مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
سال:1383 | دوره:38 | شماره:63 |تعداد مقالات:26

زمینه و اهداف: دو علت مهم از پنج علت مرگ و میر کودکان زیر 5 سال کشورهای در حال توسعه عفونت های تنفسی و اسهال است. در 1375 میزان مرگ و میر کودکان زیر 5 سال ایران به علت عفونت های تنفسی و اسهال به ترتیب 7 درصد و 5 درصد نسبت به کل موارد مرگ گزارش شده است. با توجه به اهمیت کنترل این بیماریها در کاهش میزان مرگ کودکان زیر 5 سال، تعیین میزان بروز و شناخت عواملی که در جامعه ما باعث افزایش این میزان می شوند حایز اهمیت است.روش بررسی: این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی به صورت تحقیق آینده نگر با پیگیری 329 نوزاد همگروه تولد که طی دو هفته متوالی در زایشگاه های شیراز به دنیا آمده و به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده بودند، اجرا شد. آزمودنی ها در بدو تولد و سنین 1.5، 3، 4.5، 6، 8، 10، 12، 15، 18، 21و 24 ماهگی به مدت دو سال (77-1375) مورد بررسی قرار گرفتند و نتایج مصاحبه با مادر و مشاهدات و معاینات انجام شده در پرسشنامه های مربوطه ثبت شد. میزان بروز عفونت های تنفسی و اسهال به تفکیک سن برحسب شخص ـ ماه محاسبه و رابطه آنها با متغیرهای مستقل فوق بررسی شد وتحت آزمون های مناسب قرار گرفت.یافته ها: میزان بروز عفونت های تنفسی و اسهال در کودکان کمتر از یک سال 29.39 و 5.92 و کمتر از دو سال 27.32 و 4.76 درصد به دست آمد. لجستیک، سطح تحصیلات و شغل پدر، سن مادر و رعایت بهداشت فردی متغیرهایی بودند که بر طبق تحلیل "رگرسیون لجستیک" خطر نسبی معنی داری در بروز عفونت های تنفسی داشتند. رعایت بهداشت فردی و بهداشت محیط منزل نیز متغیرهایی بودند که خطر نسبی معنی داری در بروز اسهال داشتند. بیشترین خطر منتسب محاسبه شده را سطح پایین تحصیلات پدر (8.18 درصد) تشکیل می داد که عامل5.46  درصد موارد بروز عفونت های تنفسی در شیرخواران 1.5 تا 6 ماهه بود. این مقدار تقریبا یک ششم میزان بروز عفونت های تنفسی در این سن به شمار می رود.نتیجه گیری: عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در قیاس با عوامل فردی تحت مطالعه ارتباط بیشتری با افزایش میزان بروز عفونت های تنفسی و اسهال در شیر خواران را نشان داده اند، حال آن که اغلب برنامه های کنترل بیماریهای تنفسی بر ارتقا سلامت در زمینه عوامل فردی تاکید می کنند. افزون بر نتایج موکد اهمیت نقش این عوامل در کنترل بیماریهای تنفسی، سلامت و بیماری کودکان نتیجه تلفیق عوامل محیطی، اجتماعی و اقتصادی است، به طوری که ارتقا سلامت کودکان بدون مداخله در این عوامل برآورده نمی شود.

زمینه و اهداف: یکی از مشکلات مهم در اعمال جراحی واریکوسل از طریق اینگوینال و ساب اینگوینال حفظ شریان اسپرماتیک است. در این مطالعه اثر داروهای گشادکننده عروق بر روی شریان اسپرماتیک مقایسه شده است.روش بررسی: از سال 1379 لغایت 1381 تمام بیماران مراجعه کننده با واریکوسل که کاندیدای عمل بودند انتخاب شدند. در 85 بیمار 95 مورد عمل واریکوسل ساب اینگوینال با میکروسکوپ انجام گرفت. در افرادی که ضربان شریانی وجود نداشت یا حین عمل شریان منقبض شد به نوبت و بدون اطلاع جراح از نوع دارو، از وراپامیل، نیتروگلیسیرین و پاپاورین استفاده شد و نتایج با هم مقایسه گردید.یافته ها: در 30 مورد از 95 مورد، ضربان کافی در شریان وجود داشت و نیازی به مصرف دارو نبود. در 19 مورد، بعد از دستکاری شریان منقبض شد و نیاز به مصرف دارو بود که وراپامیل نتایج بهتری داشت (%87.5). در 56 مورد ضربان شریانی مشاهده نشد و دارو مصرف شد. وراپامیل سریعتر از دو داروی دیگر اثر کرد و اختلاف معنی دار بود (با نیتروگلیسیرین p=0.0282 و با پاپاورین p=0.0001) به طور کلی، وراپامیل %90.9 در آشکارسازی شریان موثر بود. فقط یک مورد آسیب شریانی و آن هم در بیماری که به دارو جواب نداده بود مشاهده شد. یک مورد هیدروسل و سه مورد عود واریکوسل وجود داشت.نتیجه گیری: با توجه به اثر خوب وراپامیل در آشکار سازی شریان اسپرماتیک توصیه می شود که این دارو به طور معمول در جراحی میکروسکوپی واریکوسل مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و اهداف: پروتئین کنترل کننده چرخه سلولی (Chk2) نقش اساسی در کنترل چرخه سلولی در موارد شکستگی مولکول DNA به عهده دارد. این پروتئین در صورت بروز شکستگی در مولکول DNA‏‏‏توسط یکسری از پروتئین های دیگر فسفریله و فعال می شود. پروتئین فعال شده chk2  باعث توقف چرخه سلولی در فاز G2 می شود. این پروتئین به همراه پروتئین های دیگر باعث فعال شدن سیستم ترمیم DNA و در مواردی باعث شروع مرگ برنامه ریزی شده سلولی می شود. آگاهی از پروتئین هایی که با این پروتئین کنش نشان می دهند و به نحوی در کنترل چرخه سلولی و فرآیندهای مذکور به طور مستقیم یا غیرمستقیم دخالت دارند، حایز اهمیت است. نقص و جهش در هریک از این پروتئین ها منجر به نقص در سیستم های فوق الذکر وقوع بیماریهایی نظیر سرطان می شود.روش بررسی: با استفاده از سیستم هیبریداسیون مخمری پروتئین هایی که با پروتئین chk2 کنش نشان می دهند، مورد بررسی قرار گرفتند. بانک cDNA استخراج شده از ناف نوزاد انسان به عنوان منبع cDNA کد کننده پروتئین و cDNA کد کننده پروتئین chk2 انسانی به عنوان طعمه مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: پروتئین A2PP با پروتئین chk2 در سیتسم مخمری کنش قوی نشان داد. این کنش بعد از چندین بار تکرار در سیستم مذکور مورد تایید کامل قرار گرفت.نتیجه گیری: کنش پروتئین PP2A با پروتئین chk2 دخالت مستقیم یا غیر مستقیم این پروتئین در بروز سرطان را نشان می دهد. اثبات این دخالت مستلزم تحقیقات بیشتر بر روی توالی ژنی کد کننده  PP2Aدر سرطان های نوع خانوادگی است.

