انتظار موعود
سال:1392 | دوره:13 | شماره:43 |تعداد مقالات:6

چکیده فارسی:دوران ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، زمان تحقق غایت آفرینش انسان در زمین است و در قرآن فراوان از آن سخن رفته است. در تحقیق حاضر، با کمک روایات، سه گونه یادکرد امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در قرآن معرفی می شوند که عبارتند از: 1- یادکرد مستقیم امام مهدی؛ 2- یادکرد امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ضمن بیان سرگذشت پیامبران الاهی و مردمان پیشین؛ 3- یادکرد امام مهدی ضمن بیان مثال هایی از پدیده های طبیعی. آن گاه ضمن بررسی نمونه هایی از هر گونه، با تکیه بر روایات نشان داده می شود شمار آیاتی که درباره امام مهدی و آینده جهان پیام دارد، بیش از مواردی است که به طور مستقیم به پیوند آن با امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در روایات اشاره شده است و با تدبر در این آیات می توان حقایق فراوانی درباره امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و دوران ظهور از قرآن استنباط و از درستی بخش عمده روایات مهدویت در عرضه به قرآن، دفاع کرد. چکیده عربی:لاشک ولاریب فإن عصر ظهور الإمام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف هو عصر تحقق الغایة الحقیقیة من خلق الإنسان علی البسیطة وقد تحدث القرآن الکریم عن ذلک فی موارد کثیرة وقد تم فی هذه المقالة و بمساعدة الروایات الشریفة الی معرفة و تشخیص ثلاثة أنواع من عملیة التذکیر بالإمام المهدی المنتظر (ارواحنا لمقدمه الفداء) فی القرآن و هی عبارة عن:1- التذکیر المباشر بالإمام علیه السلام 2- التذکیر بالإمام من خلال التطرق الی تاریخ الأنبیاء الربانیین والأمم السابقة 3- التذکیر بالإمام المهدی علیه السلام ضمن بیان الأمثلة الخاصة بالظواهر الطبیعیة و من ثم تتناول المقالة دراسة النماذج المذکورة من کل قسم من الأقسام الثلاثة و بعد ذلک یتبین و یتضح ان عدد الآیات التی لها ارتباط مباشر بالإمام المهدی علیه السلام والمستقبل الذی یکون علیه العالم هی أکثر من الموارد التی تشیر بصورة مباشرة الی عملیة اتصالها بالإمام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فی الروایات الشریفة. و یمکن من خلال التدبر والتمعن فی الآیات تلک الوصول الی حقائق متعددة عن الإمام الموعود و المصلح الحقیقی للعالم و عصر الظهور و استنباطها من القرآن و کذلک الدفاع عن صحة القسم الأعظم عن الروایات المهدویة الواردة فی إطار المجال القرآنی.

چکیده فارسی:در این پژوهه با استناد به مولفه های رویکرد کیفی به آموزه مهدویت، مهم ترین راهکارهای غلبه پیام مهدوی بر فرهنگ عامه پسند را در رسانه ها به تصویر کشیده شده است.شایان توجه این که فراوان دیده می شود در رسانه ها به جای بر خورداری از چشم مساله یاب و دغدغه اثربخشی در حوزه معارف مهدوی، بر موضوعات عامه پسند تاکید می شود. فرایند اثرگذاری مطلوب رسانه ها بر عرصه معارف مهدوی، شروع ارائه بحث در این جستار است. شاید بیان آن، فرانماید که این مقاله از چه منظری به موضوع نظر کرده است. در این زمینه به استحکام باور به مهدویت، تغییر اندیشه و احساس نامطلوب در عرصه مهدویت و تغییر رفتار ناصواب اشاره شده است.