پیشرفت های حسابداری
سال:1397 | دوره:10 | شماره:1 (پیاپی 74/3) |تعداد مقالات:10

یکی از ویژگی های اقتصادی بارز شرکت ها چرخه عمر می باشد. طبق تئوری چرخه عمر، اهمیت شاخص های ریسک و عملکرد طی مراحل چرخه عمر متفاوت می باشد. پژوهش حاضر به بررسی تاثیر چرخه عمر و احساسات سهامداران بر ریسک پذیری می پردازد. بدین منظور 170 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 1384 الی 1395 به عنوان نمونه تحقیق انتخاب و با استفاده از روش داده های ترکیبی مورد بررسی قرار گرفتند. روش آزمون فرضیه ها نیز رگرسیون چندمتغیره با روش برآورد حداقل مربعات معمولی می باشد. برای اندازه گیری ریسک پذیری از دو شاخص ریسک پذیری سهامداران و ریسک پذیری مدیران استفاده شد؛ احساسات سهامداران نیز از طریق نسبت گردش ریالی سهام و چرخه عمر از طریق مدل دی آنجلو و همکاران (2006) اندازه گیری شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد ریسک پذیری در مراحل ظهور و رشد چرخه عمر بیشتر از مراحل بلوغ و افول می باشد. همچنین نتایج بیانگر این است که با افزایش احساسات سهامداران، ریسک پذیری در مراحل چرخه عمر افزایش می یابد.

این پژوهش از طریق بررسی یک چارچوب تحلیلی مبتنی بر نتایج تحقیقات انجام شده طی سال های اخیر در خصوص کیفیت حسابرسی، تلاش دارد به مدلی مفهومی در خصوص کیفیت حسابرسی و عوامل مؤثر بر آن دست یابد. این عوامل شامل: عملیات حسابرسی، گروه حسابرسی و مقررات حسابرسی بوده و ازآنجاکه کیفیت حسابرسی و عوامل مؤثر یادشده متغیرهای پنهان می باشند، جهت اندازه گیری آن ها از مدل سازی مبتنی بر معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی بهره گرفته شده است. معادله عمومی ساختاری این پژوهش دارای چهار مدل اندازه گیری شامل سه مدل اندازه گیری انعکاسی X و یک مدل اندازه گیری انعکاسی Y بوده و یک مدل ساختاری نیز، رابطه بین متغیرهای مستقل برون زای پنهان را با متغیر وابسته پنهان درون زای کیفیت حسابرسی تبیین می نماید. جامعه آماری اول این پژوهش شامل حسابداران رسمی شاغل در سازمان حسابرسی و مؤسسات حسابرسی بوده و جامعه آماری دوم شامل کلیه شرکت های سرمایه گذاری است که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران فعالیت می کنند. بر اساس نتایج پژوهش، کلیه فرضیه های پژوهش که در قالب مدل سازی مبتنی بر معادلات ساختاری طراحی و داده پردازی شده است، تائید گردیده و بیانگر تاثیر سه عامل مذکور بر کیفیت حسابرسی می باشد.

در شرایط عدم اطمینان، درباره وضعیت آتی شرکتها و بازار سرمایه ابهام وجود دارد. در این شرایط ورود علائم اطلاعاتی مانند اعلام سود می تواند عدم اطمینان را کاهش داده و به تجدید نظر در باورهای پیشین سرمایه گذاران منجر شود. با این حال، علائم اطلاعاتی دقیق تر تاثیر قوی تری بر واکنش سرمایه گذاران دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی واکنش سرمایه گذاران نسبت به اعلام سود شرکت ها با در نظر گرفتن شرایط عدم اطمینان بازار و عدم اطمینان اطلاعات شرکت ها می باشد. بدین منظور نمونه ای شامل 162 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1384 تا 1394 انتخاب گردید. فرضیه ها با استفاده از داده های ترکیبی و روش رگرسیون بررسی و آزمون شدند. نتایج نشان می دهد زمانی که در شرایط وجود عدم اطمینان بالا در بازار، واکنش سرمایه گذاران به اعلام سود شرکت ها بیشتر است. ولی زمانی که عدم اطمینان بالایی در اطلاعات شرکت ها وجود دارد این واکنش کاهش می یابد. بررسی همزمان عدم اطمینان بازار و عدم اطمینان اطلاعات بر واکنش سرمایه گذاران به اعلام سود نیز نشان می دهد اگرچه زمانی که عدم اطمینان بالایی در اطلاعات شرکت ها وجود دارد، واکنش سرمایه گذاران به اعلام سود کاهش می یابد ولی برخلاف انتظار، ضریب سود غیرمنتظره در شرایط عدم اطمینان بالای بازار کمتر از ضریب مربوطه در شرایط عدم اطمینان پایین بازار است.