زمینه و اهداف: انواژیناسیون یکی از علل عمده انسداد روده در دوران شیرخوارگی است. انواژیناسیون درمان نشده درکودکان تقریبا همیشه مرگ آور است واحتمال بهبود مستقیما به مدت انواژیناسیون قبل از احیا ارتباط دارد. این مطالعه برای دست یابی به پارامترهای تشخیصی و بالینی جهت تشخیص زودهنگام و به کار بردن روشهای درمانی ایمن تر و کم عارضه تر در کودکان انجام شد.روش بررسی: در طی این بررسی انواژنیاسیون را در 50 کودک زیر 10 سال درمرکز آموزشی - درمانی کودکان تبریز به صورت گذشته نگر (79-1377) مورد مطالعه قرار دادیم. در این مطالعه متغیرهای سن، جنس، وزن، بیماری همراه، شکایت اصلی، معاینه بالینی، آزمایش، فاصله زمانی شروع بیماری تا تشخیص، رادیولوژی، سونوگرافی، انواع انواژیناسیون، ارتباط تشخیص اولیه و نهایی، عمل جراحی ونوع عمل، نوع درمان نهایی، وضعیت موقع ترخیص و عوارض مطالعه شدند. یافته ها: در این مطالعه حداکثر شیوع سنی 12- 6 ماه (36%) و نسبت مذکر به مونث 1: 1.94 بود. هفتاد و چهار درصد موارد وزن طبیعی داشتند و تمامی بیماران از نظر انواع انواژیناسیون مورد بررسی قرار گرفتند. بیشترین نوع انواژیناسیون ایلئوکولیک بود. در 10% موارد عفونت ویروسی همزمان با بیماری ذکر شده بود. شایع ترین شکایت اصلی دربیماران درد شکمی متناوب در 100% موارد بود. بی اشتهایی در 78% موارد و 76% با بی قراری مراجعه کرده بودند. از نظر معاینه بالینی در 56% موارد مدفوع ژله ای خونی گزارش شده بود. متاسفانه در 60% موارد بیشتر از 24 ساعت تا تشخیص بیماری فاصله وجود داشت. در 68% موارد در رادیولوژی انواژیناسیون گزارش شده بود. در 31 مورد (62%) سونوگرافی انجام شده و در 44% موارد انواژیناسیون به وسیله آن تایید شده بود. سی و سه مورد (66%) درمان به طریق جراحی و 2 مورد (4%) جااندازی با انمای نرمال سالین زیر سونوگرافی و در 3 مورد (6%) جااندازی با باریم انما زیر سونوگرافی انجام شد. چهار بیمار فوت کردند و در 4 مورد نیز عوارض پس از عمل ایجاد شده بود.نتیجه گیری: باید توجه کرد که تشخیص صحیح و سریع شیرخواران مبتلا به انواژیناسیون و ارجاع فوری آنان منجر به درمان سریعتر و کاهش مرگ و میر می شود.

زمینه و اهداف: شیوع بیماریهای طبی در بیماران روانپزشکی بیشتر از جمعیت عمومی است و عامل مهمی در بیماریزایی و مرگ و میر در این گروه از بیماران به شمار می رود. این مطالعه با هدف بررسی توافق دستیاران روانپزشکی در تشخیص اولیه مشکلات جسمی در بیماران روانپزشکی طراحی و اجرا شده است.روش بررسی: یکصد و هفده بیمار در جلسات گزارش صبحگاهی بیمارستان روانپزشکی "رازی تبریز" مورد مصاحبه قرار گرفتند. دستیاران حاضر در جلسات به طور جداگانه این بیماران را ارزیابی کردند. تشخیص های احتمالی اولیه توسط پرسشنامه جمع آوری شد. میزان متوسط توافق بین دستیاران با استفاده از ضرایب توافق بین طبقه ای و تاثیر عوامل مربوط به بیمار، عوامل مربوط به دستیار و تاثیر ارزیابی دستیاران از وضعیت روانی بیمار بر توافق نهایی در تشخیص بیماریهای طبی با تحلیل واریانس مورد سنجش قرار گرفت.یافته ها: توافق دستیاران در موردتشخیص بیماریهای طبی در بیماران روانپزشکی در حد متوسـط (ICC=0.42) بود. توافق در دستیاران سال دوم و سوم بسیار پایین تر از دستیاران سال اول بود. این توافق در دستیارانی که به زبان آذری تسلط داشتند بیشتر از دستیاران فارسی زبان بود. دستیاران زن در ارزیابی این مشکلات نسبت به دستیاران مرد توافق بیشتری داشتند. عوامل جمعیت شناختی مربوط به بیمار توجیه کننده تفاوت دستیاران در زمینه تشخیص نبود و از میان ارزیابی های مربوط به وضعیت روانی تنها ارزیابی "ظاهر کلی" و "نگرش" قادر به توجیه قسمتی از تفاوت بین دستیاران بود.نتیجه گیری: تشخیص گذاری بیماران روانپزشکی در محور III طبقه بندی DSM-IV توسط دستیاران روانپزشکی پایایی کافی ندارد و این امر توجه بیشتر نظام آموزشی برای ایجاد انگیزش در دستیاران برای پرداختن به مشکلات جسمی بیماران روانپزشکی را ایجاب می کند.

