لوله گذاری داخل تراشه حین بیهوشی عمومی از شکایات شایع بیماران می باشد. مطالعه کنونی به بررسی استفاده از تجویز کتامین داخل تراشه در کاهش گلودرد پس از عمل جراحی استرابیسم می پردازد. روش بررسی: این مطالعه بر روی 60 بیمار که تحت عمل جراحی الکتیو استرابیسم با بیهوشی عمومی در فاصله بهمن تا اسفند 1397 در بیمارستان فارابی تهران قرار گرفتند انجام شد. بیماران به صورت تصادفی به دو گروه مساوی تقسیم شدند. پس از عمق کافی بیهوشی، لوله گذاری داخل تراشه انجام شد. در گروه مورد، لوله تراشه پس از چکاندن ml 2 از محلول کتامین با غلظت mg/ml 5 جاگذاری شد و در گروه شاهد، به همان حجم سالین داخل لوله تراشه چکانده شد و تعبیه گردید. یافته ها: میانگین مدت زمان اقامت در ریکاوری در گروه مورد بیشتر از گروه شاهد بود. میانگین گلو درد پس از عمل به طور معنادار در گروه شاهد بیشتر از گروه مورد بود. همچنین میانگین بروز دلیریوم در فاز پس از عمل در گروه مورد نسبت به گروه کنترل بیشتر مشاهده شد. در ضمن میزان رضایت پرستار ریکاوری در گروه کنترل بیشتر از گروه مورد بود. بروز برونکواسپاسم، لارنگواسپاسم و تهوع و استفراغ پس از عمل بین دو گروه تفاوت چشمگیری نداشت. نتیجه گیری: کتامین به صورت داخل تراشه ای می تواند گلودرد پس از عمل و نیاز به مصرف داروهای آنالژزیک پس از عمل را کاهش دهد. این روش موجب افزایش مختصر مدت زمان اقامت بیماران در ریکاوری می گردد.

زمینه و هدف: اهداف مطالعه حاضر، تعیین شیوع و انواع خطاهایی است که به هنگام آماده سازی و تجویز داروهای تزریقی پرمصرف در سه بخش مراقبت های ویژه و یکی از بخش های جنرال بیمارستان آموزشی الزهراء (س) در اصفهان رخ می دهد. روش بررسی: این مطالعه از نوع مشاهده ای مقطعی است که در طی شش ماهه ی دوم مهر تا اسفند 1396 در بخش های بیان شده، انجام گرفت. به کمک روش نمونه گیری سهمیه ای، تعداد 400 مشاهده به نحوی انتخاب شدند که مشاهدات به تناسب بین تعداد پرستاران شاغل در این بخش ها تقسیم گردید، در مورد پرستاران هر بخش، انتخاب صورت نگرفت و همه ی پرستاران شاغل در یک بخش، وارد مطالعه شدند و از نظر عملکرد مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: تعداد 75 پرستار در مطالعه وارد شدند. نوع بخش و استخدام، بر میانگین خطای پرستاران تأثیرگذار بوده است، همچنین، ارتباط معناداری میان شیفت کاری و میانگین خطای پرستاران وجود داشت و میانگین خطاها به طور چشمگیری در شیفت عصر بیشتر بوده است. نتایج تحلیل های همبستگی نشان می دهد که میان میانگین خطای پرستار با هیچ یک از فاکتورهای سن، سابقه کاری و تعداد تخت های تحت پوشش هر پرستار ارتباط معناداری وجود ندارد. میان فاکتور تعداد پرستاران در هر شیفت کاری و میانگین تعداد خطا، ارتباط معنادار مثبتی وجود دارد. نتیجه گیری: خطاهای رخ داده در هر مرحله می تواند نتایج بالینی مضر یا عوارض جانبی جدی مانند ترومبوز و عفونت را برای بیماران به همراه داشته باشد. از این رو، آگاهی از این نوع خطاهای دارویی و نظارت بر آن ها می تواند از بروز حوادث ناگوار مرتبط با تجویز دارو پیشگیری کند.