هدف اصلی این پژوهش بررسی جنبه های گوناگون فرایند رشد شرکت (شامل رشد فروش، استخدام و دارایی ها) در دوره های متفاوت تنوع بخشی محصول (دوره های قبل، در طی و بعد از تنوع بخشی) در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. به صورت کل ی در پژوهش حاضر تنوع بخشی به صورت ایجاد نوآوری در نظر گرفته می شود. بد ین منظور سه فرضیه ی اصلی و نه فرضیه ی فرعی برای بررسی این موضوع تدوین و با استفاده از اطلاعات ما لی شرکت های تولیدی، مربوط به دورة زما نی بین سال های 1382 ت ا 1394 تجزی ه وتحلی ل می شوند. نتایج تحقیق نشان داد که میان متغیرهای رشد دارایی ها، درآمد فروش و تعداد کارکنان شرکت و میزان تنوع پذیری محصولات در دورة تنوع پذیری محصول و دورة قبل از آن ارتباط معناداری وجود دارد؛ اما ای ن ارتباط در دورة پس از تنوع محصول در ه یچ ی ک از متغیرها مشاهده نشد. در راستای نتیجه ی به دست آمده می توان بیان کرد در زمان تنوع بخش ی، شرکت برای اجرای برنامه های رشد نیازمند سرمایه گذاری در دارایی ها است. افزون بر ای ن، در زمان تنوع بخشی، شرکت ها شروع به ارائه ی محصولات جدید کرده و محدودة بزرگ تری از بازارها را افزایش خواهند داد که سبب افزایش سطح فروش به دلیل فروش محصولات جدید می شود. از سوی دیگر درونی کردن کارکنان جدی د نیازمند زمان و تلاش طولا نی است؛ بنابر این استخدام کارکنان جدید در زمان تنوع بخشی نمی تواند برای شرکت ازلحاظ به موقع بودن مفیباشد؛ زیرا آنان نیازمند زمان طولانی برای آموزش و آشنایی با محیط کار هستند.

نحوه صحیح طبقه بندی اقلام و نیز شکل ارائه صورت های مالی یکی از راهکارهای بهبود قابل فهم بودن این صورت هاست. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر طبقه بندی همزمان اقلام سود بر اساس دو معیار ذهنی گرایی و پایداری بر پیش بینی تحلیل گران از اقلام سود است. هم چنین در این پژوهش به بررسی تاثیر شکل ارائه صورت سود و زیان بر پیش بینی سود توسط تحلیل گران پرداخته می شود. این پژوهش را می توان از دیدگاه نتایج پژوهش، کاربردی، از نظر هدف به عنوان پژوهشی شبه تجربی و از نظر شیوه جمع آوری داده ها پیمایشی در نظر گرفت. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از پرسشنامه مبتنی بر سناریو استفاده شده است. این پرسشنامه برگرفته از پژوهش هویت و همکاران (2015) است. قلمرو زمانی پژوهش سال 1396، جامعه آماری شامل کلیه تحلیل گران مالی فعال در بورس اوراق بهادار تهران و نمونه آماری شامل 136 تحلیل گر مالی است. نتایج نشان می دهد که ذهنی گرایی اقلام سود بر پیش بینی تحلیل گران از این اقلام دارای تاثیر معنی دار است. به عبارت دیگر برای اقلام سود با پایداری بالا و پایین در مواقعی که ذهنی گرایی بالاست، مقدار کمتری پیش بینی می شود. این نتیجه در هر دو شکل ماتریسی و متوالی صورت سود و زیان صادق است. هم چنین نتایج نشان می دهد که شکل ارائه صورت سود و زیان بر پیش بینی تحلیل گران از اقلام سود تاثیرگذار نیست.

از آنجا که تمرکز صنعت، بر ابعاد مختلف مالی و عملیاتی شرکت اثرگذار است، در این مقاله تاثیر آن بر شاخص های مالی منتخب شامل پایداری سود، بازده سهام، رشد شرکت و نسبت سودآوری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (1390-1394) بررسی گردید. معیار سنجش تمرکز صنعت (متغیر مستقل)، شاخص هرفیندال است که بر اساس هر سه عامل فروش، جمع دارایی ها و حقوق صاحبان سهام به صورت ترکیبی محاسبه گردید. بر اساس این شاخص، مشاهدات از لحاظ میزان تمرکز صنعت، در پنج گروه دسته بندی گردیدند. نتایج نشان داد تمرکز صنعت در بالاترین سطح بر پایداری سود تاثیر منفی دارد و در پایین ترین سطح، اثر تمرکز صنعت بر بازده سهام منفی و در سایر سطوح بی معنا است. تاثیر منفی و رو به کاهش تمرکز صنعت بر رشد شرکت در تمامی سطوح تمرکز صنعت مشاهده گردید. سطوح متوسط به بالای تمرکز صنعت دارای ارتباط مثبت معنادار اما ضعیفی با سودآوری است.