زمینه و اهداف: یکی از عوارض مزمن بیماری دیابت نوروپاتی است که شایع ترین آن به صورت پلی نوروپاتی حسی متقارن و انتهایی بروز می کند. درگیری اعصاب مغزی هم یکی از عوارض کمتر شایع است که غالبا اعصاب 3، 5 و 7 را درگیر می کند. از روشهای مهم تشخیصی این عوارض آزمون های الکترودیاگنوستیک (EDX) و واکنش پلک زدن(BR)  است. هدف از این مطالعه بررسی نقش واکنش پلک زدن در تشخیص زودرس نوروپاتی اعصاب مغزی در بیماران دیابتی با نوروپاتی محیطی و ارتباط بین واکنش پلک زدن با شدت نوروپاتی و مدت دیابت بود.روش بررسی: مطالعه روی افراد مبتلا به دیابت غیر وابسته به انسولین که نوروپاتی محیطی داشتند، انجام شد. افراد دارای سابقه فلج اعصاب مغزی و سایر علل نوروپاتی محیطی از قبیل بیماریهای مختلف و مصرف داروها از مطالعه خارج شدند. افراد پس از معاینه تحت بررسی مطالعات هدایت عصبی برای کشف نوروپاتی محیطی و سپس واکنش پلک زدن قرار گرفتند و نتایج حاصل بررسی شد.یافته ها: چهل و شش فرد وارد مطالعه شدند و با گروه شاهد (142 نفر) مقایسه شدند. واکنش پلک زدن در %54.5 افراد غیر طبیعی بود. پاسخهای R1 و R2 دو طرف طولانی تر از گروه شاهد بودR/D.(p<0.001)  در افراد دیابتی ارتباط معنی دار با گروه شاهد نداشت ((p=0.201 همچنین R1 و R2ها با مدت بیماری و شدت نوروپاتی محیطی ارتباط مستقیم و معنی داری داشت ((p<0.05 ولی با R/D این ارتباط یافت نشد (p>0.05) بیشترین اختلال در موج R1 بود (69.9 درصد).نتیجه گیری: واکنش پلک زدن می تواند به عنوان آزمونی ساده، غیر تهاجمی و مفید در ارزیابی و تشخیص زودرس نوروپاتی تحت بالینی اعصاب مغزی در بیماران دیابتی به کار رود.

زمینه و اهداف: اگرچه جهت رفع مشکل موجود در مطالعات انسانی از قبیل عدم امکان اجرای مطالعات دراز مدت و خوب کنترل شده از حیوانات آزمایشگاهی استفاده می شود، اثر تعداد وعده های غذایی بر روی لیپیدها و لیپو پروتئین های سرم خون در حیوانات آزمایشگاهی مورد بررسی قرار نگرفته است. لذا هدف از این مطالعه بررسی اثر تعداد وعده های غذایی بر روی لیپیدها و لیپو پروتئین های سرم در موش صحرایی بود.روش بررسی: سی موش ماده از نوع ویستار (با وزن اولیه 15±210 گرم ) بعد از 10 روز دوره سازگاری، توزین و به دو گروه مساوی تقسیم شدند. موشها غذای یکسان خود را یا به صورت 8 وعده با فواصل 2 ساعت، از ساعت 6 عصر (گروه پروعده) یا به صورت دو وعده در ساعات 9 شب و 6 صبح (گروه کم وعده) به مدت 60 روز مصرف کردند. قبل و بعد از مداخله، مقادیر لیپید سرم با روش استاندارد تعیین شد. مقادیر غذا و آب دریافتی روزانه نیز در طی مطالعه ثبت شد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون آماری t استفاده گردید.یافته ها: میزان دریافت آب و غذا به طور غیر معنی داری در گروه کم وعده نسبت به گروه پروعده کمتر بود. رژیم پروعده باعث کاهش مقادیر کلسترول تام، تری گلیسرید و HDL-C سرم شد، ولی مقادیر آنها در رژیم کم وعده افزایش نشان می داد. هیچ یک از این تغییرات از نظر آماری معنی دار نبود. افزایش معنی دار ((p<0.05 در مقادیر کلسترول تام و LDL-C سرم در رژیم کم وعده در مقایسه با رژیم پر وعده مشاهده شد.نتیجه گیری: طبق نتایج حاصل از این تحقیق، تفاوت عمده ای بین رژیم های غذایی پروعده و کم وعده از نظر لیپیدها و لیپو پروتئن های سرم خون مشاهده نشد.

زمینه و اهداف: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در جهت ارتقا مراقبت از مادران در منزل، واحد درسی زایمـان در منـزل را در برنامه آموزشی دانشجویان مامایی گنجانده اسـت. میـزان زایمان در منـزل در مناطـق روسـتایی اسـتان آذربایجان شرقی %22.9 کـل زایمان ها است، اما آمار درستی از میزان آن در مناطق شهری استان در دسترس نیست.بنابراین بر آن شدیم که درصد ماماها، دانشجویان مامایی و مادران موافق با زایمـان در منـزل را تعیین کنیم و به مقایسه درصد موافقت سه گروه بپردازدیم. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی ـ مقایسه ای دیدگاه 721 نفر (کلیه 91 نفر مامای شاغل در مراکز بهداشتی- درمانی، کلیه 80 دانشجوی مامایی شبانه، روزانه، آزاد و 550 مادر باردار و تازه زایمان کرده) مورد بررسی قرار گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات برگه پرسشنامه بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد.یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که به ترتیب 54.6%، 65.8% و %13.7 از ماماها، دانشجویان مامایی و مادران، زایمان در منزل را روش مناسب ختم بارداری دانستند. اکثر ماماها و دانشجویان مامایی با زایمان در منزل موافق ولی اکثر مادران مخالف بودند. مقایسه نظرات سه گروه فوق نشان داد که در اکثر موارد معایب و مزایـای زایمان در منـزل، نظرات مـادران با دو گـروه دیگر تفـاوت معـنی داری دارد (p<0.005).نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که مادران جهت انتخاب آزاد و آگاهانه محل تولد به اطلاعات بیشتری نیاز دارند. به علاوه وزارت محترم بهداشت، درمان آموزش پزشکی جهت اجرای موفقیت آمیز این طرح باید تمهیدات و امکانات لازم را فراهم کند.