زمینه و هدف: عفونت دستگاه عصبی مرکزی می تواند به شکل موضعی یا عمومی باشد. مننژیت آسپتیک و مننگوانسفالیت دو نوع از عوارض اوریون (به صورت ویروس وحشی یا واکسن) می باشند. با توجه به عوارض شدید مننژیت ما بر آن شدیم که اطلاعاتی در مورد وضعیت کلینیکی و علایم بالینی و یافته های آزمایشگاهی پس از تزریق واکسن MMR در برخی کودکان ایرانی را بررسی کنیم. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی که از فروردین 1392 تا اسفند 1393 (به مدت دو سال) در بیمارستان مرکز طبی کودکان، از بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی تهران، انجام شد، همه کودکانی که با تشخیص مننژیت به دنبال MMR در بخش عفونی و اورژانس بیمارستان مرکز طبی بستری شده بودند وارد مطالعه شدند و اطلاعات از پرونده آنها گردآوری شد و در پرسشنامه ثبت شد. یافته ها: 73 کودک با علایم مننژیت و مننگوآنسفالیت وارد مطالعه شدند که از این تعداد 46 پسر و 27 دختر بودند. پس از معاینه علایم بالینی، علایم زیر به ترتیب دیده شد: تب 66%، سردرد 3/49%، تهوع و استفراغ 74%، تورم پاروتید 0%، تشنج در 9/21% و علایم مننژه در 37% افراد مشاهده شد. علایم آزمایشگاهی نشان داد در 2/8% بیماران White blood cell (WBC) در Cerebrospinal fluid (CSF) (مایع مغزی نخاعی) نرمال و در 7/76% افراد غیرطبیعی بود. Polymerase chain reaction (PCR) اوریون در85% از موارد ارسال شده مثبت بود. نتیجه گیری: مطالعه ما نشان داد که تهوع و استفراغ شایعترین علامت در بیماران با مننژیت آسپتیک به دنبال واکسیناسیون است و در مرحله بعدی تب قرار دارد. بنابراین ما باید پس از واکسیناسیون MMR مراقب کودکان به خصوص افراد با علامت باشیم.

زمینه و هدف: مسمومیت با اوپیوییدها شایعترین مسمومیت منجر به بستری در بخش مراقبت ویژه می باشد. هدف از انجام این مطالعه، مقایسه قدرت پیشگویی پیش آگهی با استفاده از ابزارهای رایج پیش بینی مرگ ومیر (درجه بندی نارسایی ترتیبی ارگان ها، نمره فیزیولوژی ساده شده II، درجه بندی ارزیابی فیزیولوژیک حاد و سلامت مزمن II و درجه بندی ارزیابی فیزیولوژیک حاد و سلامت مزمن IV) در روزهای مختلف بستری بود. روش بررسی: این مطالعه مقطعی بر روی تمام بیماران بستری شده در بخش مراقبت ویژه مسمومین بیمارستان امام رضا (ع) مشهد در سال 1395 با مسمومیت اوپیویید انجام شد. چهار ابزار مذکور در پیش بینی مرگ ومیر در سه روز اول بستری به صورت روزانه و پس از آن تا زمان ترخیص از بخش مراقبت های ویژه یا فوت بیمار به صورت یک روز در میان محاسبه شد. یافته ها: میانگین مدت بستری 57 بیمار بررسی شده در بخش مراقبت های ویژه 5/17± 5/13 روز و میزان مرگ ومیر 5/17% بود. بالاترین دقت تشخیصی (سطح زیر منحنی) در مورد هر چهار ابزار مورد ارزیابی مربوط به هفته دوم بستری بیماران بود. از طرف دیگر در روز اول نمره فیزیولوژی ساده شده II (74%) و در روز سوم درجه بندی ارزیابی فیزیولوژیک حاد و سلامت مزمن II (82%) بالاترین دقت تشخیصی را داشتند. نتیجه گیری: نمره هر چهار ابزار در بدو بستری بیماران دچار مسمومیت با اوپیویید، به طور معناداری با فوت بیماران مرتبط بود. دقت سه ابزار نمره فیزیولوژی ساده شده II، درجه بندی ارزیابی فیزیولوژیک حاد و سلامت مزمن II و درجه بندی ارزیابی فیزیولوژیک حاد و سلامت مزمن IV جهت تخمین پیش آگهی به طور کلی و به ویژه پس از هفته دوم بستری بالا بود.