از زمان اولین مطالعه کلاسیک صورت گرفته توسط بوون (1953)، اهمیت مسئولیت اجتماعی شرکت ها و تاثیر آن بر جامعه از جنبه های مختلف مورد کاوش پژوهش گران قرارگرفته و منجر به بروز دیدگاه های متفاوتی درباره مسئولیت اجتماعی شده است که درنهایت منجر به توسعه چارچوب گزارشگری و مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکت ها است. هدف این پژوهش ارزیابی تاثیر افشای مسئولیت اجتماعی بر معیارهای حسابداری، اقتصادی و بازار ارزیابی عملکرد شرکت ها است. در راستای هدف پژوهش، داده های 104 شرکت تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1385 تا 1394 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد که سطح افشای مسئولیت اجتماعی تاثیر مثبت معناداری بر نرخ بازده دارایی ها، سود هرسم و ارزش افزوده اقتصادی شرکت ها دارد. همچنین سطح افشای مسئولیت اجتماعی تاثیر منفی معناداری بر نرخ هزینه سرمایه شرکت ها دارد. با این حال، سطح افشای مسئولیت اجتماعی شرکت ها بر معیارهای ارزش افزوده بازار و نرخ بازده سهام تاثیر معنادداری نداشته است.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی نقش عامل استراتژی راهبری هزینه (به عنوان یکی از استراتژی های تجاری) و نیز عامل رقابت در مدیریت سودهای واقعی است. جامعه آماری پژوهش شامل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بر این اساس تعداد 128 شرکت در دوره زمانی 1389 تا 1394 از بین جامعه آماری انتخاب شده و روابط بین متغیرهای پژوهش با استفاده از داده های تلفیقی ایستا و روش حداقل مربعات تعمیم یافته مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. در این تحقیق، دستکاری در فعالیت های واقعی به عنوان معیار مدیریت سود، شاخص هرفیندال – هیرشمن به عنوان معیار رقابت در سطح صنعت، شاخص سهام به عنوان معیار رقابت در سطح شرکت و گردش دارایی های عملیاتی به عنوان معیار راهبری هزینه در نظر گرفته شد. نتایج نشان می دهد که استراتژی راهبری هزینه دارای اثر با اهمیتی بر مدیریت سودهای واقعی است. وجود رابطه مثبت بین استراتژی راهبری هزینه و مدیریت سود، حکایت از آن دارد که شرکتهایی که از استراتژی راهبری هزینه تبعبت می کنند، گرایش به اعمال سطح بالاتری از مدیریت سودهای واقعی دارند. همچنین نتایج نشان می دهد که مدیریت سود ناشی از اجرای استراتژی راهبری هزینه به واسطه افزایش سطح رقابت، می تواند تشدید شود.

از جمله دغدغه های اساسی سازمان های امروزی بهبود عملکرد مالی از طریق رعایت توامان مسائل زیست محیطی است. هدف این پژوهش بررسی رابطة بین سیستم های مدیریت زیست محیطی و عملکرد مالی با تاکید بر عوامل بازار (هزینه های جایگزینی، شدت رقابت) و با لحاظ نمودن تاثیر تعاملی عوامل مذکور است. جامعة آماری این پژوهش واحدهای تولیدی شهر سمنان و دورة زمانی آن پاییز سال 1395 است. این مطالعه از نوع توصیفی-پیمایشی بوده و برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. برای آزمون فرضیه ها از رگرسیون سلسله مراتبی استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین سیستم مدیریت زیست محیطی و عملکرد مالی رابطه مثبت و معنی دار وجود داشته و هزینة جایگزینی عرضه کننده تاثیر منفی و معنادار و شدت رقابت تاثیر مثبت و معناداری بر رابطة بین سیستم های مدیریت زیست محیطی و عملکرد مالی دارد. همچنین هزینة جایگزینی و شدت رقابت بطور توامان تاثیر مثبت و معناداری بر رابطة بین سیستم مدیریت زیست محیطی و عملکرد مالی دارد. درنهایت، این پژوهش تاکید ویژه ای بر نقش عوامل بازار در تاثیرگذاری اثرات عملکردی سیستمهای مدیریت زیست محیطی دارد.

صفات سه گانه تاریک شخصیت، فرمول بندی جدیدی از شخصیت ناسازگارانه، که از صفات خودشیفتگی، ماکیاولیسم و جامعه ستیزی تشکیل شده است. هدف این پژوهش، تحلیلی از نفوذ سه گانه تاریک شخصیت در روند تصمیم گیری فرصت طلبانه مدیران مالی در حسابداری می باشد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های نیمه تجربی، کاربردی و از نوع توصیفی، همبستگی می باشد. نمونه آماری، شامل 117 نفر از مدیران مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1396 می باشند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری تحلیل همبستگی برای تعیین ارتباط بین سه گانه تاریک شخصیت و تصمیم گیری فرصت طلبانه و از تجزیه تحلیل واریانس یک طرفه برای تعیین اختلاف گروه ها و از آزمون تعقیبی بونفرونی و از آزمون تعقیبی توکی برای مقایسه میانگین گروه ها و رسم نمودار استفاده گردید. نتایج این پژوهش، نشان می دهد که بین سه گانه تاریک شخصیت و تصمیم گیری فرصت طلبانه مدیران مالی در حسابداری رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین اختلاف معنی داری بین سطوح (پایین، متوسط و بالا) سه گانه تاریک شخصیت در تصمیم گیری فرصت طلبانه در حسابداری وجود دارد. که نشان می دهد در سطح بالایی از سه گانه تاریک شخصیت، احتمال تصمیم گیری فرصت طلبانه مدیران در حسابداری بیشتر خواهد شد.