زمینه و اهداف: انسانها از ابتدای تاریخ با پدیده جهانی همبستگی آشنایی داشتند. بیشترین جلوه زیبایی و هدف زندگی پیرامون محور ارتباطاتی می گردد که انسانها با یکدیگر برقرار می کنند. یکی از این ارتباطات همبستگی بین مادر و نوزاد است که در هر گروه اجتماعی از جمله انسانها، پستانداران مادون انسان و بسیاری از حیوانات دیگر به وجود می آید. مطالعه حاضر به منظور بررسی میزان مشارکت عاملین زایمان در مراحل اول و دوم فرآیند همبستگی مادر - نوزاد در اولین ساعت تولد در بیمارستان های دوستدار کودک شهر تبریز انجام گرفته است.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی است که در آن میزان مشارکت تعداد 100 نفر ماما، دانشجوی پزشکی و مامایی دانشگاههای علوم پزشکی و آزاد تبریز در فرآیند همبستگی مادر ـ نوزاد در اتاق زایمان بیمارستان های طالقانی و الزهرای شهر تبریز مورد بررسی قرار گرفتند و به روش نمونه گیری تصادفی گروهی از میان 320 نفر که جامعه پژوهشی را تشکیل می دادند انتخاب شدند. ابزار گرد آوری داده ها برگه مشاهده بود که رفتارهای عاملین زایمان در مراحل اول و دوم فرآیند همبستگی مادر - نوزاد مشاهده و ثبت می شد.یافته ها: یافته های این پژوهش درباره میزان مشارکت عاملین زایمان در مرحله اول فرآیند همبستگی مادر - نوزاد (هدف اول) نشان داد که میزان مشارکت 19.2 درصد و میزان مشارکت در مرحله دوم فرآیند (هدف دوم) 31.3 در صد بود. همچنین میزان مشارکت عاملین زایمان در فرآیند همبستگی 26.25 درصد به دست آمد که دانشجویان مامایی نیمسال هشتم دانشگاه علوم پزشکی با 47.34 درصد نسبت به ماماها (24.3 درصد)، دانشجویان مامایی نیمسال ششم دانشگاه علوم پزشکی 32.68 درصد و دانشجویان مامایی دانشگاه آزاد 25.75 درصد مشارکت داشتند.نتیجه گیری: جهت افزایش میزان مشارکت عاملین زایمان در فرآیند همبستگی مادر - نوزاد تدوین دوره های آموزشی برای کارکنان پزشکی، پرستاری و مامایی و برنامه ریزی آموزشی پایه ای و بالینی دانشجویان این رشته ها احساس می شود تا بدین وسیله از اختلالات واکنشی همبستگی دوره نوزادی یا کودکی جلوگیری شود.

زمینه و اهداف: هدف از این مطالعه تعیین میزان تاثیر رژیم حاوی میوه، سبزی و سایر غذاهای گیاهی بر سیر آترواسکلروز در بیمارانی است که آنژیوگرافی کرونر شده اند ولی کاندیدای عمل جراحی بای پس عروق کرونری1 و آنژیوپلاستی نیستند.روش بررسی: سی و دو نفر از بیماران مراجعه کننده به بیمارستان قلب شهید چمران اصفهان که ضایعات آترواسکلروز مشخص در آنژیوگرافی عروق کرونر داشتند به طور انتخابی به دو گروه مورد مطالعه گیاهخوار (15 نفرشامل 11 مرد و 4 زن) و شاهد با رژیم غذایی معمولی (17 نفر،15  مرد و 2 زن) تقسیم شدند. کالری رژیم غذایی در گروه گیاهخوار و گروه شاهد متناسب با شرایط آنها و نیاز هر فرد به رژیم غذایی که وزن ایده آل او را فراهم سازد تنظیم شد. این بیماران به هر دلیل کاندیدای عمل جراحی بای پس عروق کرونری و آنژیوپلاستی نبودند و2  EF بالاتر از 25% داشتند. هیچ یک از این بیماران دیابت، اعتیاد، سابقه سکته قلبی در سه ماه قبل از شروع مطالعه، آنژین ناپایدار و بیماری زمینه ای دیگر نداشتند. قبل از شروع مطالعه و حداقل یک سال پس از آن میزان تنگی عروق کرونر توسط آنژیوگرافی، سطح کلسترول تام، LDL و HDL و تری گلیسرید، فشار خون، نمایه توده بدن، سابقه مصرف سیگار و سکته مورد ارزیابی قرار گرفت. توصیه های لازم جهت اصلاح رژیم غذایی، کاهش وزن و افزایش فعالیت جسمانی، قطع مصرف سیگار و کاهش استرس به هر دو گروه ارایه شد. گروه مورد مطالعه تحت نظر متخصص تغذیه یک دوره کامل جهت مصرف رژیم غذایی گیاهخواری کم چربی و حذف کلیه مواد غذایی با منشا حیوانی از رژیم غذایی حداقل برای یک سال قرار گرفتند و به طور دوره ای زیر نظر متخصص تغذیه بودند.یافته ها: از نظر سابقه پرفشاری خون، مصرف سیگار و سابقه بین دو گروه تفاوت قابل توجهی وجود نداشت. BMI در گروه گیاهخوار کاهش معنی دار5.4 % و در گروه شـاهـد افزایش مختصر معادل 0.6% را نشان داد. درد سینه (آنژین) بیماران در شروع مطالعه در دو گروه گیاهخوار و شاهد تفاوت قابل توجهی نداشت ولی در پایان مطالعه به علت کاهـش قابـل توجه آنژین در گروه گیاهخوار و افزایش آنژین در گروه شاهد، تفاوت دو گروه معنی دار شده بود. سطح کلسترول تام پلاسما در گروه گیاهخوار کاهش معنی دار به طور متوسط %11 و در گروه شاهد 5% را نشان داد، در حالی که LDL( لیپو پروتئین با چگالی کم) در گروه گیاهخوار 18% و در گروه شاهد 8% کاهش داشت. سطح HDL (لیپو پروتئین با چگالی زیاد) به طور متوسط در دو گروه 46 میلی گرم در دسی لیتر بود که طی مطالعه تغییر قابل توجهی نشان نـداد. سطح تری گلیسرید در گـروه گیاهخوار افزایـش متوسـط 1.4% و در گروه شاهد کاهش متوسط معنی دار 5.3% را نشان داد.متوسط حداکثر درصد تنگی در گروه گیاهخوار در 40% افراد پیشرفت (به طور متوسط 19.5%) داشت، در 27% موارد ثابت بود و در 33% افراد برگشت (به طور متوسط 14.4%) داشت. در گروه شاهد کلیه افراد (%100) پیشرفت درصد تنگی ضایعات را نشان دادند. به طور کلی، در گروه گیاهخوار ضایعات به طور متوسط افزایش غیر قابل توجه 3% و گروه شاهد به طور متوسط افزایش معنی دار 25% را در متوسط حداکثر درصد تنگی ضایعات نشان دادند. تفاوت متوسط حداکثر درصد تنگی ضایعات در دو گروه در ابتدای مطالعه قابل توجه نبود ولی در انتها این تفاوت معنی دار شد.نتیجه گیری: در مجموع، این مطالعه نشان داد که رژیم غذایی گیاهخواری در کند کردن رشد، متوقف کردن و برگشت پذیری ضایعات آترواسکلروتیک کرونر و نیز آثار مفید بالینی در کاهش آنژین، کلسترول تام،LDL  و BMI موثر است.