«توجه به مخاطب شناسی پویا در عرصه فعالیت های مهدوی در رسانه»؛ «نهادینه سازی رویکرد آموزشی به اندیشه مهدویت در رسانه»؛ «همسویی با تغییرات و مقتضیات زمانی در انتقال مفاهیم مهدوی»؛ «تعمیق نگاه برون نگر به آموزه مهدویت» و «بازپیرایی پیام مهدوی در رسانه ها»؛ از جمله یافته های نگارنده در جهت غلبه پیام مهدوی بر فرهنگ عامه پسند است. چکیده عربی:نسعی فی هذه المقالة و من خلال الأستناد علی المکونات والمقومات الکیفیة والقراءة الواضحة للتعالیم المهدویة الی تجسید و تصویر أهم الآلیات والأسالیب الناجعة التی بإستطاعتها من تحقیق الغلبة للرسالة المهدویة علی الثقافة العامة والإسقاطات التی یتناولها الإعلام بکل اشکاله والتی من شأنها عرقلة عملیة استقامة التعالیم المهدویة والأخذ بمکانها الطبیعی بین ظهرانی الأمة.والجدیر بالاهتمام فإن المواضیع التی نشاهدها کثیرا فی وسائل الإعلام فإنها تأکد دوما علی المواضیع العامة والجانبیة التی لها مقبولیة بدل من الأخذ بالمسائل والقضایا الأساسیة والأصلیة ودراسة المخاوف التی تساور وتقف حجر عثرة فی مسیرة العلوم والمعارف المهدویة والعمل علی رفعها والنهوض بها وکانت عملیة التآثیر المطلوب للإعلام فی مجال العلوم المهدویة هو البحث الذی أختصت به هذه الدراسة ولعل بیان ذلک یوضح بشکل لا لبس به ماهی المساحات الاکثر عمقا و امتدادا التی یرید بحثها و دراستها ذلک المقال والجوانب التی یمکن التطرق إلیها وقد أشار فی هذا الخصوص الی العوامل التی تساعد فی تقویة العقیدة المهدویة والشعور غیر المقصود والذی لایرتق الی المستوی المطلوب فی المجال المهدویة و عملیة تغیر السلوک غیر الصحیح.و من جملة الآلیات والطرق التی استخلصها الکاتب فی غلبة الرسالة المهدویة علی الثقافة ذات المقبولیة العامة هی «التوجه والإهتمام بمعرفة المخاطب الحقیقی والفعال فی مجال النشاطات والفعالیات المهدویة فی الإعلام» و «وتشخیص المنهجیة العملیة التعلیمیة فی العقیدة والرؤیة المهدویة فی الإعلام» و«التناغم مع المتغیرات والمقتضیات الزمانیة فی نقل المفاهیم المهدویة» و «تعمیق النظرة العالمیة للتعالیم المهدویة» و «الترویج للرسالة المهدویة الأصیلة والصحیحة فی الإعلام».

چکیده فارسی:این نوشتار در پی بازنمایی یکی از دیدگاه های مربوط به پایان زندگی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است؛ دیدگاهی که به استناد برخی سخنان و روایات، پایان زندگی حضرت را «شهادت» دانسته است. این دیدگاه بر روایاتی مبتنی شده که به صورت کلی فرجام پیشوایان معصوم علیهم السلام را شهادت دانسته و نیز برخی سخنان که در باب چگونگی شهادت وی نکاتی به میان آورده اند.بررسی ها ضمن ناتمام دانستن این روایات و حکایات برای استدلال به شهادت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، با توجه به تفاوت های بنیادین بین دوران یازده امام نخست و آخرین امام، بر این اتفاق دلیلی نمی بیند؛ زیرا شان تلاش های فراوان صالحان در برپایی زندگی ای بر پایه عدل و امنیت از سویی و رشد خرد انسان ها از سوی دیگر، اصولا، انگیزه ای برای از بین بردن منجی موعود را بر جای نمی گذارد.این پژوهش، با تحلیل مستندات این دیدگاه، در پاسخ به این پرسش که چگونه می توان دیدگاه شهادت مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف را نقد کرد؛ کوشیده است روایات مطرح را از نگاه منبع، سند و محتوا بررسی کند.