زمینه و هدف: ناباروری استرس های گوناگونی به همراه دارد. اختلالات روحی و روانی مثل افسردگی و اضطراب در بین افراد نازا از اهمیت بالایی برخوردار می باشد و در روند شکست یا موفقیت درمان نازایی تاثیرگذار می باشند. در این اختلالات علل مختلفی مثل تحصیلات، سن و مدت نازایی می تواند دخیل باشد. روش بررسی: این مطالعه از فروردین تا دی ماه 1396 در بیمارستان امیرالمومنین سمنان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی سمنان انجام گردید. هدف بررسی افسردگی و اضطراب در زوجین مراجعه کننده به بخش نازایی این مرکز درمانی بود. در این پژوهش مقطعی-تحلیلی، 60 زوج نازا که 30 زوج علت نازایی مردانه و 30 زوج علت نازایی زنانه داشتند مورد مطالعه قرار گرفتند و از پرسشنامه ی افسردگی بک و پرسشنامه اضطراب اسپیلبرگر استفاده شد. یافته ها: در این مطالعه 15% زنان و 3/13% مردان دچار افسردگی بالینی بودند. در مردان اضطراب شدید و بسیار شدید 7/36% و 6/61% و در زنان 30% و 3/53% برآورد شد. زنانی که خود علت نازایی بودند، به وضوح در زمینه اضطراب مشکل بیشتری داشتند. مدت نازایی با افسردگی در زنان ارتباط معناداری داشته و تحصیلات افراد با افسردگی و اضطراب مردان و زنان ارتباط معناداری نداشت. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد درجه افسردگی در نیمی از زنان و حدود یک سوم از مردان نابارور بیشتر از زنان و مردان سالم بود که یکی از علت های آن می تواند مشکلات و فشار خانواده برای باردار شدن آن ها باشد که این بار روانی ناباروری می تواند سراسر زندگی زوج نابارور را تحت تاثیر قرار دهد.

زمینه و هدف: سندرم تخمدان پلی کیستیک با درجه شیوع 1/13%-5 شایعترین اختلال اندوکرینی در سن باروری زنان است. کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی در این زنان کاهش معناداری دارد. چرا که این کاهش می تواند به دلیل بسیاری از اختلالات از جمله: اختلالات قاعدگی، اختلالات خواب، هیرسوتیسم، مشکل زناشویی، ناباروری و مشکلات عاطفی/روانی باشد. مطالعه حاضر بیشتر با هدف بررسی نقش دو سویه بین خواب و دیگر عوامل محیطی موثر در کیفیت زندگی بیماران انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه موردی-شاهدی که در فروردین تا اسفند سال 1395 در درمانگاه نازایی ولی عصر (عج) بیمارستان امام خمینی تهران انجام شد. تعداد 180 زن با محدوده سنی 40-20 سال و شاخص توده بدنی کمتر از 28 شرکت داشتند. پرسشنامه های: کیفیّت زندگی یا سلامت عمومی (General health questionnaire, GHQ)، دموگرافیک، کیفیّت خواب پیترزبورگ (Pittsburgh sleep quality index, PSQI) و روان سنجی (Depression Anxiety Stress Scales-DASS-42) به همراه فرم رضایت نامه در اختیار همه قرار گرفت. یافته ها: میانگین وزن و شاخص توده بدنی (002/0P=)، موی زاید و سیکل نامنظم در گروه مطالعه بیشتر (001/0P>) از گروه کنترل بود. میانگین امتیاز پرسشنامه ی خواب در مشکل بخواب رفتن (024/0P=)، کفایت خواب (048/0P=) و مصرف دارو (049/0P=) نیز در گروه مطالعه بیشتر بود. تحلیل رگرسیونی کیفیت زندگی و سیکل نامنظم (046/0P=) و حالات عاطفه منفی با در آمد خانواده (به ترتیب 035/0، 016/0 و 015/0P=) بین دو گروه معنادار بود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه تأثیرپذیری کیفیت زندگی زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک را از عوامل محیطی تأیید کرد. الگوی خواب نامطلوب، تأثیر اختلال قاعدگی بر خلق و درآمد کم خانواده موجب عاطفه منفی شد.