زمینه و اهداف: اورانیم یکی از مهمترین و فراوان ترین عناصر رادیواکتیو طبیعی در پوسته زمین است که اغلب منابع آبی مخصوصا آبهای زیر زمینی و معدنی حاوی ترکیبات محلول از این ماده هستند. اهمیت بهداشتی و زیست - محیطی اورانیم طبیعی و پرتوگیری انسان در اثر مصرف آب احتمال بروز انواع سرطان ها و بیماریهای کلیوی را بالا می برد. حداکثر مقدار مجاز تعیین شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست ایالات متحده برای اورانیم در آبهای آشامیدنی 20ppb است. آبهای معدنی بر حسب خصوصیات زمین شناسی حاوی مقادیر متفاوتی از اورانیم هستند. این مطالعه به منظور اندازه گیری غلظت اورانیم در آبهای معدنی استان اردبیل انجام گرفت که می تواند پایه ای برای مطالعات بعدی نیز باشد.روش بررسی: پژوهش بر اساس جمع آوری اطلاعات موجود در خصوص کیفیت رادیو اکتیویته آبهای معدنی، نمونه برداری از آبهای معدنی استان اردبیل (20 چشمه) مطابق با روشهای استاندارد و اندازه گیری اورانیم به روش لیزر فلوریمتری انجام گرفت.یافته ها: غلظت اورانیم در آبهای گرم معدنی سرعین (9چشمه) در محدوده0.3-0.47 ppb  در چشمه های گرم معدنی مشکین شهر (5 چشمه) 0.42-0.92 ppb و در چشمه های معدنی سردابه، گیوی، قینرجه و برجلو نیر به ترتیب برابر با0.28 ppb ، 0.43، 0.8  و 0.92 بود.نتیجه گیری: غلظت اورانیم در کلیه آبهای معدنی استان اردبیل کمتر از حداکثر مجاز توصیه شده برای این عنصر در منابع آبی است.

زمینه و اهداف: بروسلاها از جمله مهمترین باکتری های بیماریزای انسانی و حیوانی به شمار می روند که عمدتا از طریق فرآورده های لبنی آلوده به انسان منتقل می شوند. از این رو، بهداشت مواد غذایی نقش مهمی در کنترل بروسلوز ایفا می کند. در کشور ما پنیر که هنوز در بسیاری از مناطق به صورت سنتی تهیه می شود، یکی از عمده ترین منابع آلودگی است. استفاده از نمک و اسید برای نگهداری بعضی از مواد غذایی از جمله پنیر سابقه دیرینه دارد ولی میزان اثر این عوامل علی الخصوص به صورت توام تاکنون بر روی بروسلاها ارزیابی نشده اما مطالعات مشابهی با استفاده از روش پلیت گرادیان برروی سایر باکتری ها صورت پذیرفته که نتایج جالبی در بر داشته است. لذا بر آن شدیم که در این پژوهش اثر عوامل فوق را به صورت منفرد و توام بر روی گونه های مختلف بروسلا ارزیابی و مقایسه کنیم.روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از روش پلیت گرادیان یک و دو بعدی حاوی محیط کشت مناسب اثرات pH وغلظت نمک را به صورت منفرد و توام بر روی رشد بروسلا آبورتوس ( سویه های 544 و19 .S) و بروسلا ملیتنسیس (سویه های M 16 و 1Rev) و بروسلا سوییس (سویه 1330) که از موسسه رازی حصارک تهیه شده بودند، مورد ارزیابی قراردادیم. با نمونه برداری توسط چوب پنبه سوراخ کن استریل، جذب هر نمونه در طول موج 550 نانومتر اندازه گیری گردید. اطلاعات به دست آمده به وسیله برنامه رایانه ای Corel Chart به صورت سه بعدی ترسیم شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میزان رشد هر باکتری در قسمتهای مختلف پلیت های گرادیان یک بعدی pH یا یک بعدی نمک طعام با باکتری دیگر و حتی بین دو سویه از یک گونه تا حدودی متفاوت بود. در پلیت های گرادیان دو بعدی pH-NaCl محدوده و میزان رشد در قسمتهای مختلف پلیت بیانگر افزایش شدت اثر بازدارندگی توامان pH پایین و نمک طعام بالا بر روی رشد هر باکتری در مقایسه با وضعیتی بود که هر یک از این عوامل به تنهایی حضور داشتند. میزان رشد باکتری ها در شرایط حضور دو عامل pH پایین و نمک طعام بالا به صورت توام، کاهش چشمگیری نسبت به وضعیت مورد انتظار تئوریک (حالت تجمعی: بدون در نظر گرفتن اثرات سینرژیستی و آنتاگونیستی بین دو عامل مربوطه) نشان می دهد، که این کاهش بین 63% تا 95% بود. نتیجه گیری: شدت اثر دو عامل فوق به صورت توام تا بیست برابر بیشتر از اثری است که هر عامل به تنهایی اعمال می کند (p<0.001) در بین باکتری های مورد آزمایش بروسلا ملیتنسیس سویه1Rev و بروسلا سوییس سویه 1330 به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر پذیری را نسبت به دو عامل فوق نشان دادند.