ره آورد این بررسی آن که مستندات بر شهادت آن حضرت ناکافی است و از آن جا که روال معمول فرجام انسان ها، مرگ طبیعی است؛ وقتی نتوان با دلیل قطعی شهادت را اثبات کرد، ناگزیر فرجام زندگی آن امام همام- متفاوت از فرجام زندگی پدران بزرگوارشان که شهادت بوده است؛ مرگ طبیعی است. چکیده عربی:تتطرق هذه المقالة الی بحث واحدة من اللآراء المتعلقة بنهایة حیاة الإمام المهدی الموعود علیه السلام وتؤمن هذه النظریة و استنادا الی بعض الأحادیث و الروایات بإن تلک الحیاة الکریمة تتوج «بالشهادة»، و یبتنی هذا القول علی اساس ان نهایة حیاة المعصومین (علیهم السلام) بشکل کلی تکللت بالشهادة فی سبیل الله تعالی و کذلک فإن هذا الرأی یتناول بعض الأساسیات و یسلط الضوء علی نقاط خاصة و ذلک من خلال ایراد جملة من الأحادیث فی باب کیفیة استشهاد الإمام صاحب العصر و الزمان عجل الله تعالی فرجه الشریف.و تری تلک الدراسة عدم قاطعیة و وضوح تلک الروایات و الأحادیث الدالة علی استشهاد الإمام علیه السلام و ذلک نظرا لوجود الأختلاف والبون الشاسع والأساسی فی مراحل حیاة سائر الأئمة و حیاة الإمام الأخیر (صلوات الله علیهم اجمعین) ولن یکون هناک دلیل علی حصول ذلک الموضوع؛ باعتبار إن الهدف المنشود والمساعی الحثیثة التی یقوم بها الأولیاء و الصالحین هی إقامة و تشید الحیاة الإنسانیة علی اساس العدل و الأمن و السعادة المطلقة هذا من جهة و تنامی العقول الإنسانیة من جهة آخری وبطبیعة الحال فإن ذلک لن یولد أی دافع و عامل ضاغط من أجل القضاء علی حیاة المنقذ الموعود و المصلح العالمی.وقامت هذه المقالة والدراسة ومن خلال تحلیل الأدلة التی اوردتها تلک النظریة علی الإجابة فی کیفیة نقد الرأی القائل فی استشهاد الإمام المهدی الموعود (ارواحنا لمقدمه الفداء) وسعت الی دراسة تلک الأحادیث والروایات من منظار المصدر والسند والمحتوی.واستخلصت تلک المقالة الی ان تلک الأدلة الواردة فی استشهاد الإمام المهدی علیه السلام غیر کافیة ولایمکن الأخذ بها و بما ان نهایة الإنسان حسب المقایس المعمول بها هی الموت الطبیعی وکذلک لایمکن اثبات تلک الشهادة بالدلیل القاطع فالإجبار تکون نهایة حیاة ذلک الإمام الهمام (ارواحنا لمقدمه الفداء) و خلافا لابائه و اجداده الطیبین الطاهرین التی قضیت و ختمت حیاتهم بالشهادة هی الموت الطبیعی.

چکیده فارسی:یکی از مباحث مهمی که اخیرا وارد ادبیات سیاسی اجتماعی کشور شده و در اندیشه دینی ما دارای ریشه عمیقی است، «بصیرت» است. بصیرت، شناخت و معرفت درست و عمیق است که دارای ابعاد و مولفه های زیادی است.بدیهی است که ویژگی های یاران امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف هر کدام قابلیت بررسی جداگانه دارد، آنچه در مقام بیان آن هستیم حرکت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و در پی آن حکومت و گسترش عدالت در سراسر گیتی است که تحقق آن علاوه بر رهبر الاهی به ویژگی های همراهان ایشان هم بستگی دارد تا این توفیق عظیم حاصل شود. آن مشخصه خاص در یاران امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بصیرت است که با توجه به فلسفه بعثت انبیای الاهی و اهل بیت علیهم السلام بر حکومت جهانی و الاهی بوده است، اما به دلیل عدم بصیرت اطرافیان خاص در تحقق آن ناکام ماندند.