زمینه و هدف: به دلیل تنوع آلرژن های تنفسی و تاثیرات جغرافیایی هر منطقه در نوع آلرژن ها، توصیه شده است که آلرژیست ها در منطقه ی مورد فعالیت خود آلرژن های شایع را مشخص نمایند. در مطالعه حاضر شیوع آلرژن های تنفسی در بیماران آسم و رینیت آلرژیک بررسی گردید. روش بررسی: این مطالعه توصیفی و گذشته نگر می باشد. داده های مورد نیاز این مطالعه ی از پرونده ی 661 بیمار از فروردین سال 1395 تا اسفند 1396 در کلینیک آسم و آلرژی استان اردبیل استخراج شد. این بیماران پس از اثبات وجود آسم یا رینیت آلرژیک، مورد انجام تست پریک با عصاره های آلرژن قرار گرفتند. داده های این مطالعه توسط SPSS software, version 25 (SPSS Inc., Chicago, IL, USA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مطابق نتایج به دست آمده از 661 بیمار مورد مطالعه، 462 نفر تست پریک مثبت و 273 نفر تست پریک مثبت چشمگیر داشتند. دسته ی چمن ها با 293 تست مثبت و علف های هرز با 259 تست مثبت شایع تر از سایر دسته ها بودند که در میان تست های مثبت چشمگیر نیز این دو دسته به همان ترتیب فوق با 161 تست چشمگیر و 142 تست چشمگیر به عنوان شایعترین آلرژن ها حضور داشتند. همچنین فراوانی آلرژن های تنفسی در بیماران دارای سابقه خانوادگی آلرژی در دسته ی علف های هرز و درختان بیشتر بود اما بر حسب سابقه تونسیلکتومی بیماران تفاوت معناداری در فراوانی آلرژن ها دیده نشد. نتیجه گیری: در استان اردبیل حساسیت به چمن ها و علف های هرز شیوع بالاتری دارند که پیشنهاد می شود جهت توصیه های پیشگیرانه به بیماران آلرژیک و تولید پکیج های تست پوستی بومی سازی شده، مطالعات تکمیلی با تمرکز بر روی این دو دسته از آلرژن ها انجام گیرد.

زمینه و هدف: کلوپیدوگرل داروی ضد پلاکتی موثرو ایمن در درمان بیماری های آترواسکلروتیک می باشد، گرچه مواردی ازعوارض مهم مانند آسیب کبدی برای آن گزارش شده است. معرفی بیمار: بیمار آقای 67 ساله، در تیر 1398 با تشخیص سکته قلبی ابتدا در یک بیمارستان دانشگاهی (بدون امکان آنژیوگرافی) تحت درمان ترومبولیتیک و فردای آن روز در بیمارستان دانشگاهی دیگری تحت آنژیوپلاستی قرار می گیرد و با حال عمومی مناسب و آزمایشات نرمال مرخص می شود. پس از 30 روز با علایم بی اشتهایی و زردی مراجعه می نماید. در بررسی آزمایشگاهی افزایش آنزیم های کبدی و به ویژه بیلی روبین، و آلکالن فسفاتاز و گلوتامین ترانسفراز گاما دیده می شود، آزمایش های ویروسی هپاتیت های A, B, C, E و ایمونولوژیک منفی بودند و بررسی های تصویربرداری نکته پاتولوژیکی را نشان ندادند. با تشخیص احتمالی آسیب کبدی ناشی از دارو به ترتیب داروهای بیمار قطع می شوند، فقط پس از قطع کلوپیدوگرل و شروع تیکاگرلور پس از 10 روز تمامی آزمایشات بیمار نرمال شده و حال عمومی بهبود می یابد. نتیجه گیری: کلوپیدوگرل داروی به نسبت ایمنی می باشد ولی توجه به عوارض ناشایع و درمان این عوارض لازم و ضروری است. در این مقاله به بررسی بیمار و مقالات منتشر شده در مورد عوارض هپاتوسلولار کلوپیدوگرل پرداخته می شود.

در 31 ماه دسامبر 2019 میلادی، مواردی از عفونت شدید تنفسی در شهر ووهان کشور چین گزارش شد. گزارش های مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) حاکی از آن است که عامل اپیدمی تنفسی اخیر، کرونا ویروس جدید 2019 (2019-nCoV) می باشد. احتمال داده می شود که این بیماری به واسطه غذاهای دریایی و حیوانات شیوع پیدا کرده باشد و همچنین احتمال انتقال بیماری به صورت انسان به انسان در بین مبتلایان وجود دارد. 1 از آن جایی که خفاش منبع طبیعی انواع مختلفی از ویروس ها از جمله کرونا ویروس می باشد، این احتمال وجود دارد که خفاش مخزن اصلی ویروس جدید باشد. 2 موتاسیون در کرونا ویروس ها بسیار رایج است و این تغییرات بیشتر به دلیل نوترکیبی ها در ژنوم ویروس در مرحله تکثیر ویروس و طی تکثیر RNA ساب ژنومیک حاصل می شوند. این نوترکیبی های همولوگوس در کوروناویروس ها به واسطه پدیده Copy-choice اتفاق می افتند. 3 اگرچه این ویروس کشنده بوده اما نسبت به سایر ویروس های کشنده هم خانواده خود نظیر سارس از قدرت کشندگی کمتری برخوردار است. . . .