زمینه و اهداف: امروزه مارکرهای مبتنی بر DNA به خصوص روشهای وابسته به PCR نظیرRAPD  به عنوان یکی از ابزارهای قوی مطالعه تنوع ژنتیکی در بین موجودات زنده به شمار می رود. هدف از این مطالعه بررسی تنوع ژنتیکی سویه های‏ جدا شده قارچ فوزاریوم اگزیسپوروم از طریق دسته بندی سویه‏‏ها با استفاده از نشانگر ملکولی RAPD بود.روش بررسی: در این تحقیق تعداد 15 سویه قارچ فوزاریوم اگزیسپوروم مورد مطالعه قرار گرفت. DNA از طریق روش تغییر یافته دلاپورتا استخراج شد و بعد از انجام PCR، به منظور بررسی الگوی پلی مورفیسمDNA ، محصولات PCR به دست آمده همراه با مارکر ملکولی استاندارد DNA بر روی ژل آگارز 2% الکتروفورز شدند. برای تجزیه و تحلیل آماری محصولات  RAPDاز روش UPGMA با برنامه SPSS استفاده شد و سویه ها بر روی دندروگرام دسته بندی شدند.یافته ها: بر اساس نتایج ترکیبی حاصل از 12 آغازگر سویه ها به سه گروه تقسیم شدند‏‏‏‏‏‎‎‎‎. بررسی نتایج حاصله نشان داد که سویه‏‏‏های استانهای غرب کشور دارای الگوی پلی مورفیسم DNA هستند، به طوری که تمامی این سویه‏‏‏‏‏ها با داشتن تنوع ژنتیکی پایین در یک گروه و در کنار هم دسته بندی شدند، در حالی که سویه‏های مربوط به استانهای شمال غرب کشور به دلیل داشتن الگوی پلی مورفیسم متنوع تر در هر سه گروه پراکنده شدند.نتیجه گیری: مقایسه الگوی RAPD سویه‏ها با دسته بندی بر اساس منطقه جغرافیایی بیانگر وجود همبستگی بین الگوی RAPD سویه‏های غرب کشور با منشا جغرافیایی شان بود. به عبارت دیگر RAPD قادر به تشخیص تفاوت بین سویه های این منطقه با سایر نقاط بوده است.

زمینه و اهداف: عوارض کاسه ﭼﺸﻤﻲ سینوزیت ها نادر است ولی تاخیر در تشخیص، چشم بیمار و زندگی او را تهدید می کند. سلولیت دور کاسه چشمی معمولا کودکان کم سن و سال را مبتلا می کند. هدف از این بررسی مطالعه نتایج درمانی سلولیت ناشی از سینوزیت ها است.روش بررسی : بیماران به روش نمونه گیری آسان جمع آوری شدند و بررسی بر روی 42 بیمار بستری در بیمارستان های امام خمینی و نیکوکاری تبریز به علت سلولیت ثانویه به سینوزیت از تاریخ یازدهم خرداد 1377 لغایت بیستم اسفند 1380 انجام گرفت . برای تمام بیماران پرسشنامه فردی تهیه شد که در آن دید بیمار در موقع مراجعه ، علایم بالینی و روشهای پاراکلینیک مورد استفاده و نوع درمان ذکر شده بود. بیماران با علایمی چون ادم پری اربیتال ، اریتم ، پروپتوز و درد مراجعه کرده بودند. نتایج با SPSS تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: از این تعداد 24 مورد (57.1%) مرد و 18 مورد (42.9%) زن بودند. بیماران در سنین بین 7 ماﻫﮕﯽ و 68 ساﻟﮕﯽ بودند (50.1% بیماران زیر 10 سال سن داشتند). سی و سه نفر (78.5%) به درمان آنتی بیوتیک و 9 نفر(21.5%) به درمان توام آنتی بیوتیک و تخلیه ترشحات جواب داده بودند. شایع ترین گرفتاری سینوسی مربوط به درگیری توام سینوس های فکی و پرویزنی بود که 18نفر (39.1%) را شامل می شد. در پیگیری که بعد از شروع درمان صورت گرفته بود 78.6 درصد ازبیماران در هفته اول بهبود کامل به دست آورده بودند. بیشترین نتیجه درمانی مربوط به مصرف توام داروهای پنی سیلین کریستال و مترونیدازول بود.نتیجه گیری : سلولیت کاسه ﭼﺸﻢ با داروهای آنتی بیوتیک درمان می شود. ولی اگر با آبسه زیرپریوست همراه باشد توام با آنتی بیوتیک تزریقی ، تخلیه جراحی ترشحات چرکی نیز انجام می گیرد. MRI ﻭ CT در تشخیص عفونت های اربیتال مفید هستند. سلولیت کاسه ﭼﺸم نسبتا شایع و در کودکان نیز خطرناک است . اگر بیمار کاهش دید داشته باشد یا 48 ساعت بعد از شروع درمان یا آنتی بیوتیک تغییری در وضعیت بیمار ایجاد نشود، مداخله جراحی ضرورت ﭘﻴﺪﺍ می کند.