در این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی با رجوع به آیات و روایات قرآن به عنصر بصیرت در ابعاد مختلف، اعم از اعتقادی، اجتماعی، سیاسی و عملی در رابطه با یاران حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، پرداخته شده است. چکیده عربی:لایخفی علی أحد إن واحدة من البحوث المهمة والتی تناولتها فی الأونة الأخیرة الأوساط السیاسیة الإجتماعیة للبلاد و اعتبرتها واحدة من المعطیات العقدیة التی تحفز دوما علی الإستنهاض و الحرکة و الثبات و التی لها جذور عمیقة و ضاربة فی رؤیتنا الدینیة هی مسألة «البصیرة» و معنی البصیرة هی المعرفة الصحیحة و العمیقة و الواعیة التی یمکن ان یکون لها ابعادا و مقومات متعددة.و من الطبیعی بمکان القول بإن الخصائص و الصفات التی یحملها أصحاب و أنصار الإمام صاحب العصر و الزمان (ارواحنا لمقدمه الفداء) یمکن ان تبحث کل علی حده ولکننا هنا فی مقام بیان حرکة الإمام عجل الله تعالی فرجه الشریف و من ثم استقرار حکومته و دولته الکریمة و حاکمیتها علی جمیع اصقاع المعمورة و لاشک فإن تحقق ذلک یرتبط بشکل اساسی إضافة الی القیادة الإلهیة التی تجسدت بالإمام علیه السلام بالصفات و الخصوصیات التی یکون علیها اولئک الثلة المؤمنة والصالحة من أنصار الإمام علیه السلام و اعوانه و بالتالی یحصل ذلک التوفیق العظیم و النصرة الإلهیة.ولانجافی الحقیقة إذا قلنا ان أهم خصلة وصفة یتحلی بها أنصاره هی البصیرة و نظرا الی إن عملیة فلسفة بعثة الأنبیاء الربانیین و خلافة أهل البیت (علیهم السلام) تتجلی فی تطبیق و تحقق الحکومة الإلهیة العالمیة ولکن نتیجة عدم وجود البصیرة الواقعیة لدی الأصحاب فإنهم لم یتمکنوا من إنزال ذلک علی أرض الواقع وخابت مساعیهم بالفشل.و تتناول هذه المقالة عنصر البصیرة و ذلک فی الأبعاد المختلفة سواء البعد العقدی والإجتماعی والسیاسی والعملی فی خصوص أنصار و أعوان مولانا الحجة بن الحسن عجل الله تعالی فرجه الشریف وذلک من خلال الإعتماد علی الأسلوب التوصیفی التحلیلی والرجوع الی الآیات والروایات القرآنیة الواردة عن أهل بیت العصمة والطهارة (صلوات الله علیهم).

چکیده فارسی:برخی کتاب های مقدس آیین هندو، از منجی موعودی به نام «کلکی» سخن گفته اند. کلکی، آخرین تجسم زمینی ویشنو، یکی از سه خدای بزرگ هندویی است که در آخرالزمان برای نجات دین و کمک به مومنان تجسد پیدا خواهد کرد. تجسد خدا بر زمین، در اصطلاح هندویی «اوتاره» نامیده می شود. لذا مفهوم منجی در آیین هندو با مفهوم اوتاره ارتباط پیدا کرده و این ارتباط معنایی، باعث شده که برخی از معلمان معنوی هند، خود را اوتاره و حتی منجی موعود بنامند. بنابراین، مفهوم منجی موعود در نوشتار حاضر در دو سطح در آیین هندو بررسی می شد: نخست، در سطح متون دینی که در آن به آمدن منجی مشخصی برای احیای دین بشارت داده شده است؛ و دوم، در سطح باورهای عامیانه و رایج آیین هندو که اعتقاد دارد هر مرتاض، گورو و معلم معنوی که ادعای تجربه درک خدا و وحدت داشته باشد؛ اوتاره خداوند است. این نوشتار بر آن است تا نشان دهد در آیین هندو یک منجی موعود شخصی در آخرالزمان پیش گویی شده است که در پایان عصر کنونی که عصر تاریکی نامیده می شود؛ خواهد آمد و افرادی در این آیین خود را اوتاره نامیده و می نامند؛ معنای منجی را به سطح دین عامیانه تقلیل داده اند. چکیده عربی:تتحدث بعض من الکتب المقدسة فی الدیانة الهندوسیة و تعالیمها عن المنقذ الموعود و تنعته بإسم (الکلکی) و یعتقد هؤلاء بإن الکلکی هو آخر تجسیم للإله الاعلی أو الحقیقة العلیا فی الأرض و هو واحد من ثلاثة إلهات یؤمن بها الهندوس و یعملون علی تقدیسها و یعتقدون إنه سوف یتجسد فی آخر الزمان و یظهر ذلک الإله من أجل إنقاذ الدین و مساعدة المؤمنون و إنتشالهم من الوضع المأساوی الذین یمرون به ویطلق عملیة تجسید الإلهه فی الأرض حسب المصطلح الهندوسی اسم (الأوتاره)، و من هنا فإن مفهوم المنقذ فی التعالیم الهندوسیة و مفهوم الأوتاره قد ارتبطا بعضهما مع الآخر ارتباطا وثیقا و لایمکن الإنفکاک بینهما، و هذا الإرتباط فی المعنی جعل بعض من المعلمین المعنویین للهندوس یسمون أنفسهم بإسم «اوتاره» و حتی أن الکثیر منهم یرون إنهم هم من وعدت بهم تلک الدیانة، و أخذت هذه المقالة علی عاتقها البحث والغور فی التعالیم الهندوسیة وذلک فی مجالین المجال الأول هو علی مستوی النصوص الدینیة لها والتی تبشر بمجئ المنقذ والمنجی المعین والذی یتمکن من إحیاء الدین والمجال الثانی هو علی مستوی المعتقدات العامة التی إنتشرت فی تلک التعالیم والتی تری بإن کل مرتاض و معلم معنوی والذی بإمکانه من الوصول الی حقیقة الإلهه و یدعی فی درکها یمکن ان یکون «اوتاره» و تبغی هذه المقالة الی التوصل الی حقیقة مفادها الی ان التعالیم الهندوسیة قد تنبأت بوجود منقذ موعود فی آخر الزمان سوف یظهر فی نهایة العصر الحالی والتی أطلقت علیه اسم (عصر الظلمة) ولاشک فإن الأشخاص الذین اسموا أنفسهم فی تلک التعالیم بإسم الاوتاره و من یطلق لقب ذلک علیه قد عملوا علی تقلیل من شأنیة و مکانة المنقذ فی الوسط الدینی العام و معناه الواقعی و خلق صورة مبنیة فی إطارها علی اساس التزیف و قلب الحقائق.

چکیده فارسی:«میرزا غلام احمد قادیانی»، یکی از مدعیان، در زمینه نبوت و مهدویت به شمار می آید که در ابتدای قرن بیستم میلادی، در ایالت پنجاب هندوستان ظاهر شد.از جمله ادعاهای وی آن است که حضرت عیسی علیه السلام، بعد از آن که به صلیب کشیده شد، از دنیا نرفت؛ بلکه پس از بهبود به هندوستان رفت، در 120 سالگی درگذشت و در همان جا مدفون شد.غلام احمد، با خلط معنای «توفی» که درباره حضرت عیسی در قرآن آمده؛ آیات مذکور را دال بر وفات ایشان می پندارد. همچنین وی احادیث مربوط به رجوع دوباره مسیح را تاویل کرده و گفته است منظور، خود عیسی نیست؛ بلکه فردی شبیه عیسی و تجلی اوست و اعتقاد دارد روح عیسی علیه السلام در وی تجلی یافته است.این نوشتار، به بررسی ادعای قادیانی در این زمینه و نقد ادله وی خواهد پرداخت. چکیده عربی:یعتبر شخص «المیرزا غلام أحمد القادیانی» واحد من أولئک الذین أدعی مسألة النبوة والمهدویة و حول الأنظار صوبه، حیث ظهرت دعوته فی مدینة البنجاب الهندیة و ذلک فی بدایة القرن العشرین المیلادی.و من جملة الإدعاءات والإفتراءات التی کان قد روج لها والتزم بها فکرا و عملا هی ان النبی عیسی علیه السلام لم یفارق الحیاة من بعد صلبه بل إنه جاء الی الهند بعد شفائه وعاش فیها الی أن اصبح عمره الشریف 120 عاما ومن ثم التحق بعد ذلک بالرفیق الأعلی.ولم یستطیع غلام أحمد من التفکیک بین المعانی الدالة علی «التوفی» التی وردت فی القرآن الکریم حول النبی عیسی وحصل خلط له فی ذلک الموضوع، ومن هنا أعتقد علی وفاته، و کذلک فقد قام بتاویل الأحادیث المتعلقة برجوع المسیح مرة آخری وقال ان المقصود من ذلک لیس النبی عیسی و إنما هناک شخص شبیه له، و کان المیرزا یؤمن ایضا بإن روح عیسی علیه السلام قد تجلت فیه.وقامت هذه المقالة بدراسة إدعاء القادیانیة فی هذا الجانب و نقد الأدلة والشواهد التی یؤمنون بها.