زمینه و اهداف : پره اکلامپسی واکلامپسی مسوول 25% مرگ ومیر حول و حوش زایمان و شایع ترین علت مرگ و میر مادران در کشورهای در حال توسعه است. حتی در کشورهای پیشرفته نیز گاهی پره اکلامپسی واکلامپسی برخی بیماران را به کام مرگ فرو می کشد. گزارش مرگ ومیر مادری از انگلستان نشان می دهد که مراقبت های زیر سطح استاندارد حتی می تواند مسوول 80% این مرگ و میرها باشد. اثرات مفید مراقبت های دوران بارداری از سالها قبل توسط چندین مطالعه توصیفی مشخص شده است. با این حال، روشهایی که بتواند با زمان بندی صحیح و تاثیر بر محتوای این مراقبت ها نقش مهمی در پیامد و پیش آگهی پره اکلامپسی واکلامپسی ایفا کند هنوز مشخص نشده است. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت این مراقبت ها در بیماران بستری در مرکز آموزشی ـ درمانی علوی اردبیل در جهت بهینه سازی روشهای مذکور بودروش بررسی: این بررسی یک مطالعه توصیفی است که از طریق بررسی بیمارستانی و بهداشتی 255 بیمار مبتلا به پره اکلامپسی واکلامپسی بستری درمرکز آموزشی ـ درمانی علوی طی سالهای 80-1379 انجام گرفت.یافته ها: حداکثر شیوع پره اکلامپسی ـ اکلامپسی متعلق به افرادی بود که مراقبت های کامل دوران بارداری را دریافت کرده اند (63%). شیوع پره اکلامپسی خفیف و شدید در این افراد یکسان بود. در حالی که در افراد دارای مراقبت ناقص شیوع پره اکلامپسی شدید دو برابر پره اکلامپسی خفیف بود. نود درصد موارد اکلامپسی مربوط به گروه مراقبت نشده و 10% موارد مربوط به گروه تحت مراقبت ناقص بود. شیوع پره اکلامپسی در مرکز مورد بررسی 12 % برآورد شد که به ترتیب 49.8% آن پره اکلامپسی شدید 42.3% پره اکلامپسی خفیف و %7.9 اکلامپسی بود. پنجاه و نه درصد موارد مربوط به مناطق روستایی و 41 % مربوط به مناطق شهری بود. شصت و دو درصد موارد مناطق روستایی و 45 % موارد مناطق شهری از نوع پره اکلامپسی شدید بودند. بیشترین فراوانی پره اکلامپسی و اکلامپسی مربوط به زنان با میانگین سنی 25 سال، زایمان اول و دوم، میانگین وزنی 75 کیلو گرم، خانه دار، و سطح سواد در حد ابتدایی بود و در 67.2% بیماران سابقه فشار خون مزمن وجود داشت.نتیجه گیری: در مادران باردار مراجعه کننده به مرکز آموزشی ـ درمانی علوی اردبیل شیوع پره اکلامپسی واکلامپسی نسبت به مطالعات جهانی بیشتر بود. بیست و هشت و دو دهم درصد مبتلایان فاقد مراقبت های دوران بارداری بودند و شیوع پره اکلامپسی شدید در مادران فاقد مراقبت دوران بارداری (66.7%) بیشتراز مادران دارای مراقبت (%43.2) بود.

زمینه و اهداف: بسیاری از ضایعات ستون فقرات نظیر تروما، بیماریهای استحاله ای، عفونت ها و تومورها ممکن است نیاز به فیوژن پیدا کنند. برای فیوژن می توان از وسایل مختلفی نظیر پیچ پدیکولر استفاده کرد. این ابزار علاوه بر مزایا، معایب وعوارضی نیز دارد. هدف از این بررسی تعیین عوارض و نتایج در بیمارانی است که با استفاده از پیچ پدیکولر فیوژن فقرات در آنان صورت گرفته است.روش بررسی: در مدت حدود 2.5 سال تعداد 35 بیمار با استفاده از این ابزار تحت درمان قرار گرفتند. سن، جنس، علت عمل و عوارض زودرس و دیررس مشاهده شده بعد از عمل و همچنین نتیجه فیوژن مشخص شد.یافته ها: شانزده نفر از بیماران مرد و 19 نفر زن بودند وسن متوسط آنان 38.2 سال بود. بیشترین مورد استفاده از پیچ پدیکولر در درمان اسپوندیلولیستزی و ضایعات تروماتیک ستون فقرات بود (80%) و معمولا از این ابزار در ناحیه کمری استفاده شد (51%). در %94.2 از بیماران فیوژن مناسب مشاهده گردید. در این بیماران عوارض زودرس و دیررس نظیر آسیب عصب، عفونت های سطحی و عمقی زخم و عدم موفقیت ابزار مورد بررسی قرار گرفته است .نتیجه گیری: استفاده از پیچ پدیکولر روش بسیار خوبی جهت فیوژن، اصلاح محور و ناهنجاری در ستون فقرات است، به طوری که امکان فیوژن در سگمان های کوتاه را فراهم می کند. در مقایسه با سایر روشها نتایج بهتری دارد. استفاده از روش مناسب و افزایش تجربه جراح می تواند به کاهش عوارض کمک کند.

زمینه و اهداف: لپتین هورمون پپتیدی مترشحه از بافت چربی است. این هورمون به صورت عامل سیری بر روی هیپوتالاموس اثر می کند و سلسله اعصاب مرکزی را از حجم ذخایر چربی بدن مطلع می سازد. انسولین و لپتین نقش مهمی در کنترل وزن بدن دارند. در این مطالعه اثر انسولین روی سطح پلاسمایی لپتین بررسی شده است.روش بررسی: پانزده موش نر نژاد "اسپراگ دولی" پس از تزریق داخل صفاقی 50/kgاسترپتوزوتوسین(STZ)  به میزان50 mg/kg  دچار بیماری دیابت شدند. سپس این موشها به سه گروه پنج تایی تقسیم شدند: الف- گروه درمان نشده با انسولین، ب- گروه درمان شده با انسولین با دوز 10 u/kg/day، ج- گروه درمان شده با انسولین با دوز 20 u/kg/day یک نمونه خون قبل از تزریق استرپتوزوتوسین و سه نمونه خون بعد از آن به طور یک روز در میان، از گوشه چشم موشها گرفته شد.یافته ها: تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد که 1) در نمونه های قبل از تزریق استرپتوزوتوسین بین گروهها، در میانگین سطوح لپتین، انسولین و گلوکز پلاسما اختلاف معنی داری وجود نداشت، 2) در نمونه های بعد از تزریق استرپتوزوتوسین در موشهای دیابتیک درمان نشده در مقایسه با موشهای درمان شده، لپتین و انسولین پلاسما به طور معنی داری (p<0.05) پایین تر ولی گلوکز بالاتر بود  (3 ،(p<0.05)انسولین درمانی از لحاظ زمانی در مدتی کمتر از دو ساعت باعث تحریک ترشح لپتین در موشهای دیابتیک شد، 4) سطح لپتین پلاسما در موشهای درمان شده با انسولین با دوز20 u/kg/day  به طور معنی داری بالاتراز موشهای درمان شده با انسولین با دوز 10 u/kg/day بود، در حالی که گلوکز به طور معنی داری پایین تر بود(p<0.05) .نتیجه گیری: بر اساس این مطالعه انسولین به عنوان یکی از عوامل ضروری مطرح می شود. این ماده با انتقال گلوکز به داخل سلولهای چربی نقش سیگنال داخل سلولی را ایفا می کند و موجب تحریک ترشح لپتین از سلولهای چربی موشهای دیابتیک می شود. همچنین مدت زمان لازم برای شروع اثر تحریکی انسولین روی ترشح لپتین در موشهای دیابتیک کمتر از دو ساعت بود.

زمینه و اهداف: نتایج مطالعات اولیه نشان می دهد که میزان کاهش شنوایی در تعدادی از دانشجویان زیاد است، لذا این مطالعه جهت تعیین میزان کاهش شنوایی در دانشجویان رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شد .روش بررسی: تعداد 262 نفر دانشجوی رشته پزشکی از بین سالهای مختلف تحصیلی به صورت تصادفی انتخاب شدند و تحت ادیومتری و تمپانومتری قرار گرفتند. از موارد مشکوک معاینات بالینی انجام گرفت تا علل کاهش شنوایی بررسی قرار شود. در این مطالعه همچنین ارزشیابی آگاهی و عملکرد نمونه در مورد سطح شنوایی خود آنان مد نظر قرارگرفت.یافته ها: شیوع کاهش شنوایی 9.5% بود که از میانگین کاهش شنوایی ذکر شده در منابع بالاتر است. کاهش شنوایی اغلب به دلیل سر و صدا و عفونت گوش در دوران کودکی اتفاق افتاده بود. علت اول احتمالا مربوط به عوارض جنگ تحمیلی است و علت دوم مربوط به افرادی است که در مناطق سرد زندگی می کنند.نتیجه گیری: با توجه به درصد بالای کاهش شنوایی در دانشجویان در این تحقیق پیشنهاد می شود که معاینات شنوایی سنجی در کنار معاینات بینایی سنجی انجام گیرد.

پسر 21 ساله و دختر 16 ساله (برادر و خواهر) به میوکیمی منتشر، گرفتگی و سفتی عضلانی از دوران کودکی مبتلا بودند. میوکیمی در خواب نیز ادامه داشت. علایم هر دو بیمار با دمای غیر مطلوب (سرد یا گرم)، فعالیت جسمانی و صبح ها پس از بیدار شدن از خواب بدتر می شد. به علاوه، تعریق فراوانی داشتند و فعالیت جسمانی شان محدود بود. ندول های زیر پوستی منتشر و هیپرتروفی عضلانی (در عضلات خلف ساق و چهار سر رانی به صورت قرینه) و اسپاسم کارپوپدال در بیمار مذکر وجود داشت. کوتاه شدگی تاندون آشیل، فقدان رفلکس مچ پا و کاهش سایر رفلکس ها، قوس کف پایی افزایش یافته و آزمون های آزمایشگاهی طبیعی وجود داشت. در مطالعات هدایت عصبی، کاهش ارتفاع امواج حسی و حرکتی همراه با کندی هدایتی، امواج F و رفلکس H همراه با پس تخلیه های مکرر به ویژه در اندام های تحتانی، و آزمون تحریک طبیعی مشاهده شد و در الکترومیوگرافی نیز فعالیت خودبه خودی برجسته شامل تخلیه های میوکیمیک، نورومیوتونیک، دوبلت تریپلت و پتانسیل های فعالیت واحد حرکتی نوروژنیک مشهود بود. پاسخ درمانی قابل توجهی با تجویز کاربامازپین دیده شد.

هیپرلیپیدمی فامیلیال بیماری نادری است که شکل هموزیگوت آن ممکن است حتی در کودکی منجر به سکته قلبی یا تنگی شدید آئورت شود. از بیمار مورد معرفی معاینه عمومی با توجه خاص به گزانتوم ها و قلب به عمل آمد. اقوام درجه یک نامبرده نیز مورد بررسی قرار گرفتند. سطح پلاسمایی چربیهای خون و پروفیل چربی در بیمار و در اقوام درجه یک وی اندازه گیری شد. تست ورزش و آنژیوگرافی کرونر و بطن چپ انجام گرفت. کلسترول تام و LDL کلسترول خیلی بالا همراه با ضایعات پوستی و سابقه خانوادگی قوی دلالت بر وجود بیماری هیپرکلسترولمی فامیلی دارد و وجود گزانتوم های متعدد پوستی در سنین پایین اختلال شدید چربیها را مشخص می کند. در این بیمار ابتلای شدید عروق کرونری که با آنژیوگرافی مسجل شد، تشخیص اولیه هیپرکلسترولمی فامیلیال را تایید کرد.

آپنه خواب به قطع شدن متناوب جریان هوا طی خواب اطلاق می شود. آپنه خواب به سه نوع تقسیم می شود: انسدادی، مرکزی و مختلط. در آپنه انسدادی جریان هوا علی رغم تداوم تلاش تنفسی متوقف می شود و برعکس، در آپنه مرکزی ایمپالس های عصبی به همه عضلات تنفسی به صورت گذرا دچار وقفه می شوند.بیماری نفرین شیطان به ازبین رفتن تنفس خودکار یا غیرارادی اطلاق می شود. آپنه خواب و بیماری نفرین شیطان از تظاهرات نادر مالفورماسیون آرنولد- کیاری است و اغلب موارد گزارش شده همراه با نوع 2 این اختلال بوده است. در این گزارش یک مورد نادر آپنه خواب و بیماری نفرین شیطان همراه با نوع 1 مالفورماسیون کیاری گزارش می شود.